LISAUN ESTUDU 32
Hametin ita-nia fiar ba Kriadór
“Fiar mak evidénsia neʼebé hatudu ho klaru katak buat sira-neʼe iha duni maski matan labele haree.”—EBR 11:1.
KNANANUK 11 Kriasaun hahiʼi Maromak
IHA LISAUN NEʼE *
1. Saida deʼit mak Ita aprende ona kona-ba Kriadór?
SE ITA sai boot nuʼudar Testemuña ba Jeová, karik Ita aprende kona-ba Jeová husi kiʼik kedas. Ita aprende katak nia mak Kriadór, nia iha hahalok diʼak oioin no nia hakarak halo mundu sai Paraízu.—Gén 1:1; Após 17:24-27.
2. Ema balu hanoin oinsá kona-ba ema neʼebé fiar ba Kriadór?
2 Maski nuneʼe, ema barak la fiar katak Maromak iha no kria buat hotu. Sira fiar katak moris hotu mosu mesak deʼit. Neʼe komesa ho buat simples no tuirmai neineik-neineik dezenvolve nuʼudar buat neʼebé komplikadu. Ema balu neʼebé fiar ida-neʼe mak iha edukasaun boot. Sira hatete katak siénsia prova ona katak Bíblia sala no ema neʼebé fiar ba Kriadór mak ema neʼebé la eskola, beik no fasil atu lohi.
3. Tanbasá importante atu mantein ita-nia fiar?
3 Ema matenek nia liafuan bele halo ita-nia fiar ba Jeová nuʼudar Kriadór sai fraku. Tan neʼe, ita-nia razaun tanbasá ita fiar katak Jeová mak Kriadór mak importante. Ita fiar katak Jeová mak Kriadór tanba ema mak haruka ita atu fiar ka tanba ita estuda kona-ba evidénsia sira? (1 Kor 3:12-15) Maski ita foin mak sai Testemuña ka kleur ona, ita hotu presiza mantein ita-nia fiar. Hodi halo nuneʼe, ita sei la fiar ba “filozofia no hanorin bosok” neʼebé kontra malu ho Bíblia. (Kol 2:8; Ebr 11:6) Iha lisaun neʼe, ita sei aprende (1) tanbasá ema barak la fiar ba Kriadór, (2) oinsá Ita bele aumenta Ita-nia fiar ba Jeová nuʼudar Ita-nia Kriadór, no (3) oinsá Ita bele kontinua mantein Ita-nia fiar.
TANBASÁ EMA BARAK LA FIAR BA KRIADÓR?
4. Tuir Ebreu 11:1 no nota-rodapé, fiar neʼebé loos bazeia ba saida?
4 Ema balu hanoin katak fiar signifika tau konfiansa ba buat ruma maski la iha prova. Maibé tuir Bíblia, fiar neʼebé loos la hanesan neʼe. (Lee Ebreu 11:1 no nota-rodapé.) Fiar ba buat neʼebé ita labele haree ho matan hanesan Jeová, Jesus no Maromak nia Ukun mak bazeia ba evidénsia forte neʼebé hatudu katak sira iha duni. (Ebr 11:3) Sientista ida neʼebé sai Testemuña hatete: “Testemuña sira-nia fiar sempre bazeia ba evidénsia. Sira mós hatene faktu sientífiku sira.”
5. Tanbasá ema barak la fiar ba Kriadór?
5 Karik ita husu: ‘Se iha duni evidénsia forte, tanbasá ema barak la fiar katak Maromak mak kria buat moris hotu?’ Tuir loloos, ema balu nunka ezamina evidénsia sira-neʼe. Robert neʼebé agora sai ona Testemuña hatete: “Iha eskola, mestre sira la hanorin kona-ba Kriadór, tan neʼe haʼu hanoin katak la iha Kriadór. Kuandu haʼu tinan 22, haʼu koʼalia ho Testemuña no aprende katak Bíblia fó razaun oioin neʼebé diʼak atu fiar katak Maromak mak kria buat hotu.” *—Haree kaixa “ Lia-menon ba inan-aman”.
6. Tanbasá ema balu la fiar ba Kriadór?
6 Ema balu la fiar ba Kriadór tanba sira dehan katak sira fiar deʼit ba buat neʼebé Ebr 11:1) Presiza tempu no hakaʼas an atu estuda evidénsia sira-neʼe, maibé ema barak baruk atu halo ida-neʼe. Ema neʼebé la estuda kona-ba evidénsia karik hanoin katak Maromak la iha.
sira bele haree. Maibé tuir loloos, sira mós fiar ba buat neʼebé sira labele haree. Porezemplu, ema fiar katak anin iha duni tanba sira iha evidénsia forte. Bíblia mós temi kona-ba fiar neʼebé bazeia ba evidénsia forte “maski matan labele haree”. (7. Ema matenek hotu la fiar katak Maromak mak kria universu ka lae? Esplika toʼok.
7 Bainhira estuda tiha kona-ba evidénsia balu, sientista balu fiar katak Maromak mak kria universu. * Hanesan Robert neʼebé temi ona ohin, ema balu hanoin katak Maromak la iha tanba sira nunka aprende ida-neʼe iha universidade. Maibé sientista barak ikusmai koñese no hadomi Jeová. Ita mós presiza aumenta ita-nia fiar ba Maromak, maski ita iha edukasaun aas ka lae. Ita rasik mak bele halo ida-neʼe.
AUMENTA FIAR BA KRIADÓR
8-9. (a) Agora ita sei koʼalia kona-ba pergunta saida? (b) Oinsá estuda kona-ba kriasaun lori benefísiu mai Ita?
8 Oinsá ita bele aumenta Ita-nia fiar ba Kriadór? Mai ita haree dalan haat.
9 Estuda kona-ba kriasaun. Ita bele aumenta Ita-nia fiar ba Kriadór liuhusi estuda kona-ba animál, ai-horis, no fitun sira. (Sal 19:1; Isa 40:26) Bainhira Ita estuda liután kona-ba buat sira-neʼe, Ita sei fiar liután katak Jeová mak Kriadór. Ita-nia publikasaun sira fó sai informasaun klaru kona-ba kriasaun. Keta dada an atu lee informasaun sira-neʼe maski karik susar atu komprende. Hakaʼas an atu komprende informasaun neʼe tuir Ita-nia kbiit. Ita mós bele nonton vídeo sira kona-ba kriasaun neʼebé fó sai iha reuniaun boot no agora fó sai iha website jw.org.
10. Fó toʼok ezemplu ida neʼebé hatudu katak iha duni Kriadór? (Roma 1:20)
10 Bainhira estuda kona-ba kriasaun, tau fokus ba buat neʼebé Ita bele aprende kona-ba Kriadór. (Lee Roma 1:20.) Porezemplu, loro-matan fó manas no naroman neʼebé ita presiza atu bele moris. Maibé loro-matan mós hasai radiasaun ultravioleta neʼebé perigozu. Ita presiza buat ruma atu proteje ita husi ida-neʼe no iha duni buat neʼebé proteje ita. Saida mak neʼe? Iha gás sira neʼebé haleʼu mundu no proteje ita husi radiasaun neʼe. Bainhira radiasaun neʼe sai makaʼas liután, gás sira-neʼe mós aumenta liután. Neʼe hatudu katak iha duni Kriadór neʼebé matenek no hadomi ninia kriasaun sira.
11. Iha neʼebé mak Ita bele hetan informasaun oioin kona-ba kriasaun neʼebé bele aumenta Ita-nia fiar? (Haree kaixa “ Informasaun neʼebé bele aumenta fiar”.)
11 Iha informasaun oioin kona-ba kriasaun neʼebé bele aumenta Ita-nia fiar no Ita bele hetan neʼe iha Livru atu ajuda Testemuña ba Jeová buka informasaun no mós iha website jw.org. Ita bele komesa lee informasaun no nonton vídeo sira iha série “Maromak mak kria ka lae?” Informasaun sira-neʼe mak badak deʼit no fó sai faktu kona-ba animál sira no kriasaun seluk tan. Informasaun neʼe mós temi ezemplu balu kona-ba oinsá sientista sira koko atu inventa buat ruma tuir natureza.
12. Bainhira estuda Bíblia, ita presiza hanoin kona-ba saida?
12 Estuda Bíblia. Sientista ida neʼebé ohin temi ona, foufoun la fiar katak Kriadór iha. Maibé ikusmai nia fiar katak Kriadór iha duni. Nia hatete: “Haʼu-nia fiar laʼós deʼit bazeia ba informasaun kona-ba siénsia neʼebé haʼu estuda. Maibé mós bazeia ba buat neʼebé haʼu aprende husi Bíblia.” Karik Ita iha ona koñesimentu loos kona-ba Bíblia nia hanorin. Maibé atu aumenta Ita-nia fiar ba Kriadór, Ita presiza kontinua estuda Bíblia. (Jos 1:8; Sal 119:97) Porezemplu, hanoin toʼok kona-ba oinsá Bíblia esplika ho loloos buat neʼebé akontese iha tempu uluk. Hanoin mós kona-ba buat hotu neʼebé Bíblia fó sai nanis neʼebé sai loos ona no oinsá informasaun iha Bíblia la kontra malu. Neʼe bele hametin Ita-nia fiar katak iha Kriadór neʼebé matenek no hadomi Ita, no nia mak dirije ema atu hakerek Bíblia. *—2 Tim 3:14; 2 Ped 1:21.
13. Ezemplu saida mak hatudu katak Bíblia iha konsellu neʼebé matenek?
13 Bainhira estuda Bíblia, tau atensaun ba Bíblia nia matadalan neʼebé bele ajuda Ita. Porezemplu, tinan barak liubá, Bíblia fó avizu katak domin ba osan mak perigozu no hamosu “terus barak”. (1 Tim 6:9, 10; Prov 28:20; Mt 6:24) Avizu neʼe bele ajuda ita ohin loron ka lae? Livru ida kona-ba ema nia hahalok ohin loron hatete: “Baibain ema neʼebé hadomi rikusoin ladún kontente no depresaun. Ema neʼebé hakarak atu hetan osan liután, la kontente no iha problema saúde.” Entaun Bíblia nia avizu kona-ba labele hadomi osan mak diʼak tebes. Bíblia nia prinsípiu balu ajuda ona Ita ka lae? Bainhira ita hafolin liután Bíblia nia matadalan husi ita-nia Kriadór, ita sei sadere liután ba ida-neʼe. (Tgo 1:5) Rezultadu mak ita-nia moris sei kontente liu.—Isa 48:17, 18.
14. Ita aprende saida kona-ba Jeová kuandu estuda Bíblia?
14 Estuda ho objetivu atu koñese Jeová diʼak liután. (João 17:3) Bainhira Ita estuda Bíblia, Ita aprende kona-ba Jeová nia hahalok sira. Karik hahalok sira-neʼe mak hanesan ho hahalok sira neʼebé Ita aprende liuhusi kriasaun. Ida-neʼe sei halo Ita fiar katak Jeová iha duni. (Éx 34:6, 7; Sal 145:8, 9) Bainhira Ita koñese diʼak liután Jeová, Ita-nia fiar ba nia sei metin liután, Ita hadomi liután nia, no Ita-nia relasaun ho nia sai diʼak liután.
15. Haklaken ba ema seluk kona-ba Ita-nia fiar ba Maromak lori benefísiu saida?
15 Haklaken ba ema seluk kona-ba Ita-nia fiar ba Maromak. Se Ita halo nuneʼe, Ita-nia fiar mós sei sai metin liután. Oinsá se ema ruma duvida kona-ba Maromak iha ka lae no Ita la hatene atu esplika oinsá? Buka informasaun husi ita-nia publikasaun sira no tuirmai koʼalia ho nia kona-ba neʼe. (1 Ped 3:15) Ita mós bele husu maluk Kristaun ida neʼebé iha esperiénsia atu ajuda Ita. Maski ema neʼe simu Ita-nia esplikasaun ka lae, maibé tanba Ita halo riset, neʼe lori benefísiu ba Ita. Ita-nia fiar sei sai metin liután. Rezultadu mak Ita sei la fiar ba ema matenek ka edukasaun boot neʼebé hatete katak la iha Kriadór.
MANTEIN ITA-NIA FIAR
16. Saida mak bele akontese se ita la kontinua aumenta no mantein ita-nia fiar?
16 Maski ita serbí Jeová kleur ona ka lae, maibé ita tenke kontinua aumenta no mantein ita-nia fiar ba nia. Tanbasá? Tanba se ita la kuidadu, ita-nia fiar bele sai fraku. Hanoin-hetan, fiar bazeia ba evidénsia husi buat neʼebé ita labele haree. No buat neʼebé ita labele haree, fasil deʼit atu haluha. Paulo dehan katak fiar neʼebé fraku mak hanesan ho “sala neʼebé bele kaer metin ita”. (Ebr 12:1) Entaun oinsá ita bele mantein ita-nia fiar?—2 Tes 1:3.
17. Oinsá ita bele mantein ita-nia fiar?
17 Primeiru, husu beibeik ba Jeová atu fó ninia espíritu santu. Tanbasá? Tanba fiar mak hahalok ida neʼebé mai husi espíritu santu. (Gal 5:22, 23) Ita labele aumenta no mantein ita-nia fiar ba Kriadór se ita la hetan ajuda husi espíritu santu. Se ita kontinua husu Jeová atu fó ninia espíritu santu, nia sei fó ida-neʼe ba ita. (Lc 11:13) Ita mós bele halo orasaun espesífiku hodi dehan: “Halo ami iha fiar boot liután.”—Lc 17:5.
18. Tuir Salmo 1:2, 3, ita simu prezente furak saida?
18 Lee no estuda Bíblia beibeik. (Lee Salmo 1:2, 3.) Bainhira ema hakerek salmo neʼe, ema Izraél uitoan deʼit mak iha kopia kompletu husi Maromak nia Ukun-Fuan, maibé liurai no amlulik sira bele hetan kopia sira-neʼe. No kada tinan hitu, “mane, feto, labarik no ema estranjeiru sira” iha Izraél halibur hamutuk atu rona ema lee Maromak nia Ukun-Fuan. (Deut 31:10-12) Iha Jesus nia tempu, ema uitoan deʼit mak iha kopia ba Eskritura sira no maioria kopia sira-neʼe rai iha sinagoga. Ohin loron, ema barak bele lee Bíblia kompletu ka parte balu. Neʼe mak prezente furak tebes. Oinsá mak ita bele hatudu katak ita hafolin prezente furak neʼe?
19. Ita presiza halo saida atu kontinua iha fiar metin?
19 Ita bele hatudu katak ita hafolin Bíblia hodi lee ida-neʼe beibeik. Ita presiza halo oráriu atu lee no estuda Bíblia, laʼós deʼit lee ida-neʼe bainhira iha tempu. Hodi kaer metin ba ita-nia oráriu, ita bele kontinua iha fiar metin.
20. Ita hakarak halo saida?
20 Ita la hanesan ho “ema matenek sira” iha mundu neʼe, tanba ita iha fiar neʼebé bazeia ba evidénsia husi Bíblia. (Mt 11:25, 26) Bíblia esplika tanbasá mundu nia situasaun sai aat ba beibeik no oinsá Jeová sei hadiʼa problema hotu. Tan neʼe, mai ita hakaʼas an atu hametin ita-nia fiar no ajuda ema barak liután atu iha fiar ba Kriadór. (1 Tim 2:3, 4) No mai ita hotu kontinua hein namanas ba tempu neʼebé ema hotu iha mundu sei fó glória ba Jeová no hatete liafuan iha Apokalipse 4:11: “Jeová, ami-nia Maromak, Ita-Boot merese simu glória, . . . tanba Ita kria ona buat hotu.”
KNANANUK 2 Ita-nia naran mak Jeová
^ par. 5 Bíblia fó sai ho klaru katak Jeová mak Kriadór. Maibé ema barak la fiar ida-neʼe. Sira hatete katak moris hotu mosu mesak deʼit. Maibé se ita hametin ita-nia fiar ba Maromak no ba Bíblia, sira-nia liafuan sei la halo ita-nia fiar sai fraku. Iha lisaun neʼe, ita sei aprende oinsá atu halo ida-neʼe.
^ par. 5 Iha eskola barak, mestre sira la hanorin katak Maromak mak kria buat hotu. Sira sente katak se sira hanorin kona-ba Kriadór, neʼe hanesan sira obriga estudante sira atu fiar ba Maromak.
^ par. 7 Ita bele lee esperiénsia husi matenek-naʼin sira, inklui sientista neʼebé fiar ba Kriadór iha Livru atu ajuda Testemuña ba Jeová buka informasaun. Buka tópiku “Siénsia no teknolojia” no tuirmai buka subtítulu “‘Entrevista’ (Série iha Matan-moris bá!)”.
^ par. 12 Porezemplu, haree informasaun “Siénsia apoia malu ho Bíblia ka lae?” iha jw.org. No mós informasaun ho títulu “Profesia sira neʼebé sai loos ona” iha Livru Haklaken No. 2 2018.