Skip to content

Skip to table of contents

Moris kaben kristaun neʼebé susesu

Moris kaben kristaun neʼebé susesu

“Imi ida-idak tenke hadomi imi-nia feen nuʼudar imi hadomi imi-nia an rasik; no feen tenke hatudu respeitu kleʼan ba ninia laʼen.”—ÉFESO 5:33.

KNANANUK: 36, 3

1. Maski moris kaben nian baibain hahú ho ksolok, maibé sira sei hasoru saida? (Haree foto iha leten.)

BAINHIRA noivu haree ninia noiva bonita laʼo mosu mai iha sira-nia loron kazamentu nian, ksolok mak domina sira-nia sentimentu tomak. Sira haburas domin ba malu kleʼan tebes iha tempu namora nian, tan neʼe agora sira hakarak promete ba malu katak sira sei laran-metin ba malu toʼo mate. Bainhira sira moris hamutuk ona, sira mós presiza halo mudansa balu hodi sira bele moris ho unidade. Jeová nuʼudar moris kaben nia hun, nia mós hakarak kaben-naʼin sira atu iha moris kaben neʼebé ksolok no susesu, tan neʼe mak nia fó matadalan liuhusi Bíblia ba sira. (Provérbios [Amsal] 18:22) Maibé Bíblia mós fó-hatene ita katak bainhira ema naʼin-rua la perfeitu kaben, sira sei hasoru problema balu, ka “susar iha sira-nia isin”. (1 Korinto 7:28) Oinsá mak bele hamenus problema sira-neʼe? No oinsá mak bele iha moris kaben neʼebé susesu?

2. Kaben-naʼin presiza hatudu domin hanesan saida deʼit?

2 Bíblia hatete katak importante tebes atu hatudu hahalok domin oioin iha moris kaben nian. Porezemplu, feen-laʼen presiza hatudu domin romántiku ba malu (lia-gregu, eros), domin ba família (storgé), no hadomi malu hanesan belun diʼak (filia). Maibé atu bele iha moris kaben neʼebé susesu, sira presiza hatudu domin tuir Bíblia nia prinsípiu (agape). Kona-ba domin neʼe, apóstolu Paulo dehan: “Imi ida-idak tenke hadomi imi-nia feen nuʼudar imi hadomi imi-nia an rasik; no feen tenke hatudu respeitu kleʼan ba ninia laʼen.” —Éfeso 5:33.

KABEN-NAʼIN IDA-IDAK NIA RESPONSABILIDADE

3. Domin iha moris kaben nian tenkesér metin toʼo oinsá?

3 Apóstolu Paulo dehan: “Laʼen sira, kontinua hadomi imi-nia feen, hanesan Kristu mós hadomi kongregasaun no fó nia moris ba kongregasaun.” (Éfeso 5:25) Banati-tuir Jesus signifika katak ita tenke hadomi malu iha dalan neʼebé Jesus hadomi ninia dixípulu sira. (Lee João 13:34, 35; 15:12, 13.) Kaben-naʼin sira tenkesér hadomi malu tebetebes toʼo sira mós prontu atu mate ba sira-nia kaben. Maibé, bainhira problema todan ruma mosu iha moris kaben nian, karik ema balu la sente katak sira iha domin neʼebé metin hanesan neʼe. Saida mak bele ajuda sira? Hatudu domin agape. Domin neʼe “lori todan hotu, fiar buat hotu, tau esperansa iha buat hotu, no tahan buat hotu”. Loos duni “domin nunka lakon”. (1 Korinto 13:7, 8) Diʼak mós ba kaben-naʼin atu hanoin-hetan sira-nia juramentu kona-ba hadomi no laran-metin ba malu. Neʼe bele ajuda sira atu buka Jeová nia ajuda no rezolve problema sira hamutuk.

4, 5. (a) Laʼen nia responsabilidade nuʼudar ulun mak saida? (b) Oinsá mak feen tenke haree arranju ulun nian? (c) Cathy ho Fred presiza halo mudansa saida ba sira-nia moris kaben nian?

4 Apóstolu Paulo esplika katak kaben-naʼin ida-idak iha responsabilidade. Nia dehan: “Feen sira tenke hakruʼuk an ba sira-nia laʼen hanesan ba Naʼi, tanba laʼen mak ulun ba nia feen hanesan Kristu mak ulun ba kongregasaun neʼebé nuʼudar ninia isin-lolon.” (Éfeso 5:22, 23) Arranju ulun nian laʼós atu hatudu katak laʼen mak diʼak liu fali feen, tanba arranju neʼe ajuda feen atu kumpre knaar neʼebé Maromak fó ba nia. Tan neʼe mak Jeová dehan: “La diʼak atu mane neʼe kontinua moris mesak. Haʼu sei fó ajuda-naʼin ida ba nia nuʼudar ninia pár.” (Gênesis [Kejadian] 2:18) Jesus, nuʼudar “ulun ba kongregasaun”, hatudu ezemplu neʼebé diʼak ba laʼen atu sai ulun ba família neʼebé iha domin. Neʼe bele halo feen sente seguru, fasil ba nia atu hatudu respeitu no apoia ninia laʼen hodi sai ulun neʼebé diʼak.

5 Porezemplu, Cathy neʼebé kaben ho Fred, dehan: “Bainhira haʼu sei klosan, haʼu livre no haʼu mak tau matan ba haʼu-nia an rasik. Kaben troka duni haʼu-nia moris tanba haʼu tenke aprende oinsá atu husik haʼu-nia laʼen mak tau matan haʼu. Neʼe la fasil, maibé hodi halo tuir Jeová nia dalan, neʼe halo ami hakbesik ba malu nuʼudar feen-laʼen.” [1] (Haree nota husi lisaun.) Ninia laʼen Fred hatete: “Halo desizaun mak haʼu-nia fraku. Agora kaben tiha, haʼu presiza hanoin kona-ba ema naʼin-rua bainhira atu halo desizaun no neʼe halo susar liután ba haʼu. Maibé hodi buka matadalan husi Jeová liuhusi orasaun no rona ba haʼu-nia feen nia sujestaun, neʼe halo fasil uitoan ba haʼu. Haʼu sente ami serbisu hamutuk ho diʼak!”

6. Bainhira problema mosu, oinsá mak feen-laʼen bele hatudu domin ba malu “iha dalan neʼebé kompletu”?

6 Se feen-laʼen mak “kontinua hatudu pasiénsia ba malu no fó perdua ba malu ho laran tomak”, neʼe bele ajuda sira atu hametin moris kaben nian. Tanba feen-laʼen la perfeitu, sira sei halo sala. Maibé neʼe mak oportunidade neʼebé diʼak hodi aprende atu la repete fali sala neʼebé sira halo, atu fó perdua ba malu no atu hatudu domin agape ba malu “iha dalan neʼebé kompletu”. (Koloso 3:13, 14) Eskritura mós dehan katak, “domin mak pasiénsia no laran-diʼak. . . . Domin la hanoin fali buat aat neʼebé nia simu”. (1 Korinto 13:4, 5) Se feen-laʼen mak komprende malu sala, la diʼak atu husik deʼit toʼo aban, sira tenkesér hakaʼas an kedas atu rezolve problema neʼe. (Éfeso 4:26, 27) Atu koʼalia “Deskulpa, haʼu hakanek Ita”, neʼe presiza haraik-an no aten-brani, maibé halo hanesan neʼe bele ajuda atu rezolve problema no hakbesik feen-laʼen ba malu.

PRESIZA HATUDU SENTIMENTU BA MALU

7, 8. (a) Bíblia fó konsellu saida kona-ba relasaun seksuál iha moris kaben nian? (b) Tanbasá mak feen-laʼen tenkesér hatudu sentimentu ba malu?

7 Bíblia fó konsellu neʼebé diʼak atu ajuda feen-laʼen hodi iha hanoin neʼebé loos kona-ba relasaun seksuál nian. (Lee 1 Korinto 7:3-5.) Importante ba feen-laʼen atu fó atensaun ba sira-nia kaben nia sentimentu no presiza. Se laʼen la trata feen iha dalan neʼebé mamar, karik neʼe susar ba feen atu sente kontente ho relasaun seksuál nian. Tan neʼe mak laʼen tenkesér “komprende [feen] ho didiʼak”. (1 Pedro 3:7) Labele obriga ka manda malu hodi halaʼo relasaun seksuál nian, neʼe tenkesér mosu ho vontade. Baibain hakarak neʼe mosu lalais liu ba mane duké feto, maibé feen-laʼen presiza prontu atu simu malu.

8 Kona-ba oinsá feen-laʼen hatudu sira-nia domin no sentimentu ba malu, Bíblia la halo lei kona-ba saida mak sira bele ka labele halo. Maibé eskritura hatudu duni katak importante atu hatudu sentimentu ba malu. (Cântico de Salomão [Kidung Agung] 1:2; 2:6) Feen-laʼen tenkesér trata malu iha dalan neʼebé mamar.

9. Tanbasá mak sala atu iha hakarak seksuál nian ba ema seluk neʼebé laʼós ita-nia kaben?

9 Se ita mak iha domin neʼebé metin ba Maromak no ba ita-nia maluk, ita sei la husik ema ka buat ida atu fó ameasa ba moris kaben nian. Ema balu tanba iha toman haree beibeik pornografia, neʼe halo fraku ka estraga sira-nia moris kaben nian. Ita tenkesér hakribi hakarak atu haree pornografia ka hakarak seksuál naran deʼit iha liʼur. Ita mós tenke kuidadu atu la halo ema seluk hanoin sala katak ita oin-moris ba ema neʼebé laʼós ita-nia kaben, tanba neʼe laʼós hahalok domin nian. Se ita mak hanoin hela iha ita-nia neon katak Maromak hatene ita-nia hanoin no hahalok sira, neʼe bele ajuda ita atu halo tuir nia no laran-metin ba ita-nia kaben.—Lee Mateus 5:27, 28; Ebreu 4:13.

BAINHIRA PROBLEMA MOSU IHA KABEN

10, 11. (a) Iha rai balu, porsentu hira husi moris kaben nian neʼebé soe malu? (b) Bíblia hatete saida kona-ba haketak-malu? (c) Saida mak bele ajuda kaben-naʼin atu la haketak malu lalais?

10 Se problema boot kaben nian mak dada ba tempu kleur, neʼe bele halo kaben-naʼin haketak malu ka soe malu. Iha rai balu, porsentu limanulu liu husi moris kaben nian toʼo ikus soe malu. Iha kongregasaun laran ita ladún haree buat hanesan neʼe akontese, maibé tanba problema komesa aumenta iha kaben-naʼin kristaun sira-nia moris, neʼe halo ita mós presiza tau atensaun.

11 Bíblia fó matadalan tuirmai neʼe: “Feen labele haketak an husi nia laʼen; maibé se nia haketak an, nia tenke hela mesak nafatin ka hadame malu fali ho nia laʼen; no laʼen ida labele husik nia feen.” (1 Korinto 7:10, 11) Kuandu hasoru problema boot, kaben-naʼin balu hanoin katak dalan diʼak liu atu rezolve problema mak haketak malu deʼit. Maibé neʼe sei kria problema liután. Jesus hatete katak desizaun atu haketak malu mak desizaun neʼebé sériu. Tanba bainhira Jesus repete tiha Maromak nia liafuan kona-ba moris kaben nian, tuirmai nia hatutan dehan: “Buat neʼebé Maromak tau hamutuk, ema keta haketak.” (Mateus 19:3-6; Gênesis [Kejadian] 2:24) Jeová nia hakarak mak atu feen-laʼen moris hamutuk toʼo mate. (1 Korinto 7:39) Ita hotu presiza hanoin-hetan katak ita sei hatán ba Jeová ba ita-nia hahalok sira. Hatene ida-neʼe bele ajuda kaben-naʼin atu rezolve kedas problema hodi problema neʼe la sai boot liután.

12. Problema saida deʼit mak bele halo kaben-naʼin haketak malu?

12 Saida mak baibain hamosu problema iha moris kaben nian? Ba ema balu, sira-nia moris kaben nian la sai tuir sira-nia hakarak, tan neʼe sira sai laran-tun ka hirus. Bele mós tanba ema naʼin-rua nia emosaun la hanesan, mai husi situasaun moris nian neʼebé la hanesan, problema ho osan, problema ho banin no problema kona-ba tau matan ba oan. Maibé diʼak tebes hodi haree katak iha kaben-naʼin kristaun barak uza Maromak nia matadalan hodi rezolve sira-nia problema ho didiʼak.

13. Ho razaun loos saida deʼit mak ema bele haketak malu?

13 Dala ruma ema kristaun bele hili atu haketak malu. Karik neʼe tanba sira-nia kaben lakohi tau matan ba família toʼo la iha osan ka hahán, halo violénsia makaʼas toʼo halo sira sente katak sira-nia moris iha perigu laran, ka fó-terus makaʼas atu labele serbí Maromak. Maibé bainhira problema boot ruma mosu, kaben-naʼin tenke husu ajuda husi katuas sira. Irmaun sira-neʼe iha ona esperiénsia barak no bele ajuda ita buka matadalan husi Maromak nia Liafuan. Diʼak mós atu halo orasaun hodi husu Jeová nia espíritu santu, neʼe sei ajuda ita oinsá atu uza Bíblia nia prinsípiu no oinsá atu hatudu hahalok kristaun nian. (Galásia 5:22, 23) [2]—Haree nota husi lisaun.

14. Bíblia hatete saida ba kaben-naʼin Testemuña neʼebé sira-nia kaben laʼós ema neʼebé adora Jeová?

14 Dala ruma ema kristaun nia kaben laʼós ema neʼebé adora Jeová, maski nuneʼe, Bíblia fó razaun diʼak tanbasá sira tenkesér hamutuk nafatin. (Lee 1 Korinto 7:12-14.) Ema neʼebé ninia kaben mak Jeová nia atan, nia mós “sai santu” ona tanba ninia kaben mak ema fiar-naʼin ida. Sira-nia oan kiʼik mós sai “santu”, ka moos iha Jeová nia matan. Hodi nuneʼe mak apóstolu Paulo dehan: “Feen sira, oinsá mak imi hatene katak imi sei la salva imi-nia laʼen? Ka, laʼen sira, oinsá mak imi hatene katak imi sei la salva imi-nia feen?” (1 Korinto 7:16) Iha Testemuña ba Jeová, kaben-naʼin barak mak ajuda ona sira-nia kaben neʼebé laʼós fiar-naʼin hodi sai Jeová nia atan, no neʼe mak dalan atu “salva” duni sira-nia kaben.

15, 16. (a) Bíblia fó konsellu saida ba feen kristaun neʼebé laʼen laʼós Jeová nia atan? (b) Ema kristaun ida tenke halo saida se ninia “kaben neʼebé laʼós fiar-naʼin hili atu haketak an”?

15 Apóstolu Pedro fó konsellu ba feen kristaun atu hakruʼuk ba sira-nia laʼen, ‘atu nuneʼe, se sira la halo tuir Maromak nia liafuan, feen bele lori sira ba fiar laʼós liuhusi feen nia liafuan maibé liuhusi feen nia hahalok, tanba sira haree ho matan rasik feen nia hahalok neʼebé moos hamutuk ho respeitu neʼebé kleʼan’. Loos duni, duké koʼalia beibeik kona-ba feen nia fiar, diʼak liu ba feen sira atu hatudu “hahalok laran-maus no laran-diʼak neʼebé iha folin boot iha Maromak nia oin”, karik hahalok sira-neʼe bele ajuda laʼen atu simu lia-loos.—1 Pedro 3:1-4.

16 Oinsá se kaben neʼebé laʼós fiar-naʼin hili atu haketak malu ho ninia kaben Testemuña? Bíblia dehan: “Se kaben neʼebé laʼós fiar-naʼin hili atu haketak an, husik nia bá. Iha situasaun hanesan neʼe, fiar-naʼin neʼe la presiza atu hela ho nia kaben; Maromak bolu ona imi ba dame.” (1 Korinto 7:15) Maibé neʼe la dehan katak eskritura fó razaun ba kaben Testemuña neʼe atu bele kaben fali ema seluk. Haketak-malu hanesan neʼe bele ajuda família hakmatek, no ema kristaun neʼe mós la iha responsabilidade atu obriga ninia kaben labele haketak an. Ninia hakarak mak atu hein katak loron ida ninia kaben sei fila fali mai atu hadiʼa fali sira-nia moris kaben nian no karik hakarak mós atu sai Jeová nia atan ida.

TENKESÉR FÓ ATENSAUN LIU BA SAIDA IHA MORIS KABEN NIAN?

Fó atensaun liu ba ita-nia adorasaun bele aumenta ksolok iha moris kaben nian (Haree parágrafu 17)

17. Kaben-naʼin kristaun sira tenke fó atensaun liu ba saida?

17 Ita moris daudauk “iha loron ikus” sira-nia rohan, tan neʼe mak ita hasoru “problema barak neʼebé susar atu tahan”. (2 Timóteo 3:1-5) Maibé se ita hametin ita-nia relasaun ho Jeová, neʼe bele proteje ita. Apóstolu Paulo dehan: “Tempu badak liu ona. Hahú husi ohin ba oin, diʼak atu sira neʼebé iha feen moris hanesan sira laiha feen, . . . no sira neʼebé uza mundu neʼe moris hanesan sira neʼebé la uza hotu mundu neʼe.” (1 Korinto 7:29-31) Apóstolu Paulo laʼós atu dehan ba kaben-naʼin sira katak sira la presiza kaer didiʼak sira-nia responsabilidade moris kaben nian, maibé tanba tempu uitoan deʼit ona, tan neʼe sira presiza fó atensaun liu atu adora Jeová.—Mateus 6:33.

18. Tanbasá ema kristaun bele iha moris kaben nian neʼebé kontente no susesu?

18 Maski ita moris daudauk iha tempu neʼebé susar no moris kaben nian barak mós naksobu, maibé ita sei bele nafatin atu iha moris kaben nian neʼebé kontente no susesu. Entaun, ita tenke halo saida? Ita tenke hakbesik nafatin ba Jeová no ninia povu, rona ba konsellu husi eskritura sira, no husik Jeová nia espíritu santu atu hatudu dalan ba ita. Se ita mak halo nuneʼe, neʼe hatudu katak ita respeitu “buat neʼebé Maromak tau hamutuk”.—Marcos 10:9.

^ [1] (parágrafu 5) Naran balu laʼós naran neʼebé loos.

^ [2] (parágrafu 13) Haree apéndise husi livru “Hela Nafatin iha Maromak nia Domin” kona-ba “Bíblia nia haree kona-ba soe-malu no haketak-malu” iha pájina 219-221.