Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

Gundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu rí na̱ʼkha̱ náa Dios

Gundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu rí na̱ʼkha̱ náa Dios

“Atatsaʼwáminaʼ ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱, atiejunʼ má xúʼko̱, mu xúgínʼ xa̱bu̱ gúyáá dí na̱jkha̱ rajmañaʼ itháan.” (1 TIMOTEO 4:15)

AJMÚÚ 57 GA̱JMA̱A̱ 52

1, 2. Náa numuu rí mixtiʼkuáanʼ ki xóo xujkhúʼ rá.

XA̱BU̱ numbaaʼ ni̱ndxu̱lú mixtiʼkuáanʼ wéñuʼ ki xóo xujkhúʼ. Mbá xkri̱da, nandoo nuʼtámíjná, nuʼniraʼmáʼ, nuraxnuu ga̱jma̱a̱ nakru̱ʼu̱lú rí etulú eʼwíínʼ xa̱bu̱. Ma̱ngaa nandoo nuʼtájkáan ga̱jma̱a̱ nuʼni ajmúú náa Jeobá. Científicos xóó tsíkru̱ʼu̱u̱n xú káʼnii ngáñulú nandoo naʼni xúgíʼ rígi̱.

2 Ma̱ngaa rígá imbo̱ʼ rí nixnúlú Jeobá rí naʼni mixtiʼkuáanʼ náa xujkhúʼ (Sal. 139:14; Rev. 4:11). Numuu rí niʼniáanʼ xóo ikhaa, naniñulú rí muraʼwíí ikháanʼ rí muʼni (Gén. 1:27). Ikha jngó ma̱ndoo muraʼwíí á mu majmulúʼ rígi̱ mu muʼni mba̱a̱ Jeobá ga̱jma̱a̱ muʼni ñajunʼ.

3. Ndiéjunʼ nixnúlú Jeobá mú mambáyulúʼ muraʼwíí ma̱ja̱nʼ rí muʼnilú rá.

3 Jeobá nixnúlú Biblia mú mbuʼyáá xú káʼnii gúʼni mba̱a̱ ga̱jma̱a̱ muʼni ñajunʼ. Rí mbiʼi xúgi̱ ma̱ndoo muraxnuu xúgíʼ Biblia o tapha náa itháan rí 2,800 ajngáa. Índo̱ nuraxnuu Biblia ga̱jma̱a̱ nundxa̱ʼwa̱míjna̱ rí naʼthí ikhí, najmañulúʼ nundxa̱ʼwa̱míjna̱ xóo Jeobá (Sal. 40:5; 92:5; 139:17). Á mu nundxa̱ʼwa̱míjna̱ xóo ikhaa, ma̱ndoo muraʼwíí rí ma̱ja̱nʼ muʼni ga̱jma̱a̱ makuwáanʼlu kámuu (atraxnuu 2 Timoteo 3:14-17). *

4. a) Ndiéjunʼ eyoo gáʼthúu̱n rí matatsaʼwamínáʼ rá. b) Ndiéjunʼ graxe̱ gáxtiʼña̱a̱ náa artículo rígi̱ rá.

4 Rí mundxaʼwamíjna̱ nandoo gáʼthúu̱n rí muʼgíʼ májánʼ edxu̱lúʼ ga̱jma̱a̱ mundxaʼwáá edxu̱lúʼ tsumáá wéñuʼ (Sal. 77:12; Prov. 24:1, 2). Gíʼdoo wéñuʼ numuu muriyaʼ mbiʼi mu mundxaʼwamíjna̱ rí ejmañuluʼ ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá ma̱ngaa Jesús (Juan 17:3). Náa artículo rígi̱ muriʼña̱a̱ graxe̱ rígi̱: Ndiéjunʼ gándoo gambáyuluʼ mu mundxaʼwamíjna̱ rá. Ndiéjunʼ gándoo gundxaʼwamíjna̱ rá. Ndiéjunʼ gándoo gúʼni mu mundxaʼwamíjna̱ má xúʼko̱ ga̱jma̱a̱ rí manigulúʼ rá.

NDIÉJUNʼ GÁNDOO GAMBÁYULÚ MU MUNDXAʼWAMÍJNA̱ RÁ.

5, 6. Ndiéjunʼ gambáyuluʼ mu marmáʼáan a̱jkiu̱lúʼ ga̱jma̱a̱ makru̱ʼu̱lú itháan májánʼ rí nuraxnulu rá.

5 Bi̱ ni̱ndxu̱lú xa̱bu̱ numbaaʼ ma̱ndoo muʼni tikhuu rí asndu tsíndxaʼwáá edxu̱lúʼ, xóo rí mbuʼyáxuluʼ, mu̱ʼgua̱ rajkhúlú o mu̱ʼgua̱ ga̱jma̱a̱ bicicleta. Mú, lá ikhaa má gíʼnulúʼ índo̱ nuraxnuu ráʼ. Mbáa kuwáanʼ ruraxnuu ga̱jma̱a̱ ikhú nundxa̱ʼwa̱míjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu imbo̱o̱. Xú káʼnii gándoo gúʼni̱ mu xúʼni̱ xúʼko̱ rá. Gíʼmaa muʼgíʼ májánʼ edxu̱lúʼ ga̱jma̱a̱ mundxaʼwáá edxu̱lúʼ rí eyoo gáʼthúu̱n rí eraxnuu. Ga̱jma̱a̱ índo̱ gámbulú guraxnuu mbá kutriga̱ ga̱jma̱a̱ subtítulo, guraximíjna̱: “Ndiéjunʼ eʼsngóʼ rí guámbóʼ nigúxnuu rá. Lá nakro̱ʼo̱ʼ májánʼ ráʼ.”

6 Itháan májánʼ rí índo̱ gatraxnuu mataba̱a̱n rawanʼ, raʼkháa rí i̱ndó ma̱ta̱ya̱a̱. Científicos niguánu ndiyáá rí narmáʼáan a̱jkiu̱lúʼ itháan májánʼ rí nuraxnulú xúʼko̱ kaʼnii. Ga̱jma̱a̱ Jeobá ndaʼyoo rígi̱, numuu rí ikhaa niʼniáanʼ. Ikha jngó niʼthúu̱n Josué rí maguxnuu libro ndrígóo xtángoo ‹mañúú›, xóo muʼthá, rí i̱ndó maguxnuu mu maʼdxaun ikhaa (atraxnuu Josué 1:8). * Rí muraxnuu Biblia xúgi̱ kaʼnii mambáyulúʼ muʼgíʼ edxu̱lúʼ ga̱jma̱a̱ magiwa̱nʼ a̱jkiu̱lú rí nuraxnuu.

7. Náa minaʼ ga̱jma̱a̱ nguáná gíʼmaa mundxaʼwamíjna̱ rá. (Atayáá timbá xtiʼkhu.)

7 Mú nguáná má naʼniulú mingíjyúuʼ muʼgíʼ májánʼ edxu̱lúʼ ga̱jma̱a̱ mundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu rí eʼnigajmaa. Mbáa nguáná nagáanʼ o nawáán wéñuʼ náa kuwáanʼ. Ikha jngó gíʼmaa mundxaʼwamíjna̱ náa nda̱a̱ rí ewáán ga̱jma̱a̱ índo̱ nda̱a̱ rí naʼni maxmiéjunlú. Mbá xkri̱da, David nindxa̱ʼwáminaʼ mbruʼun (Sal. 63:6). Ga̱jma̱a̱ Jesús ndiyáaʼ náa tsímáá mu mandxa̱ʼwa̱mínáʼ ga̱jma̱a̱ maʼtájkáan (Luc. 6:12).

NDIÉJUNʼ GÁNDOO GUNDXAʼWAMÍJNA̱ RÁ.

8. a) Ndiéjunʼ gándoo gundxaʼwamíjna̱ rá. b) Xú káʼnii eku̱mu̱u̱ Jeobá índo̱ nuʼthúún eʼwíínʼ xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ numuu ikhaa xá.

8 Raʼkháa i̱ndó nundxa̱ʼwa̱míjna̱ ga̱jma̱a̱ rí nuraxnuu náa Biblia, ma̱ndoo mundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu i̱ʼwáʼ. Mbá xkri̱da, índo̱ nduʼyáá rí Dios niʼni, guraximíjna̱: “Ndiéjunʼ eʼsngóoʼ ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá ráʼ.” Ikhú maʼndulú muʼtá kháñii mu muxnáa núma̱aʼ. Ga̱jma̱a̱ á mu kuwáanʼ gajmiúlú eʼwíínʼ xa̱bu̱ ma̱ndoo muʼthúún xú káʼnii kumulú (Sal. 104:24; Hech. 14:17). Jeobá ndaʼyoo rí eʼnilú ga̱jma̱a̱ nadxuu wéñuʼ índo̱ nundxa̱ʼwa̱míjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu, nuʼtá kháñii ga̱jma̱a̱ nuʼthúún eʼwíínʼ xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ numuu. Náa Biblia naʼthí: “Mbá libro rí naʼni marmáʼáan a̱jkiu̱u̱n nigumaraʼmáʼ náa inuu ikhaa ga̱jma̱a̱ numún bi̱ namíñun kuyáá Jeobá ma̱ngaa bi̱ nundxa̱ʼwa̱míjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu mbiʼyuu” (Mal. 3:16).

Lá natríyaʼ mbiʼi mu matatsaʼwa̱a̱ edxa̱ʼ xú káʼnii gátambáñun bi̱ narasngúún ga̱jma̱a̱ numuu Biblia ráʼ. (Atayáá kutriga̱ 9)

9. a) Ndiéjunʼ niʼthúu̱n Pablo Timoteo rá. b) Ndiéjunʼ gándoo gundxaʼwamíjna̱ índo̱ nuʼniratamijná mu muʼsngáa ga̱jma̱a̱ numuu Biblia o mu̱ʼgua̱ guʼtáraʼa rá.

9 Apóstol Pablo niʼthúu̱n Timoteo rí mandxaʼwáminaʼ rí xú káʼnii eʼniún eʼwíínʼ rí ikhaa naʼthí, rí naʼni ga̱jma̱a̱ rí naʼsngáa (atraxnuu 1 Timoteo 4:12-16). * Mangáanʼ ma̱ndoo mundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu i̱ʼwáʼ. Mbá xkri̱da, índo̱ nuʼniratamijná mu muʼsngáa ga̱jma̱a̱ numuu Biblia, ndayóoʼ muríyaʼ mbiʼi mu mundxaʼwamíjna̱. Gundxaʼwáá edxu̱lúʼ ga̱jma̱a̱ numuu mbá graxe̱ o mbá xkri̱da rí mambáyúu bi̱ nuʼsngáá mu mambáxu̱u̱ itháan májánʼ ga̱jma̱a̱ Dios. Rí muʼni rúʼko̱ mambáyulúʼ muguaʼdáá mbá fe itháan gujkhuʼ ma̱ngaa muʼsngáá ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱lú. Ma̱ngaa gíʼmaa mundxaʼwamíjna̱ nákha xóó tséjkua̱ guʼtáraʼa (atraxnuu Esdras 7:10). * Ma̱ndoo muraxnuu tikhuu capítulo ndrígóo Hechos o mundxaʼwamíjna̱ náa versículos rí guraxnuu o i̱yi̱i̱ʼ rí gúxná. Rígi̱ ma̱ngaa mambáyulúʼ muʼtáraʼa ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱lú (2 Tim. 1:6). Ma̱ngaa májánʼ mundxaʼwamíjna̱ rí nda̱ñúnʼ xa̱bu̱ bi̱ kuwa náa kuwáanʼ ga̱jma̱a̱ rí gándoo gúʼthún mu maʼndún mudxawíín itháan. Xúʼko̱ majmulúʼ itháan májánʼ Biblia índo̱ guʼtáraʼa (1 Cor. 2:4).

10. Ndiéjunʼ imbo̱o̱ gándoo mundxaʼwamíjna̱ rá.

10 Ndiéjunʼ imbo̱o̱ gándoo mundxaʼwamíjna̱ rá. Á mu nuʼniráʼmáʼ rí najuiʼthá náa reunión o náa asambleas, guríyaʼ mbiʼi mu mbuʼyáá mbu̱júu̱. Ga̱jma̱a̱ guraximíjna̱: “Ndiéjunʼ nijmañuʼ ga̱jma̱a̱ numuu Biblia ma̱ngaa numuu xuajñu Dios rá.” Ma̱ngaa ma̱ndoo mundxaʼwamíjna̱ rí eraxnuu náa i̱yi̱i̱ʼ Bi̱ Nayejngoo, náa ¡Despertad! ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ i̱yi̱i̱ʼ rí nagájnuu náa asamblea. O índo̱ nuraxnuu ga̱jma̱a̱ numuu mbáa ndxájulú náa Anuario, guríyaʼ mbiʼi mu mundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu historia ndrígóo mu makao asndu náa a̱jkiu̱lú. Índo̱ kuwáanʼ ruraxnuu náa i̱yi̱i̱ʼ, májánʼ muʼníʼ rí phú itháan nagájnuriyoʼ o muʼnirámáʼ náa níjniúu ináa. Rígi̱ gambáyulú magiwa̱nʼ a̱jkiu̱lú rí gíʼdoo wéñuʼ numuu rí nda̱wa̱á ma̱ndoo majmulúʼ náa mbá discurso o índo̱ mu̱ʼgua̱ gúʼyáá mbáa ndxájulú o mbáa xa̱bu̱ bi̱ nandoo majmañuu ga̱jma̱a̱ numuu Biblia. Índo̱ nundxa̱ʼwa̱míjna̱, itháan gíʼdoo numuu dí muríyaʼ mbiʼi mú ajngáa dí nuraxnulú makao asndu náa a̱jkiu̱lú ga̱jma̱a̱ rí muxnáa núma̱aʼ Jeobá.

GUNDXAʼWAMÍJNA̱ XÚGÍʼ MBIʼI RÍ ERAXNUU NÁA BIBLIA

11. Ndiéjunʼ nindxu̱u̱ rí itháan gíʼdoo numuu rí gíʼmaa mundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ náa numuu rá.

11 Náa xúgíʼ rí ma̱ndoo mundxaʼwamíjna̱, rí itháan gíʼdoo numuu nindxu̱u̱ Biblia. Náa numuu rá. Gundxaʼwamíjna̱ rí maʼga̱nú mbá mbiʼi dí xuniñulú muguaʼdáá Biblia. * Maski ajndu xúʼko̱, nimbáa xáʼngo̱o̱ gáʼni rí xundxaʼwamíjna̱ rí nigida̱ʼ má edxu̱lúʼ, xóo textos rí na̱ʼkha̱ náa Biblia o ajmúú ndrígóo Reino (Hech. 16:25). Jeobá mambáyulúʼ ga̱jma̱a̱ xi̱ʼ kaʼwu ndrígóo rí magiwa̱nʼ a̱jkiu̱lú rí nijmañulúʼ ga̱jma̱a̱ maguajún jmbu náa ikhaa (Juan 14:26).

12. Ndiéjunʼ gándoo muʼni mu muraxnuu Biblia xúgíʼ mbiʼi rá.

12 Ndiéjunʼ gándoo muʼni mu muraxnuu Biblia xúgíʼ mbiʼi rá. Guʼyáá mbá rí ma̱ndoo maguma. Náa mbá xmáná, tikhuu mbiʼi ma̱ndoo muraxnulú rí kaʼyoo náa Najuiʼsngáa xú Mi̱ʼtháraʼa Májánʼ ga̱jma̱a̱ muríyaʼ mbiʼi mu mundxaʼwamíjna̱ rí nuraxnulú. I̱ʼwáʼ mbiʼi ma̱ndoo muraxnulú náa Mateo, Marcos, Lucas o Juan, ga̱jma̱a̱ mundxaʼwamíjna̱ rí niʼni Jesús ga̱jma̱a̱ rí niʼsngáa (Rom. 10:17; Heb. 12:2; 1 Ped. 2:21). Mu ma̱ndoo mambáyulúʼ itháan rí niraxnuu, ma̱ndoo majmulú i̱yi̱i̱ʼ xóo libro El hombre más grande, náa naʼthí xúgíʼ rí ni̱jkha̱ raʼni Jesús índo̱ ikhaa nixtáa (Juan 14:6).

NDÍJKHA RÍ GÍʼDOO WÉÑUʼ NUMUU MUNDXAʼWAMÍJNA̱ RÁ.

13, 14. Ndíjkha rí gíʼdoo wéñuʼ numuu rí mundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá ma̱ngaa numuu Jesús ga̱jma̱a̱ ndiéjunʼ exkaxáanʼ muʼni rúʼko̱ rá.

13 Rí mundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá ma̱ngaa náa Jesús ma̱ndoo mambáyulúʼ mu manindxu̱lú cristianos bi̱ nundxa̱ʼwa̱a̱ májánʼ edxu̱ún ga̱jma̱a̱ maguaʼdáá mbá fe gujkhuʼ (Heb. 5:14; 6:1). Á mu na̱nguá endxaʼwamíjná mba̱yu̱ʼ ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá, murajñumijna náa ikhaa ga̱jma̱a̱ mbáa ni xámbáxulú májánʼ gajmiúlú (Heb. 2:1; 3:12). Jesús niʼthí rí á mu tsendrigúlú ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱lú rí eraxnuu náa Biblia, ‹rí naʼni maxmiéjunʼlú ga̱jma̱a̱ rí maʼndulú muguaʼdáá ma̱ngaa rí maʼndulú muʼni gagimijnáa› maʼni rí murajñulu náa Jeobá (Luc. 8:14, 15).

14 Ikha jngó gíʼdoo wéñuʼ numuu rí mundxaʼwamíjna̱ má xúʼko̱ náa Biblia ga̱jma̱a̱ rí mámbá mbiʼi guniʼnííʼ itháan Jeobá. Rúʼko̱ gáxkaxáanʼ muʼni tsiakimijna mu mbuʼyaridáá xú káʼnii nindxu̱u̱ ikhaa (2 Cor. 3:18). Á mu nuʼnimi̱jna̱ má xúʼko̱, ma̱ndoo majmañulúʼ má xúʼko̱ ga̱jma̱a̱ numuu Dios, ga̱jma̱a̱ xú káʼnii nindxu̱u̱ xúgíʼ mbiʼi. ¡Phú májánʼ nindxu̱u̱ rígi̱! (Ecle. 3:11.)

15, 16. a) Xú káʼnii embáyuluʼ mundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá ma̱ngaa numuu Jesús rá. b) Náa numuu rí nguáná naʼniulú mingíjyúuʼ muriyaʼ mbiʼi mu mundxaʼwamíjna̱lu rá. c) Ndíjkha rí xánindxu̱u̱ ndíí rí muʼni mbá tsiakii mu mundxaʼwáá edxu̱lúʼ rá.

15 Rí mundxaʼwamíjná ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá ma̱ngaa numuu Jesús nambáyulúʼ mu muʼni ñajunʼ Jeobá ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱lú. Ga̱jma̱a̱ rígi̱ gambáñun a̱ngiu̱lú ga̱jma̱a̱ eʼwíínʼ xa̱bu̱ bi̱ guʼtáruʼun. Ma̱ngaa, índo̱ nundxaʼwamíjna̱ rí niʼni Jeobá índo̱ nikuʼmaa Jesús makhañúu ga̱jma̱a̱ numulúʼ, nduʼyáá dí ra̱ʼkhá tháán gíʼdoo numuu mambaxúlúʼ gajmiúlú Dios (Rom. 3:24; Sant. 4:8). Mbáa ndxájulú bi̱ xtáa náa Sudáfrica bi̱ nagumbiʼyuu Mark nixtáa mbá ajtsú tsiguʼ náa guʼwá e̱jua̱nʼ mu niwi̱ji̱ jmbu náa Jeobá. Ikhaa naʼthí rí matandxaʼwa̱a̱ edxa̱ʼ nindxu̱u̱ phú mitsaan wéñuʼ. Índo̱ nandxa̱ʼwáminaʼ itháan, itháan ejmañuu ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá. Ma̱ngaa, índo̱ xtáa gíná o naxmiéjunʼ, naguxnuu Biblia ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á naríyaʼ mbiʼi mu mandxa̱ʼóo edxu̱u̱. Rúʼko̱ nambáyúu mu xaxmiéjunʼ.

16 Nguáná naʼniulú mingíjyúuʼ muxkamaa mbiʼi mu mundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu Biblia. Náa numuu rá. Numuu rí náa numbaaʼ rígá wéñuʼ rí ma̱ndoo maʼnijngáanʼ. Mbáa ndxájulú bi̱ xtáa náa África bi̱ nagumbiʼyuu Patrick naʼthí rí gíʼdoo mbaʼa rí maʼni mámbá mbiʼi. Nguáná rígá rí naʼni maxmiéjunʼ wéñuʼ. Ndiéjunʼ eʼni xá. Ginii naʼthúu̱n Jeobá rí naʼni maxmiéjunʼ índo̱ naʼtájkáan. Xúʼko̱ naxtáa itháan tsímáá mu mandxaʼwáminaʼ. Gajkhun má rí naríyaʼ itháan mbiʼi mu maʼni rígi̱, mú naku̱mu̱u̱ rí xtáa itháan mijngii náa Jeobá. Rí mandxaʼwáminaʼ ma̱ngaa nambáyúu makro̱ʼo̱o̱ rí naʼsngáa Dios náa Biblia (Sal. 94:19). Xó má eʼyáá, rí muraxnuu Biblia ga̱jma̱a̱ rí mundxaʼwáá edxu̱lúʼ xúgíʼ mbiʼi nambáyulúʼ wéñuʼ. Xúʼko̱ kaʼnii, tsiakii rí gúʼni xánindxu̱u̱ ndíí (Hech. 17:11).

NÁA GÁNDOO MURIYAʼ MBIʼI MU MUNDXAʼWAMÍJNA̱ RÁ.

17. Nguáná etríyaʼ mbiʼi mu matatsaʼwamínáʼ ikháánʼ rá.

17 Tikhun nuraxnuu Biblia, nundxa̱ʼwa̱míjna̱ ga̱jma̱a̱ nutajkáan mámbá miʼcha̱. Eʼwíínʼ nuni wakhaʼ. Eʼwíínʼ nandún muni wakhííʼ o índo̱ nachu̱u̱n munuʼ. Ga̱jma̱a̱ eʼwíínʼ nuraxnuu mbégu̱ʼ miʼcha̱ ga̱jma̱a̱ mbégu̱ʼ wakhííʼ (Jos. 1:8). Tséʼniuu má náa hora gúʼni rígi̱, xúgíʼ mbiʼi gíʼmaa muríyaʼ mbiʼi náa dí ragíʼdoo wéñuʼ numuu mu muraxnuu ga̱jma̱a̱ mundxaʼwamíjna̱ rí naʼthí náa Biblia (Efes. 5:15, 16).

18. Ndiéjunʼ ekudaminaʼ maxnún Jeobá xúgínʼ bi̱ nundxa̱ʼwa̱míjna̱ rí naʼthí náa Biblia ga̱jma̱a̱ nugími̱jna̱ munimbánii rí ejmañún xá.

18 Jeobá nakudaminaʼ maʼni tsajkurámiinʼ xúgínʼ bi̱ nundxa̱ʼwa̱míjna̱ rí naʼthí náa Biblia ga̱jma̱a̱ nunimi̱jna̱ munimbánii rí ejmañún (atraxnuu Salmo 1:1-3). * Jesús niʼthí rí bi̱ nudxawíín ga̱jma̱a̱ nunimbu̱ún rí naʼthí náa Biblia kuwa itháan gagi (Luc. 11:28.) Mú rí itháan gíʼdoo numuu rí á mu nundxa̱ʼwa̱míjna̱ xúgíʼ mbiʼi náa Biblia, ma̱ndoo makuwáanʼ xóo eyoo Jeobá. Ga̱jma̱a̱ Dios maʼni rí makuwáanʼ tsímáá xúgi̱ ga̱jma̱a̱ rí makuwáanʼ kámuu náa Ku̱ba̱ʼ mitsaan (Sant. 1:25; Rev. 1:3).

^ párr. 3 2 Timoteo 3:14-17: “Ikháánʼ, atani má xúʼko̱ rí nijmañaʼ ga̱jma̱a̱ nitanimbaaʼ, numuu rí natayáá tsáa niʼsngáaʼ, ga̱jma̱a̱ rí asndu nákha chíʼgínʼ nitatsiʼnuʼ ajngóo Dios, rí maʼni majmañaaʼ matanikríyaminaʼ ga̱jma̱a̱ fe rí xtaʼdáá náa Cristo Jesús. Xúgíʼ Escritura na̱ʼkha̱ náa Dios ga̱jma̱a̱ nayambáá mu miʼsngáa, mu maxprígulú, mu maʼni̱i̱ jmbi̱i̱ rí e̱ʼni̱, mu maxnúlúʼ ikha náa rí jmbu, mu xa̱bi̱i̱ Dios majmañuu wéñuʼ ga̱jma̱a̱ maxtáa xawii mu maʼni xúgíʼ enii rí májánʼ”.

^ párr. 6 Josué 1:8: “Xtángoo rí na̱ʼkha̱ náa i̱yi̱i̱ʼ rígi̱ gíʼmaa matraxnuu má xúʼko̱, ga̱jma̱a̱ mbiʼí mbruʼun gíʼmaa matatsaʼwamínaʼ rí nitraxnuu, mu xúʼko̱ mataʼgíiʼ matani rí etraxnuu ikhí; mu xúʼko̱ maraxtaa májánʼ ga̱jma̱a̱ majmañaʼ matani rí májánʼ”.

^ párr. 9 1 Timoteo 4:12-16: “Nimbáa xáʼyaʼ xóo nda̱a̱ numaʼ numuu rí dxámá ni̱ndxa̱ʼ. Rí matani, atagíʼ xkri̱da náa bi̱ naguáju̱n jmbu xóo rí naratá, rí natani, gaʼndaʼ xtañún eʼwíínʼ, araʼdáá fe ga̱jma̱a̱ atatsaʼwáminaʼ rí májánʼ. Asndu índo̱ gaʼkhánú, atraxnuu má xúʼko̱ náa kuwa mbaʼin xa̱bu̱, araxnún tsiakii, arasngúún. Atie̱wa̱a̱n rí Dios nixnáʼ, rí nijuiʼtáriyaʼ makhánáʼ índo̱ mbá nguáthi̱i̱n bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ nixkramaʼ ñawúunʼ náa edxa̱ʼ. Atatsaʼwáminaʼ ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱, atiejunʼ má xúʼko̱, mu xúgínʼ xa̱bu̱ gúyáá dí na̱jkha̱ rajmañaʼ itháan. Atiewumínaʼ ikháánʼ ga̱jma̱a̱ rí narasngáa. Atani má xúʼko̱ rígi̱, numuu rí á mu xúʼko̱ tani makríñanʼ ikháánʼ ga̱jma̱a̱ bi̱ gúdxawanʼ”.

^ párr. 9 Esdras 7:10: “Esdras niʼniratoo a̱jkiu̱u̱n mu mbaʼyoo rí eʼthí náa xtángoo ndrígóo Jeobá ga̱jma̱a magíʼ maʼnimbánuu ma̱ngaa mu maʼsngáa náa Israel xtángoo ga̱jma̱a̱ rí jmbu”.

^ párr. 11 Atayáá artículo “Nuestra lucha para mantenernos espiritualmente fuertes”, náa La Atalaya 1 ñajunʼ gu̱nʼ diciembre tsiguʼ 2006.

^ párr. 18 Salmo 1:1-3: “Ra̱ʼkhá tháán xtáa gagi xa̱bu̱ bi̱ tséʼni mbánuu xtágabu ndrígu̱ún xa̱bu̱ bi̱ ra̱míjínʼ, ga̱jma̱a̱ tsiwi̱ji̱ náa kambu̱ún xa̱bu̱ aʼkhá, ga̱jma̱a̱ tsigiʼi gajmíi̱n xa̱bu̱ bi̱ nutsijma. Ikhaa naniguʼ maʼni xó má eʼthí náa xtángoo ndrígóo Jeobá, ga̱jma̱a̱ mbiʼí mbruʼun nandxaʼwáminaʼ rí niguxnuu. Ga̱jma̱a̱ maʼga̱nú manindxu̱u̱ xóo mbóo ixi̱ rí wíji̱ náa rawunʼ iyaʼ, naxná xndúu índo̱ na̱jkha̱nú mbiʼi rí maxná ga̱jma̱a̱ inúu tsejndoʼ, ga̱jma̱a̱ xúgíʼ rí gáʼni magajnúu májánʼ”.