Skip to content

Skip to table of contents

KAPÍTULU 2

Konxiénsia neʼebé diʼak iha Maromak nia oin

Konxiénsia neʼebé diʼak iha Maromak nia oin

“Kontinua iha konxiénsia neʼebé diʼak.”​—1 PEDRO 3:16.

1, 2. Tanbasá Ita presiza matadalan bainhira Ita laʼo iha fatin foun? Jeová fó saida hodi dirije ita?

 IMAJINA toʼok Ita laʼo iha rai-fuik maran. Iha neʼebá anin boot sempre huu rai-henek bá-mai. Neʼe bele halo Ita lakon dalan. Entaun, oinsá mak Ita bele hatene atu laʼo ba neʼebé? Ita presiza ema ruma ka buat ruma atu hatudu dalan ba Ita. Karik neʼe mak loro-matan, fitun, mapa, ka karik ema neʼebé hatene dalan iha rai-fuik maran neʼe. Importante tebes atu iha matadalan ka ema atu dirije Ita, tanba neʼe bele ajuda Ita hatene dalan no bele salva Ita-nia moris.

2 Ita hotu hasoru susar barak iha ita-nia moris, no dala ruma ita sente lakon dalan. Maibé Jeová fó ba ita konxiénsia atu dirije ita. (Tiago 1:17) Mai ita aprende saida mak konxiénsia no oinsá ida-neʼe ajuda ita. Tuirmai ita sei aprende oinsá ita bele treinu ita-nia konxiénsia, tanbasá ita tenke hanoin kona-ba ema seluk nia konxiénsia, no oinsá konxiénsia neʼebé moos bele ajuda ita halaʼo moris neʼebé diʼak liu.

SAIDA MAK KONXIÉNSIA NO OINSÁ IDA-NEʼE AJUDA ITA?

3. Saida mak konxiénsia?

3 Ita-nia konxiénsia mak prezente furak husi Jeová. Neʼe mak kbiit iha ema nia laran neʼebé ajuda ema rekoñese saida mak loos ka sala. Liafuan Gregu iha Bíblia neʼebé tradús nuʼudar “konxiénsia” signifika “koñesimentu neʼebé ema iha kona-ba ninia an rasik”. Bainhira ita iha konxiénsia neʼebé diʼak, neʼe ajuda ita atu buka-hatene ita mak ema hanesan saida. Neʼe bele ajuda ita hatene ho loloos ita-nia hanoin no sentimentu. Neʼe bele dirije ita atu halo buat diʼak no hasees an husi buat aat. Neʼe bele halo ita sente kontente bainhira ita foti desizaun diʼak no fó-sala ba ita bainhira ita foti desizaun sala.​—Haree Apéndise 5.

4, 5. (a) Saida mak akontese bainhira Adão no Eva la halo tuir sira-nia konxiénsia? (b) Konta toʼok ezemplu husi Bíblia neʼebé hatudu oinsá konxiénsia ajuda ema.

4 Ita ida-idak bele hili atu halo tuir ita-nia konxiénsia ka la halo tuir. Adão no Eva hili atu la halo tuir sira-nia konxiénsia, no rezultadu mak sira halo sala. Depois neʼe sira fó-sala ba sira-nia an, maibé tarde ona. Sira kontra ona Jeová. (Génesis 3:7, 8) Maski Adão no Eva iha konxiénsia neʼebé perfeitu no hatene katak sala atu kontra Maromak, sira hili atu la halo tuir sira-nia konxiénsia.

5 Maibé iha ema sala-naʼin barak neʼebé halo tuir sira-nia konxiénsia. Ezemplu diʼak ida mak Job. Tanba nia halo tuir ninia konxiénsia no halo desizaun diʼak, nia bele dehan: “Haʼu-nia laran sei la fó-sala ba haʼu iha haʼu-nia moris tomak.” (Job 27:6) Bainhira Job koʼalia kona-ba ninia “laran”, nia refere ba ninia konxiénsia ka sentimentu iha laran neʼebé ajuda nia rekoñese saida mak loos ka sala. Maibé kona-ba David, dala ruma nia la halo tuir ninia konxiénsia no kontra Maromak. Depois neʼe David nia “laran fó-sala ba nia”. (1 Samuel 24:5) Neʼe katak David nia konxiénsia fó-hatene nia katak nia halo ona sala. Hodi rona no halo tuir ninia konxiénsia, David bele aprende atu la halo tan sala neʼebé hanesan.

6. Tanbasá ita hatene konxiénsia mak prezente neʼebé Maromak fó ba ema hotu?

6 Baibain, ema sira neʼebé la koñese Jeová mós rekoñese katak iha buat ruma neʼebé mak loos no sala. Bíblia hatete: “Liuhusi sira-nia hanoin rasik sira hatene katak buat neʼebé sira halo mak loos ka sala.” (Roma 2:14, 15) Porezemplu, ema barak hatene katak oho ema ka naʼok mak sala. Tuir loloos, maski sira la nota, maibé sira halo tuir sira-nia konxiénsia ka kbiit iha laran neʼebé Jeová fó ba ema hotu atu ajuda ema rekoñese saida mak loos ka sala. Sira mós halo tuir Maromak nia prinsípiu sira, ka lia-loos báziku neʼebé Jeová fó atu ajuda ema halo desizaun diʼak iha moris.

7. Tanbasá dala ruma ita-nia konxiénsia sala?

7 Maibé dala ruma ita-nia konxiénsia sala. Porezemplu, tanba ita-nia sentimentu no hanoin la perfeitu, ita-nia konxiénsia bele sai aat no book ita atu halo sala. Ita presiza hakaʼas an atu iha konxiénsia neʼebé diʼak. No presiza treinu ita-nia konxiénsia. Iha tempu uluk, José nia konxiénsia neʼebé diʼak mak ajuda nia atu la monu ba tentasaun. (Génesis 39:1, 2, 7-12) Jeová fó espíritu santu no Bíblia nia prinsípiu atu ajuda ita. (Roma 9:1) Mai ita aprende oinsá ita bele treinu ita-nia konxiénsia.

OINSÁ ATU TREINU ITA-NIA KONXIÉNSIA?

8. (a) Oinsá mak ita-nia sentimentu bele fó influénsia ba ita-nia konxiénsia? (b) Pergunta saida mak ita presiza husu ba ita-nia an antes halo desizaun?

8 Ema balu hanoin katak halo tuir sira-nia konxiénsia mak halo tuir sira-nia sentimentu deʼit. Sira hanoin katak sira bele halo buat naran deʼit neʼebé sira sente diʼak. Maibé ita-nia sentimentu mak la perfeitu, no bele lohi ita. Ita-nia sentimentu bele sai makaʼas tebes toʼo fó influénsia ba ita-nia konxiénsia. Bíblia hatete: “Laran mak makerek liu fali buat hotu-hotu no perigozu. Sé mak bele hatene ida-neʼe?” (Jeremias 17:9) Tan neʼe dala ruma ita bele hanoin katak buat ruma mak loos maibé tuir loloos sala. Porezemplu, antes apóstolu Paulo sai ema Kristaun, nia kontra makaʼas Maromak nia povu no nia fiar katak ninia hahalok neʼe mak loos. Tuir ninia hanoin, nia iha konxiénsia neʼebé diʼak. Maibé liutiha tempu balu, nia dehan: “Ida neʼebé tesi-lia ba haʼu mak Jeová.” (1 Korinto 4:4; Apóstolu 23:1; 2 Timóteo 1:3) Bainhira Paulo hatene Jeová nia hanoin, nia rekoñese katak nia presiza halo mudansa. Tan neʼe, antes ita halo buat ruma, ita presiza husu ba ita-nia an: ‘Jeová hakarak haʼu atu halo saida?’

9. Hamtaʼuk Jeová katak sá?

9 Bainhira Ita hadomi ema ida, Ita lakohi atu halo nia triste. Tanba ita hadomi Jeová, ita mós lakohi halo buat ruma neʼebé halo nia triste. Ita presiza hamtaʼuk Jeová no lakohi hakanek ninia laran. Neemias hatudu ezemplu diʼak kona-ba neʼe. Nia lakohi uza ninia pozisaun nuʼudar governadór atu hetan rikusoin. Tanbasá? Nia esplika katak nia “hamtaʼuk Maromak”. (Neemias 5:15) Neemias lakohi halo Jeová triste. Hanesan Neemias, ita mós lakohi halo Jeová triste hodi halo sala ruma. Hodi lee Bíblia, ita bele aprende hahalok neʼebé halo Jeová kontente.​—Haree Apéndise 6.

10, 11. Bíblia nia prinsípiu saida deʼit mak bele ajuda ita atu halo desizaun diʼak kona-ba tua?

10 Porezemplu, ema Kristaun ida karik presiza deside atu hemu tua ka la hemu. Bíblia nia prinsípiu saida deʼit mak bele ajuda nia atu halo desizaun diʼak? Tuirmai mak prinsípiu balu: Bíblia la bandu atu hemu tua. Tuir loloos, Bíblia dehan katak tua-uvas mak prezente husi Maromak. (Salmo 104:14, 15) Maibé, Jesus hatete ba ninia dixípulu atu labele “hemu barak”. (Lucas 21:34) No Paulo hatete ba ema Kristaun atu hasees an husi “festa arbiru ka lanu”. (Roma 13:13) Nia mós hatete katak lanu-teen sira “sei la simu Maromak nia Ukun nuʼudar liman-rohan”.​—1 Korinto 6:9, 10.

11 Ema Kristaun ida bele husu ba ninia an: ‘Tua mak importante ba haʼu ka lae? Haʼu presiza tua atu bele sente kmaan ka lae? Haʼu presiza hemu tua atu bele sente fiar an ka lae? Haʼu bele kontrola an atu la hemu demais tua ka lae? Haʼu bele kontrola an kona-ba dala hira no bainhira mak haʼu hemu tua ka lae? * Haʼu nafatin kontente ransu ho belun sira maski la iha tua ka lae?’ Ita bele husu Jeová nia ajuda atu halo desizaun diʼak. (Lee Salmo 139:23, 24.) Hodi hanoin kona-ba Bíblia nia prinsípiu no husu pergunta hanesan neʼe, ita bele treinu ita-nia konxiénsia tuir Bíblia nia prinsípiu. Maibé, ita mós presiza halo buat seluk tan.

TANBASÁ ITA TENKE HANOIN KONA-BA EMA SELUK NIA KONXIÉNSIA?

12, 13. Tanbasá ema ida-idak nia konxiénsia la hanesan? Ita sei halo saida se ita-nia konxiénsia la hanesan ho ema seluk nian?

12 Ema ida-idak nia konxiénsia la hanesan. Karik Ita-nia konxiénsia husik Ita atu halo buat neʼebé ema seluk la halo. Porezemplu, karik Ita deside atu hemu tua, maibé ema seluk lakohi hemu. Tanbasá mak ema halo desizaun la hanesan kona-ba neʼe?

Konxiénsia neʼebé hetan ona treinu bele ajuda Ita atu deside hemu tua ka la hemu

13 Ema nia moris-fatin, esperiénsia, família, ka buat seluk, bele fó influénsia ba desizaun neʼebé nia foti. Karik uluk ema ida sente susar atu kontrola ninia toman atu hemu tua, tan neʼe nia deside atu la hemu tua. (1 Reis 8:38, 39) Entaun, se Ita fó tua ba ema ida no nia lakohi atu hemu, Ita sei halo saida? Ita sente laran-kanek ka lae? Ita sei obriga nia atu hemu ka lae? Ita obriga nia atu fó sai razaun ba Ita ka lae? Lae, tanba Ita respeitu ema neʼe nia konxiénsia.

14, 15. Situasaun saida mak mosu iha Paulo nia tempu? Paulo fó konsellu saida?

14 Iha apóstolu Paulo nia tempu, mosu situasaun ida neʼebé hatudu katak dala ruma ema ida-idak nia konxiénsia la hanesan. Naʼan balu neʼebé ema faʼan iha merkadu hasaʼe ona ba estátua sira. (1 Korinto 10:25) Paulo sente katak la sala atu sosa no han naʼan sira-neʼe. Ba nia, ai-han hotu mak husi Jeová. Maibé irmaun-irmán balu neʼebé uluk adora estátua la sente hanesan Paulo. Sira sente katak sala atu han naʼan sira-neʼe. Entaun Paulo hanoin oinsá? Nia hanoin katak nia iha direitu atu han buat neʼebé nia gosta tan deʼit ninia konxiénsia la fó-sala ba nia ka lae?

15 Paulo la hanoin hanesan neʼe. Nia hanoin katak irmaun-irmán nia sentimentu mak importante loos toʼo nia prontu atu husik ninia hakarak rasik. Paulo dehan katak ita labele “buka atu fó ksolok ba ita-nia an rasik”. Nia hatutan tan: “Tanba Kristu rasik mós la buka atu fó ksolok ba ninia an.” (Roma 15:1, 3) Hanesan Jesus, Paulo hanoin uluk ema seluk nia diʼak duké ninia an rasik.​—Lee 1 Korinto 8:13; 10:23, 24, 31-33.

16. Tanbasá mak ita labele tesi-lia ba ita-nia irmaun-irmán sira-nia desizaun?

16 Maibé oinsá se ema seluk nia konxiénsia husik nia atu halo buat neʼebé ita sente mak sala? Ita presiza kuidadu atu la kritika nia ka duun katak nia mak sala no ita mak loos. (Lee Roma 14:10.) Jeová fó ita konxiénsia atu tesi-lia ba ita-nia an rasik, laʼós ba ema seluk. (Mateus 7:1) Ita lakohi husik ita-nia desizaun atu sobu unidade iha kongregasaun. Maibé, ita hakarak buka dalan atu haburas domin no unidade.​—Roma 14:19.

KONXIÉNSIA NEʼEBÉ DIʼAK BELE AJUDA ITA

17. Saida mak akontese ba ema balu nia konxiénsia?

17 Apóstolu Pedro hakerek: “Kontinua iha konxiénsia neʼebé diʼak.” (1 Pedro 3:16) Triste mak bainhira ema kontra beibeik Jeová nia prinsípiu sira, ikusmai sira-nia konxiénsia la fó avizu tan ba sira. Paulo hatete katak konxiénsia hanesan neʼe “labele sente tan buat ida hanesan kulit neʼebé hanas ona ho besi”. (1 Timóteo 4:2) Bainhira besi manas hanas Ita-nia kulit, Ita-nia kulit sai oinsá? Ita-nia kulit sai fitar no ikusmai parte neʼe labele sente tan buat ida. Nuneʼe mós, se ema ida kontinua halo sala, ninia konxiénsia hanesan “hanas ona”, no labele sente tan buat ida no mós labele tan ajuda nia.

Konxiénsia neʼebé diʼak bele dirije ita-nia moris no lori ksolok no dame ba ita

18, 19. (a) Kuandu ita sente sala no moe, ida-neʼe hatudu saida? (b) Ita bele halo saida se ita fó-sala ba ita-nia an kona-ba buat neʼebé uluk ita halo ona?

18 Bainhira ita sente sala, karik ida-neʼe tanba ita-nia konxiénsia mak fó-hatene ita katak ita halo ona sala. Neʼe bele ajuda ita buka-hatene sala saida mak ita halo no para atu halo ida-neʼe. Ita hakarak aprende husi ita-nia sala atu nuneʼe ita la halo fali sala neʼebé hanesan. Porezemplu, Liurai David halo sala, no ninia konxiénsia book nia atu arrepende an. Nia hakribi ninia hahalok aat no hakaʼas an atu halo tuir Jeová. David aprende husi ninia esperiénsia katak Jeová mak “diʼak no prontu atu fó perdua”.​—Salmo 51:1-19; 86:5; haree Apéndise 7.

19 Maski ema ida arrepende an ona, maibé karik nia sei fó-sala nafatin ba ninia an kona-ba buat neʼebé nia halo ona iha tempu uluk. Sentimentu hanesan neʼe bele halo ema sente laran-kanek no la iha folin. Se dala ruma Ita sente hanesan neʼe, hanoin-hetan bá katak Ita labele troka buat neʼebé akontese ona. Maski uluk Ita halo sala ho neon ka lae, maibé tanba Ita arrepende an ona, Jeová perdua Ita, no nia hamoos ona Ita-nia sala sira-neʼe. Ita moos ona iha Jeová nia oin no agora daudaun Ita halo buat neʼebé loos. Karik Ita-nia laran nafatin duun Ita, maibé Bíblia hatete: “Maromak mak boot liu fali ita-nia laran.” (Lee 1 João 3:19, 20.) Neʼe katak Maromak prontu atu perdua ita no hadomi ita, no ida-neʼe bele ajuda ita atu la fó-sala ba ita-nia an ka la sente moe. Ita bele iha konfiansa katak Jeová perdua ona Ita. Bainhira ema ida rekoñese katak Jeová perdua ona nia, ninia konxiénsia bele sente hakmatek fali no nia bele serbí Jeová ho kontente.​—1 Korinto 6:11; Ebreu 10:22.

20, 21. (a) Livru neʼe bele ajuda Ita atu halo saida? (b) Jeová fó ita liberdade atu halo saida? Oinsá ita tenke uza liberdade neʼe?

20 Livru neʼe bele ajuda Ita atu treinu Ita-nia konxiénsia atu nuneʼe bele fó avizu no proteje Ita durante loron ikus sira neʼebé iha susar barak. Neʼe mós sei ajuda Ita atu aplika Bíblia nia prinsípiu sira iha situasaun oioin iha Ita-nia moris. Livru neʼe sei la fó ukun-fuan kona-ba saida mak ita tenke halo iha situasaun ida-idak. Ita moris tuir “Kristu nia ukun-fuan” neʼebé bazeia ba Maromak nia prinsípiu sira. (Galásia 6:2) Ita lakohi buka razaun atu halo sala tanba la iha ukun-fuan kona-ba situasaun ruma. (2 Korinto 4:1, 2; Ebreu 4:13; 1 Pedro 2:16) Duké halo nuneʼe, ita uza ita-nia liberdade atu hatudu domin ba Jeová.

21 Bainhira ita medita kona-ba Bíblia nia prinsípiu sira no halo tuir, ita aprende atu uza ita-nia “kbiit atu tetu didiʼak”, no hanoin hanesan Jeová nia hanoin. (Ebreu 5:14) Rezultadu mak ita-nia konxiénsia neʼebé hetan ona treinu sei dirije ita-nia moris no ajuda ita atu hela iha Maromak nia domin.

^ Doutór barak hatete katak susar ba lanu-teen sira atu kontrola sira-nia an atu la hemu demais tua. Doutór fó sujestaun katak diʼak atu sira la hemu tan tua.