Skip to content

Skip to table of contents

ESPERIÉNSIA

Hetan kmaan iha haʼu-nia susar sira hotu

Hetan kmaan iha haʼu-nia susar sira hotu

Iha Mota Indus nia parte oeste, rai neʼebé ohin loron bolu nuʼudar Pakistaun, mak sidade Sukkur. Haʼu moris iha neʼebá iha loron 9 Novembru 1929. Maizumenus iha tempu neʼebá mak haʼu-nia inan-aman hetan livru balu ho kór oioin husi misionáriu ida husi rai-Inglaterra. Nuʼudar haʼu sai boot, livru sira-neʼe ajuda haʼu atu aprende lia-loos.

LIVRU sira-neʼe ema bolu livru arkiris. Bainhira haʼu lee, haʼu haree dezeñu kapás sira neʼebé book haʼu-nia laran. Rezultadu mak, husi kiʼik, haʼu komesa haburas haʼu-nia hakarak atu aprende liután kona-ba Bíblia, hanesan informasaun neʼebé hatoʼo iha livru sira-neʼe.

Durante Funu Mundiál Segundu iha Índia, haʼu-nia moris komesa runguranga. Haʼu-nia inan-aman haketak-malu no ikusmai soe-malu. Haʼu la komprende tanbasá ema naʼin-rua neʼebé hadomi malu bele halo hanesan neʼe. Haʼu sente hanesan la iha sentimentu no katak ema la hadomi haʼu. Haʼu mak oan mesak deʼit, no haʼu la bele hetan kmaan no apoiu neʼebé haʼu presiza iha tempu neʼebá.

Haʼu no haʼu-nia inan hela iha Karachi, sidade kapitál ba área neʼe. Loron ida, katuas ida naran Fred Hardaker vizita ami. Nia mak doutór no mós Testemuña ba Jeová ida, hanesan ho misionáriu neʼebé uluk fó livru sira ba ami-nia família. Irmaun Fred husu haʼu-nia inan atu estuda Bíblia. Haʼu-nia inan la simu, maibé nia dehan ba irmaun Fred katak haʼu bele estuda. Nuneʼe, semana tuirmai haʼu komesa estuda ho nia.

Semana balu liutiha, haʼu komesa tuir reuniaun sira iha irmaun Fred nia klínika. Ferik-katuas Testemuña maizumenus naʼin-12 halibur iha neʼebá atu halaʼo adorasaun. Sira fó kmaan mai haʼu no haree haʼu hanesan oan. Haʼu hanoin-hetan oinsá sira tuur hamutuk no haree ba haʼu-nia matan nuʼudar sira koʼalia ba haʼu hanesan belun diʼak ida. Neʼe mak buat neʼebé haʼu presiza tebes iha tempu neʼebá.

Lakleur, irmaun Fred husu haʼu atu bá haklaken hamutuk nia. Nia hanorin haʼu oinsá atu uza mákina fonógrafu hodi ami bele loke gravasaun husi diskursu badak sira kona-ba Bíblia. Diskursu balu koʼalia nakloke tebes, no ema balu la gosta atu rona. Maski nuneʼe, haʼu gosta tebes haklaken. Haʼu laran-manas kona-ba lia-loos, no haʼu hakarak tebes fahe ba ema seluk.

Bainhira tropa Japaun besik atu tama Índia, governu komesa fó susar ba Testemuña ba Jeová sira. Iha Jullu 1943, neʼe mós kona haʼu rasik. Diretór eskola, neʼebé mós ulun-naʼin ba relijiaun anglikanu, hasai haʼu tanba nia dehan haʼu mak labarik neʼebé ladiʼak. Nia hatete ba haʼu-nia inan katak tanba haʼu ransu ho Testemuña sira, haʼu hatudu ezemplu ladiʼak ba labarik sira seluk. Haʼu-nia inan hirus tebes no bandu haʼu atu labele ransu tan ho Testemuña sira. Depois, nia haruka haʼu bá hela ho haʼu-nia aman iha Peshawar, sidade ida iha parte norte, dook maizumenus kilómetru 1.370. Tanba haʼu la iha tan hahán espirituál no la ransu ho Testemuña sira, haʼu-nia relasaun ho Jeová mós sai fraku.

HETAN FALI SAÚDE ESPIRITUÁL

Iha 1947 haʼu fila ba Karachi hodi buka serbisu. Iha neʼebá, haʼu vizita Doutór Fred nia klínika. Ho kontente nia simu haʼu.

Tanba nia hanoin haʼu moras, nia husu, “Saida mak problema?”

Haʼu dehan ba nia, “Doutór, haʼu-nia saúde diʼak hela, maibé haʼu moras iha dalan espirituál. Haʼu presiza estuda Bíblia.”

Nia husu fali, “Bainhira mak Ita hakarak estuda?”

Haʼu dehan, “Agora kedas, se bele.”

Iha kalan neʼe ami estuda Bíblia no haʼu sente neʼe kapás tebes. Haʼu sente kmaan tanba hamutuk fali ho Jeová nia povu. Haʼu-nia inan hakaʼas an atu hapara haʼu ransu ho Testemuña sira, maibé haʼu deside metin atu la husik lia-loos. Iha loron 31 Agostu 1947, liuhusi batizmu haʼu hatudu katak haʼu dedika haʼu-nia moris ba Jeová. Lakleur, ho idade 17, haʼu foti pioneiru regulár.

SERBISU PIONEIRU NEʼEBÉ HALO HAʼU KONTENTE

Haʼu-nia knaar primeiru mak atu serbí iha fatin naran Quetta, neʼebé uluk Bretaña nia postu militár. Iha 1947, rai-Índia fahe ba rua, Índia no Pakistaun. * Tempu neʼe hamosu violénsia makaʼas entre relijiaun no ema barak tebes halai. Refujiadu naʼin–14.000.000 la iha uma. Ema Izlaun neʼebé hela iha Índia muda ba Pakistaun no ema Indú no Sikh husi Pakistaun muda ba Índia. Durante tempu krize neʼe, haʼu saʼe komboiu husi Karachi ba Quetta. Iha komboiu neʼe, ema barak sena malu no haʼu tabele iha komboiu nia liʼur atu bá Quetta.

Haʼu tuir reuniaun boot iha Índia iha tinan 1948

Iha Quetta haʼu hasoru George Singh, pioneiru tempu-tomak ida maizumenus tinan 25. George fó haʼu bisikleta tuan ida neʼebé haʼu bele saʼe ka dala ruma dudu iha haklaken fatin neʼebé iha foho-oan barak. Dala barak liu, haʼu haklaken mesak deʼit. Iha fulan neen nia laran deʼit, haʼu iha ona estudu Bíblia 17, no sira balu tama lia-loos. Ida mak naran Sadiq Masih, nia mak xefe tropa. Nia ajuda George no haʼu atu tradús livru sira kona-ba Bíblia ba Pakistaun nia língua ofisiál, urdú. Sadiq sai haklaken-naʼin neʼebé laran-manas tebes.

Saʼe ró Queen Elizabeth atu bá tuir Eskola Gilead

Ikusmai haʼu fila ba Karachi no serbí hamutuk Henry Finch no Harry Forrest, sira mak misionáriu neʼebé foin tuir Eskola Gilead. Sira fó treinu neʼebé folin-boot tebes mai haʼu. Dala ida, haʼu tuir irmaun Henry bá haklaken iha Pakistaun parte norte. Iha foho hun sira, ami hasoru ema barak neʼebé koʼalia lian urdú. Sira haraik-an tebes no hamlaha ba lia-loos. Tinan rua liutiha, haʼu hetan oportunidade atu tuir Eskola Gilead. Hotu tiha, haʼu fila ba Pakistaun no ba tempu balu haʼu serbisu nuʼudar katuas área nian. Haʼu hela iha uma misionáriu ida iha Lahore, hamutuk ho irmaun misionáriu naʼin-tolu tan.

KONSELLU NEʼEBÉ AJUDA HAʼU

Triste, iha tinan 1954, misionáriu sira iha Lahore haree malu ladiʼak, no sukursál tenke fó knaar ba sira balu atu muda ba fatin seluk. Iha tempu neʼebá, haʼu la matenek tanba haʼu mós mete iha misionáriu sira-nia problema neʼe. Haʼu hetan konsellu makaʼas. Haʼu-nia fuan rahun loos no haʼu sente katak haʼu la susesu iha haʼu-nia knaar. Haʼu muda fali ba Karachi no depois, ba London iha Inglaterra. Haʼu hein katak haʼu bele komesa fali.

Iha haʼu-nia kongregasaun iha London, iha membru Betel barak. Pryce Hughes, koordenadór ba sukursál, ho laran-diʼak fó treinu ba haʼu. Loron ida, nia konta mai haʼu kona-ba tempu neʼebé nia simu konsellu husi Joseph Rutherford, irmaun neʼebé toma konta serbisu haklaken iha mundu tomak. Bainhira irmaun Pryce koko atu defende an, irmaun Rutherford hirus nia. Haʼu hakfodak irmaun Pryce hamnasa bainhira nia konta ida-neʼe. Nia dehan katak foufoun, nia laran-kraik, maibé depois nia rekoñese katak nia presiza tebes konsellu neʼe no neʼe hatudu katak Jeová hadomi nia. (Ebreu 12:6) Ninia liafuan sira-neʼe book haʼu-nia laran no ajuda haʼu atu serbí fali ho kontente.

Iha tempu neʼebá, haʼu-nia inan muda ba London no komesa estuda Bíblia ho John Barr neʼebé ikusmai serbí iha Grupu Administradór. Nia laʼo ba oin iha lia-loos no hetan batizmu iha 1957. Antes haʼu-nia aman mate, nia mós estuda ho Testemuña ba Jeová.

Iha 1958 haʼu kaben ho Lene, irmán husi rai-Dinamarka neʼebé hela iha London. Iha 1959, ami iha oan primeiru, Jane. Ami mós iha oan naʼin-haat tan. Haʼu simu priviléjiu iha kongregasaun Fulham. Maibé ikusmai, tanba Lene nia saúde ladiʼak no presiza hela iha rai manas, ami muda ba Adelaide, Austrália iha tinan 1967.

TRAUMA IHA AMI-NIA MORIS

Ami-nia kongregasaun iha Adelaide iha irmaun-irmán naʼin-12 neʼebé iha esperansa atu bá lalehan. Sira hatudu ezemplu diʼak hodi haklaken ho laran-manas. Lakleur deʼit, ami halaʼo toman neʼebé diʼak kona-ba serbí Jeová.

Iha 1979, ami iha oan númeru lima, naran Daniel. Nia iha moras síndroma Down no doutór sira hanoin katak nia moris sei la kleur. * Toʼo agora mós haʼu sente susar atu koʼalia kona-ba situasaun neʼebé ami sente iha tempu neʼebá. Ami halo buat hotu neʼebé ami bele hodi tau matan ba nia, no ami mós la haluha ami-nia oan sira seluk. Dala ruma, Daniel nia kulit sai kór azúl tanba kuak rua iha ninia fuan halo oksijéniu la tama. Iha situasaun hanesan neʼe, ami lori nia lalais ba ospitál. Maski ninia saúde ladiʼak, nia matenek tebes no hadomi ema. Nia mós hadomi Jeová. Bainhira ami-nia família halo orasaun atu han, nia tau ninia liman hamutuk, hakruʼuk, no ho lian makaʼas nia dehan “Amen!” Hotu tiha mak nia foin han.

Bainhira Daniel tinan haat, nia hetan moras todan leusemia. Lene no haʼu hetan presaun makaʼas iha dalan fíziku no emosionál. Haʼu sente haʼu la bele tahan tan ona. Maibé iha loron neʼebé ami sente laran-kraik tebes, ami-nia katuas área Neville Bromwich mai vizita ami. Nia hakoʼak ami no tanis hamutuk ami. Ninia liafuan no domin neʼebé nia hatudu fó kmaan tebes ba ami. Nia hamaluk ami toʼo tuku ida kalan. Lakleur depois neʼe, ami-nia oan Daniel mate. Ninia mate mak tempu neʼebé trauma liu iha ami-nia moris. Maibé ami bele hasoru sentimentu neʼe tanba hatene katak la iha buat ida, inklui mós mate, la bele haketak Daniel husi Jeová nia domin. (Roma 8:38, 39) Ami hein namanas atu hamutuk fali ho nia iha mundu foun!​—João 5:28, 29.

KSOLOK HODI AJUDA EMA SELUK

Agora, haʼu serbí nuʼudar katuas kongregasaun maski haʼu hetan stroke ba dala rua. Esperiénsia sira neʼebé haʼu hasoru halo haʼu sente domin no laran-sadiʼa ba ema neʼebé hasoru problema sira. Haʼu hakaʼas an atu la tesi lia kedas ba sira. Haʼu husu ba haʼu-nia an: ‘Oinsá mak sira-nia situasaun moris nian kona sira-nia hanoin no emosaun? Oinsá mak haʼu bele hatudu katak haʼu hanoin sira? Oinsá mak haʼu bele fó laran-manas ba sira atu halo Jeová nia hakarak?’ Haʼu gosta tebes ajuda ema iha kongregasaun no vizita sira. Bainhira haʼu fó kmaan no konsola ba ema seluk iha dalan espirituál, haʼu mós sente kmaan.

Haʼu gosta tebes vizita irmaun-irmán atu fó kmaan ba sira

Haʼu sente hanesan ema neʼebé hakerek salmu neʼebé dehan: “Bainhira haʼu-nia laran-taridu tebes, [Jeová] fó kmaan ba haʼu no halo haʼu kontente.” (Salmo [Mazmur] 94:19) Jeová ajuda haʼu atu tahan bainhira hasoru susar iha família laran, ema kontra haʼu-nia fiar, sente haʼu-nia an la susesu, no depresaun. Jeová sai duni hanesan Aman ida ba haʼu!

^ par. 19 Foufoun, Pakistaun mak Pakistaun Oeste (agora Pakistaun) no Pakistaun Leste (agora Bangladexe).

^ par. 29 Haree informasaun “Membesarkan Anak Penyandang Sindrom Down​—Tantangan dan Imbalannya” iha Sedarlah! Juñu 2011.