VOAMARE’O vao fa maro amy ty ndaty amy ty tontolo toy eto ty mahatsapa tie toko’e homeagne tombotsoa manokagne, rare’e naho hindesegne amy ty fomba miambake iareo? Ndra tie fa mahazo izay aza iareo, le mbe mieretseretse avao tie fagneva ty hanoagne mihoatse izay. Hatea tegna naho tsy fahaiagne mankasitrake, i toe-tsaigne amantaragne ty andro fara’ey zay.​—2 Tim. 3:2.

Tsy mahagaga antika o hatea tegnao. Nifily ty hagnambake ty soa naho ty raty amy iareo zao ty Adama naho i Eva, le tena niraty ty voka’e. Taonjato maro tafara tatoy, le nieretseretse ty Ozia Mpanjaka i Joda tie, toko’e hanolotse emboke magnitse amy i tempolỳ ao reke. Faie hadisoagne lahibey ze natao’e zay. (2 Tan. 26:18, 19) Nino ka o Fariseo naho o Sadoseo tie, fagneva ty hahazo fankasitrahagne manokagne boake aman’Agnahare iareo satria tarira i Abrahama.​—Mat. 3:9.

Tea tegna naho mirehareha ka ty ndaty magnodidigne antika, le va’e hisy voka’e amantika ze toe-tsay iareo zay. (Gal. 5:26) Va’e hanomboke hieretseretse areke tika tie, fagneva ty hahazo tombotsoa manokagne ndra hindesegne amy ty fomba miambake. Ino ty hagnampe antika tsy hanagne fomba fihevetse hoe izay? Mila takantikagne hey tie akore ty fihevera i Jehovah o toe-tsaigne iohoe. Hagnampe antika amy izay ty toro lala ty Baiboly roe retoa.

 I Jehovah ty mamaritse tie ino ty fagneva antika. Dineho ty ohatse ila’e retoa.

• Izao ty fomba nandaminagne o keleiagneo: Ty lahilahy toko’e hahatsapa tie hajae i vali’e, le ty ampela toko’e hahatsapa tie tea i vali’e. (Efes. 5:33) Sambe toko’e hahazo ty hatea boake amy ty vali’e ka iareo tsikiraidraike. (1 Kor. 7:3) Ty anake toko’e hankatò ty rae aman-drene, le ty rae aman-drene toko’e hotea naho hikarakara soa ty ana’e.​—2 Kor. 12:14; Efes. 6:2.

• Hoe izao ka ty amo o fiangonagneo eo: Fagneva ty hohajaentikagne o androanavi-pagnahy miasa mafeo. (1 Tes. 5:12) Faie tsy managne zo hisenge hery amo o rahalahy naho o rahavaveo iareo.​—1 Pet. 5:2, 3.

• Nimean’Agnahare zo hitake hetra naho hahazo fagnajagne ka o fanjakagneo. ​—Rom. 13:1, 6, 7.

Magnomey mihoatse ty fagneva antika ty Jehovah. Noho itika mpanota, le fagneva ty ho mate. (Rom. 6:23) Faie magnomey fitahiagne maro ho antikagne ty Jehovah noho ireke bey hatea naho tsy mivalike. (Sal. 103:10, 11) Noho ireke managne hasoa fagnahy miambake ka, le mea’e tombotsoa ndra fitahiagne maro tika.​—Rom. 12:6-8; Efes. 2:8.

Mitaoa amy ty toe-tsay ty tontolo toy. Naho tsy mandineke soa tika, le va’e hieretseretse tie fagneva ty hindesegne amy ty fomba miambake. Nampiasa fagnoharagne miomba ty mpiasa nikarama denaria raike ty Jesosy, mba hanoroagne tie mora managne ze toe-tsaigne zay tikagne. Ty ila’e amy mpiasa rey niasa nanomboke maraindray bey sady niasa tontolo andro tagnate i hafanagney, le ty ila’e niasa lera raike avao. Nieretseretse i aze niasa tontolo andro rey tie, hahazo karama beibey mandikoatse ila’e rey iareo noho ty asa natao iareo. (Mat. 20:1-16) Teà i Jesosy hatoro amy i fagnoharagney tie, toko’e ho afa-po amy ze mea i Jehovah aze o mpanonjohy ty lia’eo.

Mahaia mankasitrake fa ko mipay vale’e. (1 Tes. 5:18) Tsikombeo ty apostoly Paoly. Tsy nipay fanohagnagne ara-nofo tamo o rahalahy ta Korinto agneo mba ho vale ty raha natao’e reke  ndra tie nanagne zo hanao izay aza. (1 Kor. 9:11-14) Toko’e hankasitrake ty fitahiagne fa azontikagne ka tika fa tsy toko’e hipay vale’e.

Miambanea. Naho mifantoke loatse amy ty tegna’e ty ndaty raike, le manjare mihevetse tie toko’e hahazo mihoatse ze fa anagna’e reke. Ty fiambaneagne areke ty fagnafoly izay.

Fitsikombe soa amy ty fiambaneagne ty Daniela mpaminany. Boake amy ty keleiagne ambone reke, tovolahy, mahira-tsaigne sady mahay. Va’e ho nahavy aze hieretseretse reo tie, fagneva ty hindesegne amy ty fomba miambake naho homeagne tombotsoa manokagne reke. (Dan. 1:3, 4, 19, 20) Faie niambane avao ty Daniela, le ze toetse’e zay ty nahavy aze ho sarobily amy i Jehovah.​—Dan. 2:30; 10:11, 12.

Lonike areke tika tsy ho tea tegna ndra hirehareha manahake ty ndaty amy ty tontolo toy eto. Lonike ka tikagne ho afa-po avao amy ty fitahiagne mea i Jehovah noho ty hasoa fagnahi’e miambake.