Skip to content

Skip to table of contents

KAPÍTULU 16

Ajuda Ita-nia família atu iha futuru neʼebé diʼak

Ajuda Ita-nia família atu iha futuru neʼebé diʼak

1. Saida mak Maromak Jeová nia hakarak ba família hotu?

 KUANDU Maromak Jeová tau hamutuk Adão no Eva nuʼudar kaben-naʼin, Adão hatudu laran-haksolok hodi dehan sai poezia lia-ebraiku primeiru iha Bíblia laran. (Gênesis 2:22, 23) Maromak mós haruka kaben-naʼin primeiru atu: “Iha oan no bei-oan bá no sai barak, no halo mundu nakonu, no haburas mundu tomak, no domina ikan iha tasi no manu sira neʼebé semo iha lalehan no kriatura hotu neʼebé book an iha mundu.” (Gênesis 1:28) Neʼe mak knaar neʼebé espesiál tebes! Se Adão ho Eva halo tuir duni Aman Jeová nia hakarak, sira, sira-nia oan no bei-oan sira sei nafatin moris kontente! Sin, ita-nia Kriadór nia hakarak ba kaben-naʼin sira no família hotu mak atu moris haksolok hodi halo tuir ninia hakarak.

2, 3. Oinsá mak família sira bele hetan moris neʼebé kontente ohin loron?

2 Entaun ohin loron, kuandu família tomak serbisu hamutuk atu halo tuir Maromak nia hakarak, sira sei sente kontente. Apóstolu Paulo hatete: “Hahalok atu hametin ó-nia espíritu [mak] diʼak liután, basá hahalok sira-neʼe lori mai kmanek ba moris iha neʼe nian no mós ba moris rohan-laek.” (1 Timoteo 4:8) Hametin espíritu katak halo tuir ho laran tomak Maromak Jeová nia ukun-fuan no matadalan sira neʼebé hakerek iha Bíblia laran. Kuandu família tomak halo nuneʼe, sira hotu bele sente kontente “iha moris neʼe nian”. (Salmo 1:1-3; 119:105; 2 Timoteo 3:16) Tuir loloos, maski ema ida deʼit iha família laran mak halo tuir Bíblia nia matadalan, maibé família neʼe kontente liu se kompara ho família neʼebé ema hotu la halo tuir.

3 Livru ida-neʼe esplika tiha ona matadalan barak husi Bíblia neʼebé bele ajuda família atu moris kontente. Karik Ita haree rasik katak matadalan balu temi dala barak iha livru neʼe. Tanbasá? Tanba matadalan sira-neʼe mak lia-loos neʼebé bele duni ajuda ita hasoru situasaun oioin iha ita-nia moris família nian. Sin, família neʼebé hakaʼas an atu halo tuir Bíblia nia matadalan loloos hametin sira-nia espíritu, no ida-neʼe ‘lori mai kmanek ba moris ohin loron nian’. Agora mai ita koʼalia fali kona-ba matadalan haat neʼebé importante.

IMPORTANTE ATU KONTROLA AN

4. Tanbasá mak kontrola an importante iha moris kaben nian?

4 Liurai Salomão hatete: “Hanesan sidade neʼebé monu tanba moru la iha, nuneʼe mós ema neʼebé la satan netik ninia espíritu.” (Provérbios 25:28; 29:11) ‘Satan netik Ita-nia espíritu’ katak iha kontrola an. Kontrola an importante duni ba sira neʼebé hakarak iha moris kaben nian neʼebé kontente. Tuir deʼit sentimentu neʼebé aat, hanesan sai laran-nakali tebes ka monu ba hakarak seksuál neʼebé foʼer, bele hamosu problema no presiza tempu naruk atu hadiʼa fali, ka karik la bele duni atu hadiʼa fali.

5. Oinsá mak ema sala-naʼin bele haburas hahalok kontrola an? Rezultadu diʼak saida mak ita sei hetan?

5 Tuir loloos, nuʼudar Adão nia bei-oan ita hotu mak sala-naʼin, tan neʼe susar ba ita hotu atu kontrola an. (Roma 7:21, 22) Maski nuneʼe, kontrola an mak buat ida neʼebé espíritu santu lori mai. (Galasia 5:22, 23) Entaun, Maromak nia espíritu sei ajuda ita atubele hatudu hahalok kontrola an, se ita: harohan ba Maromak hodi husu ajuda atu kontrola an; halo tuir konsellu neʼebé hakerek iha Bíblia; ransu ho ema neʼebé hatudu hahalok kontrola an; no hadook an husi sira neʼebé la hatudu hahalok neʼe. (Salmo 119:100, 101, 130; 1 Korinto 15:33; 1 Pedro 4:7) Buat sira-neʼe sei ajuda ita atu “hadook an husi sala-foʼer”, maski mosu tentasaun ruma. (1 Korinto 6:18) Ita sei sees an husi halo violénsia no husi hemu tua demais. No mós, ita sei kalma nafatin maski hasoru situasaun neʼebé bele halo ita sai hirus lalais. Ami hein katak ita hotu, inklui labarik sira, aprende atu haburas hahalok ida-neʼe, neʼebé espíritu santu lori mai.—Salmo 119:1, 2.

RESPEITU SIRA NEʼEBÉ IHA KNAAR NUʼUDAR ULUN

6. (a) Saida mak Maromak nia arranju kona-ba ulun? (b) Buat saida deʼit mak laʼen tenke halo, hodi arranju ulun nian bele lori kontente ba ema hotu iha família laran?

6 Matadalan seluk tan neʼebé importante mak respeitu sira neʼebé iha knaar nuʼudar ulun. Apóstolu Paulo esplika kona-ba Maromak nia arranju kona-ba ulun, hodi hatete: “Haʼu hakarak katak imi hatene katak Kristu mak ema ida-ida nia ulun; no laʼen mak nia feen nia ulun, no Maromak mak Kristu nia ulun.” (1 Korinto 11:3) Entaun tuir Maromak nia arranju, mane mak ulun ba nia família, feen ho laran-metin apoia nia, no oan sira halo tuir sira-nia inan-aman. (Efeso 5:22-25, 28-33; 6:1-4) Maibé, atu família sai kontente, ida neʼebé mak ulun tenkesér halaʼo ninia knaar iha dalan neʼebé loos. Laʼen neʼebé halo tuir Maromak nia hakarak hatene katak nuʼudar ulun, nia laʼós hanesan liurai iha uma-laran. Laʼen sira banati-tuir Jesus, sira-nia Ulun. Maski Jesus hatene katak nia sei sai “buat hotu-hotu nia ulun”, maibé nia “mai laʼós atu ema serbí nia, maibé atu serbí” ema. (Efeso 1:22; Mateus 20:28) Entaun, mane kristaun halaʼo sira-nia knaar nuʼudar ulun iha dalan neʼebé hanesan ho Jesus, hodi la buka sira rasik nia diʼak, maibé atu tau matan ba sira-nia feen no oan sira-nia diʼak.—1 Korinto 13:4, 5.

7. Bíblia nia matadalan saida deʼit mak ajuda feen atu halo tuir Maromak nia arranju iha família laran?

7 Feen neʼebé halo tuir Maromak ho laran tomak la buka atu domina ninia laʼen, maibé nia kontente atu apoia no serbisu hamutuk ho nia. Bíblia hatete katak feen nia “naʼin” mak ninia laʼen, neʼe hatudu ho klaru katak laʼen mak feen nia ulun. (Gênesis 20:3) Kuandu feto sira kaben ona, sira tenke “husik sira-nia laʼen ukun sira”. (Efeso 5:24) Bíblia mós hatete katak feen mak nuʼudar “ajuda-naʼin” atu halo nia laʼen sai “kompletu”. (Gênesis 2:20) Feen iha hahalok no matenek ruma neʼebé laʼen la iha. Tan neʼe, nia bele apoia ninia laʼen. (Provérbios 31:10-31) Bíblia mós hatete katak feen mak laʼen nia “maluk”, neʼe hatudu katak iha família laran, laʼen no feen fó liman ba malu atu harii sira-nia família. (Malaquias 2:14) Bíblia nia matadalan sira-neʼe ajuda laʼen no feen atu hafolin nia kaben nia knaar, no hatudu laran-diʼak no respeitu ba malu.

“LALAIS ATU SEE TILUN BÁ”

8, 9. Matadalan saida deʼit mak bele ajuda ema hotu iha família laran atu koʼalia ba malu iha dalan neʼebé diʼak?

8 Livru neʼe mós dala barak hatudu katak ema iha família laran presiza haburas toman atu koʼalia ba malu. Tanbasá? Tanba buat hotu bele laʼo ho diʼak bainhira ema koʼalia ba malu. Maibé keta haluha, koʼalia ba malu loloos katak koʼalia no rona ba malu. Jesus nia dixípulu naran Tiago esplika: “Ema ida-ida lalais atu see tilun bá; neineik atu koʼalia.”—Tiago 1:19.

9 Buat ida tan neʼebé importante mak oinsá ita koʼalia. Koʼalia hodi la hanoin uluk, koʼalia arbiru, ka koʼalia atu hatún ema seluk, neʼe laʼós dalan neʼebé diʼak atu koʼalia ba malu. (Provérbios 15:1; 21:9; 29:11, 20) Maski ita koʼalia buat neʼebé loos, se ita koʼalia la ho laran-diʼak, maibé ho foti-an ka la hanoin ema seluk nia sentimentu, neʼe bele halakon dame iha família laran. Ita hakarak “tau masin uitoan” ba ita-nia liafuan hotu. (Koloso 4:6) Ita-nia liafuan tenke sai “hanesan masán osan-mean iha osan-mutin neʼebé ema bahat ona nia laran”. (Provérbios 25:11) Família sira neʼebé iha toman atu koʼalia no rona didiʼak ba malu halo tiha hakat neʼebé importante atu hetan moris família nian neʼebé kontente.

DOMIN MAK IMPORTANTE LIU

10. Domin oin saida mak importante liu ba kaben-naʼin sira?

10 Iha livru neʼe liafuan neʼebé mosu beibeik mak “domin”. Ita hanoin-hetan ka lae, domin oin saida mak importante liu? Maski domin romántiku (lia-gregu, eros) importante ba kaben-naʼin, no sente besik tebes hanesan belun (lia-gregu, filia) mós importante, maibé domin neʼebé importante liu mak domin ida neʼebé iha lia-gregu bolu agape. Ita haburas domin agape ba Aman Jeová, ba Jesus, no ba ita-nia maluk sira. (Mateus 22:37-39) Maromak Jeová hatudu domin hanesan neʼe ba ita ema. (Joao 3:16) Entaun, kuandu feen-laʼen hatudu domin agape ba malu no ba oan sira, neʼe mak buat neʼebé furak tebetebes!—1 Joao 4:19.

11. Oinsá mak domin ajuda kaben-naʼin atu iha moris kaben nian neʼebé diʼak?

11 Kuandu kaben-naʼin hatudu domin agape ba malu, domin neʼe sei “kesi metin sira” atu sai ida deʼit. (Koloso 3:14) Domin neʼe book sira atu halo buat neʼebé diʼak ba malu no ba oan sira. Kuandu família hasoru problema ruma, domin sei book sira atu hasoru ida-neʼe ho laran ida deʼit. Kuandu kaben-naʼin sai ferik-katuas, domin sei ajuda sira atu nafatin hafolin malu no apoia malu. “Domin . . . la buka nia rasik nia diʼak. . . . Domin tahan terus hotu, fiar buat hotu, iha esperansa iha buat hotu, lori todan hotu. Domin hela nafatin.”—1 Korinto 13:4-8.

12. Tanbasá mak moris kaben nian sai metin liu kuandu kaben-naʼin sira hadomi Maromak?

12 Maski kaben-naʼin sira tenke hadomi malu, maibé sira-nia moris kaben nian sei sai metin liu kuandu sira mós iha domin ba Maromak Jeová. (Eclesiastes 4:9-12) Tanbasá? Apóstolu João esplika: “Ita-nia domin ba Maromak mak neʼe: katak ita halo tuir nia ukun-fuan sira.” (1 Joao 5:3) Nuneʼe, kaben-naʼin sira tenke hanorin oan sira atu halo tuir Maromak laʼós tan deʼit sira hadomi loos oan sira, maibé liuliu tanba sira halo tuir Maromak Jeová nia ukun-fuan. (Deuteronômio 6:6, 7; Efeso 6:4) Sira tenke sees husi sala-foʼer oioin tanba sira hadomi malu, no mós liuliu tanba sira hadomi Maromak Jeová, Ida neʼebé “sei tesi lia ba sira neʼebé halo sala-foʼer ho foin-saʼe ka kaben-naʼin sira”. (Ebreu 13:4) Maski laʼen ka feen la hadomi Maromak no halo problema, maibé ba ida neʼebé hadomi Maromak Jeová, domin neʼe sei book nia atu nafatin hakaʼas an hodi halo tuir Bíblia nia matadalan. Loos duni, domin bele kesi metin família ba malu no ba Aman Jeová, no família hanesan neʼe sei kontente tebes!

FAMÍLIA NEʼEBÉ HALO TUIR MAROMAK NIA HAKARAK

13. Oinsá mak hakaʼas an atu tuir Maromak nia hakarak bele ajuda família kristaun sira?

13 Domin ba Maromak book ema kristaun sira atu buka uluk Maromak nia hakarak iha sira-nia moris tomak. (Salmo 143:10; Mateus 7:21) Hodi halo nuneʼe sei ajuda família sira atu haree momoos katak sira-nia relasaun ho Maromak mak importante liu. (Filipe 1:9, 10) Porezemplu, Jesus fó avizu tuirmai neʼe: “Haʼu mai atu haketak oan-mane husi nia aman, oan-feto husi nia inan no feto-foun husi nia banin-feto, hodi halo ema nia parente sira rasik sai ninia funu-balun.” (Mateus 10:35, 36) Hanesan Jesus nia liafuan neʼe, Jesus nia dixípulu barak hetan terus husi sira rasik nia família. Situasaun neʼe halo ema triste no laran-kanek duni! Maski nuneʼe, domin ba família labele sai boot liu fali domin ba Maromak Jeová no Jesus Kristu. (Mateus 10:37-39) Bainhira ema ida nafatin halo tuir Maromak maski hetan terus husi família, dala ruma família neʼe troka sira-nia hanoin tan sira haree katak halo tuir Maromak loloos lori bensaun barak. (1 Korinto 7:12-16; 1 Pedro 3:1, 2) Maski sira troka sira-nia hanoin ka la troka, kuandu ema ida para atu serbí Maromak tan hetan terus, neʼe la lori bensaun ida.

14. Oinsá mak hakarak atu halo tuir Maromak bele ajuda inan-aman atu halo desizaun neʼebé diʼak kona-ba oan sira?

14 Hodi halo tuir Maromak nia hakarak sei ajuda inan-aman atu halo desizaun neʼebé diʼak. Porezemplu, iha rai balu inan-aman hakarak iha oan atu halo sira-nia futuru sai seguru, ida-neʼe katak sira hakarak oan atu tau matan ba sira kuandu sira sai ferik-katuas ona. Maski oan sira iha duni responsabilidade atu tau matan ba inan-aman neʼebé ferik-katuas, maibé inan-aman tenke kuidadu atu labele hakaʼas oan sira atu buka uluk osan ka sasán. Tuir loloos, hanorin oan atu hafolin liu osan no sasán duké sira-nia relasaun ho Maromak, sei la lori bensaun ida.—1 Timoteo 6:9.

15. Oinsá mak Timóteo nia inan, Eunice, sai ezemplu diʼak tebes ba inan-aman kona-ba halo tuir Maromak nia hakarak?

15 Eunice fó ezemplu diʼak kona-ba neʼe. Nia mak apóstolu Paulo nia kolega Timóteo nia inan. (2 Timoteo 1:5) Maski ninia kaben laʼós fiar-naʼin ida, maibé, ho ajuda husi Timóteo nia avó-feto Lóide, nia hanorin Timóteo atu hadomi no halo tuir Maromak. (2 Timoteo 3:14, 15) Kuandu Timóteo sai joven, Eunice husik nia atu laʼo hamutuk ho Paulo atu haklaken Maromak nia Reinu iha rai sira seluk. (Apostolu 16:1-5) Klaru katak Eunice sente kontente tebes kuandu nia oan halaʼo serbisu diʼak tebes nuʼudar misionáriu! Eunice nia hakaʼas-an atu hanorin Timóteo husi kiʼik kedas atu halo tuir Maromak la sai saugati deʼit. Sin, durante tinan barak nia sente kontente hodi rona kona-ba oinsá Timóteo halaʼo ninia knaar sira iha rai seluk, maski karik nia hakarak tebes atu nia oan sempre iha nia sorin.—Filipe 2:19, 20.

ITA-NIA FAMÍLIA BELE IHA FUTURU NEʼEBÉ DIʼAK

16. Nuʼudar oan, saida mak Jesus sente kona-ba nia família? Maibé saida mak importante liu ba Jesus?

16 Jesus sai boot iha família neʼebé diʼak, neʼebé hamtaʼuk ba Maromak. No Jesus hanoin kona-ba ninia inan nia diʼak. (Lucas 2:51, 52; Joao 19:26) Maibé, buat neʼebé importante liu ba Jesus mak kumpre Maromak nia hakarak, no ida-neʼe inklui saran nia moris neʼebé perfeitu atu kasu ema hotu nia sala. Ida-neʼe loke dalan ba ema sala-naʼin atu hetan moris rohan-laek.—Marcos 10:45; Joao 5:28, 29.

17. Liuhusi Jesus nia sakrifísiu, ema neʼebé halo tuir Maromak nia hakarak iha esperansa furak saida ba futuru?

17 Depois Jesus mate, Maromak Jeová halo nia moris hiʼas no loron balu liu tiha nia saʼe ba lalehan. Iha neʼebá Maromak fó kbiit boot ba nia. Ikusmai, Maromak halo Jesus sai Liurai ba Maromak nia Reinu. (Mateus 28:18; Roma 14:9; Apokalipse 11:15) Jesus nia sakrifísiu loke dalan ba ema balu atu ukun hamutuk ho nia iha Maromak nia Reinu. Sakrifísiu neʼe mós loke dalan ba ema laran loos seluk atu moris ba nafatin iha mundu neʼebé sei sai kapás hanesan jardín Eden. (Apokalipse 5:9, 10; 14:1, 4; 21:3-5; 22:1-4) Ohin loron, ita iha knaar espesiál atu fó-hatene lia-foun diʼak neʼe ba ema seluk.—Mateus 24:14.

18. Diʼak ba família no ema ida-idak atu hanoin-hetan kona-ba saida deʼit?

18 Hanesan apóstolu Paulo esplika iha 1 Timoteo 4:8, kuandu ita hametin ita-nia espíritu hodi halo tuir Maromak ho laran tomak, ita iha esperansa atu “moris rohan-laek” iha futuru. Sin, hodi halo tuir Maromak mak dalan diʼak liu atu iha moris neʼebé kontente! Hanoin-hetan katak “mundu neʼe no domin ba nia sei liu daudaun; maibé ema neʼebé halo tuir Maromak nia hakarak sei moris ba nafatin”. (1 Joao 2:17) Entaun, nuʼudar oan, inan-aman, feen-laʼen, ema boot neʼebé mesak neʼebé iha oan ka la iha oan, mai ita hotu hakaʼas an atu halo tuir Maromak nia hakarak. Maski Ita hasoru problema kiʼik ka boot, keta haluha katak Ita mak Maromak loos nia atan ida. Tan neʼe, sempre halo buat neʼebé sei halo Maromak Jeová sente kontente. (Provérbios 27:11) No, ami hein katak Ita sei moris iha dalan neʼebé sei halo Ita kontente agora, no sei lori Ita ba moris rohan-laek iha mundu foun neʼebé besik ona atu mai!