1. Ino ty tsy maintsy ataontika naho te hanjare Kristiana matotse?

 TSY ELA AVAO ty ibeìza o ajajao, le va’e hahalatsa antikagne zay. Mandeha ho aze avao zay fa tsy misy raha mila atao i ajajay. Faie tsy mandeha ho aze hoe izay tihoe hanjare Kristiana matotse. b (1 Kor. 13:11; Heb. 6:1) Naho te ho matotse tika, le mila managne fifandrambesagne soa amy i Jehovah. Mipay ty fagnampea ty fagnahy masigne ka tika mba hanagnagne toetse soa, hagnasoagne ty fahaiantika naho hiomanagne amy ty andraikitse va’e hataontikagne amy ty hoavy.​—Ohab. 1:5.

2. Ino ty azontika ianaragne boake amy ty Genesisy 1:27, le ino ty hodinehentikagne ato?

² Naho fa namboatse o ndatio ty Jehovah, le natao’e ampela naho lahilahy. (Vakio ty Genesisy 1:27.) Tsy mitovy ty vata o lahilahio naho o ampelao, faie mbe misy raha hafa ka tsy mampitovy iareo. Naho fa namboatse o ampelao naho o lahilahio ohatse ty Jehovah, le nimea’e asa manokagne iareo. Faie mila managne toetse soa naho fahaiagne hagnampe iareo hamita ze asa zay iareo. (Gen. 2:18) Hodinehentika amy ty lahatsoratse toy tie ino ty azo ty rahavave tanora atao mba hahavy aze ho Kristiana matotse. Hodinehentika amy ty lahatsoratse magnarake ka tie ino ty azo o rahalahy tanorao atao.

3-4. Aia ty hahatreava ty rahavave tanora ohatse soa azo’e tsikombegne? (Henteo i sarey.)

³ Mirehake ampela maro nitea i Jehovah naho nanompo aze ty Baiboly. (Henteo amy jw.org/mg ao ty lahatsoratse tihoe “Inona no Ianarantsika avy Amin’ireo Vehivavy Voatantara ao Amin’ny Baiboly?”) Nampiseho i toetse rehafegne amy ty andinin-teny ioregna ty fianaragne toỳ iareo. ‘Nahay nanahatsahatse’ sady ‘azo atokisagne’ amy ze kila raha natao’e iareo. Azo o rahavave tanorao atao ka ty mandineke ty ohatse omey ty rahavave matotse amy ty fiangona iareo eo naho miana-draha boake amy iareo.

⁴ Ry rahavave tanora, magnino naho mandineke ze rahavave matotse azo’areo tsikombegne amy ty fiangona’areo eo nareo? Dineho ty toetse soa’e naho ty azo’o anahafagne aze. Amy ty fehentsoratse magnarake tika, le handineke toetse soa telo mila anagna ty rahavave naho te ho matotse iareo.

5. Nagnino ty fiambaneagne ro tena ilae ty ampela Kristiana?

⁵ Agnisa ty toetse lahibey mila anagna ze Kristiana te ho matotse ty fiambaneagne. Naho fa miambane o ampelao, le hifandrambe soa amy i Jehovah naho amy ty ndaty hafa. (Jak. 4:6) Ty ampela tea i Jehovah sady miambane ohatse, le manohagne ty lamigne miomba ty fahefàgne napetra i Rae’e an-dagnitse agney. (1 Kor. 11:3) Misy lamigne voafaritse soa miomba izay ohatse ty amo o fiangonagneo eo naho amo o keleiagneo eo. c

6. Ino ty azo ty rahavave tanora ianaragne boake amy ty fiambanea i Rebeka?

⁶ Dineho ohatse ty Rebeka. Ampela hendre reke sady bey herim-po naho fa nanapa-kevetse. Fanta’e ze toko’e hatao’e naho tihoe ombia reke ro mila manao raha. (Gen. 24:58; 27:5-17) Faie nagnaja ndaty naho nankatò reke. (Gen. 24:17, 18, 65) Naho miambane rehe, le manohagne ty lamigne natao i Jehovah manahake ty  natao i Rebeka. Ho ohatse soa amo o fiangonagneo eo naho amy ty keleia’o eo rehe naho manao izay.

7. Akore ty hampisehoa ty rahavave tanora fa mahay ty fetra ty raha ho vita’e manahake i Estera reke?

⁷ Tena ilae ty Kristiana iaby te ho matotse ka tihoe mahay ty fetra ty raha ho vita’e. Mirehake ty Baiboly ‘fa ze mahafantatse ty fetra ty raha ho vita’e ro ho hendre.’ (Ohab. 11:2) Nanao izay ty Estera le tsy nibohaboha naho fa nanjare mpanjakavave. Nampiseho izay reke naho fa nitsanogne ty toroheve i Mordekay, ana ty dadatoa’e sady nagnorike izay. (Est. 2:10, 20, 22) Manahake i Estera, le afake mampiseho ka rehe tie mahafantatse ty fetra ty raha vita’o naho mipay torohevetse amy ty hafa sady magnorike izay.​—Tit. 2:3-5.

8. Arake ty 1 Timoty 2:9, 10, nagnino ty fahaiagne ty fetra ty raha ho vita ro magnampe ty rahavave hifily soa ty fisikinagne naho ty pozy hatao’e?

⁸ Nampiseho o toetse iohoe ty Estera naho fa nagnaja ty heve ty hafa. Ndra tie ‘ampela soa naho soa vatagne aza reke,’ le tsy nisarike ty say ty hafa ho ama’e. (Est. 2:7, 15) Akore ty azo ty rahavave Kristiana anahafagne i Estera? Misy fomba raike azo anoagne izay ty amy 1 Timoty 2:9, 10 ao. (Vakio.) Nanoro hevetse ty ampela Kristiana ty apostoly Paoly mba hanao fisikinagne mete soa naho maneho fagnajagne. Manao fisikinagne hoe izay ty ampela Kristiana naho mihevetse ty fihetseham-po ty hafa naho ty heve’e. Tena rehareha’ay nareo ry rahavave satria magnorike soa ze torohevetse zay!

9. Ino ty ianarantika boake amy ty ohatse soa nimea i Abigaila?

⁹ Agnisa ty toetse hafa mila anagna ze rahavave te ho matotse iaby ka ty fahaiagne mandineke. Ino o fahaiagne mandineke zao? Fahaiagne mitsara raha ty dika io, zane hoe fahaiagne magnambake ty soa amy ty raty, le avy eo magnorike ze soa. Dineho moa ty ohatse miomba i Abigaila. Nandrambe fanapahan-kevetse raty hisy voka’e amy ty keleia’e iaby ty vali’e. Le avy le nanao raha ty Abigaila. Noho ireke nahay nandineke, le niavotse ty fiay ty keleia’e. (1 Sam. 25:14-23, 32-35) Ty fahaiagne mandineke le magnampe antikagne hahay hamantatse tie ombia tika ro toko’e hirehake le ombia ka ro toko’e hitsigne. Magnampe antika hahay hanahatsahatse ka io, le hipay ze hahasoa ty hafa.​—1 Tes. 4:11.

10-11. Nagnino ro hahasoa azo naho ty ndaty hafa ty fahaia’o mamaky teny naho manoratse? (Henteo i sarey.)

¹⁰ Mila mampitombo ty fahaia’e o ampela Kristianao. Hahasoa o ampelao amy ty fiaigna’e ze raha nianara’e tamy tie ireke mbe nikede. Intoa misy ohatse tsiampeampe.

¹¹ Mianara mamaky teny naho manoratse soa. Amy ty kolontsaigne ila’e, le tsy tena ilae ty ampela ty mikezake hahay hamaky teny naho  hahay hanoratse. Faie tena ilae ty Kristiana iaby ze raha zay. d (1 Tim. 4:13) Ko engagne hisy raha hikalagne azo tsy hahay hamaky teny naho hanoratse soa areke. Ino ty soa ho azo’o? Va’e hagnampe azo hahatrea asa ty fahaiagne ireo. Ho mora ama’o ka ty hianatse naho ty hampianatse ty Saontsin’Andrianagnahare. Fa ty tena lahibey, le hifandrambe soa amy i Jehovah rehe naho fa mamaky naho misaintsaigne ty Saontsie’e.​—Jos. 1:8; 1 Tim. 4:15.

12. Nagnino ty Ohabolana 31:26 ro magnampe azo hahay hifampirehake amy ty hafa?

¹² Mikezaha hahay hifampirehake soa amy ty hafa. Tena lahibey amy ty Kristiana ty fanoagne izay. Nagnomey torohevetse mahasoa miomba izay ty Jakoba mpianatse tie: “Lonike ze kila ndaty hitsanogne soa, tsy ho meke hirehake.” (Jak. 1:19) Naho fa mitsanogne soa ty raha rehafe ty hafa rehe, le mampiseho tie “mitretré” aze. (1 Pet. 3:8) Naho tsy azo’o soa ty raha rehafe ty hafa ndra ty raha tsapa’e, le mametraha fagnonteneagne mete soa. Faie mieretsereta soa heike aloha ty hirehafa’o. (Ohab. 15:28, f.a.p.) Dineho tie: ‘Tena maregne sady hampahery vao ty raha horehafeko toy? Soa fagnahy vao raho naho manao izay?’ Mianara boake amy ty rahavave matotse mahay mifampirehake soa amy ty hafa. (Vakio ty Ohabolana 31:26) Dineho soa ty raha rehafe iareo naho ty fomba irehafa’e aze. Arakarake ty ianara’o soa ze fahaiagne zay, ty hahavy azo vao mainke hifandrambe soa amy ty hafa.

13. Akore ty hahaia’o manao ze tolon-draha an-tragno ao? (Henteo i sarey.)

¹³ Mianara manao ze tolon-draha an-tragno ao. Amy ty toeragne maro, le ty ampela ty tena manao ze tolon-draha an-tragno ao. Afake magnampe azo hianatse hanao i raha rey ty rene’o ndra ty rahavave hafa mahay. Hoe ty rahavave raike atao tihoe Cindy: “Ty fagnomezagne tena soa nimea i reneko ahy, le ty fampianara’e ahy ty fifaleagne azo boake amy ty asa mafe atao. Satria raho nampianare’e hahay hahandro, hagnalio, hanasa, naho hahay manao bezara, le nagnamora ty fiaignako zay sady nahavy ahy ho afake hanao raha maro amy ty fanompoagne i Jehovah. Nampianare i nene hahay handrambe ambahiny ka raho, le nagnampe ahy hifankatrea amy ty rahalahy naho rahavave sambe hafa azoko tahafegne ze raha zay.” (Ohab. 31:15, 21, 22) Tena fitahiagne hoahy ty keleia’e naho hoahy o fiangonagneo ty ampela vognogne hiasa mafe naho tea mandrambe ambahiny.​—Ohab. 31:13, 17, 27; Asa. 16:15.

14. Ino ty nianara’o boake amy ty raha niaigna i Crystal, le ino ty toko’e hifantoha’o?

¹⁴ Mianara mamelo-tegna. Tena ilae ty Kristiana iaby ty mianatse mamelo-tegna. (2 Tes. 3:7, 8) Hoe ty rahavave Crystal: “Nandrisike ahy o rae aman-dreneko reo mba hifily  ty fianaragne hagnampe ahy hanagne fahaiagne hilaeko amy ty fiaignako. I babako zao nandrisike ahy hianatse miomba ty konte. Tena nagnampe ahy ze raha zay.” Tsy ampe avao tihoe mianatse mipay vola, fa ilae’o ka ty mianatse mitantam-bola amy izay rehe tsy handanilany avao. (Ohab. 31:16, 18) Naho ohatse rehe fale amy ze raha fa anagna’o fa tsy mivily ty raha tsy ho taka’o, le ho afake hanao raha maro hoahy i Jehovah.​—1 Tim. 6:8.

15-16. Nagnino ro mahasoa ty hafa o rahavave tsy manambalio? (Marka 10:29, 30)

¹⁵ Naho fa mampitombo o toetse mampifale i Jehovah rehoe naho ty fahaia’o rehe le hagnampe azo zay handrambe fanapahan-kevetse soa amy ty hoavy. Dineho amy ty ohatse tsiampeampe retoa tie ino ty toko’e hatao’o.

¹⁶ Afake mijanogne ho ampelatovo rehe. Mifagnarake amy i raha nirehafe i Jesosỳ, le misy rahavave ila’e mifily ty tsy hanambaly ndra tie hoe hafahafa amy ty kolontsay iareo aza zay. (Mat. 19:10-12) Misy ka ty tsy manambaly noho ty anto’e maro hafa. Faie matokisa fa tsy magnambane ty Kristiana tsy manambaly ty Jehovah naho i Jesosy. Fitsikombe soa agnivo o fiangonagneo eo ty rahavave tsy manambaly magneran-tane. Satria iareo tea naho mitretré ty hafa, le manjare rene naho rahavave ara-pagnahy.​—Vakio ty Marka 10:29, 30; 1 Tim. 5:2.

17. Akore ty hahafaha ty rahavave tanora miomagne amy ty fanompoagne marain-tsy hariva amy izao?

¹⁷ Afake ty ho mpanompo marain-tsy hariva rehe. Agnisa ty tena mandrambe anjara amy ty asa fitoriagne atao magneran-tane o rahavaveo. (Sal. 68:11) Afake ty hanagne tanjogne ho mpanompo marain-tsy hariva vao rehe ty amy izao? Va’e ho afake ty hanao mpisava lalagne, mpanao fagnoregnagne ndra Betelita rehe. Mivavaha miomba ty tanjo’o. Mirehafa amy ty ndaty hafa fa nahatratse ze tanjogne zay, le fantaro ty raha mila atao’o. Manoa raha mba hagnatratraragne i tanjogney. Naho fa manompo marain-tsy hariva rehe, le ho maro ty raha azo’o atao mba hampifaleagne i Jehovah.

18. Nagnino o rahavaveo ro toko’e hifily soa ty lahilahy heke’e halake aze ho valy? (Henteo i sarey.)

¹⁸ Afake mifily ty hanambaly rehe. Hagnampe azo ho valy fanjaka i toetse naho i fahaiagne nidinehentika teo rey. Mazava ho aze fa naho fa mifily ty hanambaly rehe, le mila filie’o soa ty ndaty heke’o halake azo ho valy. Agnisa ty fanapahan-kevetse lahibey horambese’o amy ty fiaigna’o zay. Tadidio fa mila magneke ty fahefà  i lahilahy hovalie’oy rehe. (Rom. 7:2; Efes. 5:23, 33) Dineho areke tie: ‘Kristiana matotse vao reke? Atao’e loha laharagne amy ty fiaigna’e vao ty raha ara-pagnahy? Mete soa vao ty fanapahan-kevetse atao’e? Magneke ty hadisoa’e vao reke? Magnaja o ampelao vao reke? Managne fahaiagne mba hagnampe ahy amy ty lafi’e ara-pagnahy naho ara-pihetseham-po vaho ara-nofo vao reke? Mahavita soa ty andraiki’e vao reke? Ino zao ty andraiki’e amo o fiangonagneo eo, le akore ty fomba anoa’e aze?’ (Lioka 16:10; 1 Tim. 5:8) Mazava ho aze fa naho irehe mipay valy fanjaka, le mila mikezake mba ho valy fanjaka ka rehe.

19. Nagnino ro toko’e hahafale o rahavave manambalio ty atao tihoe “mpagnampe” ty vali’e reke?

¹⁹ Rehafe ty Baiboly fa ty ampela valy fanjaka, le “mpagnampe” naho “fameno” ty vali’e. (Gen. 2:18) Midika vao zay fa ambane rehe? Tsy izay! Voninahitse hoahy ty ampela o andraikitse iohoe. Naho ty maregne le mateteke ro atao ty Baiboly tihoe “mpagnampe” ka ty Jehovah. (Sal. 54:4; Heb. 13:6) Tena mpagnampe soa hoahy ty vali’e ty ampela naho manao ze hahatomombagne ty fanapahan-kevetse nirambese i vali’e. Ty ampela tea i Jehovah ka, le manao ze azo’e atao mba hahavy i vali’e ho soa laza avao. (Ohab. 31:11, 12; 1 Tim. 3:11) Afake mikezake ho valy fanjaka rehe ty amy izao naho ohatse magnatanjake ty fifandrambesa’o amy i Jehovah sady magnampe ze ndaty amy ty keleia’o eo naho amo o fiangonagneo eo.

20. Ino ty raha soa azo ty rene atao hoahy ty keleia’e?

²⁰ Afake ty hanjare rene rehe. Afara ty fanambalia’o le va’e hiterake nareo mirovaly. (Sal. 127:3) Soa areke ty mandineke mialoha tie ino ty toko’e hatao’o mba hahavy azo ho rene fanjaka. Hagnampe azo mba ho valy naho rene fanjaka i toetse naho i fahaiagne nidinehentika tamy ty lahatsoratse toy rey. Naho manan-katea rehe sady soa fagnahy vaho manam-paharetagne, le hagnampe ty keleia’o ho fale sady hahavy ty ana’o hahatsapa ho teagne zay.​—Ohab. 24:3.

21. Ino ty tsapantika miomba o rahavaventikagne reo, le nagnino? (Henteo ty sare amy ty fogno ty gazete toy.)

²¹ Tena tea’ay nareo ry rahavave, noho ty raha atao’areo hoahy i Jehovah naho ty vahoa’e. (Heb. 6:10) Mikezake mafe nareo mba hanagne toetse soa naho fahaiagne hagnampe anareo naho ty ndaty magnodidigne anareo ho fale sady mba hiomanagne amy ty andraikitse va’e hatao’areo amy ty hoavy! Tena ilaegne nareo agnivo ty fandamina i Jehovah eo!