1. Ino ty atokisantikagne?

 AMY ty maha mpanompo i Jehovah antika, le haintika tie tea antikagne reke sady tea’e ho soa ty fiaignantikagne. (Rom. 8:35-39) Rese lahatse ka tika fa mahasoa ty mampihatse ty toro lala ty Baiboly. (Isaia 48:17, 18) Faie akore ty toko’e ho fihetsentikagne naho fa miatreke olagne tsy ampoizegne?

2. Ino ty olagne va’e hatrehentikagne, le akore ty va’e ho fieretseretantikagne ty anto i olagne rey?

² Sambe miatreke olagne ty mpanompo i Jehovah iaby. Misy ohatse ty managne keleiagne voaroake. Misy ohatse ty voafetra avao ty fanompoa’e noho ty aretegne mahazo aze. Misy ty miatreke ty voka-draty ty loza arake ty natiora. Ao ka ty enjehegne noho ty finoa’e. Naho fa miatreke olagne manahake ireo tika, le va’e hieretseretse tie: ‘Nagnino ro mahazo ahy ty raha hoe izao? Nisy raha raty nataoko koahe? Porofo vao zao fa tsy mitahy ahy ty Jehovah?’ Fa nahatsapa hoe ireo vao rehe? Ko kivy naho izay ty tsapa’o. Maro amy ty mpanompo i Jehovah tsy mivalike ka ty fa nahatsapa hoe ireo.​—Sal. 22:1, 2; Hab. 1:2, 3.

3. Ino ty ianarantika boake amy ty Salamo 34:19?

³ Vakio ty Salamo 34:19. Mareho ty hevetse lahibey roe rehafe i Salamoy: 1) Miatreke olagne ty ndaty maregne. 2) Magnafake antika amy izay ty Jehovah. Akore ty atao i Jehovah mba hagnafahagne antika amy i olagne rey? Ampea’e tikagne hahita ty raha tena misy amy ty tontolo toy eto. Maregne fa mampitamà ty Jehovah tie ho sambatse ze manompo aze. Faie tsy midika zay tie le hilamigne avao ty fiaignantika amy izao. (Isaia  66:14) Mandrisike antika reke mba hifantoke amy ty hoavy, satria ty fiaignagne amy ty hoavy ro tena irie’e ho azontikagne mba hifaleagne nainai’e. (2 Kor. 4:16-18) Faie amparake ty hiavia izay, le ampea’e tika mba hifantoke amy ty fanompoagne aze.​—Fitom. 3:22-24.

4. Ino ty hodinehentika amy ty lahatsoratse toy?

⁴ Andao tika handineke ty raha azontika ianaragne boake amy ty mpanompo i Jehovah tsy nivalike voatantara agnate Baiboly ao, naho amo o androntikagne zao. Hotreantika ato fa va’e hiatreke olagne tsy ampoizegne tika. Faie naho mitavandra i Jehovah tika, le tsy enga’e hialy irerike. (Sal. 55:22) Isake ty mandineke ty ohatse nenga iareo tika, le dineho tie: ‘Ino ty ho nataoko naho nanjo ahy ty raha natrehe’e? Nagnino ty ohatse nenga iareo ro magnampe ahy hatoky i Jehovah? Ino ty lesogne azoko ampiharegne amy ty fiaignako?’

5. Ino ty olagne natrehe i Jakoba tamy i Labana tagne? (Henteo ty sare amy ty fogno ty gazete toy.)

⁵ Niatreke olagne tsy nampoizegne ty mpanompo i Jehovah taloha. Agnisa izay ty Jakoba. Nandily aze mba hangala-baly ty anak’ampela i Labana, ndaty mpanompon’Agnahare ty rae’e. Nimean-drae’e toky ka reke fa hitahy aze ty Jehovah. (Gen. 28:1-4) Le nankatò an-drae’e ty Jakoba. Niala boake a Kanana ao reke, le nandeha lavitse ho mbamy i Labana mbeo. Roe vave ty anak’ampela i Labana, le i Lea naho i Rahely. Nitea i Jakoba ty Rahely sady nagneke hiasa hoahy i Labana agnate ty fito taogne reke mba hahazoa’e aze. (Gen. 29:18) Faie tsy arake ty raha nieretserete’e ty raha niseho. Finita i Labana reke le i Lea zoke i Rahely ty nampanambalie’e aze. Faie homea’e ho valy i Jakoba avao ka ty Rahely naho mbe magneke hiasa fito taogne fagnampe’e reke. (Gen. 29:25-27) Tsy rare’e ka ty natao i Labana tamy i Jakoba naho fa nagnarama aze. Naho atambatse, le nagnararaotse i Jakoba tagnate ty 20 taogne reke.​—Gen. 31:41, 42.

6. Ino ty olagne hafa niareta i Jakoba?

⁶ Niaretse olagne hafa ka ty Jakoba. Naho fa nihamaro ty hasaveregna’e, le maro amy ty ana-dahi’e ty tsy nifankahazo. Navaro iareo ho ndevo ty Josefa rahalahy iareo. I Simeona naho i Levy ka zao, nanao raha nanalatse i keleiagney naho ty tahina i Jehovah. Mbe mate am-piterahagne ka ty Rahely valy tsy foe’e, tamy ie niterake i ana’e faharoey. Tsy maintsy nitaveagne mba Ejipta mbeo ka ty Jakoba noho ty keré bey tamy ty tane nisy aze, ie amy izao fa antetse.​—Gen. 34:30; 35:16-19; 37:28; 45:9-11, 28.

7. Akore ty nampisehoa i Jehovah fa nankasitraha’e ty Jakoba?

⁷ Ndra tie maro ty olagne natrehe i Jakoba, le tsy nampihegne ty finoa’e i Jehovah naho ty fampitamà’e zay. Nanehoa i Jehovah ty fankasitraha’e reke voka izay. Ndra tie finita i Labana ohatse reke, le nampitomboe i Jehovah ty fanagna’e. Alao sare an-tsaigne ka ty nihafalea i Jakoba naho fa nihaogne tamy i Josefa! Ie amy izao reke nihevetse tie fa nimate ela bey ty Josefa. Afake niatreke olagne maro ty Jakoba satria nilongo maifitse tamy i Jehovah. (Gen. 30:43; 32:9, 10; 46:28-30) Naho mifandrambe maifitse amy i Jehovah lognandro tika, le hahavita hiatreke olagne tsy ampoizegne ka.

8. Ino ty raha nantegnae i Davida Mpanjaka hatao?

 ⁸ Tsy ze raha nantegnae i Davida Mpanjaka hatao miomba ty fanompoagne i Jehovah le nitanterake iaby. Fagniria’e ohatse ty hagnoregne tempoly hoan’Andrianagnahare. Le rineha’e tamy i Natana mpaminany ze fagniria’e zay. Hoe ty navale i Natana aze: “Anò iaby ze agnate ty fo’o ao, fa manohagne azo ty Andrianagnahare.” (1 Tan. 17:1, 2) Azo antoke fa nifale ty Davida naho fa naharey izay. Va’e le avy le nieretseretse ty fomba hagnatanterahagne o asa bey iohoe reke.

9. Nanao akore ty fihetse i Davida naho fa naharey vaovao tsy nampoize’e?

⁹ Tsiela tafara izay, le niheregne mbamy i Davida mbeo indraike i mpaminany i Jehovah-y sady ninday vaovao tsy nampoize’e. “Tamy hale igne avao”, le nisaontsy tamy i Natana ty Jehovah tie tsy afake hagnoregne i tempolỳ ty Davida fa ty raike amy ty ana-dahi’e ty hanao aze. (1 Tan. 17:3, 4, 11, 12) Nanao akore ty fihetse i Davida naho fa naharey izay? Nagnova tanjogne reke. Namory vola naho fitaovagne hoahy i Solomona ana-dahi’e reke mba hampiasae’e amy ty fanoagne i asay.​—1 Tan. 29:1-5.

10. Akore ty nitahia i Jehovah i Davida?

¹⁰ Tsiela tafara ty nampahafantaregne i Davida fa tsy afake hagnoregne i tempolỳ reke, le nanao fifagnekeagne tama’e ty Jehovah. Nampitamà aze ty Jehovah fa ho mpitondra nainai’e ty raike amy ty tarana’e. (2 Sam. 7:16) Alao sare an-tsaigne ty ho hafalea i Davida naho fa ho hai’e tie i Jesosy, agnisa ty tarana’e ty Mpanjaka ty Fanjakagne Arivo Taogne! Magnampe antika o tantara iohoe naho ohatse misy raha eretseretentika hatao hoahy i Jehovah faie tsy tanterake. Fa misy fitahiagne hafa tsy ampoizegne omane’e ho antika.

11. Ino ty fitahiagne niazo ty Kristiana tamy ty taonjato voaloha’e ndra tie tsy nifanta iareo ty hiavia i Fanjakagney? (Asan’ny Apostoly 6:7)

¹¹ Niatreke raha tsy nampoizegne ty Kristiana tamy ty taonjato voaloha’e. Fa tsy niligne iareo ty hiavia ty Fanjakàn’Andrianagnahare faie tsy nihay iareo ty fotoagne hiavia’e. (Asa. 1:6, 7) Le ino ty natao iareo? Nifantoke tamy ty asa fitoriagne iareo. Porofo tsy hay lieregne ty nifiparitaha i talily soay fa nitahy iareo ty Jehovah.​—Vakio ty Asan’ny Apostoly 6:7.

12. Ino ty raha natao ty Kristiana tamy ty taonjato voaloha’e naho fa nisy keré bey tamy ty nisy iareo?

¹² Tagnate ze fotoagne zay ka, le nisy ‘keré bey ty magneran-tane.’ (Asa. 11:28) Nitrà izay o Kristiana tamy ty taonjato voaloha’e reo. Azo’o sare an-tsaigne vao ty fijaleagne nanjò iareo tamy izay? Azo antoke fa nivali-doha miomba ty hamelomagne ty keleia’e ty loha ty keleiagne tamy izay. Akore ka ty amy ty tanora nieretseretse ty hagnitatse fanompoagne? Va’e tsy ho afake nagnatanterake izay iareo. Faie nahay nampifagnarake ty fiaigna’e tamy ty raha nisy iareo. Nanohy nitory arake ze nivita’e iareo sady fale nizara ze nanagna’e tamy ty mpiharo finoagne tamy iareo ta Jodia agne.​—Asa. 11:29, 30.

13. Ino iaby ty fitahiagne niazo ty Kristiana tamy ty taonjato voaloha’e tamy ty fotoagne nisia i keréy?

¹³ Ino iaby ty fitahiagne niazo o Kristiana rehoe tamy ty fotoagne nisia i keréy? Nahazo fagnampeagne ara-nofo boake amy ty hafa iareo, le nitsapa iareo fa tena nanohagne iareo ty Jehovah. (Mat. 6:31-33) Azo antoke ka fa nanjare nimpiragnetse maifitse tamy ze mpiharo finoagne nagnampe iareo i Kristiana rey. Nahatsapa ho falefale ka ze nanao fagnomezagne ara-bola ndra ze nandrambe anjara tamy ty fagnampeagne iareo. (Asa. 20:35) Nitahie i Jehovah iareo satria nahay nampifagnarake ty fiaigna iareo tamy ty raha nisy teo.

14. Ino ty raha nanjò i Barnabasy naho i Paoly, faie ino ty nivoka’e? (Asan’ny Apostoly 14:21, 22)

¹⁴ Mateteke nenjehegne ka ty Kristiana tamy ty taonjato voaloha’e, le kindraike nitampoke iareo zay. Dineho moa ty raha niseho tamy i Barnabasy naho i apostoly Paoly tamy iareo nitory ta Listra agney. Nandrambe iareo soa sady nitsanogne iareo ty ndaty tao tamy ty voaloha’e. Faie tsiela tafara izay, le “nandrese lahatse o vahoakeo” i mpanohetse rey. Nanjare nitora-bato i Paoly naho te hamono aze areke  ty ndaty ila’e nitsanogne aze voka izay. (Asa. 14:19) Faie nifindra toeragne hafa iareo, le mbe nanohy nitory avao. Noho ze raha natao iareo zay, le afake nagnampe ‘ndaty maro mba hanjare mpianatse’ iareo. Nagnatanjake ty mpiharo finoagne amy iareo ka ty raha nirehafe iareo naho ty ohatse nenga iareo. (Vakio ty Asan’ny Apostoly 14:21, 22.) Maro ty ndaty afake nandrambe soa naho fa tsy nikivy ty Paoly naho i Barnabasy ndra tie nenjehegne aza iareo. Naho tsy kivy ka tikagne fa manohy i asa ampanoe i Jehovah antikagney, le hotahie’e.

15. Ino ty ianara’o boake amy ty ohatse nenga i Rahalahy Macmillan?

¹⁵ Taloha ty taogne 1914, le nisy raha lahibey nitamae o vahoa i Jehovah-o. Agnisa izay ohatse ty Rahalahy Macmillan. Nanahake ty ndaty maro tamy izay, le nieretseretse ty Rahalahy Macmillan fa tsy ho ela reke le hahazo ty valesoa’e ho an-dagnitse agne. Hoe reke tamy ty lahajaka natao’e tamy Septambra 1914: “Va’e ho itoy varagne ty lahajaka hoahy ty ndaty maro fara’e hataoko.” Faie tsy io ty lahajaka natao’e fara’e naho ty maregne. Izao ka ty nisorate’e naho fa tafara tatoy: “Va’e nisy amantika nieretseretse tie le avy le haonjogne mban-dagnitse agne tika tamy izay.” Izao ka ty natohi’e aze: “Ty raha mila ataontika, le ty mikezake ho bey atao amy ty asa fanompoagne hoahy i Tompo.” Nibey atao sady nafana fo tamy ty fanompoagne ty Rahalahy Macmillan. Nanagne tombotsoa mba hampahery rahalahy maro tsy nimete nanao politike, ginadra tam-pirizò tagne reke. Nivory tsy tapake avao ka reke ndra tie fa antetse aza. Ino ty fitahiagne niazo’e noho ireke nibey atao tamy ty fanompoagne i Jehovah, tam-pandignisagne ty valesoa’e? Izao ty nisorate’e taloha kede ty nimateza’e tamy 1966: “Vao mainke matanjake noho ty taloha ty finoako hinane zao.” Tena soa ho tsikombentikagne ze toe-tsay i Rahalahy Macmillan zay, lohotsie naho fa tagnate ty taogne maro tika ro niaretse raha sarotse.​—Heb. 13:7.

16. Ino ty raha sarotse natrehe i Jennings naho i vali’e, ie amy izao tsy nampoize iareo? (Jakoba 4:14)

¹⁶ Maro ty mpanompo i Jehovah miatreke aretegne tsy nampoizegne hiseho. Nirehafe i Rahalahy Herbert Jennings b tamy ty lahatsoratse misy ty tantaram-piaigna iareo mirovaly ao tie le vata’e nitea iareo ty fanendreagne iareo ho misionera ta Ganà agne. Tagnate ze fotoagne zay, le nisy aretegne nahazo aze. Nikorontagne ty fihetseham-po’e. Nirehake reke fa tena maregne ty rehake amy Jakoba 4:14 ao manao tihoe: “Tsy fanta’areo ty raha hiseho hamaray.” (Vakio.) Izao ty nisorate’e: “Nila nagnente ty raha nisy zahay. Nienga i Ganà naho ze namagne maifitse anay tagne areke zahay le niheregne ta Kanada tagne mba hitsabo i aretekoy.” Ndra tie teo aza ty olagne natrehe i Rahalahy Jennings mirovaly, le nampea i Jehovah iareo mba hahavita hanompo aze avao.

17. Ino ty soa nirambese o mpiara-manompò boake amy ty ohatse soa nenga i Rahalahy Jennings?

 ¹⁷ Tena nisy voka’e lahibey tamy ty hafa ty raha nirehafe i Rahalahy Jennings tamy ty lahatsoratse nisy ty tantaram-piaigna’e tao. Hoe ze rahavave raike zay: “Naho fa namaky i lahatsoratsey raho, le vata’e nitohigne ty foko. Tsy maintsy niala amy ty fanendreagne aze ty Rahalahy Jennings mba hikarakara ty fahasalama’e. Nagnampe ahy hahay hanahatsahatse ty fomba fagnenteako i raha iaignakoy ty raha natao’e.” Izao ka ty nisorate ty rahalahy raike: “Fa folo taogne ty naha androanavi-pagnahy ahy faie tsy maintsy niala amy ze andraikiko zay raho noho iraho niazo ty areten-tsaigne. Hoe mahatsapa ho tsy misy ilagne ahy zay raho sady kivy naho fa mamaky i lahatsoratse misy tantaram-piaignagne rey. Faie nampahery ahy ty fanapahan-kevetse nirambese i Jennings.” Maniahy antikagne zay fa naho itika mahavita miaretse naho fa misy olagne tsy ampoizegne, le afake hampahery ty hafa ka tikagne. Ndra tie tsy arake ty nieretseretentikagne aza o fiaignagneo, le mbe afake ty ho modely soa amy ty fanagnagne finoagne naho fiaretagne tikagne.​—1 Pet. 5:9.

18. Arake ty treantika amy i sare eoy, ino ty ianara’o boake amy ty ohatse nenga i ampela vantotse a Nigeria agney?

¹⁸ Nisy voka’e tamy ty ankamaroa o vahoa i Jehovah-o ty fisia ty arete-manjamagne manahake i COVID-19-oy. Nisy rahavave raike vantotse ta Nigeria agne zao ohatse, fa ni-tsiampe ty hanegne naho ty vola nanagna iareo miroanake. Le nagnontane aze i anak’ampela’ey tie ino ty ho hane iareo naho fa lany i vare kapoake raike sisa fara’e amy iareo aoy. Le hoe i rahavavey tie: “Maregne anake fa intoy ty fara’e amy ty vola naho ty hanegne anagnantika. Faie aleo hahandroantika avao heike toy, le hatoky i Jehovah manahake i ampela vantotse ta Zarefata agney tikagne.” (1 Mpanj. 17:8-16) Tamy iareo mbe nieretseretse ty raha ho hane iareo tamy i antoandroy, le nisy hanegne tsiefa niazo iareo boake amo o mpiara-manompò. Niampe iareo tagnate ty tapa-bolagne i hanegney. Nirehake i rahavavey fa tsy nampoize’e ho nijanjigne ty raha nirehafe’e tamy i anak’ampela’ey ty Jehovah. Naho miantehetse amy i Jehovah vata’e tikagne naho fa misy olagne tsy ampoizegne, le vao mainke zay hagnampe antika hiharine i Jehovah.​—1 Pet. 5:6, 7.

19. Ino ty raha niareta i Rahalahy Aleksey Yershov?

¹⁹ Taogne tsiampeampe lasa zay, le maro tamo o rahalahy naho o rahavaventikagneo ro niatreke fagnenjehagne tsy nampoize iareo. Dineho ohatse ty raha nanjò i Rahalahy Aleksey Yershov, mipetrake a Rosia agne. Tamy ty  fotoagne nanoagne badisa aze tamy 1994, le mbe tsy nivoarara ty asantikagne tagne tamy izay. Faie niova ty raha nisy ta Rosia tagne naho fa tafara tatoy. Tamy 2020, le niziliha o polisio sady sinava iareo ty tan-tragno i Rahalahy Yershov ao. Le maro amy ty fanagna’e ro nievà iareo hery. Volagne maromaro tafara izay, le nasara o fitondragneo ho nanao raha fara izay raty reke. Mba hagnindragne i olagney, le nisy ndaty sare niliagne tamy ty fianaragne Baiboly fa tagnate ty taogne raike mahery, nalake video ho fagnaratiagne aze. Tena raty ty raha natao i ndatỳ!

20. Nagnino ty raha nahazo i Rahalahy Aleksey ro nagnamafe ty fifandrambesa’e tamy i Jehovah?

²⁰ Nisy voka’e soa tamy i Rahalahy Aleksey vao i fagnenjehagne nahazo azey? Eka. Vao mainke nihamafe ty fifandrambesa’e tamy i Jehovah. Hoe reke: “Niarake nivavake mateteke zahay mirovaly. Haiko fa tsy ho nivitako ty niaretse i fagnenjehagney naho tsy teo ty fagnampea i Jehovah.” Hoe ka reke: “Nagnampe ahy tsy ho kivy ty fanoako fianaragne raike. Nisaintsaigne ty modely nenga ty mpanompo i Jehovah tsy nivalike taloha rey raho. Maro amy ty tantara agnate Baiboly ao ro manoro tie tena lahibey ty mikezake ho tony naho hatoky i Jehovah avao.”

21. Ino ty nianarantika tamy ty lahatsoratse toy ato?

²¹ Ino ty nianarantikagne tato? Mateteke ro tsy ampoizentika ty raha miseho amy ty tontolo toy eto. Faie ndra tie eo zay, le magnampe ty mpanompo’e avao ty Jehovah naho fa miantehetse ama’e iareo. Izay ro hamafese ty andinin-teny fototse ty fianaragne toy manao tihoe tie: “Maro ty haoreagne atrehe ty ndaty maregne, faie magnafake aze amy izay ty Jehovah.” (Sal. 34:19) Lonike abey tika mba tsy hifantoke amy ty olagne atrehentikagne fa amy ty hery omey i Jehovah mba hanohagnagne antika. Ho afake hirehake manahake i apostoly Paoly tika amy izay tie: “Managne hery hiatrehagne ze raha miseho raho, fa misy magnomey hery ahy.”​—Fil. 4:13.