Skip to content

Skip to table of contents

Nia hatudu ezemplu neʼebé diʼak ka ladiʼak?

Nia hatudu ezemplu neʼebé diʼak ka ladiʼak?

Nia hatudu ezemplu neʼebé diʼak ka ladiʼak?

“Jacob nia Maromak . . . sei hanorin ita kona-ba nia dalan sira, no ita sei laʼo iha ninia dalan sira.”—ISA 2:3.

1, 2. Oinsá mak istória sira iha Bíblia bele ajuda ita?

ITA bele aprende buat diʼak husi istória sira iha Bíblia laran, loos ka lae? Ita bele lee istória kapás kona-ba fiar-naʼin sira, mane no feto, neʼebé hatudu hahalok diʼak atu ita banati-tuir. (Ebr 11:32-34) Maibé, iha mós istória kona-ba mane no feto sira neʼebé hatudu ezemplu ladiʼak. Istória sira-neʼe sai nuʼudar avizu mai ita atu ita labele banati-tuir.

2 Tuir loloos, dala ruma ema neʼebé temi iha Bíblia laran hatudu ezemplu neʼebé diʼak no mós ladiʼak. Hanoin toʼok kona-ba David, nia bibi-atan neʼebé haraik an no ikusmai sai liurai. Nia hatudu ezemplu diʼak tanba nia hadomi lia-loos no tau fiar ba Maromak Jeová. Maibé, David mós halo sala boot, hanesan halo sala-foʼer ho Batseba no oho ninia laʼen, Urias. David mós sura ninia povu maski nia simu avizu atu la halo nuneʼe. Maibé agora, mai ita koʼalia kona-ba Liurai Salomão, David nia oan neʼebé mós hakerek livru balu iha Bíblia laran. Ulukliu, ita sei koʼalia kona-ba Salomão nia hahalok rua neʼebé ita bele banati-tuir.

“Salomão nia matenek”

3. Oinsá mak Salomão sai ezemplu diʼak mai ita?

3 Nuʼudar Salomão neʼebé boot liu, Jesus Kristu koʼalia kona-ba Liurai Salomão nuʼudar ezemplu diʼak atu ita bele banati-tuir. Jesus hatete ba ema judeu balu: “Iha loron justisa nian, liurai-feto reinu tasi-mane nian sei hamriik hasoru jerasaun neʼe hodi tesi lia todan ba nia, basá nia mai husi rai ikun atu rona Salomão nia matenek; maibé iha neʼe iha ida neʼebé boot liu fali Salomão!” (Mt 12:42) Sin, Salomão iha naran-boot tanba ninia matenek, no Jesus fó laran-manas mai ita atu ita mós sai matenek.

4, 5. Oinsá mak Salomão hetan matenek? Oinsá mak ita bele hetan matenek?

4 Kuandu Salomão foin sai liurai, Maromak mosu ba nia liuhusi mehi no hatete ba nia atu husu buat naran deʼit neʼebé nia hakarak. Tanba Salomão hatene katak nia ladún iha esperiénsia, nia husu Maromak atu haraik matenek ba nia. (Lee 1 Reis 3:9. *) Ida-neʼe halo Maromak kontente. Tan neʼe, Maromak haraik ba Salomão “fuan neʼebé matenek no bele komprende”, no fó mós rikusoi no naran-boot. (1 Reis 3:10-14) Hanesan Jesus hatete, Salomão hetan naran-boot tanba ninia matenek toʼo liurai-feto husi rai-Sabá mós rona kona-ba nia no nia laʼo rai dook atu bá hasoru Salomão hodi bele haree ho ninia matan rasik.—1 Reis 10:1, 4-9.

5 Ohin loron, ita la hein atu hetan matenek liuhusi milagre, hanesan Salomão. Maski Salomão hatete katak “Jeová rasik mak fó matenek”, maibé nia mós hatete katak ita tenke hakaʼas an atu sai matenek, hodi dehan: ‘Rona didiʼak ba matenek ho ó-nia tilun, no fó ó-nia laran ba matenek.’ Liután neʼe, nia hatete katak ita presiza “husu atu hetan matenek” no “kontinua buka” matenek. (Prov 2:1-6) Neʼe katak ita hotu bele duni hetan matenek.

6. Oinsá mak ita bele banati-tuir Salomão nia ezemplu diʼak?

6 Diʼak atu husu ita-nia an: ‘Haʼu banati-tuir Salomão nia ezemplu hodi hafolin no buka matenek husi Maromak ka lae?’ Problema ekonomia nian book ema barak atu hanoin liu kona-ba buka serbisu neʼebé diʼak ka tama universidade. Oinsá ho ita no ita-nia família? Ita-nia desizaun hatudu katak ita hafolin no buka matenek husi Maromak ka lae? Ita presiza troka ita-nia hanoin kona-ba osan ka edukasaun atu bele buka matenek husi Maromak ka lae? Tuir loloos, kuandu ita hetan no moris tuir matenek husi Maromak, ida-neʼe sei lori bensaun mai ita ba nafatin. Salomão hakerek: “Se nuneʼe, ó sei hatene buat neʼebé loos, justisa no hahalok neʼebé loos, dalan hotu neʼebé diʼak.”—Prov 2:9.

Tau uluk adorasaun neʼebé loos

7. Oinsá mak Salomão harii templu?

7 Kuandu Salomão foin sai liurai, nia komesa halo planu atu harii templu ida neʼebé furak loos atu troka tabernákulu neʼebé uza husi Moisés nia tempu. (1 Reis 6:1) Ita bolu templu neʼe Salomão nia templu, maibé nia la harii templu neʼe atu hetan naran-boot nuʼudar arkitetu ka ema neʼebé fó osan barak. Tuir loloos, harii tempu neʼe laʼós ninia hanoin maibé David nia hanoin. Liután neʼe, Maromak mak fó dezeñu ba David kona-ba oinsá atu harii templu neʼe no kona-ba sasán sira iha templu laran. David mós fó osan barak atu harii templu neʼe. (2 Sam 7:2, 12, 13; 1 Crôn 22:14-16) Maibé Salomão simu duni knaar atu harii templu, no nia uza tinan hitu ho balu atu halo kompletu.—1 Reis 6:37, 38; 7:51.

8, 9. (a) Oinsá mak Salomão hatudu ezemplu diʼak mai ita? (b) Saida mak akontese tanba Salomão tau uluk adorasaun neʼebé loos?

8 Tan neʼe, Salomão hatudu ezemplu diʼak mai ita hodi halo nafatin buat neʼebé diʼak no tau uluk buat neʼebé importante liu iha ninia moris. Kuandu serbisu atu harii templu ramata, amlulik sira tau arka aliansa iha templu laran no Salomão hatoʼo orasaun iha povu nia oin. Iha orasaun neʼe, nia hatete: “Hodi Ita-nia matan hateke ba uma neʼe kalan no loron, hateke ba fatin neʼebé Ita dehan: ‘Haʼu-nia naran sei iha neʼebá’, atu Ita rona ba orasaun neʼebé Ita-nia atan halo hodi fila oin ba fatin neʼe.” (1 Reis 8:6, 29) Nuneʼe, ema Israel no ema estranjeiru bele halo orasaun hodi fila oin ba templu neʼebé lori Maromak nia naran.—1 Reis 8:30, 41-43, 60.

9 Saida mak akontese tanba Salomão tau uluk adorasaun neʼebé loos? Depois povu halo inaugurasaun ba Jeová nia templu, sira “haksolok no sente laran-kontente tanba buat diʼak hotu neʼebé Jeová halo ba ninia atan David no ba Israel”. (1 Reis 8:65, 66) Tuir loloos, durante Salomão nia ukun ba tinan 40, povu tomak moris diʼak ho dame. (Lee 1 Reis 4:25. *) Salmo 72 konta kona-ba tempu neʼe, no mós fó-hatene nanis kona-ba bensaun sira neʼebé ita sei hetan husi Jesus Kristu nuʼudar Salomão neʼebé boot liu nia ukun.—Sal 72:6-8, 16.

Salomão nia ezemplu neʼebé ladiʼak

10. Salomão halo sala saida?

10 Agora, mai ita koʼalia kona-ba Salomão nia ezemplu neʼebé ladiʼak, neʼebé ita lakohi banati-tuir. Karik ita hanoin kedas kona-ba feen estranjeiru sira neʼebé Salomão hola. Bíblia hatete: “Iha tempu neʼebé Salomão sai katuas ona, ninia feen sira book nia laran atu tuir maromak sira seluk; no nia la fó ona ninia laran tomak ba Jeová.” (1 Reis 11:1-6) Klaru katak ita lakohi duni banati-tuir hahalok ladiʼak neʼe. Maibé, Salomão halo buat seluk tan neʼebé sai nuʼudar avizu mai ita ka lae? Mai ita koʼalia kona-ba neʼe.

11. Saida mak ita aprende kona-ba Salomão husi 1 Reis 14:21?

11 Salomão ukun ba tinan 40. (2 Crôn 9:30) Hodi hanoin-hetan neʼe, saida mak ita aprende kona-ba Salomão husi 1 Reis 14:21? (Lee. *) Tuir eskritura neʼe, kuandu Salomão mate, ninia oan Roboão sai liurai. Iha tempu neʼebá Roboão tinan 41, no ninia inan mak “Naamá, feto Amon”. Neʼe katak antes Salomão sai liurai, nia kaben tiha ona ho feto estranjeiru husi nasaun neʼebé funu beibeik hasoru Israel, no mós adora maromak falsu sira. (Juíz 10:6; 2 Sam 10:6) Naamá mós adora maromak falsu sira ka lae? Ita la hatene se nia husik adorasaun falsu hodi serbí Maromak neʼebé loos, hanesan Rahab no Rut. (Rute 1:16; 4:13-17; Mt 1:5, 6) Maibé, hodi kaben ho Naamá, karik Salomão iha família barak neʼebé husi nia feen la adora Maromak Jeová.

12, 13. Salomão halo desizaun neʼebé ladiʼak saida? Karik nia iha razaun saida deʼit atu halo desizaun neʼe?

12 Depois Salomão sai liurai, nia halo desizaun ladiʼak seluk tan. Nia halo aliansa ho Faraun, liurai husi Egiptu, hodi kaben ho “Faraun nia oan-feto no lori nia ba Sidade David nian”. (1 Reis 3:1) Feto Egiptu neʼe halo tuir Rut nia ezemplu hodi adora Jeová ka lae? Maski Bíblia la hatete kona-ba neʼe, maibé hatete katak Salomão harii uma ida ba nia (no karik ba ninia atan-feto sira) iha Sidade David nia liʼur. Tanbasá? Bíblia hatete katak nia halo ida-neʼe tanba ladiʼak ba ema neʼebé adora maromak falsu sira atu hela besik arka aliansa.—2 Crôn 8:11.

13 Karik Salomão kaben ho liurai-oan feto husi Egiptu tanba nia hanoin katak ida-neʼe bele hametin Israel no Egiptu nia relasaun. Maibé neʼe laʼós razaun diʼak atu kaben ho ema neʼebé la adora Jeová. Uluk, Maromak bandu ema Israel atu kaben ho ema husi rai-Kanaan, nia fó lista neʼebé hatudu ema husi nasaun saida mak sira labele kaben. (Êx 34:11-16) Tanba lista neʼe la inklui ema husi rai-Egiptu, karik Salomão hanoin katak nia bele kaben ho liurai-oan feto husi rai-Egiptu. Maski nia hanoin hanesan neʼe karik, maibé tuir loloos, nia la halo tuir Jeová nia avizu kona-ba perigu atu kaben ho ema husi nasaun seluk neʼebé la adora Jeová, tanba ida-neʼe bele book ema Israel atu husik adorasaun neʼebé loos.—Lee Deuteronômio 7:4. *

14. Ita lakohi atu halo tuir Salomão nia hahalok saida?

14 Oinsá ho ita? Ita sei fó razaun oioin hanesan Salomão atu halo buat neʼebé la tuir Maromak nia matadalan ka lae? Karik irmán ida fó razaun oioin neʼebé la loos atu namora ho mane neʼebé laʼós fiar-naʼin, maski nia hatene ona konsellu atu kaben “iha Naʼi”. (1 Kor 7:39) Karik ita mós fó razaun oioin atu halo buat ruma neʼebé la tuir Maromak nia matadalan, hanesan tama ekipa futeból ka desportu seluk depois eskola, ka bosok uitoan atu taka ita-nia sala hodi labele sente moe, ka atu la selu impostu tomak. Klaru katak ita lakohi halo tuir Salomão nia ezemplu ladiʼak hodi fó razaun oioin atu la halo tuir Maromak nia matadalan.

15. Oinsá mak Jeová hatudu laran-sadiʼa ba Salomão? Maibé, importante atu la haluha kona-ba saida?

15 Bíblia hatudu katak maski Salomão kaben ho liurai-oan feto husi rai seluk, maibé Maromak nafatin fó ba nia matenek neʼebé nia husu no mós rikusoin neʼebé nia la husu. (1 Reis 3:10-13) Maski Salomão la halo tuir, maibé Jeová hatudu laran-sadiʼa ba nia hodi la hasai kedas Salomão nia knaar nuʼudar liurai ka fó kastigu makaʼas ba nia. Neʼe tanba Maromak hatene katak ita mak ema sala-naʼin neʼebé halo husi rai-rahun. (Sal 103:10, 13, 14) Maski nuneʼe, importante ba ita atu la haluha katak buat neʼebé ita halo, ikusmai sei lori rezultadu neʼebé diʼak ka aat.

Feen barak tebes!

16. Mandamentu saida mak Salomão la halo tuir?

16 Iha livru Cântico de Salomão, liurai gaba feto-raan ida hodi dehan katak nia mak bonita liu fali liurai-feto naʼin-60 no atan-feto naʼin-80 neʼebé sai ninia feen. (Cân 6:1, 8-10) Ida-neʼe hatudu katak karik Salomão hola tiha ona feen barak. Maski sira barak karik adora Jeová, maibé Salomão la halo tuir mandamentu neʼebé Maromak fó liuhusi Moisés, neʼebé bandu Israel nia liurai atu “labele iha feen barak hodi ninia laran labele hadook an” husi Jeová. (Deut 17:17) Maibé, dala ida tan, Jeová la husik kedas Salomão. Maromak nafatin fó bensaun ba Salomão hodi uza nia atu hakerek livru Cântico de Salomão iha Bíblia.

17. Saida mak ita labele haluha?

17 Ida-neʼe dehan katak Salomão la hetan rezultadu aat maski nia la halo tuir Maromak, no katak ita mós bele halo hanesan ka lae? Lae. Ida-neʼe hatudu katak Maromak nia pasiénsia boot tebes. Maski nuneʼe, ita labele haluha katak kuandu Maromak nia atan ida la halo tuir, ikusmai ida-neʼe sei lori rezultadu aat. Salomão hakerek kona-ba neʼe iha livru Eclesiastes, hodi dehan: “Tanba ema la hetan kedas kastigu ba hahalok aat, tan neʼe mak ema nia laran sai metin atu halo aat.” Nia hatutan tan: “Haʼu mós hatene katak ikusmai ema neʼebé taʼuk ba Maromak sei hetan buat diʼak, tanba sira taʼuk ba Maromak.”—Ecle 8:11, 12.

18. Oinsá mak Salomão nia ezemplu hatudu katak Galasia 6:7 mak loos?

18 Triste katak maski Salomão halo buat barak neʼebé diʼak no hetan bensaun barak, nia la hanoin kona-ba rezultadu husi ninia hahalok. Neineik-neineik nia halo sala oioin toʼo ikusmai nia sai toman atu la halo tuir Jeová. Buat neʼebé akontese ba Salomão hatudu katak apóstolu Paulo nia liafuan mak loos. Paulo hakerek: “Keta bosok imi an. Ema ida la bele lohi Maromak. Ema ida sei koʼa buat neʼebé nia kari.” (Gal 6:7) Ikusmai, kuandu Salomão katuas ona, nia koʼa rezultadu aat tanba nia la halo tuir Maromak. Bíblia hatete: “Liurai Salomão rasik hadomi feen barak husi rai seluk no mós Faraun nia oan-feto, no feto sira husi Moab, Amon, Edom, Sidonia no feto Hete.” (1 Reis 11:1) Tanba ninia feen barak kontinua atu adora maromak falsu sira, ida-neʼe book Salomão atu halo buat neʼebé aat, no rezultadu mak Maromak la simu tan nia.—Lee 1 Reis 11:4. *

Aprende husi nia ezemplu diʼak no ladiʼak

19. Bíblia konta kona-ba ezemplu diʼak saida deʼit?

19 Jeová haleno apóstolu Paulo atu hakerek: “Buat neʼebé uluk hakerek tiha ona, hakerek duni atu hanorin ita, atu ho laran makaʼas iha terus no ho ksolok neʼebé mai husi Eskritura, ita bele hetan esperansa.” (Rom 15:4) Buat neʼebé uluk hakerek tiha ona inklui ezemplu diʼak husi mane no feto sira neʼebé hatudu fiar metin. Paulo hatete kona-ba fiar-naʼin sira-neʼe: “Haʼu sei dehan saida tan? Basá la iha tempu mai haʼu atu haktuir kona-ba Gideão, Barac, Sansão, Jefté, ka David, Samuel no profeta sira. Sira-neʼe, tan sira-nia fiar, manán reinu sira, hametin justisa, simu promesa. . . . Sira ema kbiit-laek neʼebé simu kbiit husi Maromak.” (Ebr 11:32-34) Ita bele banati-tuir Jeová nia atan sira-nia ezemplu diʼak neʼebé hakerek iha Bíblia laran, loos ka lae?

20, 21. Tanbasá mak ita presiza aprende husi ezemplu sira neʼebé ladiʼak iha Bíblia?

20 Maibé, Bíblia mós konta kona-ba ezemplu ladiʼak neʼebé sai nuʼudar avizu mai ita atu ita labele banati-tuir. Neʼe inklui mane no feto neʼebé Jeová simu nuʼudar ninia atan sira. Kuandu ita lee Bíblia, ita bele haree no aprende kona-ba sala saida mak sira halo atu ita labele halo tuir. Ita hatene katak sira balu neineik-neineik haburas toman neʼebé sala, no toman sira-neʼe lori rezultadu aat ba sira. Atu ita aprende husi sira-nia ezemplu neʼebé ladiʼak, ita bele husu ba ita-nia an: ‘Oinsá mak ema neʼe komesa hanoin iha dalan neʼebé sala? Haʼu mós bele komesa halo hanesan neʼe ka lae? Oinsá mak haʼu bele sees husi hahalok sala neʼe?’

21 Sin, ita presiza hanoin didiʼak kona-ba ezemplu sira neʼebé iha Bíblia laran. Paulo hatete: “Buat sira-neʼe mosu ba sira nuʼudar ezemplu, no buat sira-neʼe hakerek tiha atu halo ita sai matan-moris, ita neʼebé tempu nia rohan toʼo ona mai.”—1 Kor 10:11.

[Nota–rodapé]

^ par. 4 1 Reis 3:9: “No haraik ba Ita atan neʼe fuan neʼebé halo tuir atu bele tesi lia ba Ita-nia povu, atu hatene buat neʼebé diʼak husi buat neʼebé aat; tanba sé mak bele tesi lia ba Ita-Boot nia povu neʼebé todan neʼe?’”

^ par. 9 1 Reis 4:25: “No Judá no Israel kontinua atu moris ho seguru, ema ida-idak iha ninia ai-uvas nia okos no iha ninia ai-figeira nia okos, husi Dan toʼo Berseba, durante Salomão nia moris tomak.”

^ par. 11 1 Reis 14:21: “Kona-ba Roboão, Salomão nia oan-mane, nia sai liurai iha Judá. Roboão tinan haatnulu-resin-ida kuandu nia komesa atu ukun, no nia ukun ba tinan sanulu-resin-hitu iha Jerusalém, sidade neʼebé Jeová hili husi suku Israel sira-nia leet atu tau ninia naran iha neʼebá. No ninia inan nia naran mak Naamá, feto Amon.”

^ par. 13 Deuteronômio 7:4: “Tanba nia sei halo ó-nia oan-mane fila hodi husik haʼu, no sira sei serbí maromak sira seluk; no Maromak Jeová sei hatudu nia laran-hirus hasoru imi, no nia sei halakon kedas ó.”

^ par. 18 1 Reis 11:4: “No iha tempu neʼebé Salomão sai katuas ona, ninia feen sira book nia laran atu tuir maromak sira seluk; no nia la fó ona ninia laran tomak ba Jeová, ninia Maromak, hanesan ninia aman David.”

Saida mak Ita aprende?

• Tanbasá mak Bíblia inklui istória kona-ba ema neʼebé hatudu ezemplu diʼak no ladiʼak?

• Oinsá mak ikusmai Salomão sai toman atu la halo tuir Jeová?

• Ita bele aprende saida husi Salomão nia ezemplu neʼebé ladiʼak?

[Pergunta estudu nian]

[Dezeñu iha pájina 9]

Salomão hatudu matenek husi Maromak

[Dezeñu iha pájina 12]

Ita aprende husi Salomão nia ezemplu neʼebé ladiʼak ka lae?