1-2. a) Nanao akore ty fiaignagne ta Jodia ao, tamy i apostoly Paoly nanoratse taratasy hoahy o Hebreò? b) Nagnino ro tena ara-potoagne i taratasỳ?

 NIATREKE raha sarotse ty Kristiana Hebreo nitoboke ta Jerosalema naho ta Jodia tagne, tafara ty nimateza i Jesosy tamy ty taogne 33. Fotoagne kede tafara ty niforogna ty fiangonagne Kristiana, le niatreke fanoheragne mafe iareo. (Asa. 8:1) Nijale noho ty hakeregne naho ty fahantragne ka o mpanonjohy ty lia i Jesosio 20 taogne tafara tatoy. (Asa. 11:27-30) Faie tamy ty taogne 61 tagne ho agne, le nilamindamigne kede ty fiaigna iareo naho ampitahaegne amy ty tafara izay. Nampanorate i Jehovah taratasy hoahy iareo ty Paoly tamy izay. Tena nagnampe iareo hovognogne amy ty raha hiseho tsy ho ela ty torohevetse tagnate i taratasỳ ao.

² Tena ara-potoagne i taratasy hoahy i Hebreoỳ satria tagnate ty fotoagne kede avao o Kristiana reo ty nilamindamigne. Nagnomey torohevetse hagnampe iareo hahavita hiaretse ty haoreagne hatrehe iareo tsy ho ela ty Paoly. Nihanarine i fotoagne handravàgne i Jerosalema fa nirehafe i Jesosy mialohay. (Lioka 21:20) Azo antoke fa ndra i Paoly ndra o Kristiana ta Jodia agne reo, le sambe tsy nahafantatse ty fotoagne hisehoa o fandravàgne iohoe. Faie mbe afake nagnararaotse fotoagne hagnatanjahagne ty finoa iareo o Kristiana reo ty tamy izay mba hahavità iareo hiaretse.​—Heb. 10:25; 12:1, 2.

3. Nagnino ro mbe mahasoa ty Kristiana amy izao ka ty boke Hebreo?

³ Tsy ho ela ka tika le hiatreke haoreagne lahibey mihoatse ty natrehe i Kristiana Hebreo rey. (Mat. 24:21; Apok. 16: 14, 16) Andao areke hodinehentika ty ila’e amy i torohevetse nimea i Jehovah iareo rey fa hahasoa antikagne ka.

‘MANDROSOA MALAKY AMY TY FAHAMATORAGNE’

4. Ino ty raha sarotse natrehe o Kristiana Jiosio? (Henteo i sarey.)

⁴ Niatreke raha sarotse o Jiosy nanjare Kristianao. Agnisa ty vahoake finily i Jehovah o Jiosio taloha. Ta Jerosalema tao ty nisy ty mpanjaka nisolo tegna ty fitondrà i Jehovah tagnate ty taogne maro. Tao ka ty nisy ty foibey ty fivavahagne malio. Nagnorike ty Lalà i Mosesy naho ze nampianare ty mpinday fivavahagne tamy izay ze Jiosy tsy nivalike iaby. Tafilitse amy izay ty lalàna miomba ty hanegne, savatse, naho ty fomba ifandrambesagne amo o hafa firenenao. Faie tsy nagneke ty sorogne natao o Jiosio tamy i tempolỳ agne sasa ty Jehovah tafara ty nimateza i Jesosy. Tsy nimora tamy ze Jiosy nanjare Kristiana zay satria fa nizatse nagnorike i Lalànay iareo. (Heb. 10:1, 4, 10) Ndra ty Kristiana matotse aza, agnisa izay ohatse ty Petera, le nahatrea fa tena tsy nimora ze fiovagne zay. (Asa. 10:9-14; Gal. 2:11-14) Satria fa niova ty raha ninoa o Kristiana reo, le nanjare nenjehe o mpinday fivavahagne Jiosio iareo.

5. Ia iaby ty nanohetse o Kristiana Hebreò?

⁵ Niatreke fanoheragne roe o Kristiana Hebreò. Voaloha’e, nenjehe o mpinday fivavahagne Jiosio o Kristiana Hebreò noho iareo niala tamy ty fivavahagne Jiosy. Fagnampe izay, nirehake ty ndaty ila’e tamo o fiangonagneo eo tie toko’e hagnorike i Lalà i Mosesỳ avao o Kristianao. Va’e noho iareo tsy te hiatreke fanoheragne ty nahavy iareo nanao izay. (Gal. 6:12) Ino ty hagnampe o Kristianao hipiteke amy ty hamarenagne avao?

6. Nirisihe i Paoly hanao ino o mpiharo finoagne ama’eo? (Hebreo 5:14–6:1)

⁶ Amy ty taratasy hoahy ty Hebreo ao, le nandrisike o mpiara-manompo tama’eo ty Paoly mba handineke ty Saontsin’Agnahare. (Vakio ty Hebreo 5:14–6:1.) Nampiasa  ty Soratse Masigne Hebreo ty Paoly mba hagnampeagne iareo hahatakatse tie tena soa mandikoatse ty fomba anompoa o Jiosio i Jehovah ty fomba anompoa iareo Aze. a Fanta i Paoly fa hagnampe iareo hamantatse ty fampianaran-diso naho handietse izay ty fanagna iareo fahalalagne naho ty fandinehagne soa ty hamarenagne.

7. Inogne iaby ty raha atrehentikagne amy izao?

⁷ Manahake o Kristiana Hebreò avao, le misy ndaty mampiparitake fagnazavagne ndra hevetse mifanohetse amy ty fitsipy i Jehovah ka ty amy izao. Mateteke iareo ro manohetse ty raha inoantika boake amy Baiboly ao miomba ty findesam-batagne. Mirehake iareo tie hentetse loatse naho tsy mba mandefetse tika. Vao mainke mifanohetse tanterake amy ty fomba fiheve i Jehovah ty fomba fiheve ty tontolo toy. (Ohab. 17:15) Naho izay areke, le tsy maintsy mamantatse naho mandietse ty hevetse ampiasae o mpanohetseo mba hagnakiviagne ndra hamitahagne antikagne tika.​—Heb. 13:9.

8. Ino ty hagnampe antikagne ho Kristiana matotse?

⁸ Tsy maintsy mandeteke am-po i torohevetse nimea i Paoly o Kristiana Hebreoỳ tika, le mikezake handroso malaky amy ty fahamatoragne. Tafilitse amy izay tihoe mianatse soa ty hamarenagne naho mikezake hitovy fomba fihevetse amy i Jehovah. Mila manao izay avao tika ndra tie afara ty badisantikagne aza. Ndra tie fa ela ndra vaho tsiela tika ty nagnorike ty hamarenagne, le tsy maintsy mamaky naho mianatse ty Saontsin’Andrianagnahare tsy tapake. (Sal. 1:2) Hanagne finoagne matanjake, zane hoe i toetse tena ilaegne nirehafe i Paoly amy i taratasy nisorate’e hoahy o Hebreoỳ tika naho mianatse tsy tapake ty Baiboly.​—Heb. 11:1, 6.

‘MANAGNA FINOAGNE MBA HO VOAVONJE’

9. Nagnino ro nila nanagne finoagne matanjake o Kristiana Hebreò?

⁹ Nila nanagne finoagne matanjake o Kristiana Hebreò mba hovotso-belogne tamy i haoreagne lahibey ta Jodia agney. (Heb. 10:37-39) Fa nampitao o mpanonjohy ty lia’eo ty Jesosy tie toko’e hilay am-bohitse agne iareo naho fa trea iareo magnodidigne i Jerosalema i maramila hanafike rey. Natao hoahy ty Kristiana iaby o fampitaoagne iohoe ndra ta Jerosalema tao iareo ty nitoboke ndra t’ambanevolo agne. (Lioka 21:20-24) Nipay fiarovagne amy ze tanàgne nisy manda manahake i Jerosalema ze ndaty nitoboke t’ambanevolo agne tamy izay naho fa nisy maramila hanafike. Hoe tsy fahendreagne tihoe hilay am-bohitse agne, satria iareo fa ta Jerosalema tao. Tena nila finoagne matanjake areke iareo vaho nahavita nagnorike i raha nirehafe i Jesosỳ.

10. Nandrisike o Kristiana Hebreò hanao ino ty fanagna iareo finoagne matanjake? (Hebreo 13:17)

¹⁰ Nila natoky ze ndaty nampiasae i Jesosy mba hitarike iareo ka o Kristiana Hebreò. Nagnomey toromareke voafaritse soa i ndaty tinendre hitarike rey mba hagnampeagne iareo hamantatse ty fotoagne hilaisagne naho ty fomba hanoagne izay. (Vakio ty Hebreo 13:17.) Nirehake tamo o rahalahi’e naho o rahavave’eo ty apostoly Paoly tie “ankatoavo ze mitarike ama’areo eo.” Izao ty tea i Paoly horehafegne: Tsy tihoe noho iareo tsy maintsy mankatò ty anto’e anoa iareo izay fa noho iareo matoky o androanavi-pagnahio. Nila nianatse natoky ze tinendre hitarike naho nagnorike  ze toromareke nimeagne iareo areke o Kristiana Hebreò aloha ty hiavia i haoreagney. Ho mora amo o Kristiana rehoe ty hankatò o androanavi-pagnahio amy ty fotoan-tsarotse naho zatse mankatò iareo amy iareo mbe milamindamigney.

11. Nagnino ty Kristiana amy izao ro mila managne finoagne matanjake?

¹¹ Mila manam-pinoagne manahake o Kristiana Hebreò ka tika ty amy izao. Maro ty ndaty tsy mino tie fa hifaragne ty tontolo toy. Mikizake antika areke iareo noho itika mino izay. (2 Pet. 3:3, 4) Ankoatse izay, ndra tie maro aza ty raha hiseho amy i haoreagne lahibeỳ ao rehafe ty Baiboly, le mbe maro ka ty raha tsy fantantika. Tena mila mino tika tie ho avy ara-potoagne i haoreagne lahibeỳ sady hikarakara antika ty Jehovah amy izay.​—Hab. 2:3.

12. Ino ty hagnampe antikagne hovotso-belogne amy i haoreagne lahibeỳ?

¹² Mila matoky tanterake tikagne tie o ‘mpanompo azo atokisagne naho mahimbagneo’ ty ampiasae i Jehovah mba hitari-dalagne antika ty amy izao. (Mat. 24:45) Naho fa nagnodidigne i Jerosalema ty tafy o Romanao, le nahazo toromareke namonje ty fiay iareo o Kristiana Hebreò. Va’e hahazo toromareke voafaritse soa hoe izay avao ka tikagne mba hamonjeagne antika naho fa manomboke i haoreagne lahibeỳ. Tena lahibey areke ty mankatò ze mitarike amy ty fandamina i Jehovah eo. Faie ho sarotse amantika ty hankatò ze toromareke meagne antikagne amy i haoreagne lahibeỳ naho tsy zatse manao izay tika ty amy izao.

13. Nagnino ro tena ilaegne i torohevetse amy Hebreo 13:5 aoy?

¹³ Amparake ty hiavia i fotoagne toko’e hilaisa iareoy, le nila nagnatsotra fiaignagne o Kristiana Hebreò fa tsy ho “tea drala.” (Vakio ty Hebreo 13:5.) Fa niatreke hakeré naho fahantragne ty ila’e tamy iareo. (Heb. 10:32-34) Faie ndra tie fa nivognogne hiatreke raha sarotse aza iareo noho i talily soay, le va’e nanomboke nitondregne tamy ty fipaliavam-bola ty ila’e tamy iareo mba hialàgne amy ty fahantragne. Faie tsy nahavotse iareo i vola bey iareoy naho fa niravàgne ty Jerosalema. (Jak. 5:3) Naho ty maregne, le tsy nimora tamy ze ndaty nitea fanagnagne ty nilay naho nienga ty tragno’e vaho ty fanagna’e.

14. Nagnino ro hagnampe antikagne hahay hanahatsahatse miomba ty fiheverantika ty fanagnagne ty finoagne matanjake?

¹⁴ Tsy hihevetse ty fanagnam-bola ho raha tena lahibey tika naho tena matoky tie ho rava tsy ho ela ty tontolo toy. “Hanoratorake ty volafotsy iareo an-dalagney” o ndatio satria hotrea iareo tie “tsy hahavotse aze ndra ty volafotsi’e ndra ty volamena’e, amy i andro fahavignera i Jehovah-y.” (Ezek. 7:19) Toko’e ho fiaignagne tsotra hagnampe antika hahavita hanompo i Jehovah ro filientika fa tsy ty fampitomboagne fanagnagne. Agnisa izay tihoe tsy toko’e hitrosa tsy amy ty anto’e tika ndra handany fotoagne bey loatse amy ty fikarakaragne ty fanagnantikagne. Toko’e hitao ka tika mba tsy ho ty fanagnantikagne ro hanjare raha tena lahibey amy ty fiaignantika. (Mat. 6:19, 24) Satria fa marine ty fara ty tontolo toy, le mila mifily tikagne tie hiantehetse amy i Jehovah sa amy ty fanagnantikagne.

“MILA MIARETSE NAREO”

15. Nagnino o Kristiana Hebreò ro nila niaretse?

¹⁵ Nila niaretse ze raha nitsapa ty finoa’e ty Kristiana ta Jodia ao satria hiatreke raha sarotse iareo tsy ho ela. (Heb. 10:36) Ndra tie maro aza ty Kristiana Hebreo fa niatreke fagnenjehagne mafe, le mbe maro avao ka ty tsy niatreke izay satria fa tamy ty fotoagne  nisia ty filaminagne vaho nanjare Kristiana. Naniahy iareo areke ty Paoly tie toko’e hiomagne iareo satria va’e mbe hiatreke fagnenjehagne mafe. Toko’e ho vognogne tsy hivalike mandra-pahafate’e manahake i Jesosy ka iareo. (Heb. 12:4) Naho fa nihamaro ty Jiosy nanjare Kristiana, le nihamaro ka ty Jiosy niboseke naho nampijale iareo. Nisy vahoake nijera i Paoly tamy ireke nitory ta Jerosalema aoy taogne tsiampeampe taloha izay. Jiosy 40 mahery ty “niozogne fa tsy hihinagne ndra hinogne naho tsy mate’e ty Paoly.” (Asa. 22:22; 23:12-14) Ndra tie niheje o ndatio naho nenjehegne aza ty Kristiana tamy izay, le mbe nivory, nitory i talily soay naho nagnatanjake ty finoa’e avao.

16. Nagnino ty taratasy nisorategne hoahy o Hebreò ro magnampe antikagne hanagne fomba fihevetse soa miomba o fagnenjehagneo? (Hebreo 12:7)

¹⁶ Ino ty nagnampe i Kristiana Hebreo rey mba hahavita hiaretse fagnenjehagne tamy izay? Fanta i Paoly fa nila nahafantatse ty soa azo boake amy ty fiaretagne fitsapagne iareo. Nagnazava areke reke tie mba hampiofagnagne iareo ty anto’e mahavy an’Andrianagnahare magnenga iareo hiatreke fitsapagne. (Vakio ty Hebreo 12:7.) Hagnampe iareo hagnasoa ty toetse iareo ze fampiofagnagne zay. Naho nifantoke amy ty mahasoa ty miatreke fitsapagne o Kristiana Hebreo reo, le ho mora amy iareo ty hiaretse.​—Heb. 12:11.

17. Ino ty raha fanta i Paoly miomba o fagnenjehagneo?

¹⁷ Nandrisike o Kristiana Hebreò ty Paoly mba hiaretse fa tsy ho kivy naho fa miatreke fitsapagne. Mete soa naho i Paoly ty nanoro hevetse iareo miomba izay. Nagnenjeke o Kristianao reke tie taloha, le fanta’e soa ty hamafe ty raha natrehe iareo. Niatreke fagnenjehagne sambe karaza’e ka reke naho fa nanjare Kristiana, le fanta’e soa ty fomba hiatrehagne izay. (2 Kor. 11:23-25) Fanta i Paoly soa areke ty raha nilae iareo mba hahafaha iareo hiaretse. Naniahy o Kristiana rehoe reke tie tsy  toko’e hiantehetse amy ty tegna’e iareo naho fa miatreke raha sarotse fa amy i Jehovah. Fa nahatsapa hoe izay ty Paoly, le izay ty nahavy aze nirehake tie: “I Jehovah ty mpagnampe ahy, le tsy hatahotse raho.”​—Heb. 13:6.

18. Ino ty raha fa ampoizentikagne hiseho le ino ty toko’e hataontika ty amy izao?

¹⁸ Amy izao, le maro ty rahalahintikagne miaretse fagnenjehagne. Manohagne iareo tika naho mivavake hoahy iareo sady magnomey ze raha ilae iareo. (Heb. 10:33) Rehafe ty Baiboly mazava soa tie “henjehegne avao ka ze ndaty te hampiseho amy ty fiaigna’e tie mahafoe tegna ho an’Andrianagnahare sady miharo amy i Kristy Jesosy.” (2 Tim. 3:12) Naho izay areke, le mila miomagne hiatreke izay itikagne iaby. Lonike areke tika hatoky i Jehovah lognandro sady ho rese lahatse tie hagnampe antikagne reke ndra inogn’ino raha sarotse va’e hatrehentika. Amy ty fotoagne mete, le hafaha i Jehovah amo o raha sarotseo ze mpanompo’e iaby tsy mivalike.​—2 Tes. 1:7, 8.

19. Inogne iaby ty raha mila ataontika mba hahavy antikagne ho vognogne hiatreke i haoreagne lahibeỳ? (Henteo i sarey.)

¹⁹ Azo antoke fa nagnampe o Kristiana tamy ty taonjato voaloha’eo, ho vognogne hiatreke ty raha sarotse hatrehe iareo, i taratasy nisorate i Paoly hoahy ty Hebreoy. Nandrisike o rahalahi’eo ty Paoly mba hianatse naho hahatakatse soa ty Soratse Masigne. Hagnampe iareo hahafantatse naho handietse ze fampianaragne hanimba ty finoa iareo ty fanoagne izay. Nirisihe’e ka iareo mba hagnatanjake ty finoa iareo amy izay le avy le hampihatse ty toromareke boake amy i Jesosy naho ze tinendre hitarike amo o fiangonagneo eo. Nampea’e ka iareo mba hihevetse ty raha sarotse natrehe iareo ho fampiofagnagne boake amy i Jehovah, i Rae iareo bey hateay. Hahavita hiaretse iareo naho fa managne ze fomba fihevetse zay. Lonike areke tikagne mba hampihatse ze torohevetse zay ka. Hahavita hiaretse sady tsy hivalike hatrake am-para’e tikagne naho manao izay.​—Heb. 3:14.