1-2. Naho henteagne ty Matio 5:11, akore ty toko’e hiheverantika o fitsapagne mahazo antikagneo?

FA NIREHAKE tamo o mpanonjohy ty lia’eo ty Jesosy tie afake ty ho sambatse iareo. Faie nampitao iareo ka reke tie ho enjehegne ze ndaty tea aze. (Mat. 10:22, 23; Lioka 6:20-23) Tena mahafale antika tihoe agnisa ty mpiana i Kristy. Faie ino ty tsapantika naho mandrara antika tsy hanompo i Jehovah sasa ty keleiantika ndra magnejeke antika o fanjakagneo, ndra mitaogne antika hanao raha raty ty mpiara-miasa, ndra ty mpiara-mianatse amantika? Azo antoke fa va’e hivali-doha tika naho fa mieretseretse o raha rehoe.

² Va’e hieretseretse hoe izao ty ankamaroa o ndatio: ‘Nagnino moa raho enjehegney ro toko’e ho fale?’ Hoe hafahafa vata’e zay. Faie izay ty risihe ty Saontsin’Andrianagnahare hataontika. Nanoratse ohatse ty Jakoba mpiana i Jesosy tie toko’e ho rambesentika ho hafaleagne i fitsapagne mahazo antika rey, fa tsy toko’e hataontika hahakivy antika. (Jak. 1:2, 12) Nirehake ka ty Jesosy tie toko’e ho fale avao tika ndra tie enjehegne aza. (Vakio ty Matio 5:11.) Ino ty hagnampe antika hahavita izay? Hahatrea ty vale izay tika naho mandineke ty torohevetse nimey i Jakoba o Kristiana tamy ty taonjato voaloha’eo. Faie andao hey tika handineke ty raha sarotse natrehe iareo.

3. Ino ty raha niseho tafara kede ty niovà i Jakoba ho Kristiana?

³ Nenjehegne ty Kristiana ta Jerosalema tagne tafara kede ty niovà i Jakoba, rahalahy i Jesosy, ho Kristiana. (Asa. 1:14; 5:17, 18) Naho fa nivonoegne ka ty Stefana, le ‘nilay nagneneke i  Joda naho i Samaria’ ty ankamaroa ty Kristiana ta Jerosalema tao. Nisy aza ty nilay ta Sipra naho Antiokia agne. (Asa. 7:58–8:1; 11:19) Tena tsy nimora ty raha nanjò iareo. Faie ndra tie teo zay, le mbe nitory i talily soay tamy ze toeragne nilaisa iareo iareo. Maro areke ty ndaty lasa Kristiana, le maro ka ty fiangonagne niforogne tamy ty toeragne sambe hafa. (1 Pet. 1:1) Faie tafara izay, le nisy olagne maro natrehe o Kristiana rehoe.

4. Ino ka ty raha sarotse natrehe o Kristiana tamy ty taonjato voaloha’eo?

⁴ Maro ty fitsapagne natrehe o Kristiana tamy ty taonjato voaloha’eo. Tamy ty taogne 50 tagne ho agne ohatse, le nandily ty hialà o Jiosio ta Roma agne ty Klaodio Mpanjaka Romana. Tsy maintsy nienga ty tragno’e areke ze Jiosy lasa Kristiana, le nandeha nifindra tan-tane hafa agne. (Asa. 18:1-3) Tamy taogne 61 tagne ho agne ka, le nirehake ty apostoly Paoly tie niharatiratiegne ty Kristiana ila’e, ty ila’e nigadraegne, le ty ila’e nievagne hery ty fanagna’e. (Heb. 10:32-34) Nahantra ka ty ila’e tamy iareo, le nisy ty narare.—Rom. 15:26; Fil. 2:25-27.

5. Ino iaby ty fagnonteneagne hovaleantikagne ato?

⁵ Taloha ty taogne 62 tagne ho agne ty Jakoba ty nanoratse i taratasi’ey. Tena nihai’e soa ty raha sarotse natrehe o rahalahi’e naho o rahavave’eo. Nitarihe i Jehovah tamy ty alala ty fagnahi’e masigne areke ty Jakoba mba hagnomey torohevetse afake magnampe iareo ho fale avao. Andao tika handineke o taratasy i Jakoba iohoe, le hamale ty fagnonteneagne retoa: Nagnino ty Kristiana raike ro afake ty ho fale avao ndra tie miatreke fitsapagne maro aza? Ino ty olagne va’e hahavy ty Kristiana raike tsy ho fale? Nagnino ty hilala boake amy i Jehovah naho ty finoagne vaho herim-po ro hagnampe antika ho fale avao ndra inogn’ino fitsapagne atrehentika?

6. Nagnino tika ro fale avao ndra tie enjehegne aza, arake ty Lioka 6:22, 23?

⁶ Mieretseretse o ndatio tie naho salama soa, manam-bola maro naho managne keleiagne sambatse reke vaho izay ho fale. Faie tsy hoe izay i hafaleagne nirehafe i Jakobay. Ty anto’e, vokatse ty fagnahin’Andrianagnahare io sady tsy miankigne amy ty raha miseho amy ty fiaignantikagne. (Gal. 5:22) Hanagne o tena hafaleagne iohoe rehe naho mahafantatse tie mampifale i Jehovah ty raha atao’o sady magnorike ty modely nimey i Jesosy. (Vakio ty Lioka 6:22, 23; Kol. 1:10, 11) Azo ampitoviegne amy ty jiro atao agnate tragno’eo o tena hafaleagne iohoe. Tsy mate o jiro iohoe ndra avy i oragney ndra mitioke o andrò, satria eo i tragno’ey miaro aze. Afake ty ho fale avao ka tika ndra inogn’ino raha miseho amy ty fiaignantika. Afake ty ho fale ohatse tika ndra tie marare ndra tsy manam-bola, ndra misy mitsikike ndra manohetse antika ty keleiantika naho ty ndaty hafa. Vao mainke mitombo aza o hafaleagne anagnantika iohoe, arakarake ty agnenjehagne antika. Ty anto’e, i fitsapagne atrehentika rey, le mampiseho tie tena mpanonjohy ty lia i Kristy vata’e tika. (Mat. 10:22; 24:9; Jaona 15:20) Izay ty nahavy i Jakoba nanoratse tie: “Naho fa tendreke fitsapagne maro isan-karaza’e nareo ry rahalahiko, le rambeso ho hafaleagne lahibey zay.”​—Jak. 1:2.

7-8. Nagnino o fitsapagneo ro magnatanjake ty finoantika?

⁷ Nirehafe i Jakoba ty anto’e mahavy o Kristianao ho vognogne hiatreke fitsapagne mafe. Hoe reke: “Fanta’areo soa fa miterake fiaretagne ty finoa’areo naho fa boake nitsapaegne.” (Jak. 1:3) Misy raha mila atao amo o mesao mba hahavy aze ho mafe. Naho fa boake noroagne agnate afo ao ohatse i vigney, le atao agnate rano manintsy. Azo ampitoviegne amy izay o fitsapagne mahazo antikagneo. Ty anto’e, mahavy antika hanagne finoagne matanjake rey. Izay ty nahavy i Jakoba hanoratse hoe izao: “Engao hamita ty asa’e o fiaretagneo, soa tie ho voririke naho tsy hisy tsiko’e nareo.” (Jak. 1:4) Naho fa matanjake ty finoantika noho i fitsapagne rey, le hahavita hiaretse tika sady ho falefale avao.

⁸ Trea amy i taratasy nisorate i Jakobay ao ka fa misy olagne hafa ka va’e hahavy antika tsy ho fale. Ino iaby zay? Ino ty hagnampe antika hahavita hiatreke izay?

9. Nagnino tika ro mila hilala boake amy i Jehovah?

⁹ Olagne: Tsy haintika tie inogne ty hatao. Naho fa miatreke olagne tika, le teantika naho fanapahan-kevetse mampifale i Jehovah naho hagnampe o mpiara-manompò vaho hagnampe antika tsy hivalike ama’e ro ho rambesentika. (Jer. 10:23) Mila hilala boake amy i Jehovah areke tika mba hahafantaragne ty raha toko’e hatao naho toko’e horehafegne amo o ndaty manohetse antikagneo. Nagnino izay ro tena ilaegne? Satria naho tsy haintikagne izay, le va’e ho kivy tika sady tsy ho falefale sasa.

10. Ino ty raha toko’e hataontika naho te hahazo hilala boake amy i Jehovah tika, arake ty Jakoba 1:5?

 ¹⁰ Vahaolagne: Mangataha hilala amy i Jehovah. Naho teantika ty hahavita hiaretse am-pifaleagne, le mila mangatake hilala amy Jehovah tika mba hagnampe antika handrambe fanapahan-kevetse soa. (Vakio ty Jakoba 1:5.) Ino ty toko’e hataontika naho mahatsapa tika tie tsy le avy le mivale eo naho eo ty vavake ataontika? Hoe ty Jakoba: “Mangataha lognandro.” Tsy ho vignetse amantika ty Jehovah naho manao izay tika. Tsy hagnomey tsiny antika ka reke. Naho itika mangatake hilala amo o Raentikagne an-dagnitse agne iohoe mba hahavitantika hiatreke ty fitsapagne mahazo antika, le vognogne reke hagnomey izay satria “matarike.” (Sal. 25:12, 13) Mikoretse ty arofo i Jehovah naho fa mahavazoho antika miaretse i fitsapagne rey. Naho fa mipay fagnampeagne ama’e areke tika, le vognogne reke hagnampe antika. Tena mahafale antika ty mahafantatse izay. Faie akore ty fomba agnomea’e hilala antika?

11. Ino ty raha tsy maintsy ataontika naho te hahazo hilala boake aman’Andrianagnahare tika?

¹¹ Magnomey hilala antika amy ty alala ty Saontsi’e ty Jehovah. (Ohab. 2:6) Naho itika areke te hahazo hilala boake aman’Andrianagnahare, le mila mianatse ty Saontsi’e naho o boke vaho gazetentikagneo. Faie tsy ty hampitombo ty raha fantantika avao ty toko’e ho tanjontika naho fa mianatse. Mila ampiharentika amy ty fiaignantika isan’andro ka ty torohevetse treantikagne ao. Hoe ty Jakoba: “Soa nareo naho mpankatò ty saontsy, fa tsy ho mpitsanogne avao.” (Jak. 1:22) Vao mainke hilongo soa naho hiferenaigne ty hafa naho hahay hanahatsahatse tika naho manao izay. (Jak. 3:17) Ho vitantika ka ty hiatreke ty fitsapagne mahazo antika naho managne o toetse rehoe tika, sady ho falefale avao tika.

12. Nagnino ro tena ilaentika ty mianatse soa o Baibolio?

¹² Azo ampitoviegne amo o hetsorò o Saontsin’Andrianagnahareo, satria magnampe antika hahatrea ty raha mila hasoaentika naho ty  fomba hanoagne izay. (Jak. 1:23-25) Naho fa mianatse Baiboly ohatse tika, le va’e hahatsapa tie mila mikezake mba tsy ho mora boseke. Faie afake magnampe antika hanagne fahalemem-pagnahy ty Jehovah. Naho itika maleme fagnahy, le tsy ho mora boseke naho fa misy ndaty ndra olagne mandagìgne antika. Hanao raha aman-kilala avao tika, satria afake misaigne soa naho handrambe fanapahan-kevetse soa. (Jak. 3:13) Tena ilaegne areke ty mianatse soa o Baibolio.

13. Nagnino tika ro mila mianatse ty tantara o ndaty tantaraegne amy Baiboly ao?

¹³ Kindraike, le boake nanao fahadisoagne tika vaho haintika tie izao ty raha toko’e hatao. Faie tsy soa ze fomba fianaragne zay. Afake miana-draha boake amy ty raha natao ty hafa tika. Hagnampe antika hahazo hilala ty fanoagne izay. Izay ty nahavy i Jakoba handrisike antika mba handineke ty raha natao ty ndaty tantaraegne amy Baiboly ao. Agnisa izay ty Abrahama, i Rahaba naho i Joba vaho i Elia. (Jak. 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18) Maro ty fitsapagne natrehe o mpanompo i Jehovah tsy nivalike rehoe. Faie nahavita niaretse izay iareo sady nifalefale avao satria nampea i Jehovah. Hahavita hiaretse ty fitsapagne mahazo antika ka tikagne naho fa ampea i Jehovah.

14-15. Nagnino tika ro tsy toko’e hitoboke avao naho fa misy raha mampisalasala antika?

¹⁴ Olagne: Va’e hisalasala miomba ty raha inoantika amy Baiboly ao. Va’e tsy ho azontika ty raha rehafe o Baibolio kindraike. Ndra va’e tsy ho arake ty nieretseretantikagne aze ty fomba amalea i Jehovah ty vavake anoentika. Va’e hisalasala tika naho fa tra ty raha hoe ireo. Ty voka’e, hihegne ty finoantika sady ho simba ka ty fifandrambesantika amy i Jehovah. (Jak. 1:7, 8) Va’e tsy tena hino sasa iaby aza tika tie hotanterake i raha tamaentika rey.

¹⁵ Nampitovie i Paoly amo o vatofantsikeo i raha tamaentikagne rey. (Heb. 6:19) Naho fa misy tiobey ty an-draike ey, le o vatofantsikeo ty mitagne i samboy tsy haviovio i tiokey naho tsy hipaike amo o vatò. Faie tsy hisy asa’e o vatofantsike iohoe naho tapake i seny mampifandrambe aze amy i samboỳ. Ino ty va’e hahavy aze haleme, le ho tapake? Harafesegne. Hihamaleme ka ty finoantika naho misalasala tika. Naho miatreke olagne ohatse ty ndaty raike, le va’e hisalasala reke sady va’e tsy tena hatoky sasa tie ho tanterahe i Jehovah ty raha ampitamae’e. Nampitovie i Jakoba amo o onjan-draike ‘atosetose o tiokeo naho avalitaboa’eo’ ty ndaty misalasala. (Jak. 1:6) Tsy hahatrea hafaleagne amy ty fiaigna’e ty ndaty misalasala hoe izay.

16. Ino ty raha toko’e hataontika naho misy raha mampisalasala antika?

¹⁶ Vahaolagne: Anò ze tsy hampisalasala azo, le hatanjaho ty finoa’o. Ko miroeroe saigne. Niroeroe saigne o vahoa i Jehovah-o tamy ty andro i Elia mpaminany. Hoe ty Elia tamy iareo: “Ombia nareo vaho tsy hiroeroe saigne? Naho toe i Jehovah ro Andrianagnahare vata’e, le magnoriha aze. Faie naho i Bala, le magnoriha aze.” (1 Mpanj. 18:21) Mila manao raha malaky areke tika naho misy raha mampisalasala antika. Mila manao fikarohagne ohatse tika, amy izay rese lahatse fa tena misy ty Jehovah, Saontsi’e o Baibolio, le o Vavolombelo i Jehovah-o ty vahoa’e. (1 Tes. 5:21) Hihamatanjake ka ty finoantika naho manao izay tika. Azontika atao ka ty mipay fagnampeagne amo o androanavi-pagnahio naho misalasala tika. Naho teantika areke ty ho fale avao naho fa manompo i Jehovah, le mila manao raha malaky tika.

17. Ino ty voka’e naho tsy managne herim-po tika?

¹⁷ Olagne: Hakiviagne. Hoe ty Baiboly: “Kivy vao rehe amy ty andro mahaore? Naho izay, le hihegne ty heri’o.” (Ohab. 24:10) Ty rehake hebreo nadika tihoe “kivy”, le azo adika tihoe ka tie “tsy managne herim-po.” Naho ihe tsy managne herim-po, le tsy ho falefale.

18. Ino ty dika ty rehake tihoe “miaretse”?

 ¹⁸ Vahaolagne: Mangataha herim-po amy i Jehovah mba hahavita’o hiaretse. Mila managne herim-po tika naho teantika ty hahavita hiaretse ty fitsapagne maro mahazo antika. (Jak. 5:11) Ino ty va’e ho avy an-tsaintikagne ao naho fa mahatrea ty rehake tihoe “miaretse” nampiasae i Jakoba iohoe? Va’e ndaty raike mitsangagne mahitsy sady tsy mihetseketseke amy ty pilasi’e eo. Va’e ho maramila raike bey herim-po zay. Tsy lomay reke fa mitsangagne mahitsy amy i pilasi’ey eo avao sady vognogne hiatreke i fahavalo’e hanafike iareo rey ndra inogn’ino hatao iareo.

19. Ino ty raha azontika ianaragne boake amy i apostoly Paoly?

¹⁹ Tena modely soa ho antika ty Paoly, satria bey herim-po naho niaretse reke. Faie nahatsiaro ho naleme avao reke kindraike. Nahavita niaretse ty fitsapagne nahazo aze reke, satria nangatake hery tamy i Jehovah. (2 Kor. 12:8-10; Fil. 4:13) Homea i Jehovah hery naho herim-po tika naho miambane sady magneke tie mila ty fagnampea’e.​—Jak. 4:10.

20-21. Ino ty raha atokisantikagne?

²⁰ Afake matoky tika tie tsy saze boake amy i Jehovah o fitsapagne mahazo antikagneo. Nagnino tika ro matoky izay? Hoe ty Jakoba: “Naho fa misy tsapa hevetse, ao rehe tsy hanao tihoe tie: ‘Tsapa hevets’Andrianagnahare zao.’ Tsy tsapaentikagne hevetse amy ty raha raty ty Andrianagnahare naho tsy mitsapa hevetse antikagne amy izay ka.” (Jak. 1:13) Naho itika tena mino izay, le hifandrambe marine amy i Raentikagne bey hatea an-dagnitse agney.—Jak. 4:8.

²¹ ‘Tsy miovaova ty Jehovah.’ (Jak. 1:17) Nanohagne o Kristiana tamy ty taonjato voaloha’eo reke naho fa niatreke fitsapagne iareo. Afake matoky ka tika fa hagnampe antikagne reke amy izao. Mivavaha mafe amy i Jehovah mba hagnomea’e azo hilala naho finoagne vaho herim-po. Matokia fa tena hamale ze fangataha’o zay reke. Ho falefale avao rehe naho managne o toetse rehoe sady ho vita’o ty hiaretse ty fitsapagne mahazo azo.