Skip to content

Skip to table of contents

Ita ida deʼit hanesan Jeová no Jesus ida deʼit

Ita ida deʼit hanesan Jeová no Jesus ida deʼit

“Haʼu husu Ita . . . atu nuneʼe sira hotu bele sai ida deʼit, hanesan Ita, Aman, Ita ida deʼit ho haʼu no haʼu ida deʼit ho Ita.”​—JOÃO 17:20, 21.

KNANANUK: 24, 63

1, 2. (a) Saida mak Jesus husu iha ninia orasaun ikus ho ninia apóstolu sira? (b) Karik tanba razaun saida mak Jesus hanoin barak kona-ba unidade?

JESUS hanoin barak kona-ba unidade bainhira han-kalan ikus hamutuk ho ninia apóstolu sira. Bainhira nia halo orasaun hamutuk ho sira, nia temi kona-ba ninia hakarak atu ninia dixípulu sira bele sai ida deʼit, hanesan nia ho nia Aman ida deʼit. (Lee João 17:20, 21.) Kuandu ninia dixípulu sira iha unidade, neʼe sei sai prova katak Jeová mak haruka duni Jesus mai iha rai. Ema sei haree sé mak Jesus nia dixípulu loloos kuandu sira hatudu domin ba malu, no domin bele halo sira iha unidade.​—João 13:34, 35.

2 Ita bele komprende tanbasá Jesus koʼalia barak kona-ba unidade iha kalan neʼe. Nia haree katak ninia apóstolu sira ladún iha unidade. Porezemplu, apóstolu sira sempre haksesuk malu kona-ba “sé mak boot liu entre sira”. (Lucas 22:24-27; Marcos 9:33, 34) Iha loron ida, Tiago no João husu ba Jesus atu fó ba sira fatin neʼebé importante besik Jesus iha Ukun lalehan nian.​—Marcos 10:35-40.

3. Karik saida mak hanetik Kristu nia dixípulu sira atu iha unidade, no pergunta saida deʼit mak ita sei koʼalia hamutuk?

3 Loos duni, hakarak atu iha pozisaun ka sai ema neʼebé importante bele hanetik Jesus nia dixípulu sira atu iha unidade. Maibé laʼós neʼe deʼit. Ema iha Jesus nia tempu la iha unidade tanba hahalok odi no diskriminasaun, ka fihir ema. Jesus nia dixípulu sira presiza halakon tiha hanoin negativu sira-neʼe. Iha lisaun neʼe, ita sei koʼalia kona-ba pergunta: Saida mak Jesus halo kona-ba hahalok diskriminasaun? Oinsá mak nia hanorin ninia dixípulu sira atu haree ema seluk hodi la diskrimina no iha unidade neʼebé loos? No oinsá mak ninia hanorin bele ajuda ita atu nafatin unidade?

DISKRIMINASAUN NEʼEBÉ JESUS NO NINIA DIXÍPULU SIRA HASORU

4. Fó toʼok ezemplu kona-ba hahalok diskriminasaun neʼebé Jesus hasoru.

4 Jesus rasik mós hasoru hahalok diskriminasaun. Bainhira Filipe fó-hatene Natanael katak nia hasoru ona Mesias, Natanael hatete: “Ema diʼak ida bele mai husi Nazaré ka?” (João 1:46) Ita bele fiar katak Natanael hatene Mesias sei moris iha Belein hanesan hakerek nanis iha Miquéias 5:2. Karik nia hanoin katak Nazaré la bele sai Jesus nia hela-fatin tanba neʼe fatin neʼebé la importante. No mós, ema neʼebé iha naran-boot husi Judeia haree Jesus nuʼudar ema neʼebé la vale tanba mai husi Galileia. (João 7:52) Ema judeu sira haree ema husi Galileia mak la iha folin. No ema judeu balu koko hatún Jesus hodi bolu nia ema Samaria. (João 8:48) Ema Samaria mak mai husi nasaun no relijiaun neʼebé la hanesan ho ema judeu sira. Ema judeu no ema Galileia sira ladún hatudu respeitu ba ema husi Samaria no la simu sira.​—João 4:9.

5. Hahalok diskriminasaun saida mak Jesus nia dixípulu sira hasoru?

5 Ulun-naʼin relijiaun judeu sira mós la hatudu respeitu ba ema neʼebé tuir Jesus. Ema farizeu bolu sira “ema neʼebé Maromak la simu”. (João 7:47-49) Sin, farizeu sira haree ema neʼebé la tuir eskola relijiaun nian no la halo tuir sira-nia tradisaun mak ema neʼebé la iha folin no baibain deʼit. (Apóstolu 4:13) Jesus no ninia dixípulu sira hasoru hahalok diskriminasaun tanba ema barak iha tempu neʼebá mak foti-an kona-ba sira-nia relijiaun, rasa, no pozisaun iha komunidade. Diskriminasaun neʼe mós kona dixípulu sira-nia haree kona-ba ema seluk. Atu nafatin unidade, Jesus nia dixípulu sira presiza troka dalan neʼebé sira hanoin.

6. Fó toʼok ezemplu oinsá mak hahalok diskriminasaun bele kona ita.

6 Ohin loron, ita hela iha mundu neʼebé nakonu ho hahalok diskriminasaun. Karik ita rasik mós sai ona vítima, ka karik ita rasik iha hahalok neʼe iha ita-nia laran. Irmán ida husi rai-Austrália neʼebé agora serbí nuʼudar pioneiru, hatete: “Uluk, haʼu-nia odi ba ema kulit mutin sira sai makaʼas liután bainhira fokus ba hahalok la justisa neʼebé sira hatudu ba ema kulit metan sira iha tempu uluk no agora.” Ninia odi neʼe mós sai makaʼas liután tanba ema hatudu hahalok la justisa ba nia rasik. Irmaun ida husi rai-Kanadá dehan: “Uluk, haʼu hanoin ema neʼebé koʼalia lia-fransés mak diʼak liu fali sira seluk.” No nia rasik hatete katak nia la gosta ema neʼebé koʼalia lia-inglés.

7. Saida mak Jesus halo kona-ba hahalok diskriminasaun?

7 Hanesan iha Jesus nia tempu, hahalok diskriminasaun ohin loron mak metin iha ema nia laran no susar atu troka. Saida mak Jesus halo kona-ba hahalok neʼe? Primeiru, nia la simu hahalok diskriminasaun, nia nunka fihir ema. Nia haklaken ba ema riku no kiak, ema farizeu no ema Samaria, no mós ba kobradór impostu sira no ema neʼebé halo hahalok aat. Segundu, liuhusi ninia ezemplu, Jesus hanorin ninia dixípulu sira katak sira la bele deskonfia no diskrimina ema seluk.

HALAKON DISKRIMINASAUN LIUHUSI DOMIN NO HARAIK-AN

8. Prinsípiu saida mak hun ba ita-nia unidade? Esplika toʼok.

8 Jesus hanorin prinsípiu importante neʼebé sai nuʼudar hun ba ita-nia unidade. Nia hatete ba ninia dixípulu sira: “Imi hotu mak maun-alin.” (Lee Mateus 23:8, 9.) Ita bele hatete katak ita hotu mak maun-alin tanba ita hotu mak Adão nia oan. (Apóstolu 17:26) Maibé Jesus mós esplika katak ninia dixípulu sira mak hanesan maun-alin no feton tanba sira hotu rekoñese Jeová nuʼudar sira-nia aman iha lalehan. (Mateus 12:50) No sira sai ona parte ba Maromak nia família neʼebé iha unidade tanba sira-nia domin no fiar. Tan neʼe mak apóstolu sira bolu ema kristaun sira hotu mak sira-nia maun-alin iha karta neʼebé sira haruka ba kongregasaun sira.​—Roma 1:13; 1 João 3:13. *

9, 10. (a) Tanbasá mak ema judeu sira la iha razaun atu gaba kona-ba sira-nia rasa? (b) Lisaun saida mak Jesus hanorin kona-ba halakon diskriminasaun rasa? (Haree foto iha leten.)

9 Depois esplika tiha katak ita tenke haree malu nuʼudar maun-alin sira, Jesus fó-hanoin tan sira katak sira presiza haraik an. (Lee Mateus 23:11, 12.) Hanesan ita aprende tiha ona, apóstolu sira-nia hahalok foti-an halo sira la iha unidade. Iha Jesus nia tempu, ema hatudu hahalok foti-an no gosta gaba kona-ba sira-nia rasa. Ema judeu sira dehan katak sira mak diʼak liu fali ema seluk tanba sira mai husi Abraão nia jerasaun. Maibé João Batista hatete ba sira: “Maromak iha kbiit atu halo fatuk sira-neʼe sai Abraão nia oan.”​—Lucas 3:8.

10 Jesus hanorin katak sala se ita foti-an kona-ba ita-nia rasa. Nia uza oportunidade atu esplika liután ida-neʼe bainhira ema eskriba ida husu ba nia: “Sé mak haʼu-nia maluk?” Jesus hatán ninia pergunta hodi konta istória ida. Ema Samaria ida neʼebé laran-diʼak fó ajuda ba mane judeu ida neʼebé monu ba ema naʼok-teen sira-nia liman no hetan baku. Bainhira ema judeu balu laʼo no haree mane neʼebé hetan susar, sira laʼo liu deʼit no la ajuda. Maibé ema Samaria neʼe hatudu laran-diʼak hodi fó ajuda ba mane judeu neʼe. (Lucas 10:25-37) Jesus hatudu katak ema Samaria neʼe bele hanorin ema judeu sira kona-ba oinsá ita tenke hadomi ema hotu.

11. Tanbasá Jesus nia dixípulu sira labele diskrimina ema, no oinsá nia ajuda sira atu komprende kona-ba neʼe?

11 Antes Jesus saʼe ba lalehan, nia haruka ninia dixípulu sira atu haklaken iha “Judeia tomak no iha Samaria, no toʼo rai nia rohan”. (Apóstolu 1:8) Atu halo ida-neʼe, Jesus nia dixípulu sira tenke halakon tiha hahalok foti-an no diskriminasaun. Jesus sempre koʼalia kona-ba ema estranjeiru sira-nia hahalok diʼak, no ida-neʼe prepara ninia dixípulu sira atu haklaken ba nasaun hotu. Porezemplu, nia gaba kapitaun tropa ida neʼebé husi nasaun seluk tanba ninia fiar neʼebé metin. (Mateus 8:5-10) Iha ninia hela-fatin iha Nazaré, Jesus esplika oinsá Jeová ajuda ona ema husi nasaun seluk hanesan feto Fenísia neʼebé faluk husi Sarepta no ema Síria neʼebé moras-lepra naran Naaman. (Lucas 4:25-27) No Jesus laʼós haklaken deʼit ba feto Samaria, maibé nia mós hela iha sidade neʼe ba loron rua tanba ema barak interese kona-ba mensajen neʼebé nia hatoʼo.​—João 4:21-24, 40.

EMA KRISTAUN PRIMEIRU PRESIZA HALAKON HAHALOK DISKRIMINASAUN

12, 13. (a) Saida mak apóstolu sira-nia reasaun bainhira haree Jesus koʼalia ba feto Samaria ida? (Haree dezeñu iha pájina 8.) (b) Saida mak hatudu katak Tiago no João la komprende didiʼak buat neʼebé Jesus hanorin?

12 Neʼe laʼós fasil ba apóstolu sira atu halakon sira-nia hahalok diskriminasaun. Sira hakfodak tanba Jesus hakarak hanorin feto Samaria ida. (João 4:9, 27) Tanbasá? Ema judeu nia ulun-naʼin relijiaun sira la koʼalia ba feto iha fatin públiku, liuliu ba feto husi Samaria neʼebé iha naran foʼer. Apóstolu sira kontinua dehan ba Jesus atu han lai, maibé Jesus kontente liu atu koʼalia ba feto neʼe duké han. Maromak nia hakarak mak atu Jesus haklaken, no ba Jesus, haklaken mak hanesan hahán ba nia, maski haklaken ba feto Samaria ida.​—João 4:31-34.

13 Tiago no João la komprende kona-ba lisaun importante neʼe. Bainhira dixípulu sira laʼo hamutuk Jesus hodi bá Samaria, sira buka fatin deskansa iha knua Samaria nian. Maibé ema Samaria lakohi atu sira toba kalan iha fatin neʼe. Neʼe halo Tiago no João sai hirus loos no husu atu haruka ahi tun husi lalehan no harahun tiha sidade neʼe. Jesus siʼak sira. (Lucas 9:51-56) Karik Tiago no João la hirus hanesan neʼe kuandu ida-neʼe mak akontese iha sira-nia área Galileia. Karik sira hirus tanba sira iha hahalok diskriminasaun. Lakleur, bainhira João haklaken ba ema Samaria no ema barak mak rona ba nia, karik neʼe halo nia moe ba ninia hahalok antes neʼe.​—Apóstolu 8:14, 25.

14. Oinsá mak apóstolu sira rezolve problema kona-ba diskriminasaun?

14 Lakleur depois loron Pentekostes iha tinan 33, mosu problema kona-ba diskriminasaun iha kongregasaun laran. Bainhira irmaun sira fahe ai-han ba feto-faluk sira, feto-faluk sira neʼebé koʼalia lia-gregu la hetan ai-han. (Apóstolu 6:1) Karik ida-neʼe akontese tanba ema hatudu diskriminasaun ba grupu neʼebé koʼalia língua seluk. Apóstolu sira lalais atu rezolve problema neʼe. Sira hili mane naʼin-hitu atu fahe ai-han ho justisa. Mane sira-neʼe hotu iha naran gregu nian. Karik neʼe bele fó duni kmaan ba feto-faluk sira neʼebé laran-kanek.

15. Oinsá mak Pedro aprende atu la hatudu hahalok diskriminasaun ba ema hotu? (Haree foto iha leten.)

15 Iha tinan 36, Jesus nia dixípulu sira komesa haklaken ba ema husi nasaun hotu. Antes neʼe, apóstolu Pedro iha toman atu ransu deʼit ho ema judeu sira. Maibé bainhira Maromak fó sai katak ema kristaun sira labele fihir ema, Pedro haklaken ba Cornélio, soldadu Roma ida. (Lee Apóstolu 10:28, 34, 35.) Depois neʼe, Pedro mós ransu no han hamutuk ho ema kristaun neʼebé laʼós ema judeu. Maibé tinan barak liutiha, iha sidade Antiokia, Pedro lakohi tan han hamutuk ho ema kristaun seluk neʼebé laʼós ema judeu. (Galásia 2:11-14) Paulo korrije Pedro, no Pedro simu ida-neʼe. Oinsá ita hatene? Tanba bainhira Pedro hakerek ninia karta primeiru ba ema kristaun judeu no ema kristaun sira neʼebé laʼós judeu iha Ásia Menór, nia temi katak importante tebes atu hatudu domin ba maluk fiar-naʼin hotu.​1 Pedro 1:1; 2:17.

16. Iha tempu uluk, ema koñese ema kristaun sira tanba sira-nia hahalok saida?

16 Ita haree katak apóstolu sira aprende husi Jesus nia ezemplu atu hatudu domin ba “ema oioin”. (João 12:32; 1 Timóteo 4:10) Maski presiza tempu, sira troka duni sira-nia haree kona-ba ema seluk. Tuir loloos, ema kristaun iha tempu uluk, ema koñese sira tanba dalan neʼebé sira hatudu domin ba malu. Maizumenus iha tinan 200, hakerek-naʼin ida naran Tertuliano temi saida mak ema seluk koʼalia kona-ba ema kristaun sira, nia hakerek: “Sira hadomi malu” no “Sira prontu mate atu ajuda malu.” Tanba ema kristaun sira tau hahalok husi “ema foun,” sira aprende atu haree ema hotu mak hanesan deʼit, tuir Maromak nia haree.​—Koloso 3:10, 11.

17. Oinsá mak ita bele halakon tiha ita-nia sentimentu diskriminasaun? Fó toʼok ezemplu.

17 Ohin loron, presiza mós tempu ba ita atu halakon tiha sentimentu kona-ba diskriminasaun. Irmán ida iha rai-Fransa esplika oinsá mak susar ba nia atu halakon ida-neʼe. Nia hatete: “Jeová hanorin ona haʼu saida mak domin, saida mak laran-luak, no hadomi ema hotu katak sá. Maibé haʼu nafatin aprende kona-ba halakon tiha hahalok diskriminasaun, no neʼe la fasil. Tan neʼe haʼu kontinua halo orasaun husu ajuda.” Irmán ida husi rai-España esplika katak, toʼo agora nia tenke kontra makaʼas ninia hanoin negativu kona-ba ema husi grupu balu. Nia hatete: “Baibain haʼu bele halo ida-neʼe. Maibé haʼu hatene katak haʼu presiza kontinua hakaʼas an. Liuhusi Jeová nia ajuda, haʼu iha família neʼebé unidade, no neʼe halo haʼu kontente tebes.” Ita hotu presiza hanoin didiʼak kona-ba ita-nia an. Ita presiza halakon tiha sentimentu diskriminasaun ka lae?

BAINHIRA DOMIN SAI BURAS, HAHALOK DISKRIMINASAUN SEI LAKON

18, 19. (a) Tanbasá mak ita tenke simu ema hotu? (b) Oinsá mak ita bele halo ida-neʼe?

18 Diʼak atu hanoin-hetan katak uluk ita hotu mak dook tebes husi Maromak. (Éfeso 2:12) Maibé ho domin Jeová dada ita. (Oséias [Hosea] 11:4; João 6:44) No Kristu mós simu ita. Nia loke dalan atu ita bele sai parte husi Maromak nia família. (Lee Roma 15:7.) Maski ita ema sala-naʼin, maibé Jesus simu nafatin ita, tan neʼe ita labele hanoin atu la simu ema seluk!

Ita iha unidade no hadomi malu tanba ita buka “matenek husi lalehan” (Haree parágrafu 19)

19 Tanba ita besik liu ba mundu aat neʼe nia rohan, ema sei hatudu liután diskriminasaun, odi no hahalok sira neʼebé haketak ema. (Galásia 5:19-21; 2 Timóteo 3:13) Maibé nuʼudar Jeová nia povu, ita buka “matenek husi lalehan,” neʼebé sei ajuda ita atu la fihir ema no haburas dame. (Tiago 3:17, 18) Ita kontente habelun ho ema husi rai oioin, simu toman neʼebé sira iha, no karik aprende mós sira-nia língua. Bainhira ita halo ida-neʼe, ita-nia dame “sei sai hanesan mota ida” no hahalok loos “sei sai hanesan tasi nia laloran.”​—Isaías (Yesaya) 48:17, 18.

20. Saida mak sei akontese bainhira domin sai buras iha ita-nia neon no laran?

20 Bainhira irmán ida husi rai-Austrália neʼebé temi ona hahú estuda Bíblia, ninia hahalok diskriminasaun no odi neineik-neineik lakon. Domin troka ninia hanoin no sentimentu. Irmaun ida husi rai-Kanadá neʼebé foufoun la gosta ema neʼebé koʼalia lia-inglés, agora nia komprende katak, baibain ema odi ema seluk tanba sira la koñese ema neʼe. Nia aprende katak “ema nia hahalok la depende ba fatin neʼebé nia moris”. Nia mós kaben ho irmán ida neʼebé koʼalia lia-inglés! Husi ezemplu sira-neʼe, hatudu katak domin bele halakon diskriminasaun. Domin mak kesi ita hamutuk, no la iha buat ida mak bele haketak.​—Koloso 3:14.

^ par. 8 Liafuan “maun-alin” bele mós inklui irmán sira iha kongregasaun laran. Paulo haruka ninia karta ba “maun-alin sira” iha Roma, maibé klaru neʼe inklui mós irmán sira, tanba balu nia temi sira-nia naran. (Roma 16:3, 6, 12) Husi uluk kedas livru The Watchtower temi ema kristaun sira nuʼudar ‘irmaun-irmán sira.’