1. Ino ty raha toko’e hikezaha ty lahilahy Kristiana?

 NANORO hevetse i Solomona hoe izao ty Davida Mpanjaka: “Mahereza le atorò tie lahilahy vata’e rehe.” (1 Mpanj. 2:1-3) Maro ka ty lahilahy Kristiana amy izao mampihatse ze torohevetse zay. Mba hahavitagne izay, le mankatò ty lalàn’Andrianagnahare sady mampihatse ty toro lala’e agnate Baiboly ao amy ty fiaigna’e iaby iareo. (Lioka 2:52) Nagnino ty rahalahy tanora ro toko’e hikezake hanjare Kristiana matotse?

2-3. Nagnino ty rahalahy tanora ro toko’e hikezake mba hanjare Kristiana matotse?

² Managne anjara asa lahibey amo o keleiagneo eo naho amo o fiangonagneo eo ty lahilahy Kristiana. Azo antoke zao fa mieretseretse ty andraikitse hatao’areo amy ty hoavy nareo ry rahalahy tanora. Va’e managne tanjogne ty ho mpisava lalagne rehe, mpagnampe amy ty fiangonagne naho ho androanavi-pagnahy naho fa afara agne. Va’e te hanambaly naho hanagn’anake ka rehe. (Efes. 6:4; 1 Tim. 3:1) Faie mila mikezake mba ho matotse heike rehe mba hahatratsera’o ze tanjogne rey zay. b

³ Ino ty hagnampe azo hanjare Kristiana matotse? Misy fahaiagne tena lahibey mila ianara’o naho anagna’o heike. Ino ka ty fiomanagne mila atao’o mba hiomanagne amy ty andraikitse va’e hatao’o amy ty hoavy?

4. Aia ty hahatreava’o ohatse soa azo’o tsikombegne? (Henteo i sarey.)

⁴ Mifiliana ndaty ohatse soa hotsikombe’o. Maro ndaty ohatse soa azo ty rahalahy tanora tsikombegne ty agnate Baiboly ao.  Nitea an’Andrianagnahare naho nanao andraikitse maro sambe hafa i lahilahy taloha rey mba hikarakaragne ty vahoa’e. Afake mahatrea lahilahy Kristiana matotse hotsikombegne ka rehe amo o keleia’o eo ndra amo o fiangonagneo eo. (Heb. 13:7) Managne ohatse voririke azo’o tsikombegne ka rehe, le i Jesosy. (1 Pet. 2:21) Naho fa mianatse soa ty ohatse nengà iareo rehe, le dineho ty toetse soa nanagna iareo. (Heb. 12:1, 2) Le afara izay dineho ty fomba azo’o anahafagne iareo.

5. Akore ty hanagna’o fahaiagne misaigne, le nagnino zay ro tena ilaegne? (Salamo 119:9)

⁵ Ampitombò sady “arovo ... ty fahaiagne misaigne.” (Ohab. 3:21) Ty lahilahy managne fahaiagne misaigne, le tsy memeke manao raha fa mandineke soa heike, aloha ty handrambesa’e fanapahan-kevetse. Mikezaha mafe areke mba hanagne fahaiagne misaigne avao. Ino ty anto’e? Satria ty tontolo toy feno tanora manao ze eretserete’e fa mete avao ndra ente ty fihetseham-po’e avao naho fa manao raha. (Ohab. 7:7; 29:11) Va’e hisy voka’e ama’o ka ty raha amo o teleo ndra amo o internet-io. Akore areke ty hanagna’o fahaiagne misaigne? Ianaro soa ty toro lala ty Baiboly sady dineho ty soa horambese’o boake amy izay. Le avy eo ampiasao i toro lalagne rey mba hahafaha’o handrambe fanapahan-kevetse mampifale i Jehovah. (Vakio ty Salamo 119:9.) Naho ohatse rehe mikezake hanagne o toetse iohoe, le tena hagnampe azo ho matotse zay. (Ohab. 2:11, 12; Heb. 5:14) Dineho tie nagnino ty fahaiagne misaigne ro hagnampe azo amy ty raha roe retoa: 1) Naho fa mifandrambe amy ty rahavave rehe, 2) naho fa handrambe fanapahan-kevetse amy ty fisikinagne hatao’o rehe.

6. Nagnino ty fahaiagne misaigne ro hagnampe ty rahalahy tanora haneho fagnajagne o rahavaveo?

⁶ Ty fanagna’o fahaiagne misaigne le magnampe azo haneho fagnajagne o ampelao. Va’e hisy rahalahy tanora raike ohatse hotea rahavave raike le te hahafantatse soa aze. Tsy misy maha raty izay. Faie ty rahalahy tanora managne fahaiagne misaigne, le tsy mirehake ndra manoratse ndra manao raha hafa mba hampisehoa’e hatea amy i rahavavey, naho mbe tsy vognogne hanambaly aze reke. (1 Tim. 5:1, 2) Naho fa misy rahavave raike ohatse  mampiarake ama’e le toko’e harova’e ty laza’e. Manao izay reke naho tsy miarake ama’e amy ty toeragne bangigne naho ohatse tsy misy ndaty hafa fahatelo iareo.​—1 Kor. 6:18.

7. Nagnino ty fahaiagne misaigne ro magnampe ty rahalahy tanora naho fa hifily ty akanjo naho ty pozy hatao’e reke?

⁷ Ty fomba hafa ampisehoa ty rahalahy tanora tie managne fahaiagne misaigne reke, le ty fahaia’e mifily soa ty fisikinagne naho ty pozy hatao’e. Ty ankamaroa i ndaty mpamboatse lamba malaza rey, le tsy magnaja i Jehovah sady raty findesam-batagne. Magnisy lamba magnara-batagne ohatse iareo ndra fisikinagne hahavy iareo hanahake o ampelao. Naho fa mifily ty lamba hagnisia’e ty rahalahy tanora matotse, le ty toro lala ty Baiboly ro mitarike aze ndra mitsikombe ty ndaty ohatse soa amo o fiangonagneo eo reke. Afake magnontane tegna reke tie: ‘Trea amy ty fisikinako toy vao tie misaigne soa raho sady magnaja ty fiheve ty hafa? Ho mora amy ty hafa vao ty hino tie mpanompon’Agnahare raho naho fa mandineke ty poziko iareo?’ (1 Kor. 10:31-33; Tit. 2:6) Naho mikezake mba hisaigne soa o rahalahy tanorao, le tsy tihoe o rahalahy naho o rahavaveo avao ty hagnaja aze fa eo ka i Rae’e an-dagnitse agney.

8. Ino ty hagnampe ty rahalahy tanora ho azo itokisagne?

⁸ Mikezaha ho azo itokisagne. Ty rahalahy tanora azo itokisagne, le manao soa ty andraiki’e. (Lioka 16:10) Dineho moa ty ohatse voririke nimea i Jesosy. Mbe lia’e naho nanao ambanen-draha ty andraiki’e. Ie aza nagnatanterake ze asa nampanoe i Jehovah aze, ndra tie tsy nimora aza ty nanao izay. Tea’e o ndatio, lohotsie fa i mpiana’e rey, le nifoe’e hoahy iareo ty fiai’e. (Jaona 13:1) Manahafa i Jesosy, le mikezaha mafe mba hamita soa ze andraikitse nankinegne ama’o. Naho tsy hai’o ty fomba hanoagne aze, le mangataha fagnampeagne amy ty rahalahy matotse hafa. Mitaoa tsy hanao tsialiaso ty asa’o. (Rom. 12:11) Vitao soa ty andraiki’o sady anò manahake tihoe “hoahy i Jehovah fa tsy ho an’o ndaty.” (Kol. 3:23) Naho ty maregne le tsy tihoe ho voririke rehe, miambanea areke le ekeo ty hadisoa’o.​—Ohab. 11:2.

9. Nagnino ty rahalahy tanora ro toko’e hikezake hanagne fahaiagne?

⁹ Naho te hanjare Kristiana matotse rehe, le mila mikezake hanagne ze fahaiagne ilaegne. Hagnampe azo hamita soa ty andraiki’o amo o fiangonagneo eo zay sady hagnampe azo hahatrea asa hahavelogne azo naho ty keleia’o vaho hagnampe azo hifandrambe soa amy ty hafa. Iretoa misy fahaiagne mila anagna’o.

10-11. Nagnino ro mahasoa ty rahalahy tanora naho o fiangonagneo ty kezake atao’e mba hahaiagne mamaky teny naho manoratse soa? (Salamo 1:1-3) (Henteo i sarey.)

¹⁰ Mianara hahay hamaky teny naho hanoratse soa. Rehafe ty Baiboly fa sambatse ty lahilahy mandany ty fotoa’e amy ty famakiagne  naho ty fisaintsaignagne ty Saontsin’Agnahare. (Vakio ty Salamo 1:1-3.) Naho fa mamaky Baiboly isan’andro rehe, le vao mainke hahafantatse ty fomba fiheve i Jehovah sady ho hai’o ka ty fomba hampiharagne izay. (Ohab. 1:3, 4) Tena mipay lahilahy hoe izay o fiangonagneo. Fa nagnino?

¹¹ Mipay lahilahy afake hampianatse naho hanoro hevetse iareo boake agnate Baiboly ao o fiangonagneo. (Tit. 1:9) Naho mahay mamaky teny naho manoratse soa rehe, le ho afake hagnomagne soa ty lahajaka ndra toin-drehake hatao’o mba hampaherezagne ty hafa. Hahay handrambe an-tsoratse ty hevetse rei’o amy ty lahajaka am-pivoriagne agne ka rehe ndra amy ty havoriambey faritse ndra vondrom-paritse. Hagnampe azo vao mainke hatanjake ara-pagnahy i fandrambesagne an-tsoratse rey sady ho afake hampahery ty hafa.

12. Ino ty hagnampe azo hahay hifandrambe soa amy ty hafa?

¹² Mikezaha hahay hifandrambe amy ty hafa. Toko’e hahay hifandrambe soa amy ty hafa ty lahilahy Kristiana iaby. Mahay mifandrambe amy ty hafa ty rahalahy raike naho ohatse reke mahay mitsanogne soa sady mahatakatse ty raha tsapa ty hafa. (Ohab. 20:5) Kezahe’e fantaregne ka ty toetoe ty feo ty ndaty raike, ty tarehe’e naho ty fihetse’e. Tsy hahay ze raha rey zay rehe naho tsy manokagne fotoagne hiarahagne amy ty hafa. Naho ohatse rehe mifandrambe amy ty hafa amy ty alala ty e-mail ndra mesaze avao, le tsy hihasoa ty fahaia’o i raha taloha teo rey. Mipaliava fomba avao mba hifandrambesagne amy ty hafa mivantagne.​—2 Jaona 12.

13. Ino ka ty raha hafa mila ianara ty lahilahy tanora? (1 Timoty 5:8) (Henteo i sarey.)

¹³ Mianara mamelo-tegna. Ty lahilahy Kristiana matotse, le mahavita mamelogne ty tegna’e naho ty keleia’e. (Vakio ty 1 Timoty 5:8.) Amy ty firenena ila’e, le misy amo o rahalahy tanorao mianatse asa boake amy ty baba’e ndra ty longo’e hafa. Le amy ty tane hafa agne, afake le avy le mianatse asa avao o tanorao ndra tie mbe mianatse an-dakilasy agne aza. Ty hevetse lahibey le tihoe tena soa ty mianatse fahaiagne hagnampe azo hahatrea asa. (Asa. 18:2, 3; 20:34; Efes. 4:28) Anò ze hahavy azo halaza ho ndaty miasa mafe sady mahavita soa ty asa atao’o. Naho manao izay rehe, le ho mora ama’o ty hahatrea asa naho haharetse amy izay. Tena ilae ty lahilahy Kristiana i toetse naho i fahaiagne nirehafentika teo rey, mba hahafaha’e hiomagne amy ty andraikitse va’e hatao’e amy ty hoavy. Andao handineke ty ila’e amy ze andraikitse zay.

14. Akore ty hahafaha ty rahalahy tanora hiomagne amy ty fanompoagne marain-tsy hariva?

¹⁴ Mpanompo marain-tsy hariva. Maro amy i lahilahy Kristiana rey ty fa nanao fanompoagne marain-tsy hariva tamy tie iareo mbe nitanora. Ty asa ty mpisava lalagne le magnampe ty tanora hahay hiara-miasa amy ty ndaty sambe hafa toetse. Magnampe iareo ka zay mba hianatse hahay hampiasa soa ty vola iareo fa tsy handanilany avao. (Fil. 4:11-13) Fomba soa hanombohagne fanompoagne marain-tsy hariva ty fanoagne mpisava lalagne mpagnampe. Maro ty fa nanao izay, le nagnampe iareo mba ho vognogne hanao mpisava lalagne maharetse zay. Naho manao mpisava lalagne maharetse o tanorao, le ho afake hanao karazam-panompoagne marain-tsy hariva maro. Agnisa izay ohatse ty asa fagnoregnagne ndra ty fanompoagne amy i Betela ao.

15-16. Ino ty hagnampe ty rahalahy tanora mba hahafeno fepetse amo o fiangonagneo eo?

¹⁵ Mpagnampe amy ty fiangonagne ndra androanavi-pagnahy. Toko’e hanagne tanjogne hahafeno fepetse ho androanavi-pagnahy mba hanompo o rahalahy naho rahavaveo ty rahalahy Kristiana. Rehafe ty Baiboly fa naho misy ndaty mikezake mba ho mpiandraikitse, “le magniry asa soa reke.” (1 Tim. 3:1) Aloha ty haha androanavi-pagnahy ty rahalahy raike le tsy maintsy mikezake ho mpagnampe amy ty fiangonagne heike reke. Magnampe o andronavi-pagnahio iareo amy ty fikarakaragne o fiangonagneo. Sambe miambane iareo naho fa manao asa fanompoagne hoahy o mpiara-manompò sady magnampe ty hafa hazoto hanompo ka. Afake ty hahafeno fepetse ho mpagnampe amy ty fiangonagne o rahalahy tanorao ndra tie mbe agnelagnela ty 17 naho 19 taogne. Naho mahafeno fepetse reke, le va’e ho voatendre ho androanavi-pagnahy ndra tie vaho 20 taogne mahery kede aza.

¹⁶ Ino ty azo’o atao mba hahavy azo hahafeno fepetse ho mpiandraikitse? Fa rehafegne amy Baiboly ao ty toetse iaby takegne ama’o. Mioregne amy ty Baiboly naho ty hatea i ndatỳ i Jehovah vaho ty hatea’e ty keleia’e naho o fiangonagneo ty raha takegne ama’e. (1 Tim. 3:1-13; Tit. 1:6-9; 1 Pet. 5:2, 3) Kezaho fantaregne ty tsikiraidraike amy i fepetse takegne rey. c

17. Ino ty hagnampe ty rahalahy tanora mba ho vognogne ho valy naho ho loha ty keleiagne? (Henteo i sarey.)

¹⁷ Lahilahy manambaly naho loha ty keleiagne. Arake ty nirehafe i Jesosy, le misy amo o  lahilahy Kristiana matotseo ro mijanogne ho dogalahy avao. (Mat. 19:12) Naho mifily ty hanambaly rehe le hisy andraikitse fagnampe’e ka hatao’o amy ty maha lahilahy manambaly naho loha ty keleiagne azo. (1 Kor. 11:3) Tea i Jehovah naho tea ty vali’e naho magnomey ty raha ilae ty vali’e ara-nofo naho ara-pihetseham-po vaho ara-pagnahy o lahilahy manambalio. (Efes. 5:28, 29) I toetse naho i fahaiagne nidinehentika teo rey, zane hoe ty fahaiagne mandineke, fagnajagne o ampelao naho tihoe azo ianteheragne, le hagnampe azo ho valy fanjaka. Ho vognogne hanao ty andraiky ty lahilahy manambaly naho ty loha ty keleiagne rehe naho fa managne ireo.

18. Ino ty hagnampe ty rahalahy tanora mba ho vognogne ho rae?

¹⁸ Rae. Naho fa manambaly rehe le va’e hanjare ho rae afara izay. Ino ty azo’o ianaragne boake amy i Jehovah miomba tihoe rae fanjaka? Misy raha maro azo’o ianaragne retoa. (Efes. 6:4) Nisaontsy tamy i Jesosy ana’e ty Jehovah tie tea’e reke sady ankasitraha’e. (Mat. 3:17) Naho fa manjare rae rehe le anò azo antoke tie mirehake amy i ana’oy mateteke rehe tie tea’o reke. Derao aman-kasoa fagnahy reke naho fa misy raha soa vita’e. Ty rae mikezake hanahake i Jehovah le magnampe ty ana’e mba hanjare lahilahy ndra ampela Kristiana matotse. Afake hiomagne amy ze andraikitse zay rehe naho mikarakara aman-katea ty ndaty amy ty keleia’o eo vaho amo o fiangonagneo eo sady mianatse ty haneho hatea naho hidera iareo. (Jaona 15:9) Izay ty hagnampe azo hahavita ty andraiki’o amy ty maha lahilahy manambaly ndra amy ty maha rae azo amy ty hoavy. Amy izay rehe ho sarobily amy i Jehovah naho ty keleia’o vaho amo o fiangonagneo eo.

19-20. Ino ty hagnampe ty rahalahy tanora mba hanjare Kristiana matotse? (Henteo ty sare amy ty fogno ty gazete toy.)

¹⁹ Ry rahalahy tanora, mila mikezake mafe nareo naho te hanjare Kristiana matotse. Mila mifily ndaty ohatse soa ho tsikombe’areo nareo, magnasoa ty fahaia’areo misaigne, ho azo ianteheragne, magnasoa ty fahaia’areo vaho mila miomagne amy ty andraiki’areo amy ty hoavy.

²⁰ Naho fa mieretseretse ze raha toko’e hatao iaby zay rehe le va’e hahatsapa tie tsy ho vita’o zay. Faie afake ty hahavita izay avao rehe. Ko haligno fa te hagnampe azo ty Jehovah. (Isaia 41:10, 13) Azo antoke ka fa hagnampe azo o rahalahy naho o rahavaveo. Naho fa rehe manjare Kristiana matotse, le ho fale sady ho afa-po. Tea’ay nareo ry rahalahy tanora! Lonike abey ty Jehovah hitahy ty kezake atao’o mba hanjare Kristiana matotse.​—Ohab. 22:4