Skip to content

Skip to table of contents

Hatudu respeitu ba “buat neʼebé Maromak tau hamutuk”

Hatudu respeitu ba “buat neʼebé Maromak tau hamutuk”

“Buat neʼebé Maromak tau hamutuk, ema keta haketak.”​—MARCOS 10:9.

KNANANUK: 131, 132

1, 2. Ebreu 13:4 book ita atu halo saida?

ITA hotu hakarak hatudu respeitu ba Jeová. Nia merese atu ita hahiʼi no respeitu nia, no nia mós promete katak nia sei respeitu ita. (1 Samuel 2:30; Provérbios 3:9; Apokalipse 4:11) Nia mós hakarak ita atu respeitu ema seluk, hanesan ulun-naʼin sira iha governu. (Roma 12:10; 13:7) Maibé iha mós buat ida tan neʼebé ita presiza duni atu respeitu. Neʼe mak arranju kaben nian.

2 Apóstolu Paulo hakerek: “Ema hotu tenke respeitu moris kaben nian, no keta hafoʼer relasaun kaben nian.” (Ebreu 13:4) Paulo la fó sai deʼit ninia hanoin, maibé nia husu makaʼas ema Kristaun atu respeitu moris kaben nian nuʼudar buat neʼebé folin-boot. Oinsá ho Ita? Liuliu se Ita mak kaben-naʼin, Ita hafolin duni Ita-nia moris kaben nian ka lae?

3. Jesus fó konsellu importante saida kona-ba arranju kaben nian? (Haree dezeñu iha leten.)

3 Se Ita hafolin moris kaben nian, Ita iha hanoin hanesan ho Jesus. Jesus hatudu respeitu ba arranju kaben nian. Bainhira ema Farizeu sira husu pergunta ba Jesus kona-ba soe-malu, nia temi fali Maromak nia arranju kaben nian ba ema primeiru, hodi dehan: “Mane ida sei husik ninia inan-aman, no sira naʼin-rua sei sai isin ida deʼit.” Tuirmai, nia hatutan tan: “Buat neʼebé Maromak tau hamutuk, ema keta haketak.”​—Lee Marcos 10:2-12; Génesis 2:24.

4. Saida mak Jeová nia hakarak kona-ba arranju kaben nian?

4 Jesus rekoñese katak Maromak mak hahú arranju kaben nian no arranju neʼe tenkesér ba nafatin. Maromak la dehan ba Adão ho Eva katak sira bele halo divórsiu hodi hakotu moris kaben nian. Maromak hakarak “sira naʼin-rua” atu moris hamutuk nuʼudar kaben-naʼin ba nafatin.

MUDANSA TEMPORÁRIU BA ARRANJU KABEN NIAN

5. Mate fó impaktu saida ba arranju kaben nian?

5 Maibé bainhira Adão halo sala, buat barak troka. Mudansa boot ida mak ema mate, no ida-neʼe mós fó impaktu ba arranju kaben nian. Apóstolu Paulo esplika ba ema Kristaun katak mate mak hakotu moris kaben nian no ida neʼebé sai faluk ona bele kaben fali.​—Roma 7:1-3.

6. Moisés nia Ukun-Fuan hanorin saida kona-ba Maromak nia hanoin ba arranju kaben nian?

6 Ukun-Fuan neʼebé Maromak fó ba nasaun Izraél esplika didiʼak kona-ba arranju kaben nian. Porezemplu, mane Izraél sira iha ona toman atu kaben ho feen naʼin-rua ka liu, no Moisés nia Ukun-Fuan husik sira halo nuneʼe. Maibé Ukun-Fuan bandu sira atu labele trata aat feto no labarik sira. Porezemplu, se mane Izraél ida kaben ho atan-feto ida no depois kaben tan ho feen segundu, mane neʼe labele hamenus ai-han, roupa, no direitu kaben nian ba ninia feen primeiru. Maromak haruka mane neʼe atu proteje no tau matan ba feen neʼe. (Éxodo 21:9, 10) Ita la iha Moisés nia Ukun-Fuan okos, maibé Ukun-Fuan neʼe hanorin ita katak arranju kaben nian mak folin-boot ba Maromak. Neʼe ajuda ita atu hafolin arranju kaben nian, loos ka lae?

7, 8. (a) Tuir Deuteronómio 24:1, Ukun-Fuan hatete saida kona-ba soe-malu? (b) Saida mak Jeová nia hanoin kona-ba soe-malu?

7 Ukun-Fuan hatete saida kona-ba soe-malu? Maski Jeová hafolin arranju kaben nian, maibé Ukun-Fuan fó lisensa ba mane Izraél ida atu soe malu se “nia haree buat ruma neʼebé la loos” kona-ba ninia feen. (Lee Deuteronómio 24:1.) Ukun-Fuan la esplika hahalok neʼebé “la loos” mak saida, maibé neʼe refere ba hahalok neʼebé aat tebes ka lori moe boot, laʼós problema kiʼik. (Deuteronómio 23:14) Triste tebes iha Jesus nia tempu, mane Judeu barak soe sira-nia feen “tan razaun naran deʼit”. (Mateus 19:3) Ita lakohi atu iha hanoin hanesan neʼe.

8 Iha profeta Malaquias nia tempu, mane barak soe sira-nia feen, karik atu kaben ho feto joven sira neʼebé la adora Jeová. Tan neʼe, Malaquias fó sai Jeová nia hanoin kona-ba soe-malu, hodi dehan: “Haʼu odi soe-malu.” (Malaquias 2:14-16) Neʼe apoia Jeová nia Liafuan ba kaben-naʼin primeiru, neʼebé dehan: ‘Mane ida sei hela hamutuk ho ninia feen, no sira sei sai isin ida deʼit.’ (Génesis 2:24) Jesus mós apoia ninia Aman nia hanoin kona-ba arranju kaben nian, hodi dehan: “Buat neʼebé Maromak tau hamutuk, ema keta haketak.”​—Mateus 19:6.

RAZAUN IDA DEʼIT ATU SOE MALU

9. Jesus nia liafuan iha Marcos 10:11, 12 katak sá?

9 Ema balu husu: “Iha ka lae, razaun ruma ba ema Kristaun atu halo divórsiu no kaben fali?” Kona-ba ida-neʼe, Jesus hatete: “Ema naran deʼit neʼebé soe ninia feen no kaben fali ho ema seluk, nia halo adultériu . . . no se feto ida soe malu tiha ho ninia laʼen no kaben fali ho mane seluk, feto neʼe halo adultériu.” (Marcos 10:11, 12; Lucas 16:18) Klaru katak Jesus hafolin arranju kaben nian no hakarak ema seluk mós halo hanesan. Se mane ka feto ida soe ninia kaben neʼebé laran-metin ba nia ho razaun neʼebé laloos no kaben fali ho ema seluk, mane ka feto neʼe halo adultériu. Tanbasá? Tanba tuir Maromak nia haree, soe malu deʼit ho razaun neʼebé la loos la hakotu moris kaben nian, no sira naʼin-rua nafatin “isin ida deʼit”. Jesus mós hatete katak, se mane ida soe ninia feen neʼebé la halo sala, karik ninia feen sei hetan tentasaun atu halo adultériu. Oinsá? Karik feen neʼe sente katak nia presiza kaben fali atu bele iha mane ida neʼebé tau matan ba nia. Maibé se feen neʼe kaben fali, nia sei halo adultériu.

10. Ho razaun saida mak ema Kristaun bele soe malu no kaben fali ho ema seluk?

10 Jesus hanorin katak iha razaun ida deʼit neʼebé fó lisensa ba ema atu soe malu. Nia dehan: “Haʼu hatete ba imi katak ema naran deʼit neʼebé soe ninia feen no kaben fali ho ema seluk, nia halo adultériu. Maibé, só deʼit kuandu feen halo sala seksuál [Lian Gregu, porneia] mak ninia laʼen bele soe nia.” (Mateus 19:9) Iha Jesus nia Diskursu iha Foho, nia mós koʼalia tiha ona kona-ba razaun neʼe. (Mateus 5:31, 32) Iha situasaun rua neʼe, Jesus temi kona-ba “sala seksuál”. Neʼe inklui adultériu, prostituisaun, relasaun seksuál entre ema neʼebé seidauk kaben, hahalok omoseksuál, no relasaun seksuál entre ema no animál. Porezemplu, se mane kaben-naʼin ida halo sala seksuál, ninia feen bele deside se nia sei soe ninia laʼen ka lae. Se feen neʼe soe ninia laʼen, ninia moris kaben nian hakotu ona tuir Maromak nia haree.

11. Tanbasá mak ema Kristaun ida karik deside atu la halo divórsiu maski ninia kaben halo ona sala seksuál?

11 Jesus la dehan katak se ema ida halo sala seksuál (porneia), ninia kaben neʼebé la halo sala tenkesér soe malu ho nia. Porezemplu, feen ida bele hili atu kontinua moris ho ninia laʼen maski laʼen neʼe halo ona sala seksuál. Tanbasá? Karik feen neʼe hadomi nafatin ninia laʼen. Karik nia prontu atu perdua ninia laʼen no hakarak hadiʼa fali sira-nia moris kaben nian. No mós se feen neʼe halo divórsiu no la kaben fali, neʼe mós sei lori susar oioin ba nia. Porezemplu, oinsá kona-ba ninia presiza loroloron nian no mós seksuál nian? Nia sei sente mesamesak ka lae? Oinsá ho oan sira? Divórsiu sei halo susar ba nia atu haboot oan sira iha lia-loos ka lae? (1 Korinto 7:14) Klaru katak bainhira ema neʼebé la halo sala deside atu halo divórsiu, nia sei hasoru susar oioin.

12, 13. (a) Saida mak akontese ba Oseias nia moris kaben nian? (b) Tanbasá mak Oseias simu fali Gomer? Ida-neʼe hanorin saida mai ita kona-ba moris kaben nian ohin loron?

12 Profeta Oseias nia esperiénsia hanorin ita kona-ba Maromak nia hanoin ba moris kaben nian. Maromak haruka Oseias atu kaben ho feto ida naran Gomer, neʼebé sei sai ‘feto-aat no iha oan tanba faʼan an’. Ikusmai, sira iha oan-mane ida. (Oseias 1:2, 3) Liutiha neʼe, Gomer iha tan oan-feto ida no oan-mane ida, karik mane seluk nia oan. Maski Gomer halo beibeik adultériu, Oseias la soe nia. Ikusmai, Gomer husik Oseias no sai atan, maibé Oseias sosa fali nia. (Oseias 3:1, 2) Jeová uza Oseias atu hatudu oinsá mak Nia fó perdua beibeik ba nasaun Izraél neʼebé la hatudu laran-metin ba Nia. Oseias nia esperiénsia neʼe hanorin saida mai ita?

13 Se ema Kristaun ida nia kaben halo sala seksuál, ema Kristaun neʼebé la halo sala presiza foti desizaun. Jesus hatete katak ida neʼebé la halo sala iha razaun atu halo divórsiu no kaben fali ho ema seluk. Maibé ema Kristaun neʼe mós bele deside atu fó perdua ba ninia kaben. Oseias simu fali Gomer, no bainhira Gomer fila fali ona, Oseias haruka nia atu labele halo tan relasaun seksuál ho mane seluk, no Oseias mós “la halo relasaun seksuál” ho Gomer ba tempu balu. (Oseias 3:3) Maibé ikusmai, Oseias halo fali relasaun ho ninia feen. Neʼe hatudu oinsá mak Maromak prontu atu simu fali no tau matan nafatin ba ninia povu. (Oseias 1:11; 3:3-5) Ida-neʼe hanorin saida mai ita kona-ba moris kaben nian ohin loron? Se ema neʼebé la sala halo fali relasaun seksuál ho ninia kaben neʼebé la laran-metin, neʼe hatudu katak nia fó perdua ona. (1 Korinto 7:3, 5) Tan neʼe, bainhira simu malu tiha, la iha tan razaun neʼebé loos atu halo divórsiu. Feen-laʼen neʼe tenke hakaʼas an atu iha hanoin hanesan ho Maromak kona-ba moris kaben nian.

RESPEITU MORIS KABEN NIAN MASKI HASORU SUSAR

14. Tuir 1 Korinto 7:10, 11, saida mak bele akontese ba moris kaben nian?

14 Ema Kristaun hotu presiza hakaʼas an atu hafolin moris kaben nian hodi tuir Jeová no Jesus nia hanoin. Maibé ema balu dala ruma la halo nuneʼe, tanba ita hotu la perfeitu. (Roma 7:18-23) Tan neʼe, ita la hakfodak katak ema Kristaun balu iha apóstolu sira-nia tempu iha problema kona-ba moris kaben nian. Apóstolu Paulo hakerek: “Feen labele haketak an husi ninia laʼen.” Maibé, ema balu halo nuneʼe duni.​—Lee 1 Korinto 7:10, 11.

Oinsá mak feen-laʼen bele hadiʼa sira-nia moris kaben nian? (Haree parágrafu 15)

15, 16. (a) Se iha problema iha moris kaben nian, feen-laʼen presiza halo saida? Tanbasá? (b) Oinsá mak ida-neʼe sei aplika ba moris kaben nian se feen ka laʼen la serbí Jeová?

15 Paulo la esplika situasaun saida deʼit mak halo feen-laʼen haketak malu. Maibé ita hatene problema neʼe laʼós tanba laʼen halo sala seksuál. Tanba se razaun mak sala seksuál, feen bele halo divórsiu no kaben fali ho mane seluk. Paulo hatete katak feen neʼebé haketak an husi ninia laʼen tenke “mesak nafatin ka hadame malu fali ho ninia laʼen”. Tuir Maromak nia haree, feen-laʼen neʼe nafatin kaben-naʼin. Paulo hatete, se problema mak laʼós sala seksuál, sira presiza hakaʼas an atu hadiʼa problema no hadame malu fali. Sira bele husu ajuda husi katuas sira. Katuas sira labele todan ba sorin, maibé sira bele fó konsellu husi Bíblia.

16 Maibé oinsá se feen ka laʼen la serbí Jeová? Bainhira problema ruma mosu, sira bele haketak malu ka lae? Hanesan ita aprende ona, Bíblia hatete katak sala seksuál deʼit mak razaun neʼebé loos atu soe malu, maibé la fó sai razaun oioin neʼebé kaben-naʼin bele haketak malu. Paulo hakerek: “Se feto ida iha laʼen neʼebé laʼós fiar-naʼin, no ninia laʼen kontente atu nafatin moris ho nia, nia labele husik ninia laʼen.” (1 Korinto 7:12, 13) Neʼe aplika mós ba ita-nia tempu.

17, 18. Tanbasá mak ema Kristaun balu tahan nafatin maski hasoru problema iha moris kaben nian?

17 Maibé dala ruma “laʼen neʼebé laʼós fiar-naʼin” hatudu katak nia la “kontente atu nafatin moris” ho ninia feen. Porezemplu, nia halo violénsia makaʼas iha uma laran toʼo ninia feen sente ninia moris iha perigu laran, ka laʼen lakohi tau matan ba feen no oan sira, ka hanetik makaʼas feen atu serbí Maromak ho laran-metin. Iha situasaun hanesan neʼe, maski laʼen neʼe hatete nia hakarak hamutuk nafatin, maibé liuhusi ninia hahalok, nia hatudu katak nia la “kontente atu nafatin moris” hamutuk. Entaun, feen neʼe bele deside katak nia presiza haketak malu. Maibé feen Kristaun seluk neʼebé mós iha situasaun hanesan neʼe, karik sira deside atu tahan no hakaʼas an atu hadiʼa sira-nia problema. Tanbasá mak sira halo nuneʼe?

18 Feen-laʼen sira neʼebé haketak malu hanesan neʼe, sira naʼin-rua nafatin kaben-naʼin no bainhira sira haketak malu, sira sei hasoru susar oioin neʼebé temi ona. Apóstolu Paulo mós fó razaun ida tan ba kaben-naʼin sira atu nafatin moris hamutuk, hodi hakerek: “Laʼen neʼebé laʼós fiar-naʼin sai santu iha Maromak nia oin tanba ninia feen, no feen neʼebé laʼós fiar-naʼin sai santu iha Maromak nia oin tanba ninia laʼen neʼebé fiar-naʼin. Se lae karik, imi-nia oan sira sei sai la moos, maibé agora sira santu ona.” (1 Korinto 7:14) Ema Kristaun barak deside atu moris hamutuk ho ninia kaben neʼebé la serbí Jeová maski iha situasaun neʼebé susar tebes. No se sira-nia kaben ikusmai sai Testemuña ba Jeová, sira bele sente kontente tanba sira-nia hakaʼas an la saugati.​—Lee 1 Korinto 7:16; 1 Pedro 3:1, 2.

19. Tanbasá mak iha kongregasaun Kristaun nakonu ho ema neʼebé halaʼo moris kaben nian ho susesu?

19 Jesus fó konsellu kona-ba soe-malu, no apóstolu Paulo fó konsellu kona-ba haketak malu. Sira hakarak Maromak nia atan sira atu hafolin arranju kaben nian. Kongregasaun Kristaun iha mundu tomak nakonu ho ema neʼebé halaʼo moris kaben nian ho susesu. Ita rasik nia kongregasaun mós iha kaben-naʼin neʼebé moris kontente, tanba laʼen hadomi feen no feen hatudu respeitu ba laʼen. Sira hotu hatudu katak moris kaben nian mak folin-boot duni. Ita sente kontente tanba feen-laʼen rihun ba rihun hatudu katak Maromak nia liafuan tuirmai mak loos: “Mane ida sei husik ninia inan-aman no nia sei hela hamutuk ho ninia feen no sira naʼin-rua sei sai isin ida deʼit.”​—Éfeso 5:31, 33.