Skip to content

Skip to table of contents

Halo tuir Jeová nia matadalan kona-ba tua

Halo tuir Jeová nia matadalan kona-ba tua

KLARU katak Ita gosta prezente furak oioin neʼebé Jeová fó, inklui Ita-nia liberdade atu deside rasik oinsá atu goza prezente sira-neʼe. Tuir Bíblia, tua-uvas mak prezente ida husi Maromak. Bíblia hatete: “Paun halo ema hamnasa, no tua-uvas halo ema nia moris kontente.” (Ecle 10:19; Sal 104:15) Maibé karik Ita haree ona oinsá ema hasoru problema tanba tua. Liután neʼe, iha mundu tomak iha hanoin no matadalan oioin kona-ba hemu tua. Saida mak bele ajuda ema Kristaun atu halo desizaun matenek kona-ba tua?

Bainhira halo desizaun, ita presiza sadere ba Maromak nia matadalan, laʼós ba ema seluk nia hanoin ka ita-nia kultura. Se ita halo nuneʼe, ita sei hetan benefísiu no moris kontente.

Karik Ita haree ona katak ema barak hemu tua beibeik no barak. Ema balu hemu tua tanba neʼe ajuda sira atu sente hakmatek. Ema seluk hemu tua atu bele tahan hasoru problema. Iha fatin balu, ema hanoin katak se mane ida hemu tua barak, neʼe hatudu katak nia mak mane duni.

Maibé ema Kristaun simu matadalan matenek husi sira-nia Kriadór neʼebé hadomi sira. Porezemplu, nia fó-hatene ita kona-ba konsekuénsia aat husi hemu tua demais. Karik ita lee ona Provérbios 23:​29-35 neʼebé koʼalia kona-ba ema lanu no problema neʼebé nia hasoru. a Katuas kongregasaun ida iha Europa naran Daniel konta kona-ba situasaun antes nia tama lia-loos. Nia hatete: “Uluk haʼu hemu tua demais, tan neʼe haʼu halo desizaun la diʼak. No haʼu hetan esperiénsia aat neʼebé fó impaktu ba haʼu toʼo ohin loron.”

Oinsá mak ita bele halo desizaun diʼak kona-ba tua no hasees an husi problema sira neʼebé mosu tanba hemu tua demais? Ita presiza Maromak nia matadalan atu dirije ita-nia hanoin no hahalok.

Mai ita haree saida mak Bíblia hatete kona-ba tua no mós razaun sira tanbasá ema hemu tua.

BÍBLIA NIA MATADALAN

Bíblia la bandu ema atu hemu tua uitoan. Tuir loloos, Bíblia fó sai katak hemu tua bele lori kontente. Bíblia hatete: “Han ó-nia ai-han ho haksolok, no hemu ó-nia tua-uvas ho laran-kontente.” (Ecle 9:7) Dala ruma Jesus mós hemu tua-uvas, no Jeová nia atan sira seluk neʼebé laran-metin mós hemu.—Mt 26:​27-29; Lc 7:34; 1 Tim 5:23.

Maski nuneʼe, Bíblia hatudu katak iha diferensa entre hemu tua uitoan no sai lanu. Bíblia hatete: “Keta lanu ho tua-uvas.” (Éf 5:18) Bíblia mós dehan katak “lanu-teen . . . sira sei la simu Maromak nia Ukun nuʼudar liman-rohan”. (1 Kor 6:10) Sin, Jeová fó sai ho klaru katak sala atu hemu tua demais no sai lanu. Ita presiza foti desizaun kona-ba tua hodi bazeia ba buat neʼebé Maromak simu, duké bazeia ba ita-nia kultura.

Ema balu hanoin katak sira bele hemu tua demais maibé la sai lanu. Maibé neʼe perigu. Bíblia fó sai ho klaru katak bainhira ema ida “hemu tua demais”, neʼe bele book nia atu halo sala sériu no estraga ninia relasaun ho Jeová. (Tito 2:3; Prov 20:1) Jesus mós fó avizu katak “hemu barak” bele hanetik ema ida atu tama ba mundu foun. (Lc 21:​34-36) Entaun, saida mak bele ajuda ema Kristaun atu hasees an husi problema neʼebé bele mosu tanba hemu tua?

ANALIZA ITA-NIA MOTIVU NO TOMAN

Bainhira atu halo desizaun kona-ba hemu tua, perigu atu husik ita-nia kultura fó influénsia ba ita. Ema Kristaun hatudu matenek hodi foti desizaun neʼebé halo Jeová kontente kona-ba ai-han no hemu. Bíblia fó-hanoin ita: “Se imi han, hemu, ka halo buat seluk, halo buat hotu-hotu ba Maromak nia glória.” (1 Kor 10:31) Ita bele hanoin kona-ba pergunta no Bíblia nia prinsípiu sira tuirmai:

Haʼu hemu tua atu ema seluk gosta haʼu ka lae? Éxodo 23:2 hatete: “Imi labele tuir deʼit ema-lubun.” Jeová fó avizu ba ema Izraél atu labele halo tuir ema seluk neʼebé la halo nia kontente. Avizu neʼe mós diʼak ba ema Kristaun ohin loron. Se ita husik ema seluk fó influénsia ba ita-nia hanoin no desizaun sira kona-ba tua, karik neineik-neineik ita sei la moris tuir Jeová nia matadalan no dook husi nia.—Rom 12:2.

Haʼu hemu tua atu ema hanoin katak haʼu mak forte ka lae? Iha kultura balu, hemu tua beibeik no demais mak buat neʼebé baibain deʼit. (1 Ped 4:3) Maibé haree toʼok saida mak 1 Korinto 16:13 anima ita atu halo: “Matan-moris nafatin bá, kaer metin ba imi-nia fiar, sai aten-brani bá, sai forte liután.” Hemu tua bele ajuda ema ida atu sai forte ka lae? Lae. Tua bele halo fraku ema nia kbiit atu hanoin no hanetik nia atu foti desizaun neʼebé diʼak. Entaun, bainhira ema ida hemu tua barak, neʼe la hatudu katak nia forte, maibé neʼe katak nia fraku. Isaias 28:7 esplika katak ema neʼebé hemu tua mak laʼo sala dalan no halo desizaun arbiru.

Kbiit neʼebé ita presiza atu bele halo buat neʼebé loos mai husi Jeová no ita presiza ‘matan-moris no kaer metin ba ita-nia fiar’. (Sal 18:32) Ita bele halo ida-neʼe hodi hasees an husi perigu sira no halo desizaun neʼebé la estraga ita-nia relasaun ho Jeová. Jesus iha relasaun neʼebé metin ho Jeová, no kuandu nia iha rai ema barak respeitu nia tanba nia hatudu aten-brani no deside metin atu halo buat neʼebé loos.

Haʼu hemu tua atu la hanoin barak kona-ba haʼu-nia problema ka lae? Salmo 94:19 hatete: “Bainhira haʼu laran-taridu tebes, Ita [Jeová] fó kmaan ba haʼu no halo haʼu kontente.” Se Ita sente laran-taridu, sadere ba Jeová, laʼós tua. Dalan diʼak ida atu hamenus Ita-nia laran-taridu mak hodi halo orasaun beibeik ba Jeová. Ema barak mós hetan benefísiu hodi buka matadalan husi belun neʼebé maduru iha kongregasaun. Tuir loloos, bainhira ema ida hemu tua atu bele tahan ninia problema sira, neʼe bele halo fraku ninia hakarak atu halo buat neʼebé loos. (Os 4:11) Daniel neʼebé temi ona ohin hatete: “Haʼu luta hasoru laran-taridu no mós fó-sala ba haʼu-nia an. Haʼu hemu tua atu tahan situasaun neʼe, maibé ida-neʼe hamosu tan problema seluk no haʼu lakon belun sira no sente folin-laek.” Ikusmai saida mak ajuda Daniel? Nia hatete: “Haʼu rekoñese katak haʼu presiza sadere ba Jeová, laʼós tua. Ho Jeová nia ajuda, ikusmai haʼu bele tahan no mós manán haʼu-nia problema sira.” Jeová sempre prontu atu ajuda ita, maski ita-nia situasaun haree hanesan la iha ona esperansa.—Flp 4:​6, 7; 1 Ped 5:7.

Se dala ruma Ita hemu tua, diʼak atu buka-hatene se Ita presiza halo mudansa kona-ba toman atu hemu tua. Husu ba Ita-nia an: ‘Haʼu-nia família ka belun ida fó sai katak nia hanoin barak kona-ba haʼu-nia toman atu hemu tua ka lae?’ Se nuneʼe, karik neʼe hatudu katak Ita haburas daudaun toman neʼebé la diʼak ka iha problema kona-ba tua neʼebé Ita seidauk rekoñese. ‘Haʼu hemu tua barak liu fali uluk ka lae?’ Karik neʼe mak sinál katak Ita-nia moris komesa depende ba tua. ‘Haʼu sente susar atu para hemu tua ba loron tolu ka liu ka lae?’ Se nuneʼe, karik neʼe katak Ita depende ona ba tua. Karik Ita presiza buka ajuda husi doutór atu bele manán hasoru problema neʼe.

Tanba hemu tua bele hamosu problema oioin, ema Kristaun balu deside atu la hemu tua. Ema seluk deside atu la hemu tua tanba sira la gosta tua nia sabór. Se Ita-nia belun ida halo desizaun hanesan neʼe, Ita bele hatudu laran-diʼak ba nia hodi respeitu ninia desizaun no la kritika nia.

Karik Ita deside katak matenek atu tau limite kona-ba hemu tua. Ema Kristaun balu halo regra kona-ba dala hira mak sira sei hemu, hanesan semana ida dala ida ka hemu uitoan kuandu han. Ema Kristaun seluk halo regra ba sira-nia an kona-ba hemu tua hanesan saida, porezemplu sira deside atu hemu deʼit tua-uvas ka serveja, maibé la hemu tua manas maski neʼe kahur ho buat seluk. Bainhira Ita deside metin ona kona-ba regra sira, neʼe sei halo fasil liu ba Ita atu tuir regra sira-neʼe. No ema Kristaun neʼebé maduru la presiza hanoin barak kona-ba ema seluk nia hanoin se nia halo desizaun neʼebé metin no hakaʼas an atu halo tuir.

Bainhira halo desizaun kona-ba tua, ita mós presiza hanoin kona-ba ema seluk. Roma 14:21 hatete: “Diʼak liu atu la han naʼan, la hemu tua-uvas ka la halo buat naran deʼit neʼebé halo imi-nia maun-alin sidi.” Oinsá mak Ita bele halo tuir matadalan neʼe? Hodi hatudu domin. Se Ita hanoin katak karik hemu tua bele halo ema ida sente la diʼak, entaun domin sei book Ita atu la hemu tua iha situasaun neʼe. Bainhira Ita halo nuneʼe, Ita hatudu katak Ita respeitu no hadomi ema seluk, no mós katak Ita buka uluk ema seluk nia diʼak, duké Ita-nian.—1 Kor 10:24.

Liután neʼe, karik governu mós fó sai lei kona-ba hemu tua no ema Kristaun presiza halo tuir lei sira-neʼe. Karik lei sira-neʼe fó sai kona-ba tinan hira mak ema ida foin bele hemu tua ka bandu ema neʼebé hemu tua atu lori transporte.—Rom 13:​1-5.

Jeová fó ita prezente furak oioin, no prezente ida mak liberdade hodi deside oinsá atu uza prezente sira-neʼe. Neʼe inklui deside saida mak ita sei han no hemu. Mai ita hakaʼas an atu hatudu katak ita hafolin liberdade neʼe hodi halo desizaun neʼebé lori kontente ba ita-nia Aman iha lalehan.

a Organizasaun saúde ida iha Estadus Unidus fó sai relatóriu katak hemu tua demais maski dala ida deʼit bele hamosu problema hanesan oho ema, oho an, asédiu seksuál, violénsia doméstika, hahalok seksuál neʼebé lori perigu, no abortu.