Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

Xú káʼnii guniratiin eʼwíínʼ

Xú káʼnii guniratiin eʼwíínʼ

“Ma̱ngaa rí nitadxawíín ga̱jma̱a̱ numuʼ [...] araxná ngaun xa̱bu̱ bi̱ ni̱ndxu̱ún jmbiin.” (2 TIMOTEO 2:2)

1. a) Ndiéjunʼ ni̱ndxu̱u̱ rí nduyáá má xúʼko̱ xa̱bi̱i̱ Dios rá. b)Ndíjkha rí gíʼdoo wéñuʼ numuu náa ikháánʼ rí mbiʼi xúgi̱ rá. c) Ndiéjunʼ gúʼyáá náa artículo rígi̱ rá.

XA̱BI̱I̱ Jeobá nduyáá rí nagájnuu itháan májánʼ ñajunʼ índo̱ xa̱bu̱ nagumaratiin. Mbá xkri̱da, Abrahán nixmínaʼ gajmíi̱n bi̱ guáʼdáá sia̱nʼ náa ikhaa gajmíi̱n xa̱bu̱ bi̱ kiʼniratiin ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ niʼnikríyaʼ Lot (Gén. 14:14-16). Mbiʼi ndrígóo David nikuwa xa̱bu̱ bi̱ kiʼniratiin mu muni ajmúú náa Jeobá (1 Crón. 25:7). Ndíjkha rí gíʼdoo numuu rígi̱ náa ikháanʼ rí mbiʼi xúgi̱ rá. Timbá, numuu rí ndayóoʼ muxmínaʼ gajmiúlú Satanás ga̱jma̱a̱ numbaaʼ ndrígóo (Efes. 6:11-13). Raga̱jma̱, numuu rí gíʼmaa muʼni mbá tsiakii mu muʼni mba̱a̱ Jeobá índo̱ nuʼthúún xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ numuu ikhaa (Heb. 13:15, 16). Xó má xa̱bi̱i̱ Dios nákha wajyúúʼ, ikháanʼ ndayóoʼ magumaratáanʼ mu makuwáanʼ májánʼ. Náa congregación, Jeobá nixnúún ñajunʼ bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ dí muniratiin eʼwíínʼ a̱ngiu̱lú (2 Tim. 2:2). Náa artículo rígi̱ gúʼyáá rí nijmún tikhun.

ATAMBÁYII NDXÁJULÚ MU MAʼNDOO KAʼYOO ITHÁAN JEOBÁ

2. Índo̱ mbáa bi̱ kayá edxu̱u̱ maʼnirataa mbáa ndxájulú, ndiéjunʼ gándoo gáʼni ga̱jma̱a̱ náa numuu rá.

2 Mbáa bi̱ kayá edxu̱u̱ ni̱ndxu̱u̱ xóo mbáa bi̱ naʼdu. Nákhi xóó tséʼdu tsígáʼ, bi̱ naʼdu ndayóoʼ marajkuáa yuskha mu mbaja̱a̱ májánʼ planta. Xúʼko̱ kayuʼ, eʼni mbáa bi̱ kayá edxu̱u̱ índo̱ naʼnirataa mbáa ndxájulú, ma̱ndoo masngájmuu tikhuu versículos rí na̱ʼkha̱ náa Biblia. Náa numuu rá. Mu xúʼko̱ mambáyúu maʼnimbánuu rí gájma̱ñuu nda̱wa̱á (1 Tim. 4:6).

3. a) Índo̱ bi̱ kayá edxu̱u̱ gaʼtamíjná ga̱jma̱a̱ ndxájulú, xú káʼnii gájmuu Marcos 12:29, 30 rá. b) Ndiéjunʼ gárígá índo̱ ndxájulú gáʼdxuun rí bi̱ kayá edxu̱u̱ naʼtájkáan ga̱jma̱a̱ numuu rá.

3 Á mu ikháánʼ ni̱ndxa̱ʼ mbáa bi̱ kayá edxu̱u̱, gíʼdoo numuu rí ma̱ta̱ya̱a̱ xú káʼnii ndxájulú ejkha̱ rajmañuu rí gajkhun. Rígi̱ ma̱ndoo mariʼkhuu rí nandxa̱ʼwáminaʼ ga̱jma̱a̱ rí naku̱mu̱u̱. Mu ma̱ta̱ya̱a̱, ma̱ndoo matraxnuu ga̱jma̱ʼ náa Marcos 12:29, 30 (atraxnuu). Ikhú, atraxi̱i̱ xú káʼnii rí nixnáximinaʼ náa Jeobá nambáyúu maraʼwíí rí maʼni. Graxe̱ rígi̱ ma̱ndoo maʼga̱ kayáa maʼthí xú káʼnii gándoo maʼni ñajunʼ Jeobá ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱u̱n. Ma̱ngaa ma̱ndoo maratajkáan ga̱jma̱ʼ ndxájulú ga̱jma̱a̱ matanda̱ʼa̱a̱ Jeobá xi̱ʼ kaʼwu ndrígóo mu maʼnimbánuu ñajunʼ rí gakhánúu. Índo̱ ndxájulú gaʼdxaun rí naratájkáan ga̱jma̱a̱ numuu, mbáa maxnúu tsiakii mu maʼni itháan náa congregación.

4. a) Arathá tikhuu historias rí na̱ʼkha̱ náa Biblia rí ma̱ndoo mambáñun a̱ngiu̱lú muni itháan ñajunʼ. b) Ndiéjunʼ eyóoʼ maʼndún muni bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ índo̱ nunirataa mbáa ndxájulú rá.

4 Índo̱ gátagíʼdi̱i̱ matanirataa mbáa ndxájulú, aratháán historias rí na̱ʼkha̱ náa Biblia xóo rí na̱ʼkha̱ náa 1 Reyes 19:19-21, Nehemías 7:2, Nehemías 13:13 ga̱jma̱a̱ Hechos 18:24-26. Historia rígi̱ ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ mambáyúu ndxájulú mbaʼyoo rí gíʼdoo numuu mambáñun eʼwíínʼ, rí maʼnimbánuu ñajunʼ ga̱jma̱a̱ mani̱ndxu̱u̱ xa̱bu̱ wabaʼ. Xúgíʼ rígi̱ ni̱ndxu̱u̱ xóo yuskha rí najmuu xa̱bu̱ náa ku̱ba̱ʼ. Mambáyúu ndxájulú majmañuu itháan nacha̱. Mbáa bi̱ kayá edxu̱u̱ bi̱ xtáa náa Francia naʼthí rí índo̱ naʼnirataa mbáa ndxájulú, rí nandoo, mambáyúu maraʼwíí maʼni xó má eʼthí náa Biblia. Ikhaa naʼthí rí nda̱yáaʼ mbiʼi mu maguxnuu tikhuu versículos rí mambáyúu makro̱ʼo̱o̱ tikhuu “rí mitsaan wéñuʼ” rí na̱ʼkha̱ náa Biblia (Sal. 119:18). Ndiéjunʼ imbo̱o̱ gándoo gúní bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ mu ma̱ndoo mumbañún a̱ngiu̱lú maʼndún kuyáá itháan Jeobá rá.

ARATHÁÁN RÍ MAʼNI ITHÁAN GA̱JMA̱A̱ NÁA NUMUU

5. a) Ndíjkha rí gíʼdoo numuu maratamíjna̱ ga̱jma̱ʼ ndxájulú numuu metas ndrígóo rá. b) Ndíjkha rí gíʼdoo numuu rí bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ muniratiin a̱ngiu̱lú asndu nákhi majkhinʼ rá.

5 Atraxi̱i̱ ndxájulú káʼnii metas gíʼdoo. Á mu ragíʼdoo, atambáyíí mu magiʼdoo mbóʼ rí maʼngo̱o̱ maʼni. Aratháán ga̱jma̱a̱ gagi ga̱jma̱a̱ numuu mbá meta rí ikháánʼ nitagíminaʼ matani nákha wajyúúʼ ga̱jma̱a̱ aratháán xú káʼnii niʼniaʼ índo̱ nitaxkamaa. Ra̱mingíjyúuʼ matani rígi̱ ga̱jma̱a̱ nambáñun wéñuʼ. Mbáa bi̱ kayá edxu̱u̱ ñajunʼ precursor náa África, naʼthí ndíjkha rí gíʼdoo numuu maguma rígi̱. Ikhaa naʼthí rí nákha xóo dxámá ñajunʼ, mbáa bi̱ kayá edxu̱u̱ niraxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ numuu meta ndrígóo. Rúʼko̱ nimbáyúu mu mbaʼyoo rí gíʼdoo itháan numuu ñajunʼ Dios. Mbaʼin bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ bi̱ najmañún wéñuʼ, nuthi rí gíʼdoo numuu mugi̱ʼdi̱i̱ muniratiin a̱ngiu̱lú nákha majkhinʼ, mbáa índo̱ ni̱ndxu̱ún xóó jiáma. Ma̱ndoo mixnún muni ñajunʼ náa congregación rí ikhiin maʼngu̱u̱n muni. Ndíjkha rí gíʼdoo numuu rí bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ muniratiin a̱ngiu̱lú asndu nákha majkhinʼ rá. Numuu dí rúʼko̱ gambáñun mugíiʼ muxkamaa metas ndrígu̱ún índo̱ kuwa raganiin ga̱jma̱a̱ nuraʼníí i̱ʼwáʼ dí maʼniún majngarígi̱i̱n (atraxnuu Salmo 71:5, 17). *

Aratháán ndxájulú ndiéjunʼ rí gíʼmaa maʼni ga̱jma̱a̱ náa numuu, ma̱ngaa rí ndayóoʼ maguma ga̱jma̱a̱ aratháán rí májánʼ rí naʼniminaʼ majmañuu (Atayáá kutriga̱ 5 asndu 8)

6. Ndiéjunʼ ikha nijmuu Jesús mu maʼniratiin eʼwíínʼ rá.

6 Mu matambáyii ndxájulú maʼni itháan, raʼkháa i̱ndó maratha̱a̱n ndiéjunʼ gáʼni. Ma̱ngaa ndayóoʼ maratha̱a̱n ndíjkha rí gíʼdoo numuu maʼni. Rígi̱ ñajunʼ mbá ikhoo rí nijmuu Jesús mu maʼniratiin eʼwíínʼ. Ikhaa niʼtañajúnʼ apóstoles dí mutaraʼa. Mú ginii niʼthún rí ndayóoʼ munimbu̱ún. Niʼthún: “Rí xúgi̱ matañájunʼ mekhuíí ga̱jma̱a̱ náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ. Ma̱ngaa, guʼgua̱ ga̱jma̱a̱ gusngún xa̱bu̱ bi̱ kuwa náa xúgíʼ xuajin” (Mat. 28:18, 19). Xú káʼnii gándoo ikháánʼ mbiyaridáá rí niʼni Jesús rá.

7, 8. a) Xú káʼnii gándoo bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ mbuyaridáá rí niʼni Jesús rá. b) Ndíjkha rí gíʼdoo numuu maratha̱a̱n rí májánʼ eʼni ndxájulú rá. c) Ndiéjunʼ gambáñun bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ mu muniratiin eʼwíínʼ rá. (Atayáá náa kúgumaʼá “ Ikha rí xóo mataniratiin eʼwíínʼ”.)

7 Índo̱ gáratha̱a̱n mbáa ndxájulú maʼni mbá ñajunʼ, aratháán ga̱jma̱a̱ Biblia ndíjkha rí gíʼdoo numuu maʼni. Xúʼko̱ garasngáá maʼni ñajunʼ xó má eʼthí náa Biblia ga̱jma̱a̱ raʼkháa i̱ndó maʼnimbánuu xtángoo. Mbá xkri̱da, á mu natanda̱ʼa̱a̱ mbáa ndxájulú rí riejun Guʼwá náa nagimbáanʼ maʼni kaʼwu ga̱jma̱a̱ mixooʼ, ma̱ndoo matraxnuu Tito 2:10. Aratháán rí á mu kaʼwu riejun xtáa raʼni rí maʼni mitsaan ajngóo ndrígóo Reino. Ma̱ngaa ma̱ndoo maratha̱a̱n rí mandxa̱ʼóo edxu̱u̱ xú káʼnii gambáñun a̱ngiu̱lú wanii rí maʼni mixooʼ piso. Rígi̱ gámbáyúu mandxaʼwáminaʼ itháan ga̱jma̱a̱ numún eʼwíínʼ ki xóo rí maʼnimbánuu itháan xtángoo. Índo̱ ikhaa gáʼyoo xú káʼnii embañun a̱ngiu̱lú ga̱jma̱a̱ ñajunʼ ndrígóo, maxtáa gagi rí ma̱ndoo mambáñun eʼwíínʼ.

8 Ma̱ngaa, aratháán rí májánʼ eʼni ndxájulú índo̱ naʼnimbánuu xtágabu rí naraxnáá. Ndíjkha rí gíʼdoo numuu maguma rúʼko̱ rá. Numuu rí xúʼko̱ matambáyii mañajunʼ itháan. Ma̱ngaa ni̱ndxu̱u̱ xóo rí mataxtíjyáaʼ mbá planta mu mbaja̱a̱ itháan (mataxkamaa mbá ku̱ma̱ rí nagujtuminaʼ náa Mateo 3:17).

NARÍGÁ IMBO̱O̱ XKUJNDU

9. a) Ndiéjunʼ erígá náa xuajin mba̱ʼu̱ náa guáʼdáá wéñuʼ xá. b) Ndíjkha rí na̱nguá gíʼdoo wéñuʼ numuu náa tikhun a̱ngiu̱lú jiáma rí muni ñajunʼ Dios rá.

9 Náa xuajin mba̱ʼu̱ náa guáʼdáá wéñuʼ, bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ naʼniún mingíjyúuʼ mumbañún muni itháan ñajunʼ náa congregación a̱ngiu̱lú bi̱ ni̱ndxu̱ún tikhu xa̱bu̱. Mbá grupo bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ bi̱ najmañún wéñuʼ bi̱ kuwa náa 20 xuajin mba̱ʼu̱ nixtaxu̱u̱n náa numuu rígá xúʼko̱ kaʼnii. Mbaʼin nithi rí índo̱ tikhun rí ikhiin ninindxu̱ún jiáma, anu̱ún na̱nguá nimbañúún muguaʼdáá metas mu muni itháan ñajunʼ Jeobá. Ga̱jma̱a̱ índo̱ tikhun nindúún muni itháan, anu̱ún nithúún munigajmaa carreras mu mudaʼ mbújkha̱a̱. Ikha jngó rí muni ñajunʼ Dios tagíʼdoo numuu náa ikhiin (Mat. 10:24).

10, 11. a) Xú káʼnii gándoo mbáa bi̱ kayá edxu̱u̱ maʼga̱ rambáyuu mbáa ndxájulú mu mariʼkhu̱u̱ xú endxa̱ʼwáminaʼ rá. b) Xú káʼnii versículos ma̱ndoo maguxnuu bi̱ kayá edxu̱u̱ mu maʼdxun ndxájulú, ga̱jma̱a̱ náa numuu rá. (Atayáá nota.)

10 Maʼni mingíjyúuʼ matambáyii mbáa ndxájulú á mu ikhaa na̱nguá eyoo maʼni itháan ñajunʼ náa congregación. Ndayóoʼ wéñuʼ tsiakii ga̱jma̱a̱ maʼngo̱o̱ a̱jkia̱nʼ, mú maʼngaaʼ matambáyii. Gundxaʼwáá edxu̱lúʼ ga̱jma̱a̱ numuu xkridoo xa̱bu̱ bi̱ naʼdu. Mu maga̱ja̱a̱ jmbu mbá planta, bi̱ naʼdu ndayóoʼ maʼga̱ raʼni̱i̱ jmbu. Xúʼko̱ kayuʼ, mangáán ma̱ndoo mi̱dxu̱ʼ ratambáyii ndxájulú mu mariʼkhu̱u̱ xú endxa̱ʼwáminaʼ ga̱jma̱a̱ ma̱ndoo maʼni itháan ñajunʼ. Xú káʼnii rá.

11 Atríyaʼ mbiʼi mu mambaxáʼ ga̱jma̱ʼ ndxájulú. Aratháán rí congregación ndayóoʼ rí ikhaa maʼni ñajunʼ. Araʼwún ga̱jma̱ʼ ga̱jma̱a̱ atasngájmáá versículos rí na̱ʼkha̱ náa Biblia rí mambáyúu mandxa̱ʼóo edxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ numuu rí nixnáximinaʼ náa Jeobá (Ecl. 5:4; Is. 6:8; Mat. 6:24, 33; Luc. 9:57-62; 1 Cor. 15:58; 2 Cor. 5:15; 13:5). Ataniminaʼ maʼga̱nú asndu náa a̱jkiu̱u̱n graxe̱ xóo rígi̱: “Ndiéjunʼ nitaxúdaminaʼ matanimbánii náa Jeobá índo̱ naraxnáximinaʼ náa ikhaa rá. Xú káʼnii nikumu̱u̱ ikhaa índo̱ nijnguáanʼ iyááʼ rá.” (Prov. 27:11.) “Xú káʼnii nikumu̱u̱ Satanás rá.” (1 Ped. 5:8.) Gíʼdoo numuu matraxnuu versículos xóo rígi̱, numuu rí maʼni mandxa̱ʼóo i̱mba̱ nuthu edxu̱u̱ ndxájulú ga̱jma̱a̱ marmáʼa asndu náa a̱jkiu̱u̱n (atraxnuu Hebreos 4:12). *

DXÁMÁ, GANINDXAʼ MBÁA XA̱BU̱ JMBII

12, 13. a) Xú káʼnii niriʼña Eliseo índo̱ Elías xtáa raʼsngóo xá. b) Xú káʼnii niʼni tsajkurámááʼ Jeobá Eliseo rí ninindxu̱u̱ jmbii rá.

12 Dxámá, ndayóoʼ matambáyii congregación. Ndiéjunʼ gámbáyaʼ matanimbánii ñajunʼ rí xtaʼdáá náa Jeobá rá. Mú mbuʼyáá, guʼyáá xkri̱da ndrígóo mbáa xa̱bi̱i̱ Dios bi̱ nixtáa nákha wajyúúʼ bi̱ nigumbiʼyuu Eliseo.

13 Naʼni nákha 3,000 tsiguʼ, gaʼyee Elías niraxu̱u̱ dxámá Eliseo rí á mu nandoo mani̱ndxu̱u̱ mbáa bi̱ mambáyúu. Eliseo niriʼña mbá nacha̱. Ninindxu̱u̱ jmbii ga̱jma̱a̱ nimbáyúu gaʼyee ga̱jma̱a̱ ñajunʼ dí ra̱mingíjyúuʼ (2 Rey. 3:11). Elías niʼsngóo Eliseo mbá majun tsiguʼ. Índo̱ Elías xtáa mambóo ñajunʼ rí gíʼdoo náa Israel, niʼthúu̱n Eliseo dí ní xámbáyuu. Mú Eliseo niʼthúu̱n ajtsú nuthu: “Xániʼñáʼ”. Ikhaa nindoo maguanúu ga̱jma̱a̱ Elías. Ga̱jma̱a̱ Jeobá niʼni tsajkurámááʼ numuu rí ninindxu̱u̱ jmbii. Niniñuʼ mbaʼyoo xú káʼnii ni̱jkha̱ kayáa Elías náa ‹giñá mbiiʼ› (2 Rey. 2:1-12).

14. a) Xú káʼnii gándoo jiáma mbuyaridáá xkridoo Eliseo rá. b) Ndíjkha rí gíʼdoo numuu munimbánii ñajunʼ rí nundrigú jiáma rá.

14 Xú káʼnii gándoo gatayaridáá xkridoo Eliseo rá. Atrigú ga̱jma̱a̱ gagi ñajunʼ dí gúxnaʼ, maski ajndu na̱nguá gíʼdoo numuu gáta̱ya̱a̱. Garmáʼáan a̱jkia̱nʼ rí bi̱ kayá edxu̱u̱ bi̱ naʼsngáa ñajunʼ mbáa bi̱ nambáxa̱ʼ ga̱jma̱ʼ. Aratháán rí namajkuaʼ rí naʼni ga̱jma̱a̱ numaʼ ma̱ngaa rí nandaʼ majmañaaʼ má xúʼko̱ rí eʼsngáaʼ ikhaa. Gani̱ndxa̱ʼ mbáa xa̱bu̱ jmbii ga̱jma̱a̱ atanimbánii ñajunʼ rí nuxnaʼ. Náa numuu rá. Numuu rí bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ mbuyáá rí Jeobá nandoo matrigú i̱ʼwáʼ ñajunʼ náa congregación (Sal. 101:6; atraxnuu 2 Timoteo 2:2).

ATIAMAJKHÚN BI̱ KUYA̱ EDXU̱U̱

15, 16. a) Xú káʼnii nisngájma Eliseo rí ndiʼyamajkuu bi̱ niʼsngóo xá. (Atayáá timbá xtiʼkhu.) b) Náa numuu rí eʼwíínʼ gaʼyee ndiyamajkuíí Eliseo rá.

15 Historia ndrígóo Eliseo ma̱ngaa nasngájma rí gíʼdoo numuu matiamajkún bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ numuu rí ni̱ndxu̱ún a̱ngiu̱lú bi̱ najmañún itháan. Nda̱wa̱á rí Elías ga̱jma̱a̱ Eliseo nigún gúñun gaʼyee náa xuajin Jericó nigún náa mañu Jordán. Ikhú, “Elías ndiyá xtíñuu kiejunʼ ga̱jma̱a̱ nimbúxi̱i̱ ma̱ngaa nixpámi̱di̱ iyaʼ, ga̱jma̱a̱ iyaʼ niwiʼtáa”, ikhú nájmi̱i̱n nikidiin náa ku̱ba̱ʼ mixooʼ. Nda̱wa̱á, índo̱ kuwa ragún, Eliseo niʼdxuun májánʼ ga̱jma̱a̱ nijmañuu xúgíʼ rí niʼthúu̱n Elías. Eliseo nimbá nuthu táku̱mu̱u̱ rí ndaʼyoo xúgíʼ. Nda̱wa̱á rí Jeobá ni̱jkha̱ kayáa Elías náa ‹giñá mbiiʼ›, Eliseo niguta̱nga̱a̱ náa mañu. Nixpámi̱di̱ iyaʼ ga̱jma̱a̱ xtíñuu Elías ga̱jma̱a̱ nindo̱ʼo̱o̱ Jeobá rí mambáyúu. Ikhú, iyaʼ nimbaʼtoo mbu̱júu̱ (2 Rey. 2:8-14).

16 Xó má tayáá, timbá milagro ndrígóo Eliseo ninindxu̱u̱ mbríguu xóo milagro dí iwáá kayuʼ rí niʼni Elías. Eliseo tandxaʼwáminaʼ rí numuu rí ikhaa kayá ñajunʼ ma̱ndoo maʼni mixtiʼkhu ñajunʼ rí nigruigú. Niʼni ikhaa kayuʼ xó má niʼni Elías. Xúʼko̱ nisngájma rí ndiʼyamajkuu bi̱ niʼsngóo. Ga̱jma̱a̱ rúʼko̱ nimbáñun eʼwíínʼ gaʼyee rí mbuyamajkuíí Eliseo (2 Rey. 2:15). Eliseo ninindxu̱u̱ gaʼyee mbá 60 tsiguʼ, ga̱jma̱a̱ Jeobá nixnúu tsiakii mu maʼni itháan mbaʼa milagros ki xóo Elías. Ndiéjunʼ gándoo gajmañaaʼ ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱ rá.

17. a) Xú káʼnii gándoo mbuyaridáá jiáma xkri̱da ndrígóo Eliseo rá. b) Nda̱wa̱á, ndiéjunʼ gándoo muni jiáma rá.

17 Á mu natrigú itháan ñajunʼ náa congregación, xátandxa̱ʼwa̱a̱ edxa̱ʼ rí gíʼmaa matriʼkhu̱u̱ nacha̱ xú gátani ñajunʼ. Garmáʼáan a̱jkia̱nʼ rí i̱ndó ma̱ndoo matriʼkhu̱u̱ á mu congregación ndayóoʼ o índo̱ organización gáʼthi rí ndayóoʼ maguma. Ragíʼmaa matriʼkhu̱u̱ numuu rí i̱ndó ikháánʼ nandaʼ. Garmáʼáan a̱jkia̱nʼ rí Eliseo ni̱jkha̱ raʼni má xúʼko̱ xóo niʼni Elías. Xúʼko̱ nisngájma rí ndiʼyamajkuu bi̱ niʼsngóo. Ga̱jma̱a̱ rúʼko̱ nimbáñun eʼwíínʼ gaʼyee makumún kuyáá Eliseo. Xúʼko̱ má kayuʼ, á mu najmaʼ ikha rí na̱ʼkha̱ náa Biblia rí najmún bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ bi̱ nusngáaʼ, matasnga̱jmá rí natayamajkún. Ma̱ngaa, a̱ngiu̱lú náa congregación mbuyamajkuaʼ (atraxnuu 1 Corintios 4:17). Índo̱ gajmañaaʼ itháan, ma̱ndoo matriʼkhu̱u̱ tikuaʼ rí ma̱ndoo mambáyúu congregación mu maguma xó má náa organización, rí na̱jkha̱ má xúʼko̱. Ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á, Jeobá mambáyaʼ matani itháan ki xóo bi̱ niʼsngáaʼ, xó má Eliseo (Juan 14:12).

18. Ndíjkha rí ndayóoʼ magumaratiin nacha̱ a̱ngiu̱lú náa congregación rá.

18 Nuguaʼthi̱i̱nxu rí xtágabu rí na̱ʼkha̱ náa a̱jma̱ artículo rígi̱ gambáñun bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ mu muriyaʼ itháan mbiʼi mu musngúún eʼwíínʼ. Ga̱jma̱a̱ nutakáñiixú Jeobá rí iʼwíínʼ a̱ngiu̱lú maʼndún majmañún muñewa̱a̱n congregación. Rúʼko̱ gáʼni rí congregación dí rígá náa xúgíʼ numbaaʼ magiʼdoo itháan tsiakii ga̱jma̱a̱ mambáyulúʼ mámbáa rí ikháanʼ muguajún jmbu nda̱wa̱á.

^ párr. 5 Á mu mbáa dxámá nasngájma dí nandxa̱ʼóo májánʼ edxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ dí ni̱ndxu̱u̱ xa̱bu̱ wabaʼ ga̱jma̱a̱ majmañuu maʼni ñajunʼ náa congregación, bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ ma̱ndoo muthi á mu kaʼyoo mani̱ndxu̱u̱ siervo ministerial maski ajndu xóo tséʼni 20 tsiguʼ (1 Tim. 3:8-10, 12).