Skip to content

Skip to table of contents

KAPÍTULU 3

Hili belun neʼebé hadomi Maromak

Hili belun neʼebé hadomi Maromak

“Ema neʼebé laʼo hamutuk ho ema matenek sei sai matenek.”​—PROVÉRBIOS 13:20.

1-3. (a) Ita aprende saida husi Provérbios 13:20? (b) Tanbasá mak ita presiza hili didiʼak ita-nia belun?

 ITA haree ona oinsá labarik ida hateke ba ninia inan-aman ka lae? Antes labarik neʼe bele koʼalia, buat hotu neʼebé nia haree no rona fó influénsia ba nia. Bainhira nia sai boot, la ho neon nia komesa banati-tuir ninia inan-aman. Tuir loloos, bainhira ema neʼebé boot ona gasta tempu barak hamutuk, sira mós komesa iha hanoin no hatudu hahalok neʼebé hanesan.

2 Ita aprende husi Provérbios 13:20 katak “ema neʼebé laʼo hamutuk ho ema matenek sei sai matenek”. Liafuan “laʼo hamutuk” la dehan katak koñese liu deʼit ema ida, maibé neʼe envolve hili atu gasta tempu hodi ransu ho ema neʼe. Matenek-naʼin ida kona-ba Bíblia hatete katak laʼo hamutuk ho ema ida inklui hadomi ema neʼe no sente besik ba nia. Baibain ita hetan influénsia husi ema neʼebé ita sempre ransu hamutuk, liuliu se ita sente besik ba sira.

3 Ita-nia belun bele fó influénsia mai ita iha dalan neʼebé diʼak ka aat. Provérbios 13:20 hatutan tan: “Ema neʼebé ransu ho ema beik sei hetan problema boot.” Iha lian Ebraiku, liafuan “ransu ho” ema ida bele signifika “habelun” ho ema neʼe. (Provérbios 22:24) Belun neʼebé hadomi Maromak sei anima ita atu laran-metin nafatin ba Maromak. Atu bele ajuda ita hili didiʼak ita-nia belun sira, mai ita koʼalia kona-ba ema sira neʼebé Jeová hili atu sai ninia belun.

SÉ MAK MAROMAK NIA BELUN?

4. (a) Tanbasá sai Maromak nia belun mak priviléjiu furak? (b) Tanbasá Jeová bolu Abraão nuʼudar ninia belun?

4 Jeová, Ukun-Naʼin Boot Liu iha universu fó ita oportunidade atu sai ninia belun. Neʼe mak priviléjiu neʼebé furak tebes. Jeová hili didiʼak ninia belun sira. Jeová hili ema neʼebé hadomi no fiar nia. Ezemplu ida mak Abraão. Nia prontu atu halo buat naran deʼit ba Maromak. Dala barak Abraão hatudu laran-metin no prontu atu halo tuir Maromak. Nia mós prontu atu fó ninia oan-mane Isaac nuʼudar sakrifísiu. Abraão fiar katak “Maromak bele halo Isaac moris fali husi mate”. (Ebreu 11:17-19; Génesis 22:1, 2, 9-13) Maromak Jeová bolu Abraão nuʼudar ninia belun tanba Abraão laran-metin no prontu atu halo tuir nia.​—Isaias 41:8; Tiago 2:21-23.

5. Jeová sente oinsá kona-ba ema sira neʼebé laran-metin ba nia?

5 Jeová hafolin tebes ninia belun sira. Ninia belun sira sente katak laran-metin ba nia mak importante liu hotu. (Lee 2 Samuel 22:26.) Sira laran-metin no halo tuir Jeová tanba sira hadomi nia. Bíblia hatete katak Maromak “sai belun neʼebé besik ho ema laran-loos”, katak ema neʼebé halo tuir nia. (Provérbios 3:32) Jeová konvida ninia belun sira atu sai bainaka espesiál iha ninia “tenda”. Jeová konvida sira atu adora nia no halo orasaun ba nia iha tempu naran deʼit.​—Salmo 15:1-5.

6. Oinsá mak ita bele hatudu katak ita hadomi Jesus?

6 Jesus hatete: “Se ema ida hadomi haʼu, nia sei halo tuir haʼu-nia liafuan, no haʼu-nia Aman sei hadomi nia.” (João 14:23) Entaun, atu sai Jeová nia belun, ita mós presiza hadomi Jesus no halo tuir ninia hanorin sira. Porezemplu, ita halo tuir Jesus nia mandamentu atu haklaken liafuan diʼak no hanorin ema atu sai ninia dixípulu. (Mateus 28:19, 20; João 14:15, 21) Tanba ita hadomi Jesus, ita “laʼo tuir ninia ain-fatin ho didiʼak”. (1 Pedro 2:21) Jeová kontente bainhira nia haree ita hakaʼas an atu halo tuir ninia Oan-Mane nia ezemplu liuhusi ita-nia liafuan no hahalok.

7. Tanbasá ita tenke habelun ho ema neʼebé sai ona Jeová nia belun?

7 Jeová nia belun sira mak laran-metin, prontu atu halo tuir, no hadomi ninia Oan-Mane. Ita mós hili ema hanesan neʼe atu sai ita-nia belun ka lae? Se Ita-nia belun halo tuir Jesus no badinas atu hanorin ema kona-ba Maromak nia Ukun, sira bele ajuda Ita atu sai ema neʼebé diʼak no nafatin laran-metin ba Jeová.

APRENDE HUSI EZEMPLU SIRA IHA BÍBLIA

8. Saida mak Ita gosta kona-ba relasaun belun entre Rute no Noemi?

8 Bíblia fó sai ezemplu barak kona-ba ema neʼebé habelun malu, hanesan Rute no ninia banin-feto Noemi. Feto naʼin-rua neʼe mai husi nasaun no kultura neʼebé la hanesan, no Noemi idade boot liu fali Rute. Maibé sira sai belun diʼak tanba sira naʼin-rua hadomi Jeová. Bainhira Noemi hakarak husik rai-Moab atu fila fali ba Izraél, “Rute la husik nia”. Rute hatete ba Noemi: “Ita-nia povu sei sai haʼu-nia povu, no Ita-nia Maromak sei sai haʼu-nia Maromak.” (Rute 1:14, 16) Rute hatudu laran-diʼak ba Noemi. Bainhira sira toʼo iha Izraél, Rute serbisu ho badinas atu ajuda ninia belun. Noemi hadomi tebes Rute no fó konsellu diʼak ba nia. Rute rona didiʼak ba Noemi no rezultadu mak sira naʼin-rua hetan bensaun barak.​—Rute 3:6.

9. Saida mak Ita gosta kona-ba relasaun belun entre David no Jonatan?

9 Ezemplu diʼak seluk mak David no Jonatan. Sira naʼin-rua laran-metin ba Jeová. Jonatan idade boot liu David maizumenus tinan 30 no Jonatan mak iha direitu atu sai liurai iha Izraél hodi troka Saul. (1 Samuel 17:33; 31:2; 2 Samuel 5:4) Maibé, bainhira Jonatan hatene katak Jeová hili ona David atu sai liurai, nia la sai laran-moras ka buka atu hadau fali David nia pozisaun. Maibé, Jonatan hakaʼas an atu apoia David. Porezemplu, bainhira David iha perigu laran, Jonatan ajuda “hametin ninia fiar ba Jeová”. Nia mós tau ninia moris iha perigu laran atu ajuda David. (1 Samuel 23:16, 17) David mós sai belun neʼebé laran-metin. Nia promete atu tau matan ba Jonatan nia família, no David kumpre ninia promesa neʼe maski Jonatan mate ona.​—1 Samuel 18:1; 20:15-17, 30-34; 2 Samuel 9:1-7.

10. Joven Ebreu naʼin-tolu nia ezemplu hanorin saida ba Ita kona-ba belun sira?

10 Ezemplu seluk tan mak joven Ebreu naʼin-tolu, Sadrak, Mexak no Abednego. Sira mak belun diʼak no bainhira sira sei labarik, ema lori sira dook husi sira-nia uma. Tanba dook husi sira-nia família, sira ajuda malu atu laran-metin nafatin ba Jeová. Bainhira sira sai boot, sira-nia fiar hetan koko kuandu Liurai Nabukodonozór haruka sira atu adora estátua osan-mean. Sira lakohi adora estátua neʼe no hatete ba liurai: “Ami sei la serbí Ita-nia maromak sira ka adora estátua osan-mean neʼebé Ita halo ona.” Bainhira sira-nia fiar hetan koko, sira naʼin-tolu nafatin laran-metin ba sira-nia Maromak Jeová.​—Daniel 1:1-17; 3:12, 16-28.

11. Oinsá mak Timóteo no Paulo sai belun diʼak?

11 Bainhira apóstolu Paulo hasoru mane joven ida naran Timóteo, nia bele nota katak Timóteo hadomi Jeová no mós hanoin kongregasaun. Entaun Paulo treinu Timóteo atu ajuda irmaun-irmán sira iha rai oioin. (Apóstolu 16:1-8; 17:10-14) Timóteo serbisu makaʼas toʼo Paulo dehan: “Haʼu la hetan ema seluk neʼebé iha hahalok hanesan nia.” Paulo hatene katak Timóteo sei ‘tau matan ba irmaun-irmán sira ho laran’. Bainhira sira serbisu hamutuk atu serbí Jeová, sira sai belun diʼak.​—Filipe 2:20-22; 1 Korinto 4:17.

OINSÁ ATU HILI BELUN?

12, 13. (a) Tanbasá ita tenke hili didiʼak ita-nia belun maski iha kongregasaun laran? (b) Tanbasá apóstolu Paulo fó avizu iha 1 Korinto 15:33?

12 Iha kongregasaun, irmaun-irmán barak mai husi kultura no situasaun moris neʼebé la hanesan. Ema balu foin serbí Jeová, no balu serbí Jeová tinan barak ona. Ita bele aprende husi sira-nia ezemplu no ajuda malu atu laran-metin nafatin. (Lee Roma 1:11, 12.) Maibé ita mós presiza kuidadu bainhira hili belun iha kongregasaun. Tanbasá? Hanesan ai-fuan presiza tempu atu tasak, nuneʼe mós presiza tempu atu ema bele iha relasaun metin ho Jeová. Tan neʼe, ita tenke hatudu pasiénsia no hadomi malu no sempre hili didiʼak ita-nia belun.​—Roma 14:1; 15:1; Ebreu 5:12–6:3.

13 Dala ruma, mosu situasaun sériu iha kongregasaun no ita presiza kuidadu liután. Karik irmaun ka irmán ida halo buat neʼebé Bíblia dehan katak sala. Ka karik ema ida komesa muramura toʼo hamosu problema iha kongregasaun. Ita la hakfodak kona-ba neʼe, tanba iha apóstolu sira-nia tempu mós dala ruma mosu problema iha kongregasaun. Tuir loloos, apóstolu Paulo fó avizu ba ema Kristaun iha tempu neʼebá hodi dehan: “Keta husik ema seluk lohi imi. Ransu hamutuk ho ema aat sei estraga toman diʼak.” (1 Korinto 15:12, 33) Paulo mós fó avizu ba Timóteo atu kuidadu bainhira hili ema atu sai ninia belun diʼak. Ohin loron ita mós presiza kuidadu.​—Lee 2 Timóteo 2:20-22.

14. Oinsá mak belun neʼebé ita hili bele fó influénsia ba ita-nia relasaun ho Jeová?

14 Ita presiza proteje ita-nia relasaun ho Jeová. Neʼe mak buat neʼebé folin-boot liu hotu. Entaun ita lakohi atu sai belun diʼak ho ema neʼebé bele halo ita-nia fiar sai fraku no estraga ita-nia relasaun ho Maromak. Hanesan esponja neʼebé hoban iha bee foʼer sei xupa bee foʼer laʼós bee moos, nuneʼe mós se ita habelun ho ema neʼebé halo hahalok aat, neʼe la ajuda ita atu hatudu hahalok loos. Tan neʼe, ita presiza hili didiʼak ita-nia belun.​—1 Korinto 5:6; 2 Tesalónika 3:6, 7, 14.

Ita bele hetan belun diʼak neʼebé hadomi Jeová

15. Ita presiza halo saida atu bele hetan belun diʼak iha kongregasaun?

15 Ita bele hetan ema neʼebé hadomi tebes Jeová iha kongregasaun laran. Sira bele sai Ita-nia belun diʼak. (Salmo 133:1) Keta buka atu habelun deʼit ho ema neʼebé iha idade ka kultura hanesan ho Ita. Hanoin-hetan katak Jonatan idade boot liu fali David, no Rute idade kiʼik liu fali Noemi. Ita hakarak halo tuir Bíblia nia konsellu neʼebé dehan: “Loke luan mós imi-nia laran bá.” (2 Korinto 6:13; lee 1 Pedro 2:17.) Ema barak liután sei hakarak habelun ho Ita se Ita kontinua banati-tuir Jeová.

BAINHIRA PROBLEMA MOSU

16, 17. Se ema ruma iha kongregasaun halo ita hirus, saida mak ita labele halo?

16 Iha família laran, ema ida-idak iha hahalok, hanoin no toman la hanesan. Nuneʼe mós iha kongregasaun laran. Neʼe halo moris sai furak liu, no ita bele aprende buat barak husi ema seluk. Maibé dala ruma tanba ita la hanesan, neʼe bele halo ita komprende sala ita-nia irmaun ka irmán no sai hirus ba sira ka sai laran-kanek. (Provérbios 12:18) Ita sei husik problema hanesan neʼe halo ita laran-kraik ka hadook an husi kongregasaun ka lae?

17 Lae. Maski ema ruma halo ita laran-kanek, ita lakohi hadook an husi kongregasaun. Laʼós Jeová mak hakanek ita-nia laran. Nia fó ita moris no buat seluk hotu. Nia merese simu ita-nia domin no laran-metin. (Apokalipse 4:11) Jeová fó ita kongregasaun nuʼudar prezente atu ajuda hametin nafatin ita-nia fiar. (Ebreu 13:17) Tan neʼe, ita lakohi atu para tuir reuniaun tan deʼit ema ruma hakanek ita-nia laran.​—Lee Salmo 119:165.

18. (a) Saida mak bele ajuda ita atu iha relasaun diʼak ho irmaun-irmán sira? (b) Tanbasá ita tenke perdua malu?

18 Ita hadomi ita-nia irmaun-irmán sira no hakarak atu iha relasaun diʼak ho sira. Jeová la husu ita atu sai perfeitu, tan neʼe ita mós tenke iha hanoin hanesan neʼe kona-ba ema seluk. (Provérbios 17:9; 1 Pedro 4:8) Ita hotu halo sala, maibé domin sei ajuda ita atu kontinua “fó perdua ba malu ho laran tomak”. (Koloso 3:13) Domin sei book ita atu la halo problema kiʼik sai fali problema neʼebé boot. Tuir loloos, bainhira ema ida halo ita hirus, dala ruma susar atu la hanoin beibeik kona-ba ida-neʼe. Fasil liu atu sente hirus no rai odi ba ema neʼe. Maibé neʼe sei halo ita la kontente no hirus. Bainhira ita fó perdua ba ema neʼebé hakanek ita-nia laran, ita bele iha dame iha ita-nia neon, iha unidade iha kongregasaun, no importante liu mak ita iha relasaun diʼak ho Jeová.​—Mateus 6:14, 15; Lucas 17:3, 4; Roma 14:19.

BAINHIRA KONGREGASAUN HASAI EMA RUMA

19. Tanbasá dala ruma ita tenke para atu ransu ho ema ida iha kongregasaun laran?

19 Iha família laran, ema ida-idak hola parte atu halo família kontente. Maibé imajina toʼok se ema ida kontra. Ema hotu iha família laran koko dala barak atu ajuda ema neʼe maibé nia lakohi simu ajuda. Karik nia deside atu sai husi uma, ka karik família nia ulun presiza haruka nia atu sai husi uma. Neʼe mós bele akontese iha kongregasaun laran. Karik ema ida hili atu kontinua halo hahalok neʼebé Jeová la gosta no lori perigu ba kongregasaun. Nia lakohi simu ajuda no hatudu liuhusi ninia hahalok katak nia lakohi tan atu sai parte ba kongregasaun. Karik nia rasik hili atu sai husi kongregasaun, ka karik kongregasaun tenke hasai nia. Se neʼe akontese, Bíblia fó sai ho klaru katak ita “labele ransu tan” ho ema neʼe. (Lee 1 Korinto 5:11-13; 2 João 9-11) Dala ruma susar se ema neʼe mak ita-nia belun ka família. Maibé iha situasaun hanesan neʼe, ita-nia laran-metin ba Jeová tenke boot liu fali ita-nia laran-metin ba ema.​—Haree Apéndise 8.

20, 21. (a) Oinsá mak hasai ema husi kongregasaun mak arranju neʼebé hatudu domin? (b) Tanbasá importante atu hili didiʼak ita-nia belun sira?

20 Arranju atu hasai ema husi kongregasaun mak Jeová nia arranju neʼebé hatudu domin. Neʼe proteje kongregasaun husi ema sira neʼebé lakohi halo tuir Jeová nia matadalan sira. (1 Korinto 5:7; Ebreu 12:15, 16) Arranju neʼe ajuda ita atu hatudu domin ba Jeová, ninia naran neʼebé santu, no ninia matadalan neʼebé aas liu. (1 Pedro 1:15, 16) Arranju neʼe mak dalan atu hatudu domin ba ema neʼebé kongregasaun hasai. Dixiplina makaʼas neʼe karik bele ajuda nia atu komprende katak ninia hahalok mak sala no motiva nia atu halo mudansa. Ema barak neʼebé uluk kongregasaun hasai, ikusmai fila fali ba Jeová no kongregasaun simu fali sira ho laran.​—Ebreu 12:11.

21 Ita-nia belun sira bele fó influénsia ba ita. Entaun importante tebes atu hili didiʼak ita-nia belun sira. Se ita hadomi sira neʼebé Jeová hadomi, ita sei iha belun barak neʼebé sei ajuda ita atu nafatin laran-metin ba Jeová.