Moris iha tempu Bíblia nian—Peskadór

“Laʼo daudaun tuir tasi Galileia nian, [Jesus] haree maun-alin naʼin-rua: Simão, neʼebé ema hanaran Pedro, ho nia alin André. Sira soe hela [rede] ba tasi, basá sira ema peskadór. Nia dehan ba sira: ‘Imi tuir haʼu mai, haʼu sei halo imi peskadór ema nian.’”—MATEUS 4:18, 19.

IHA Evanjellu sira dala barak temi liafuan ikan, kaer ikan, no peskadór. Tuir loloos, Jesus uza beibeik ai-knanoik kona-ba kaer ikan. Ita la hakfodak kona-ba ida-neʼe tanba Jesus uza ninia tempu barak atu hanorin ema besik tasi ka tasi-ibun iha Galileia. (Mateus 4:13; 13:1, 2; Marcos 3:7, 8) Tuir loloos, Tasi Galileia mak bee-lihun ida ho naruk maizumenus kilómetru 21 no luan maizumenus kilómetru 11. Jesus nia apóstolu naʼin-hitu, Pedro, André, Tiago, João, Filipe, Tomé no Natanael karik halo serbisu nuʼudar peskadór.—Joao 21:2, 3.

Iha apóstolu sira-nia tempu, serbisu nuʼudar peskadór envolve saida deʼit? Ita hakarak hatene liután kona-ba mane sira-neʼe no sira-nia serbisu ka lae? Neʼe sei ajuda Ita atu hatene liután kona-ba apóstolu sira-nia moris iha tempu neʼebá, no Ita sei komprende diʼak liután Jesus nia hahalok no ai-knanoik sira. Ulukliu, mai ita haree buat saida deʼit mak sira neʼebé serbisu iha Tasi Galileia tenke hasoru.

 “Tasi hahú siʼak makaʼas”

Tasi Galileia mak iha foho-leet neʼebé kleʼan, no Tasi-Mediterráneu aas metru 210 liu fali Tasi Galileia nia leten. Tasi Galileia nia ninin sira iha fatuk boot barak, no iha parte norte mak foho neʼebé aas tebes naran Hermon. Iha tempu malirin, dala ruma anin hamosu laloran. Iha tempu bailoro, anin manas huu iha bee-leten. Derrepente deʼit, anin-fuik husi foho neʼebé haleʼu halo Tasi Galileia sai siʼak tebes no halo susar ba sira neʼebé laʼo ho ró iha tasi laran. Loron ida, Jesus no ninia dixípulu sira mós hasoru situasaun susar neʼe.—Mateus 8:23-27.

Peskadór sira uza bero naruk maizumenus metru 8, no iha klaran luan maizumenus metru 2. Bero barak iha riin neʼebé hamriik iha klaran, no iha bero nia laran iha fatin kiʼik atu toba. (Marcos 4:35-41) Bero neʼe laʼo neineik nuʼudar anin huu laan no dudu bero ba fatin ida, maibé rede todan iha bero sorin mós dada bero neʼe ba fatin seluk.

Peskadór sira uza kamudi iha sorin-sorin atu hean bero. Baibain, bero ida iha peskadór naʼin-neen ka liu neʼebé serbisu hamutuk. (Marcos 1:20) Liután neʼe, peskadór sira mós lori sasán balu hamutuk ho sira. Sasán neʼebé sira lori mak hanesan laan (1), talin (2), kamudi sira (3), fatuk atu uza nuʼudar ankor (4), roupa malirin nian (5), ai-han (Marcos 8:14) (6), raga (7), xumasu (Marcos 4:38) (8), no rede (9). Karik sira mós lori pelampu sira (10), makadade sira (11), sasán atu hadiʼa (12), no ahi-fafulu (13).

“Sira kaer ikan barak tebetebes”

Hanesan iha apóstolu sira-nia tempu, ohin loron fatin diʼak liu atu kaer ikan iha Tasi Galileia nian mak besik bee-matan barak no mota sira neʼebé suli ba tasi neʼe. Iha fatin sira-neʼe, lumut barak tama ba tasi no dada ikan sira. Atu kaer ikan, baibain peskadór sira iha Jesus nia tempu serbisu iha kalan hodi uza ahi-fafulu. Loron ida, Jesus nia dixípulu balu bá kaer ikan kalan tomak maibé sira la hetan buat ida. Iha dadeer-saan tuirmai, Jesus haruka sira atu hatún fali sira-nia rede no sira kaer ikan barak toʼo sira-nia bero besik atu mout.—Lucas 5:6, 7.

Dala ruma peskadór sira kaer ikan iha fatin neʼebé kleʼan tebes. Iha situasaun hanesan neʼe, bero rua serbisu hamutuk. Peskadór sira para bero iha sorin-sorin no tau rede iha klaran, tuirmai sira hean bero hodi haleʼu ikan sira, ida bá sorin loos no ida seluk bá sorin karuk toʼo sira hasoru malu. Kuandu bero rua neʼe hasoru malu ona, sira-nia lasu mós metin ona. Depois peskadór sira uza forsa makaʼas atu dada talin neʼebé kesi iha rede nia sorin-sorin hodi hasaʼe rede neʼebé nakonu ho ikan ba bero laran. Peskadór sira halo hanesan neʼe beibeik  durante oras barak. Karik rede neʼe naruk metru 30 liu no kleʼan maizumenus metru rua ho balu, natoon atu lasu ikan barak. Iha rede nia leten iha pelampu sira atu halo rede namlele, no iha nia okos tau makadade sira neʼebé halo rede tun.

Kuandu peskadór sira kaer ikan besik tasi-ibun, sira uza dalan seluk. Husi tasi-ibun bero lori rede nia sorin ida ba tasi laran hodi haleʼu fila fali ba tasi-ibun, no halo ikan sira tama ba rede laran. Tuirmai peskadór sira neʼebé hein iha tasi-ibun rasta rede ba tasi ninin, no sira hili ikan neʼebé sira kaer. Ikan sira neʼebé diʼak, sira tau iha raga. Balu faʼan ba komunidade, maibé barak liu, sira habai hodi halo ikan maran. Ka, budu ho tua-siin no tau iha sanan neʼebé halo husi rai hodi faʼan iha Jerusalém ka iha rai seluk. Ema haree ikan sira neʼebé la iha kikit ka liras hanesan tuna, nuʼudar buat neʼebé foʼer, tan neʼe sira soe deʼit. (Levítico [Imamat] 11:9-12) Jesus koʼalia kona-ba kaer ikan iha dalan hanesan neʼe kuandu nia kompara “reinu lalehan nian” ho dai, ka rede, no ikan oioin ho ema diʼak no ema aat.—Mateus 13:47-50.

Peskadór neʼebé kaer ikan mesak, uza kail ganxu neʼebé tau iska. Ka uza dai, rede neʼebé kabuar. Atu uza ida-neʼe, peskadór tama iha bee laran, tau didiʼak dai iha ninia liman depois nia tiha dai. Nuʼudar dai tun ba bee okos, ikan sira mós tama iha laran. Tuirmai, peskadór dada fali dai neʼe hodi uza talin iha klaran.

Karun atu sosa rede sira no presiza serbisu barak atu tau matan. Nuneʼe peskadór sira uza ho kuidadu rede sira. Peskadór sira uza tempu barak atu hadiʼa, fase, no hamaran rede sira. Baibain sira halo serbisu sira-neʼe depois kaer tiha ona ikan. (Lucas 5:2) Kuandu Jesus konvida apóstolu Tiago ho ninia alin João atu tuir nia, mane naʼin-rua neʼe tuur iha sira-nia ró no hadiʼa hela sira-nia rede.—Marcos 1:19.

Husi ikan sira neʼebé peskadór sira kaer iha apóstolu sira-nia tempu, barak liu mak ikan naran tilapia. Ema sira husi Galileia toman atu han ikan neʼe, no karik iha tempu neʼebá Jesus mós han ikan gostu neʼe. Karik ikan rua neʼebé Jesus uza atu halo milagre hodi fó-han ba ema rihun ba rihun mak ikan tilapia neʼebé maran. (Mateus 14:16, 17; Lucas 24:41-43) Dala barak kuandu ikan neʼe nani, nia lori ninia oan iha ninia ibun. Maibé se laʼós ninia oan, karik nia lori iha ninia ibun fatuk kiʼik, ka osan besi neʼebé nia hetan iha tasi okos.—Mateus 17:27.

Iha apóstolu sira-nia tempu, atu peskadór bele hetan susesu, nia tenke hatudu pasiénsia, serbisu makaʼas, no prontu atu tahan hasoru situasaun susar neʼebé mosu. Maski nuneʼe, ninia serbisu makaʼas la sai leet deʼit. Ema sira neʼebé simu Jesus nia konvite atu tuir nia hodi halo ema sai dixípulu, mós tenke hatudu hahalok sira-neʼe. Se sira halo nuneʼe, sira mós bele hetan susesu nuʼudar “peskadór ema nian”.—Mateus 28:19, 20.

[Dezeñu iha pájina 19]

(Haree livru)