Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

Ndiéjunʼ ejmañuluʼ náa xkri̱da ndrígóo talentos rá.

Ndiéjunʼ ejmañuluʼ náa xkri̱da ndrígóo talentos rá.

“Mba nixnu huitsu talento, imba nixnu ajma, imba nixnu mbo.” (MATEO 25:15)

1, 2. Náa numuu niʼthí Jesús historia ndrígóo talentos rá.

JESÚS niʼthí numuu historia ndrígóo talentos mu xa̱bi̱i̱ bi̱ kaxtaʼwíin mbuyáá dí gíʼthu̱u̱n muni. Á mu ni̱ndxu̱lú bi̱ kaxtaʼwáanʼ o na̱nguá, xúgiáanʼ ma̱ndoo majmañulúʼ ga̱jma̱a̱ numuu historia rígi̱. Mu ginii ndayóoʼ makru̱ʼu̱lú ndiéjunʼ eyoo gáʼthúu̱n historia rígi̱.

2 Nguánáa niʼthún Jesús historia rígi̱ xa̱bi̱i̱ rá. Índo̱ ikhaa xtáa raʼtáriyaʼ rí marigá índo̱ ganindxu̱u̱ rey ga̱jma̱a̱ índo̱ gági̱ʼdu̱u̱ iwáá mbiʼi (Mat. 24:3). Ikha jngó nduʼyáá rí historia ndrígóo talento kagujtuminaʼ náa rí kiʼtáriyaʼ ga̱jma̱a̱ nambánuu náa iwáá mbiʼi.

3. Ndiéjunʼ ejmañuluʼ ga̱jma̱a̱ numuu historias rí na̱ʼkha̱ náa Mateo 24 ga̱jma̱a̱ 25 rá.

3 Índo̱ Jesús niʼtáriyaʼ rí marigá iwáá mbiʼi, niʼthí ga̱jma̱a̱ numuu a̱jkhu̱ historia mu maʼsngáa ndiéjunʼ gíʼthu̱u̱n muni cristianos mbiʼi rúʼko̱. Ma̱ndoo muraxnuu historia rígi̱ náa Mateo 24:45 asndu 25:46. Timbá historia nindxu̱u̱ ndrígóo ñumbáá tsí jmbii, bi̱ ni̱ndxu̱ún mbá nguéjmi̱i̱n bi̱ kaxtaʼwíin bi̱ kaʼñúún musngún xa̱bi̱i̱ Dios. Jesús niʼthí rígi̱ mu maʼsngún bi̱ kaxtaʼwíin rí gíʼmaa mani̱ndxu̱ún jmbiin ga̱jma̱a̱ bi̱ nundxaʼwamíjna̱ májánʼ. * Raga̱jma̱ historia nindxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ numún gu̱wi̱nʼ wa̱ʼxa̱ʼ bi̱ xóó tsínuju̱nʼ. Ga̱jma̱a̱ historia rígi̱ Jesús niʼthún bi̱ kaxtaʼwíin rí gíʼmaa muniratamijná ga̱jma̱a̱ makuwá xawii numuu rí xúyáá nguáná gáʼkha̱ ikhaa. * Ragajtsú historia nindxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ numuu talento. Jesús niʼthún rígi̱ bi̱ kaxtaʼwíin rí ndayóoʼ muñajunʼ gakhi̱i̱ mu munimbánii rí niʼthún muni. Rí maʼni a̱jkhu̱ historia nindxu̱u̱ ndrígu̱ún mugu̱ ga̱jma̱a̱ tsu̱jtuunʼ. Historia rígi̱ naʼsngún bi̱ guáʼthi̱i̱n makuwá náa tsu̱du̱u̱ Ku̱baʼ rí ndayóoʼ manindxu̱ún jmbiin ga̱jma̱a̱ mumbañún bi̱ kaxtaʼwíin. * Náa artículo rígi̱ gúʼthá ga̱jma̱a̱ numuu historia ndrígóo talentos.

MBÁA XA̱BU̱ NAXNÚN MBA̱A̱ WÉÑUʼ MBÚJKHA̱A̱ XA̱BI̱I̱

4, 5. a) Tsáa nindxu̱u̱ xa̱bu̱ bi̱ najuiʼthá ga̱jma̱a̱ numuu náa historia rá. b) Ndiéjunʼ ninindxu̱u̱ mbá talento rá. (Atayáá nota.)

4 (Atraxnuu Mateo 25:14-30.) Náa historia ndrígóo talento, Jesús niʼthí ga̱jma̱a̱ numuu mbáa xa̱bu̱ bi̱ nigájnuu ni̱jkha̱. I̱mba̱ miʼtsu, Jesús niʼthí mbá historia rí nambánii ga̱jma̱a̱ ndrígóo xa̱bu̱ bi̱ nagájnuu na̱jkha̱ mu mani̱ndxu̱u̱ rey (Luc. 19:12). * Mba̱yu̱ʼ tsiguʼ, i̱yu̱lúʼ naʼthí rí xa̱bu̱ bi̱ najuiʼthá náa nájma̱ historia nindxu̱u̱ Jesús ga̱jma̱a̱ rí ikhaa ni̱jkha̱a̱ mekhuíí nákha tsiguʼ 33. Mú Jesús tánindxu̱u̱ rey núkhu má ikhú. Ndiyóoʼ magiʼthu̱u̱n asndu tsiguʼ 1914, “asndu índo̱ gáʼtañajúúnʼ xa̱bu̱ bi̱ guáʼdáá sia̱nʼ náa ikhaa” (Heb. 10:12, 13).

5 Nákha xóó tséjkha̱a̱, xa̱bu̱ bi̱ najuiʼthá ga̱jma̱a̱ numuu náa historia nindxaʼwún xa̱bi̱i̱ ga̱jma̱a̱ nixnúún mbá migiñuʼ talentos. Rúʼko̱ ninindxu̱u̱ mba̱a̱ wéñuʼ mbújkha̱a̱. * Niʼthún rí majmúún mbújkha̱a̱ rúʼko̱ mu ikhaa mbayáa itháan mba̱a̱ mbújkha̱a̱. Xa̱bu̱ buʼko̱ ndiʼyoo rí gíʼdoo wéñuʼ numuu talento rúʼko̱. Ma̱ngaa Jesús ndiʼyoo nirígá mbá rí nigiʼdoo wéñuʼ numuu náa ikhaa. Ndiéjunʼ lá ninindxu̱u̱ rúʼko̱ rá. Ñajunʼ rí ikhaa niʼni índo̱ nixtáa náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ.

“Uya mbuya naʼ quiʼdu ri huaʼda, ri nequi-ma xndu nexta-ma ri muguimbola”

6, 7. Ndiéjunʼ eyoo gáʼthúu̱n talentos rá.

6 Rí miʼtáraʼa nigiʼdoo wéñuʼ numuu náa Jesús. Índo̱ ikhaa niʼtáraʼa niʼni rí mbaʼin manindxu̱ún xa̱bi̱i̱ (atraxnuu Lucas 4:43). Mú ikhaa ndiʼyoo rí ndayóoʼ miʼtáraʼa itháan. Ikha jngó niʼthún xa̱bi̱i̱: “Uya mbuya naʼ quiʼdu ri huaʼda, ri nequi-ma xndu nexta-ma ri muguimbola” (Juan 4:35-38). Jesús niʼthí rí miʼtáraʼa nindxu̱u̱ xóo rí mugimbóó rí kiʼdu. Ga̱jma̱a̱ Jesús nindxu̱u̱ mbáa bi̱ naʼdu májánʼ ga̱jma̱a̱ bi̱ ndaʼyoo májánʼ rí mugimbóó xúgíʼ rí kiʼdu náa mbaaʼ. Ikha jngó, nákha xóó tséjkha̱a̱ mekhuíí nixnángawún xa̱bi̱i̱ rí mutaraʼa (2 Cor. 4:7). Niʼthún: “Guʼgua̱ ga̱jma̱a̱ gusngún xa̱bu̱” (Mat. 28:18-20).

7 Xó má xa̱bu̱ bi̱ nixnángawún talentos xa̱bi̱i̱, Jesús nixnángawún bi̱ kaxtaʼwíin rí mutaraʼa (Mat. 25:14). Ikha jngó talentos nandoo gáʼthi ñajunʼ rí miʼtáraʼa ga̱jma̱a̱ rí miʼsngúún xa̱bu̱.

8. Maski ajndu mámbáa ñumbáá nigruigú mixtiʼkhu talentos, ndiéjunʼ nigi̱ʼthu̱u̱n xa̱bu̱ bi̱ nixná mbújkha̱a̱ rá.

8 Xa̱bu̱ bi̱ naʼthí ga̱jma̱a̱ numuu historia nixnúu mbá witsu talentos timbáa xa̱bi̱i̱, a̱jma̱ nixnúu bi̱ raga̱jmi̱i̱n xa̱bi̱i̱ ga̱jma̱a̱ mbóó nixnúu bi̱ ragajtsíin xa̱bi̱i̱ (Mat. 25:15). Xó má eʼyáá, mámbáa ñumbáá nigruigú mixtiʼkhu talentos. Mú xa̱bu̱ bugi̱ nigi̱ʼthu̱u̱n rí nájtsíin xa̱bi̱i̱ muni tsiakimijna mu mudaʼ itháan mbújkha̱a̱. Jesús ma̱ngaa nagiʼthu̱u̱n rí bi̱ kaxtaʼwíin munitsiakimijná mu mutaraʼa (Mat. 22:37; Col. 3:23). Ndxa̱a̱ rí niguáʼdáá judíos nákha Pentecostés tsiguʼ 33, xa̱bi̱i̱ nigi̱ʼdi̱i̱ nitaraʼa náa mbaʼa xuajin mba̱ʼu̱. Ga̱jma̱a̱ náa i̱yi̱i̱ʼ ndrígóo Hechos nasngájma rí ikhiin niñajunʼ gakhii wéñuʼ (Hech. 6:7; 12:24; 19:20). *

ÑUMBÁÁ NAJMÚN TALENTOS NÁA IWÁÁ MBIʼI

9. a) Ndiéjunʼ nini nájmi̱i̱n ñumbáá tsí jmbiin rá. b) Ndiéjunʼ ejmañuluʼ ga̱jma̱a̱ rí nini xá. c) Ndiéjunʼ gíʼmaa muni bi̱ guáʼthi̱i̱n makuwá náa Ku̱ba̱ʼ mitsaan rá.

9 Nájmi̱i̱n ñumbáá bi̱ nidaʼ itháan mbújkha̱a̱ nandoo gáʼthúu̱n bi̱ kaxtaʼwíin bi̱ ni̱ndxu̱ún jmbiin náa iwáá mbiʼi. Ikhiin kuwa rutaraʼa wéñuʼ, asndu nákha tsiguʼ 1919. Náa historia rí niʼthí Jesús, mbáa ñumbáá nikhánúu itháan talento ki xóo imba̱a̱. Mú rúʼko̱ tsíyoo gáʼthi rí kúwi̱i̱n a̱jmi̱i̱n grupo bi̱ kaxtaʼwíin bi̱ ni̱ndxu̱ún jmbiin. Garmáʼáan a̱jkiu̱lú rí nájmi̱i̱n ñumbáá niñajunʼ wéñuʼ ga̱jma̱a̱ nixna̱a̱ itháan ki xóo rí nindrigú. Mú, lá i̱ndó bi̱ kaxtaʼwíin gíʼmaa muñajunʼ wéñuʼ náa miʼtáraʼa ráʼ. Na̱nguá. Náa historia ndrígu̱ún mugu̱ ga̱jma̱a̱ tsu̱jtuunʼ naʼsngúlúʼ rí bi̱ guáʼthi̱i̱n makuwá náa Ku̱ba̱ʼ mitsaan gíʼmaa mani̱ndxu̱ún jmbiin náa bi̱ kaxtaʼwíin ga̱jma̱a̱ mumbañún mutaraʼa. Ikhiin nduyáá rí gíʼdoo wéñuʼ numuu rígi̱. Xúgínʼ ni̱ndxu̱ún xóo bi̱ kuwa náa ‹mbá gúláa› bi̱ nuni tsiakimijna mutaraʼa ga̱jma̱a̱ musngún xa̱bu̱ (Juan 10:16).

10. Ndiéjunʼ nindxu̱u̱ rí gíʼdoo wéñuʼ numuu náa rí niʼtáriyaʼ Jesús rí marigá índo̱ gáʼni iwáá mbiʼi rá.

10 Jesús gíʼthu̱u̱n rí xúgínʼ xa̱bi̱i̱ muñajunʼ gakhii mu musngún xa̱bu̱. Rúʼko̱ rí nini cristianos nákha siglo timbá. Rígáa náa iwáá mbiʼi, índo̱ xtáa rambanuu historia ndrígóo talento rá. Lá kuwa ruñajunʼ gakhii cristianos ráʼ. Xúʼko̱. Rí xúgi̱ najuiʼtáraʼa itháan. Ga̱jma̱a̱ numuu ñajunʼ rígi̱ rí nuni xúgínʼ, ra̱ʼkhá tháán mbaʼin xa̱bu̱ ejngúún iyááʼ mámbá tsiguʼ. Ga̱jma̱a̱ mangiin nutaraʼa. ¡Jesús nadxuu wéñuʼ xúgi̱! Xúgíʼ rígi̱ nasngájma rí miʼtáraʼa gíʼdoo wéñuʼ numuu náa rí niʼtáriyaʼ Jesús rí marigá índo̱ gáʼni iwáá mbiʼi.

Jesús nixnángawún xa̱bi̱i̱ mbá rí gíʼdoo wéñuʼ numuu rí mutaraʼa (Atayáá kutriga̱ 10)

NA̱ʼKHA̱A̱ XA̱BU̱

11. Xú káʼnii eʼyáá rí Jesús ma̱ʼkha̱a̱ índo̱ gárigá majphú mba̱a̱ gaʼkhu rá.

11 Jesús niʼthí: “Ndahua rido ri nika-ma mbiʼi niʼka señi ñumba tsuʼkue, aʼkue niʼni cuenta gajmi” (Mat. 25:19). Nguáná gáʼkha̱a̱ xa̱bu̱ o Jesús rá. Ma̱ʼkha̱a̱ índo̱ na̱jkha̱ mámbá rí majphú mba̱a̱ gaʼkhu marigá. Xú káʼnii eʼyáá rá. Guʼyáá. Rí kiʼtáriyaʼ náa Mateo 24 ga̱jma̱a̱ 25, Jesús niʼthí mbaʼa ikhoo rí índo̱ ikhaa gáʼkha̱a̱. Mbá xkri̱da, ikhaa niʼthí rí xa̱bu̱ mbuyáá A̱ʼdióo xa̱bu̱ “ri naʼka naʼ tsudu dun mikui”. Rígi̱ mambanúu índo̱ marigá majphú mba̱a̱ gaʼkhu, índo̱ Jesús gáʼkha̱ gánda̱ʼa̱a̱ cuenta náa xa̱bu̱. Ma̱ngaa Jesús niʼthún cristianos bi̱ gákuwá índo̱ gáʼni iwáá mbiʼi rí makuwá xawii. Niʼthún: “Tsiyala na hora gaʼka Señaʼla”. Ma̱ngaa niʼthún: “Numu ri Ade Xabo maʼka hora ri tsindxaʼhuamijnala ri maʼka” (Mat. 24:30, 42, 44). Ikha jngó náa historia ndrígóo talentos, Jesús ma̱ngaa niʼthí rí ikhaa gáʼkha̱ gánda̱ʼa̱a̱ cuenta náa xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ maʼni gámbáa numbaaʼ ndrígóo Satanás. *

12, 13. a) Ndiéjunʼ niʼthún timbíin ñumbáá rá. b) Náa numuu niʼthún xúʼko̱ kaʼnii xá. c) Nguáná gundrigú sello rí iwáá kayuʼ bi̱ kaxtaʼwíin ráʼ. (Atayáá náa kúgumaʼá “ Dios naʼthúún rí ni̱ndxu̱ún jmbiin índo̱ nakháñun”.) d) Ndiéjunʼ gáxnúún Jesús bi̱ numbañún mutaraʼa bi̱ kaxtaʼwíin rá.

12 Índo̱ xa̱bu̱ ni̱ʼkha̱a̱ náa ni̱jkha̱, niʼthún nájmi̱i̱n ñumbáá ndrígóo: “Majan, ñumba majan tsi jmbi ñajuanʼ, jmbin nitsiminaʼ gajma ri lajuin, ikajngo ihua mba ri maxnaxaʼ xuguiʼ-ra.” (Mat. 25:21, 23.) Náa numuu niʼthún rúʼko̱ rá. Numuu rí ndiʼyoo rí timbáa ñumbáá nidaʼ imbá witsu talentos ga̱jma̱a̱ bi̱ raga̱jmi̱i̱n ñumbáá nidaʼ imbíjma̱ talentos. Ndiéjunʼ eyoo gáʼthúu̱n xúgíʼ rígi̱ rá. Xóo muʼthá, ndiéjunʼ gáʼni Jesús índo̱ gáʼkha̱a̱ xá.

13 Índo̱ inuu marigá majphú mba̱a̱ gaʼkhu, Jeobá maxnún iwáá sello bi̱ kaxtaʼwíin bi̱ nindxu̱ún jmbiin bi̱ xóó kuwa náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ (Rev. 7:1-3). Índo̱ inuu magi̱ʼdu̱u̱ Armagedón, Jesús maʼni rí ikhiin mudaʼ rí magúun mekhuíí. Mú ndiéjunʼ gugiʼniin bi̱ guáʼthi̱i̱n makuwá náa Ku̱ba̱ʼ mitsaan bi̱ numbañún mutaraʼa bi̱ kaxtaʼwíin rá. Jesús mandi̱ʼi̱i̱n cuenta ga̱jma̱a̱ maʼthí rí ni̱ndxu̱ún xóo mugu̱. Rígi̱ nandoo gáʼthúu̱n rí maʼniún makuwá náa Ku̱ba̱ʼ mitsaan náa naʼtáñajunʼ Reino ndrígóo Dios (Mat. 25:34).

ÑUMBÁÁ RA̱MÁJÁNʼ GA̱JMA̱A̱ NASKOO

14, 15. Xú káʼnii eʼyáá rí Jesús tándoo gáʼthi rí mbaʼin bi̱ kaxtaʼwíin mani̱ndxu̱ún ra̱míjínʼ ga̱jma̱a̱ maʼskúún xá.

14 Garmáʼáan a̱jkiu̱lú rí náa historia ma̱ngaa naʼthí ga̱jma̱a̱ numuu bi̱ maʼni ajtsíin ñumbáá. Ndiéjunʼ nigíʼnuu ikhaa xá. Jesús niʼthí rí ñumbáá bugi̱ tájmuu talento mu madaʼ itháan mbújkha̱a̱. Ma̱ngaa táʼga kayóo náa banco mu makhánaa inuu mbújkha̱a̱. Rí niʼni nidumaʼa náa ku̱ba̱ʼ. Xa̱bu̱ bi̱ naʼthí ga̱jma̱a̱ numuu náa historia niʼthúu̱n ñumbáá buʼko̱ rí ninindxu̱u̱ ra̱májánʼ ga̱jma̱a̱ niskoo. Ikha jngó nirigukaʼyuʼ talento ga̱jma̱a̱ nixnúu timbáa ñumbáá. Nda̱wa̱á nixkriyaʼ náa goʼwóo ñumbáá bi̱ ra̱májánʼ “rixa naʼ jina”. Ikhí niguanúu rambiyaʼ wéñuʼ (Mat. 25:24-30; Luc. 19:22, 23).

15 Índo̱ Jesús niʼthí rí mbáa ñumbáá ninindxu̱u̱ ra̱májánʼ, lá nindoo gáʼthi rí náa ajtsíin bi̱ kaxtaʼwíin maxtáa mbáa bi̱ xánindxu̱u̱ jmbii ráʼ. Na̱nguá. Xú káʼnii eʼyáá rá. Nduʼyáá numuu rí mbóó eʼthí o ikhaa kayúʼ eʼthí nájma̱ historia, náa historia ndrígóo ñumbáá tsí jmbi ga̱jma̱a̱ historia ndrígu̱ún wa̱ʼxa̱ʼ bi̱ xóó tsínuju̱nʼ. Náa historia ndrígóo ñumbáá tsí jmbii, Jesús niʼthí numuu mbáa ñumbáá bi̱ ra̱májánʼ bi̱ naxkúún iʼwíínʼ ñumbáá. Jesús táʼndoo gáʼthi rí bi̱ kaxtaʼwíin bi̱ nindxu̱ún ñumbáá tsí jmbiin mani̱ndxu̱ún ra̱míjínʼ. Rí nindoo gáʼthún rí xánindxu̱ún xóo ñumbáá bi̱ ra̱májánʼ. Ikhaa má kayúúʼ niʼni Jesús náa historia ndrígu̱ún gu̱wi̱nʼ wa̱ʼxa̱ʼ bi̱ xóó tsínuju̱nʼ. Niʼthí rí mbá witsun tundxaʼwa̱a̱ májánʼ edxu̱ún. Mú tándoo gáʼthí rí mbá taphi̱i̱n bi̱ kaxtaʼwíin xundxaʼwa̱a̱ májánʼ edxu̱ún. Rí nindoo gáʼthúu̱n, bi̱ kaxtaʼwíin ndayóoʼ muniratamijná ga̱jma̱a̱ makuwá xawii. * Náa historia ndrígóo talento ikháá má erígá. Jesús tándoo gáʼthi rí bi̱ kaxtaʼwíin mani̱ndxu̱ún ra̱míjínʼ índo̱ gáʼni iwáá mbiʼi. Mú ikhaa ndaʼyoo rí tikhun bi̱ nuthi rí ni̱ndxu̱ún bi̱ kaxtaʼwíin xánindxu̱ún jmbiin ga̱jma̱a̱ xutaraʼa (Mat. 25:16). Ikha jngó niʼthún bi̱ kaxtaʼwíin rí muñajunʼ gakhii náa gútaraʼa ga̱jma̱a̱ xánindxu̱ún xóo ñumbáá bi̱ ra̱májánʼ.

Jesús maxnúlúʼ rí muʼdaʼ xúgiáanʼ bi̱ gúñajunʼ gakhi̱i̱ náa muʼtáraʼa

16. a) Ndiéjunʼ ejmañuluʼ ga̱jma̱a̱ numuu historia ndrígóo talentos rá. b) Xú káʼnii embáyuluʼ artículo rígi̱ mu makru̱ʼu̱lú ndiéjunʼ eyoo gáʼthúu̱n historia ndrígóo talentos rá. (Atayáá náa kúgumaʼá “ Ndiéjunʼ eyoo gáʼthúu̱n historia ndrígóo talentos rá.”)

16 Ndiéjunʼ lá ejmañuluʼ ga̱jma̱a̱ numuu historia ndrígóo talentos rá. A̱jma̱ rí najmañulúʼ ikhí. Ginii, Jesús nixnángawún bi̱ kaxtaʼwíin mbá rí gíʼdoo wéñuʼ numuu. Ndiéjunʼ ninindxu̱u̱ rúʼko̱ rá. Rí mutaraʼa ga̱jma̱a̱ rí musngún xa̱bu̱. Raga̱jma̱, rí Jesús gíʼthu̱u̱n muñajunʼ gakhii índo̱ muʼtáraʼa. Á mu nuʼtáraʼa má xúʼko̱ ga̱jma̱a̱ nuʼni xúgíʼ rí naʼtáñajunlú Jesús, ikhaa maxnúlúʼ rí muʼdaʼ o makhánulúʼ rí májánʼ (Mat. 25:21, 23, 34).

 

^ párr. 3 Mu ma̱ta̱ya̱a̱ tsíin ni̱ndxu̱ún gu̱wi̱nʼ wa̱ʼxa̱ʼ bi̱ xóó tsínuju̱nʼ, atraxnuu náa revista rígi̱ náa artículo “Lá maʼngaaʼ maraxtaa xawii ráʼ.”

^ párr. 3 Mu makru̱ʼu̱lú historia ndrígu̱ún mugu̱ ga̱jma̱a̱ tsu̱jtuunʼ, atraxnuu imbo̱o̱ artículo ndrígóo revista rígi̱ ga̱jma̱a̱ La Atalaya 15 ñajunʼ gu̱nʼ octubre tsiguʼ 1995, ináa 23 asndu 28.

^ párr. 5 Nákha mbiʼi rí nixtáa Jesús, mbá denario ninindxu̱u̱ rí nadaʼ mbáa xa̱bu̱ mbá mbiʼi. Majun míí denario eʼni mbá talento. Ikha jngó mbá talento ninindxu̱u̱ mbújkha̱a̱ rí nadaʼ mbáa xa̱bu̱ mbá 20 tsiguʼ.

^ párr. 8 Nguáthá mbiʼi nda̱wa̱á rí nikháñun apóstoles, mbaʼin xa̱bu̱ túnimbu̱ún ga̱jma̱a̱ nigi̱ʼdi̱i̱ nisngáa ku̱ma̱ rí minduwaʼ náa mbaʼa congregación. Mba̱yu̱ʼ wéñuʼ tsiguʼ, mbá nguáthi̱i̱n etaraʼa. Mú Jesús niʼtáriyaʼ rí cristianos mugi̱ʼdi̱i̱ mutaraʼa mbu̱júu̱ índo̱ gáʼni iwáá mbiʼi (Mat. 13:24-30, 36-43). Rígi̱ najuiʼthá náa La Atalaya 15 ñajunʼ gu̱nʼ julio tsiguʼ 2013, ináa 9 asndu 12.

^ párr. 15 Atayáá náa revista rígi̱ náa kutriga̱ 13, artículo “Lá maʼngaaʼ maraxtaa xawii ráʼ.”