Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

Ndiyáá tikhuu rí Dios nikudaminaʼ maʼni

Ndiyáá tikhuu rí Dios nikudaminaʼ maʼni

“Jndo tajuarigüi ri naʼ Dios nicudaminaʼ [...] neʼni ri jndo xuri misiŋguaʼ ndiyaxi.” (HEBREOS 11:13)

1. Ndíjkha rí májánʼ wéñuʼ rí mundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu mbá rí túʼyáá rá. (Atayáá timbá xtiʼkhu.)

BI̱ ÑAJUNLÚ xa̱bu̱ numbaaʼ nandoo nundxa̱ʼwa̱míjna̱ ga̱jma̱a̱ mbá rí túʼyáá. Ma̱ngaa májánʼ wéñuʼ rí Jeobá nixnúlú mbá rí gíʼdoo wéñuʼ numuu. Náa numuu rá. Numuu dí rígi̱ naʼni mundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu rí májánʼ dí kuaʼthi̱i̱nlú. Ma̱ngaa, ma̱ndoo muriyaʼ awan ga̱jma̱a̱ muraʼwíí májánʼ rí gúʼni. Náa Biblia, Jeobá naʼthúlúʼ rí makuwáanʼ májánʼ wéñuʼ nda̱wa̱á. Mú, xóó xándoo mbuʼyáá. Mú ma̱ndoo mundxaʼwamíjna̱ xúʼko̱ kaʼnii ga̱jma̱a̱ maguaʼdáá fe rí gajkhun marigá (2 Cor. 4:18).

2, 3. a) Ndiéjunʼ gándoo gundxaʼwamíjna̱ rá. b) Ndiéjunʼ gúʼthá náa artículo rígi̱ rá.

2 Tikhun xa̱bu̱ mundxaʼwamíjna̱ tikhuu rí xáʼga̱nú marigá. Mbá xkri̱da, mbáa dxáʼgú ma̱ndoo mandxaʼwáminaʼ rí na̱jkha̱ rijma̱a̱ náa tsu̱du̱u̱ mbáa bi̱jpí. Mú rígi̱ xándoo marigá. Xúʼko̱ má ma̱ngaa, ma̱ndoo mundxaʼwamíjna̱ mbá rí maʼga̱nú marigá. Mbáa xkri̱da, ru̱dúu̱ gaʼyee Samuel nikudaminaʼ náa Jeobá rí maʼga̱ kayáa a̱ʼdióo mu mañajunʼ gajmíi̱n ndxajkun. Ikhaa nindxa̱ʼwáminaʼ xú káʼnii ganindxu̱u̱ mbiʼi rúʼko̱. Rígi̱ ninindxu̱u̱ mbá rí ikhaa nikudaminaʼ maʼni, mú tándxa̱ʼwáminaʼ náa mbá rí xáʼga̱nú marigá. Rí nindxa̱ʼwáminaʼ náa mbiʼi rúʼko̱ nixnúu tsiakii mu maʼnimbánuu rí nikudaminaʼ (1 Sam. 1:22). Xúʼko̱ má mangáanʼ ma̱ndoo mundxaʼwáá edxu̱lúʼ náa tikhuu rí Dios nikudaminaʼ maʼni náa ikháanʼ, numuu rí nduʼyáá rí ikhaa maʼnimbánuu (2 Ped. 1:19-21).

3 Mbaʼin xa̱bi̱i̱ Dios bi̱ nikuwa nákha wajyúúʼ nindxa̱ʼwa̱míjna̱ xú káʼnii gambánuu rí Dios nikudaminaʼ maʼni. Xú káʼnii nimbáñun rí nindxa̱ʼwa̱míjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu rí nikudaminaʼ maʼni Jeobá rá. Ga̱jma̱a̱ xú káʼnii gambáyuluʼ ikháanʼ rí mundxaʼwamíjna̱ náa mbiʼi rí Jeobá gaʼnimbánuu xúgíʼ rí nikudaminaʼ maʼni xá. Rúʼko̱ gúʼthá náa artículo rígi̱.

NINDXA̱ʼWA̱MÍJNA̱ RÍ MARIGÁ NDA̱WA̱Á GA̱JMA̱A̱ NINI GUJKHUʼ FE NDRÍGU̱ÚN

4. Ndiéjunʼ nimbáyúu Abel mu mandxaʼwáminaʼ náa itháan májánʼ dí marigá nda̱wa̱á rá.

4 Abel ni̱jkha̱ timbáa xa̱biya̱ bi̱ nigiʼdoo fe náa rí nikudaminaʼ maʼni Dios. Ndaʼyoo má rí nda̱wa̱á dí Adán ga̱jma̱a̱ Eva nixudami̱jna̱ aʼkhá, Jeobá niʼthúu̱n a̱bu̱nʼ: “Mani rí ikháánʼ ga̱jma̱ʼ a̱ʼgu̱ muguaʼdála sia̱nʼ, bi̱ gaguwáʼ náa ikháánʼ ga̱jma̱a̱ bi̱ gaguwáʼ náa ikhaa muguaʼdá sia̱nʼ. Ikhaa makujmbi̱i̱ náa edxa̱a̱ʼ ma̱ngoo ikháánʼ matanigawíínʼ náa nixtuun rajkhúu” (Gén. 3:14, 15). Abel tseʼyoo xú káʼnii gambánuu ajngáa rígi̱. Mú mbáa ikhaa nindxa̱ʼwáminaʼ wéñuʼ náa ajngá rígi̱. Mbá xkri̱da, mbáa niraximínáʼ tsáa gagawúnʼ gáʼni a̱bu̱nʼ ga̱jma̱a̱ bi̱ mambáñun xa̱bu̱ numbaaʼ mu mani̱ndxu̱ún jmbiin mbu̱júu̱. Rí mandxaʼwáminaʼ náa xúgíʼ rígi̱ nimbáyúu mbaʼyoo xú káʼnii gáʼni itháan májánʼ nda̱wa̱á. Ikhaa nigiʼdoo fe numuu rí Dios naʼnimbánuu xúgíʼ rí nakudaminaʼ maʼni. Ikha jngó, índo̱ Abel nixnáxi̱ mbá tsigijñaʼ, Jeobá nidxuu wéñuʼ (atraxnuu Génesis 4:3-5 ga̱jma̱a̱ Hebreos 11:4).

5. Xú káʼnii nimbáyúu Enoc rí mandxaʼwáminaʼ náa rí marigá nda̱wa̱á rá.

5 Enoc ninindxu̱u̱ imba̱a̱ xa̱bu̱ bi̱ nigiʼdoo fe náa rí nikudaminaʼ maʼni Dios. Nixtáa náa mbá mbiʼi rí nikuwa wéñuʼ xa̱bu̱ ra̱míjínʼ bi̱ nithi rí xkawiʼ wéñuʼ ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá. Mbáa Enoc nindxa̱ʼwáminaʼ náa mbá mbiʼi rí i̱ndó makuwa xa̱bu̱ jmbiin náa Dios (atraxnuu Hebreos 11:5, 6). Xú káʼnii nimbáyúu rí mandxaʼwáminaʼ náa rí marigá nda̱wa̱á rá. Nimbáyúu mu xámiñuu ga̱jma̱a̱ mu maʼthúún xa̱bu̱ rí Dios maʼni gámbíin xúgínʼ bi̱ ra̱míjínʼ (Jud. 14, 15).

6. Ndiéjunʼ lá nindxa̱ʼwa̱mínáʼ Noé nda̱wa̱á rí nixnúu Ruʼwambiiʼ rá.

6 Noé ma̱ngaa nigiʼdoo fe náa rí nikudaminaʼ maʼni Dios. Ikha jngó tákhañu índo̱ nixnúu Ruʼwambiiʼ (Heb. 11:7). Numuu dí gíʼdoo wéñuʼ fe, nda̱wa̱á rí nixnúu Ruʼwambiiʼ nixnáxi̱ xujkhúʼ xóo tsigijñaʼ (Gén. 8:20). Mú xa̱bu̱ ninindxu̱ún ra̱míjínʼ mbu̱júu̱ʼ. Mbáa xa̱bu̱ bi̱ nigumbiʼyuu Nemrod ninindxu̱u̱ Xa̱bu̱ Ñajunʼ ga̱jma̱a̱ nigíʼ dí xa̱bu̱ xúnimbu̱ún náa Jeobá (Gén. 10:8-12). Mú Noé nigiʼdoo wéñuʼ fe. Xó má Abel, mbáa Noé nindxa̱ʼwa̱mínáʼ ga̱jma̱a̱ numuu mbiʼi rí Dios maʼni gámbáa aʼkhá ma̱ngaa rí nakháñun xa̱bu̱. Mbáa ma̱ngaa nindxa̱ʼwa̱mínáʼ ga̱jma̱a̱ numuu mbiʼi rí mambíin Xa̱bu̱ Ñajunʼ bi̱ ra̱míjínʼ. Xúʼko̱ má mangáanʼ ma̱ndoo mundxaʼwamíjna̱ náa mbiʼi rúʼko̱, rí inuu ma̱ʼkha̱ (Rom. 6:23).

NINDXA̱ʼWA̱MÍJNA̱ GA̱JMA̱A̱ NUMUU MBIʼI RÍ DIOS MAʼNIMBÁNUU RÍ NIKUDAMINAʼ

7. Ndiéjunʼ nindxa̱ʼwa̱míjna̱ Abrahán, Isaac ga̱jma̱a̱ Jacob rá.

7 Abrahán, Isaac ga̱jma̱a̱ Jacob nindxa̱ʼwa̱míjna̱ rí marigá rí májánʼ wéñuʼ nda̱wa̱á. Dios niʼthún rí xúgínʼ xa̱bu̱ numbaaʼ maguma tsajkurámiinʼ ga̱jma̱a̱ ‹numún e̱jñún› (Gén. 22:18; 26:4; 28:14). Ma̱ngaa niʼthún rí bi̱ kuwa náa guʼwún maguanu mani̱ndxu̱ún mbá xuajen mba̱a̱ ga̱jma̱a̱ makuwá náa mbá xuajen rí mitsaan wéñuʼ (Gén. 15:5-7). Abrahán, Isaac ga̱jma̱a̱ Jacob ndiyáá májánʼ rí Jeobá maʼnimbánuu rí nikudaminaʼ maʼni. Ikha jngó nikumún rí bi̱ kuwa náa guʼwún makuwá ikhí. Mú, Jeobá nimbáñun má xúʼko̱ xa̱bi̱i̱ jmbiin mu mbuyáá gajkhun rí xa̱bu̱ numbaaʼ makuwá mbu̱júu̱ xó má nikuwa Adán ga̱jma̱a̱ Eva.

8. Ndiéjunʼ nimbáyúu Abrahán mu maʼnimbo̱o̱ ga̱jma̱a̱ magiʼdoo mbá fe gujkhuʼ rá.

8 Abrahán xó má eʼwíínʼ xa̱bu̱ jmbiin túyáá xóo nimbánuu rí Dios nikudaminaʼ maʼni náa ikhiin, numuu rí nikháñun nákha xóó tsimbánuu. Maski ajndu xúʼko̱, ndiyáá májánʼ xóo gáʼni. Náa Biblia naʼthí rí “misiŋguaʼ ndiyaxi, numu ri iquin ninimbun” (atraxnuu Hebreos 11:8-13). Rúʼko̱ nimbáyúu Abrahán mu maʼnimbo̱o̱ ga̱jma̱a̱ mu magiʼdoo mbá fe gujkhuʼ maski ajndu niraʼnuu mbaʼa xkujndu. Ndiʼyoo má rí Jeobá niʼnimbánuu rí nikudaminaʼ maʼni nákha wajyúúʼ ga̱jma̱a̱ rí maʼnimbánuu dí marigá nda̱wa̱á.

Xa̱bi̱i̱ Dios nundxa̱ʼwa̱míjna̱ mbiʼi rí Jeobá gáʼtañajunʼ kámuu mbiʼi náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ

9. Xú káʼnii nimbáyúu fe ndrígóo Abrahán náa rí nikudaminaʼ maʼni Jeobá rá.

9 Numuu rí Abrahán nigiʼdoo fe náa rí Jeobá nikudaminaʼ maʼni, ikhaa niʼni xúgíʼ rí Jeobá niʼthúu̱n. Mbá xkri̱da, niniñuʼ goʼwóo náa xuajen Ur ga̱jma̱a̱ nánguá nixtáa náa mbá xuajen. Ikhaa ndiʼyoo rí nimbá xuajen xáʼni kámuu, numuu rí Xa̱bu̱ Ñajunʼ bi̱ kuwa ikhí na̱nguá eni ñajunʼ Jeobá (Jos. 24:2). Niguaʼti̱i̱n wéñuʼ mbiʼi rí Jeobá gáʼtañajunʼ kámuu mbiʼi náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ. Náa Biblia naʼthí rí Xa̱bu̱ Ñajunʼ ndrígóo Dios nindxu̱u̱ “mba xuajin ri guiʼdo gucuʼ xtasu, ri naʼ su Ica-ma-u Dios ñajunʼ su naʼni jma nacuxi” (Heb. 11:10). Abrahán, Abel, Enoc, Noé ga̱jma̱a̱ eʼwíínʼ xa̱bi̱i̱ Dios ninimbu̱ún rí magabiín xa̱bu̱. Índo̱ itháan endxaʼwamíjna̱ rí kuwa náa Ku̱ba̱ʼ mitsaan, itháan gujkhuʼ eʼni fe ndrígu̱ún náa Jeobá (atraxnuu Hebreos 11:15, 16).

10. Náa numuu rí ninindxu̱u̱ májánʼ rí Sara mandxaʼwáminaʼ xú káʼnii Jeobá naʼnimbánuu rí nakudaminaʼ rá.

10 Guʼtá ga̱jma̱a̱ numuu Sara, a̱ʼgiu̱u̱ Abrahán. Ikhaa ma̱ngaa nigiʼdoo fe náa rí nikudaminaʼ maʼni Jeobá. Ikhaa niʼthúu̱n Abrahán: “Maxniaʼ mbáa ada̱ náa ikhaa”. Ma̱ngaa niʼthúu̱n: “Ikhúúnʼ mani tsajkurámááʼ, ga̱jma̱a̱ numuu ikhaa maʼga̱nú marigá xuajen mba̱ʼu̱; reyes náa mbaʼa xuajen maguwáʼ náa ikhaa” (Gén. 17:16). Maski ajndu Sara nigiʼdoo 90 tsiguʼ ga̱jma̱a̱ na̱nguá gíʼdiin e̱ji̱i̱n, ikhaa nindxa̱ʼwáminaʼ rí magiʼdaa ada̱ bi̱ Dios niʼthí maxnúu. Mbáa ma̱ngaa nindxa̱ʼwáminaʼ xú káʼnii bi̱ kuwa náa goʼwóo a̱ʼdióo maguanu mani̱ndxu̱ún mbá xuajen mba̱a̱ (Heb. 11:11, 12). Ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱ fe ndrígóo niʼni itháan gujkhuʼ. Xó má niʼthí Jeobá, Sara nigiʼdaa mbáa ada̱ bi̱ nigumbiʼyuu Isaac. Rúʼko̱ nimbáyúu mbaʼyoo rí Jeobá ma̱ngaa manimbánuu rí nikudaminaʼ maʼni. Á mu ikháanʼ nundxa̱ʼwa̱míjna̱ náa xúgíʼ rí Jeobá nikudaminaʼ maʼni, fe ndrígúlú maʼni itháan gujkhuʼ.

TANIÑUʼ RANDXA̱ʼWÁMINAʼ GA̱JMA̱A̱ NUMUU RÍ MAKHÁNAA

11, 12. Náa numuu rí Moisés nindoo kaʼyoo itháan Jeobá mámbá mbiʼi rá.

11 Moisés ma̱ngaa nigiʼdoo wéñuʼ fe náa rí Jeobá nikudaminaʼ maʼni. Ikhaa ndija̱a̱ xóo mbáa Xa̱bu̱ Ñajunʼ náa Egipto. Mú anu̱ún nisngáá ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá. Nisngáá rí ikhaa nikudaminaʼ maʼni káwíin esclavos bi̱ ni̱ndxu̱ún hebreos ga̱jma̱a̱ rí maxnún mbá Ku̱ba̱ʼ mitsaan náa makuwíin (Gén. 13:14, 15; Éx. 2:5-10). Índo̱ Moisés nandxa̱ʼwáminaʼ itháan ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱, itháan nandoo kaʼyoo Jeobá. Nindoo kaʼyoo wéñuʼ rí asndu táʼndoo magiʼdoo mbújkha̱a̱ ga̱jma̱a̱ rí maʼtáñajunʼ.

12 Náa Biblia naʼthí rí Moisés nigiʼdoo wéñuʼ fe rí asndu índo̱ ni̱jkha̱ rajmaa, táʼndoo maxtáa náa goʼwóo rey ndrígóo Egipto. Ikhaa “niniguʼ maʼniginaminiʼ jmiu su ñajunʼ iʼjin-yo Dios” raʼkháa náa rí “gagui ri naxna mbaruma-u naʼ ri aʼcan”. Ikhaa ndiʼyoo rí ‹tesoros dí rígá náa Egipto› ragíʼdoo numuu nditháan ki xóo manindxa̱ʼ mbáa bi̱ ndiyáaʼ Jeobá. Náa numuu rá. Numuu rí nindxa̱ʼwáminaʼ wéñuʼ náa rí Dios nikudaminaʼ maxnúu (Heb. 11:24-26).

13. Xú káʼnii nimbáyúu Moisés mandxaʼwáminaʼ má xúʼko̱ ga̱jma̱a̱ rí Dios nikudaminaʼ maʼni rá.

13 Mbáa Moisés nindxa̱ʼwáminaʼ wéñuʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí Jeobá nikudaminaʼ maʼni káwíin esclavos bi̱ ni̱ndxu̱ún hebreos. Xó má eʼwíínʼ xa̱bi̱i̱ Dios, Moisés ma̱ngaa ndiʼyoo rí Jeobá nikudaminaʼ maʼni káwíin xa̱bu̱ numbaaʼ náa rí nakháñun (Job 14:14, 15; Heb. 11:17-19). Numuu rí Moisés nindxa̱ʼwáminaʼ má xúʼko̱ ga̱jma̱a̱ numuu rí Dios nikudaminaʼ maʼni, ikha jngó nikro̱ʼo̱o̱ rí ikhaa nandoo kaʼñúnʼ wéñuʼ xa̱bu̱. Rígi̱ niʼni rí ma̱ndoo kaʼyoo itháan ga̱jma̱a̱ rí magiʼdoo itháan fe náa Jeobá. Ma̱ngaa nimbáyúu mu mani̱ndxu̱u̱ jmbii xúgíʼ mbiʼi rí nixtáa (Deut. 6:4, 5). Asndu támiñuu índo̱ rey ndrígóo Egipto nigíʼ maxíyáa, numuu rí ndaʼyoo rí Jeobá maʼni tsajkurámááʼ nda̱wa̱á (Éx. 10:28, 29).

ATATSAʼWÁMINAʼ XÚGÍʼ RÍ MAʼNI XA̱BU̱ ÑAJUNʼ NDRÍGÓO DIOS

Lá natatsaʼwáminaʼ índo̱ ma̱ndoo matani xúgíʼ rí nikudaminaʼ maʼni Jeobá ráʼ. (Atayáá kutriga̱ 15)

14. Ndiéjunʼ e̱ndxa̱ʼwa̱míjna̱ tikhun xa̱bu̱ rá.

14 Mbaʼin xa̱bu̱ nundxa̱ʼwa̱míjna̱ rí garigá nda̱wa̱á mú nundxa̱ʼwa̱míjna̱ mbá rí xáʼga̱nú marigá. Mbá xkri̱da, bi̱ na̱nguá guáʼdáá wéñuʼ mbújkha̱a̱ nakumu̱ún rí mbá mbiʼi maguaʼdáá wéñuʼ ga̱jma̱a̱ makuwá tsímáá. Mú náa Biblia naʼthí rí náa numbaaʼ rígi̱ maguaʼdáá má xúʼko̱ xkujndu ga̱jma̱a̱ rí naʼni mumiʼníʼ (Sal. 90:10). Eʼwíínʼ nakumu̱ún rí mbáa Xa̱bu̱ Ñajunʼ maʼnimbánuu xúgíʼ xkujndu dí rígá náa tsu̱du̱u̱ numbaaʼ. Mú náa Biblia naʼthí rí i̱ndó Xa̱bu̱ Ñajunʼ ndrígóo Dios ma̱ndoo maʼnimbánuu (Dan. 2:44). Ga̱jma̱a̱ mbaʼin nakumu̱ún rí Dios xáʼni gámbáa numbaaʼ rígi̱. Mú náa Biblia naʼthí rí maʼni gámbáa (Sof. 1:18; 1 Juan 2:15-17). Xa̱bu̱ bi̱ nundxa̱ʼwa̱míjna̱ mixtiʼkhu ki xóo rí naʼthí náa Biblia nda̱wa̱á mbuyáá dí raʼkhí ninindxu̱u̱ rí nithi.

15. a) Ndíjkha rí nindxu̱u̱ májánʼ mundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu rí niʼthí maxnúlúʼ Dios nda̱wa̱á rá. b) Arathá mbá rí ikháánʼ nandaʼ marigá nda̱wa̱á.

15 Jeobá niʼthí maxnúlúʼ mbá rí májánʼ wéñuʼ nda̱wa̱á. Á mu nundxa̱ʼwa̱míjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱, makuwáanʼ itháan gagi ga̱jma̱a̱ maguaʼdáá itháan tsiakii mu muʼni má xúʼko̱ ñajunʼ Dios. Lá nandoo natatsaʼwáminaʼ rí xtaa ratani̱ rí Dios niʼthí maxnáʼ mekhuíí o náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ ráʼ. Á mu ikháánʼ xtaʼti̱i̱n maraxtaa náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ, atatsaʼwáminaʼ índo̱ gáraxtaa ratiejunʼ gajmiáanʼ bi̱ nambáxa̱ʼ mu muni̱i̱la mitsaan náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ. Ñajunʼ rígi̱ muni xa̱bu̱ bi̱ maxmiéjunʼ kuyaʼ. Xúgínʼ xa̱bu̱ numbaaʼ maʼndún kuyáá Jeobá xó má ikháánʼ. Ma̱ngaa, xáʼniaʼ nandii ga̱jma̱a̱ maraʼdáá tsiakii, ma̱ngaa ní xaxmiéjuanʼ. Maraxtaa gagi numuu rí ma̱ndoo majmaʼ xúgíʼ rí najmañaʼ natani mu matambáñun eʼwíínʼ ga̱jma̱a̱ mu matani mba̱a̱ Jeobá. Ga̱jma̱a̱ índo̱ gagabiín xa̱bu̱ bi̱ nikháñun, mbáa asndu matambáñun mu muniʼniiʼ Jeobá (Juan 17:3; Hech. 24:15). Índo̱ nundxa̱ʼwa̱míjna̱ rígi̱ nduʼyáá rí kuwaanʼ rundxaʼwáá edxu̱lúʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí maʼga̱nú marigá, numuu rí náa Biblia naʼthí xúʼko̱ kaʼnii (Is. 11:9; 25:8; 33:24; 35:5-7; 65:22).

ARATHÚN EʼWÍÍNʼ RÍ NARAʼTI̱I̱N

16, 17. Ndíjkha rí nindxu̱u̱ májánʼ muʼthá ga̱jma̱a̱ numuu rí Jeobá maxnúlúʼ nda̱wa̱á rá.

16 Á mu nuʼthúún eʼwíínʼ a̱ngiu̱lú rí eyulú muʼni náa Ku̱ba̱ʼ mitsaan, ikhú mbuʼyáá rí marigá gajkhun. Mú, nimbáa nda̱wa̱a̱ tsáa eʼyoo rí gáʼni náa Ku̱ba̱ʼ mitsaan. Mú májánʼ nindxu̱u̱ rí muʼthá ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱, rígá a̱jma̱ numuu. Timbá, numuu rí nusngajmá rí kuaʼdáá fe ga̱jma̱a̱ rí Jeobá nikudaminaʼ maʼni. Raga̱jma̱, numuu rí nuxnamijnalú tsiakii mu manindxu̱lúʼ xa̱bu̱ jmbii náa Jeobá maski ajndu kuaʼdáá xkujndu. Rúʼko̱ rí niʼni Pablo gajmíi̱n eʼwíínʼ cristianos bi̱ nikuwa náa Roma (Rom. 1:11, 12).

17 Índo̱ nundxa̱ʼwa̱míjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu rí Jeobá maxnúlúʼ nda̱wa̱á, ikhú nánguá exmiéjunlu wéñuʼ ga̱jma̱a̱ numuu xkujndu rí kuaʼdáá. Mbá miʼtsú, Pedro nixmiéjunʼ wéñuʼ ikha jngó niʼthúu̱n Jesús: “Mba xugui niniʼñaxoʼ-jun, nakuaxoʼ tsudaʼ, ¿nala ri aguaʼdaxoʼ-ra?” Jesús nindoo rí Pedro gajmíi̱n eʼwíínʼ discípulos mundxaʼwamíjna̱ náa rí májánʼ gúni nda̱wa̱á. Ikha jngó niʼthún: “Ade Xabo naʼ Xili gloria drigo, xuʼkue-ma manganʼla tsanʼla nikuala tsuduʼ maguaʼunla naʼ xili ri mba guhuaʼ-ejma-mu, mujuaʼla aʼkun tsi mba guhuaʼ-ejma-mu tsi naguhua naʼ rijiu Israel. Mbamba tsi niniñu goʼo, o dxiyo, o jñagüi, o anu, o rudu, o aʼgüi, o ijin, o mbayu gajma numu mbiʼyuʼ Ikun, tsuʼkue tsi magruigu imbaciento nutun xo tsudu ri niniñu, majana ri jaʼyo ri ndaʼya asjndo jamu” (Mat. 19:27-29). Ikha jngó Pedro gajmíi̱n eʼwíínʼ discípulos nindxa̱ʼwa̱míjna̱ rí kuwa rutañajunʼ mekhuíí gajmiún Jesús ga̱jma̱a̱ rí numbañún xa̱bu̱ bi̱ nunimbu̱ún mu mani̱ndxu̱ún jmbiin.

18. Ndíjkha rí nindxu̱u̱ májánʼ mundxaʼwáá edxu̱lúʼ mbiʼi rí Jeobá maʼnimbánuu rí nikudaminaʼ maxnúlúʼ rá.

18 Náa artículo rígi̱ ndiʼyáá xú káʼnii tikhun xa̱bi̱i̱ Dios nindxa̱ʼwa̱míjna̱ rí garigá nda̱wa̱á mu maguaʼdáá mbá fe itháan gujkhuʼ. Abel nindxa̱ʼwáminaʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí Dios nikudaminaʼ maʼni. Numuu rí nigiʼdoo fe ninindxu̱u̱ mbáa bi̱ nimbáxu̱u̱ májánʼ ga̱jma̱a̱ Jeobá. Abrahán nindxa̱ʼwáminaʼ náa mbiʼi rí gambánuu rí niʼthí Jeobá ga̱jma̱a̱ numún xa̱bu̱ ‹bi̱ gáguwáʼ náa ikhaa› (Gén. 3:15). Ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱ niʼnimbo̱o̱ maski ajndu nigiʼdoo xkujndu. Moisés nindxa̱ʼwáminaʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí Dios nikudaminaʼ maxnún, ga̱jma̱a̱ rígi̱ nimbáyúu mu ma̱ndoo kaʼyoo ma̱ngaa rí mani̱ndxu̱u̱ jmbii (Heb. 11:26). Á mu mangáanʼ nundxa̱ʼwa̱míjna̱ mbiʼi rí Jeobá maʼnimbánuu rí nikudaminaʼ maxnúlúʼ, maʼndulú kuʼyáá itháan ga̱jma̱a̱ maguaʼdáá itháan fe. Náa imbo̱ʼ artículo gúʼyáá ndiéjunʼ imbo̱o̱ gándoo mundxaʼwáá edxu̱lúʼ.