Katolika nafana fo ty Baba naho i Nene. Faie naho fa nifanta iareo boake amy Baiboly ao tie, i Jehovah ty tahinan’Agnahare, le nanjare Vavolombelo i Jehovah mafana fo iareo. Tsy nagnamboatse sare i Jesosy sasa ty Baba. Nampiasae’e i fahaia’e mandrafitsey mba hagnovagne i tragno’ay ambane etaze aoy hanjare Anjomba i Fanjakagney. Io ty Anjomba i Fanjakagney voaloha’e ta San Juan del Monte, distrike i Manila, rova i Filipiny agne.

Naho fa naterake raho tamy 1952, le nampianare i rae aman-dreneko rey ty miomba i Jehovah manahake ty nampianara iareo i zokeko lahilahy efatse naho i zokeko ampela telo rey. Naho fa nihabey raho, le nirisihe i babako hamaky toko raike amy Baiboly ao isan’andro sady niarake nianatse boke naho gazete sambe hafa zahay roe. Manasa mpiandraikitse faritse naho solontegna i sampagne i rae aman-dreneko rey kindraike mba hivantagne ama’ay ao. Tena nahafale naho nampahery anay keleian-draike ty naharey ty raha nitantarae i rahalahy rey. Nandrisike anay mba hanao voalohan-draha ty fanompoagne amy ty fiaigna’ay zay.

Niana-draha maro boake amy ty modely nenga i rae aman-dreneko tsy nivalike tamy i Jehovah rey raho. Nanomboke nanao mpisava lalagne zahay amy i Babako tamy 1971, naho fa nimate i aretegne nahazo azey ty nene mamiko. Faie nimate ka ty baba tamy 1973, tamy tie iraho ni-20 taogne. Nahatsiaro ho irerike raho naho fa nimate i rae aman-dreneko rey. Faie nagnampe ahy hatanjake naho tsy hamoe fo vaho hifandrambe soa amy i Jehovah avao, i fampitamagne “azo antoke sady mafe oregne” amy Baiboly ao rey. (Heb. 6:19) Nagneke areke raho naho fa nitendregne ho mpisava lalagne manokagne amy ty tokonose mitokagne a Coron, amy ty faritse Palawan agne tafara kede ty nimateza i babako.

Raike amby roapolo taogne raho tamy tie niavy a Coron agne. Fa zatse nitoboke am-posetsey raho, le nilatsa naho fa nahatrea tie tsy nisy jiro fire naho rano ty amy i toeragney ao sady ndra  ty moto naho ty tomabile aza tsy ampe. Fa nisy rahalahy tsiampeampe ty tao faie iraho raike avao ty ni-mpisava lalagne, le mateteke mandeha raike raho naho fa mitory. Tena nimanigne i keleiako rey naho ty namako raho, tamy i volagne voaloha’ey. Nipoke ty ranomasoko naho fa nagnente i lagnitse feno vasiagney raho naho fa halegne. Nite hiala i fanendreagney raho sady nite holy ama’ay agne.

Namborake ze tam-poko tao tamy i Jehovah raho tagnate o fotoagne naha irerike ahike reo. Nahatsiaro ty hevetse mampahery nivakieko tamy Baiboly ao naho tamo o boke aman-gazetentikagneo raho. Mateteke niavy an-tsaiko ao ty Salamo 19:14. Nitsapako tie ho afake ty ho “Lamilamiko naho Mpagnavotse ahy” ty Jehovah naho raha mampifale aze ty saintsaigneko, agnisa izay ohatse ty raha natao’e naho ty toetse’e. Tena nagnampe ahike ka ty Fitalakesan-davitse misy ty lahatsoratse tihoe “Tsy Irerike Rehe” a (frantsay). Naherenkereko nivakiegne io. Naho ty maregne, le afake niarake tamy i Jehovah raho tamy i fotoagne rey. Afake nivavake, nianatse naho nisaintsaigne areke raho. Tena lahibey reo.

Nivoatendre ho androanavi-pagnahy raho tafara kede ty niaviako ta Coron agne. Iraho avao ty nitarike ty Sekoly ty Fanompoagne, Fivoriagne Miomba ty Fanompoagne, Fianaragne Boke naho ty Fianaragne Fitalakesan-davitse, satria iraho raike avao ty ni-androanavi-pagnahy tao. Iraho ka ty nanao ty lahajaka hoahy ty ndaty maro isan-keregnandro. Tsy nahatsapa ho nangike sasa areke raho!

Tena nifale raho fa nisy voka’e soa ty fanompoagne nataoko ta Coron agne. Natao badisa ty ila’e amy i ndaty nampianareko Baiboly rey naho fa nandeha ty fotoagne. Faie nisy ka ty olagne. Kindraike, le tsy maintsy nanao lia tapak’andro raho mba hamonjeagne i faritaney, ie amy izao tsy haiko tie aia ty hiroroagne naho fa avy agne. Nisy tokonose kedekede maro ka agnisa ty faritane i fiangonagney. Mateteke nandeha vedety raho naho fa hombamy i faritane rey agne, ie amy izao i oragney niavy sady tena nitioke i androy. Iraho amy io tsy mahay milagno. Tena niaro naho nanohagne ahike ty Jehovah tagnate o raha sarotse rehoe. Nitsapako naho fa tafara tatoy tie, nagnomagne ahike hiatreke raha tena sarotse amy ty fanendreagne ahy magnarake ty Jehovah.

Nivoatendre ta Papouasie-Nouvelle-Guinée, avara i Aostralia agne raho tamy 1978. Tanàgne feno vohitse ty agne sady mitovitovy habey amy i Espaigne. Tena nilatsa raho naho fa nahafantatse tie, misy mponegne telo tapetrisa eo ho eo mampiasa firehake mihoatse ty 800 ty agne. Hasoan-draha fa afake mirehake Melanesian Pidgin i atao tihoe Tok Pisin-y, ty ankamaroa ty ndaty tao.

Nahazo fanendreagne tsy maharatse ho amy ty fiangonagne Anglisy raike amy ty rova i Port Moresby raho. Faie nafindra tamy ty fiangonagne Tok Pisin raha naho fa tafara izay sady nianatse i firehakey. Nampiasaeko tamy i fitoriagney ey ty raha nianarako. Izay ty nagnampe ahike hahay i firehakey malaky. Tsy ela tafara izay raho, le afake nanao lahajaka hoahy ty ndaty maro tamy ty firehake Tok Pisin. Tsy nampoizeko fa nivoatendre ho mpiandraikitse faritse amy ty fiangonagne amy ty faritse maro mampiasa firehake Tok Pisin raho. Mbe tsy ampe tao’e raike ty niaviako ta Papouasie-Nouvelle-Guinée agne tamy izay.

 Nandamigne havoriambey faritse maromaro raho sady nandeha lavitse satria nifankalavitse i fiangonagne rey. Nahatsiaro ho irerike raho tamy ty voaloha’e naho fa nandeha tamy ty tanàgne, ty firehake vaho ty kolontsaigne vaovao tamako. Fa ho isan-keregnandro raho ty nandeha rapolany satria bey vohitse naho sarotse andenagne ty lalagne mbamy i fiangonagne rey mbeo. Kindraike le iraho raike avao ty ndaty tagnate i rapolany kedekede rey ao. Nampatahotse manahake ty mandeha sambo avao ty nandeha tamy izay!

Tsy ampe avao ty ndaty nanagne telefony, le taratasy ty nifandrambesako tamy i fiangonagne rey. Niavy taloha i taratasy rey raho kindraike, le ndaty tan-toeragne eo ty nagnonteneako tie aia ty misy Vavolombelogne. Nandrambe soa ahike i rahalahy rey sady tena nankasitraha iareo ty kezake nataoko, isake ty niavy agne raho. Nanjare nifale areke raho satria nikezake mafe mba hahita iareo. Nanohagne ahike tamy ty fomba maro ty Jehovah sady vao mainke nifandrambe maifitse tama’e raho.

Nisy mpivaly zay nagnantogne ahike, tamy tie iraho nivory voaloha’e tamy ty fiangonagne amy ty tokonose raike atao tihoe Bougainville. Nisomilake iareo sady nagnontane tie: “Tsiaro’o vao zahay?” Nitsiaroko tie nitory tamo o mpivaly rehoe raho tamy iraho niavy voaloha’e ta Port Moresby agney. Nampianatse Baiboly iareo raho taloha ty namindrako iareo tamy ty rahalahy tan-toeragne eo. Fa vita badisa iareo tie amy izao! Agnisa ty raike amy ty fitahiagne maro niazoko tagnate i telo taogne nihovako ta Papouasie-Nouvelle-Guinée agney zay.

Nifankatrea tamy ze rahavave mahafinaritse sady mahafoe tegna raike atao tihoe Adel zay raho taloha ty nialako ta Coron agne tamy 1978. Mpisava lalagne maharetse reke sady niteza ty ana’e roe atao tihoe Samuel naho i Shirley. Nikarakara ty rene’e ka reke tamy izay satria fa bey i rakembay. Niheregne a Filipiny agne raho tamy Mey 1981 mba hanambaly i Adel. Niarake nanao mpisava lalagne maharetse zahay roe tafara ty mariaze’ay sady nikarakara i keleia’aỳ.

Nivoatendre ho mpisava lalagne manokagne tamy ty Tokonose Linapacan, amy ty faritse Palawan agne raho tamy 1983 ndra tie nanagne keleiagne aze. Nifindra amo o toeragne mitokagne mbe tsy nisy Vavolombelogne iohoe areke zahay keleian-draike. Nimate ty rene i Adel tao’e raike teo ho eo tafara izay. Faie nibey atao tamy ty fanompoagne zahay, le izay ty nagnampe anay hiaretse ty alahelo’ay. Nanagne fampianaragne Baiboly mandroso maro zahay ty tagne, le nila tragno kedekede mba hivoriagne. Nagnoregne ho anay areke zahay. Telo taogne tafara ty niavia’ay tagne, le nisy 110 ty ndaty nagnatreke fahatsiarovagne, le tena nifale zahay nahita iareo. Natao badisa ty ankamaroa iareo tafara ty niala’ay tao.

Nivoatendre a Culion, tokonose raike feno ndaty boka raho tamy 1986. Nivoatendre ho mpisava lalagne manokagne ka ty Adel tafara izay. Tamy ty voaloha’e, le tena nampatahotse anay ty nitory amy ty ndaty boka. Faie nagnomey toky anay ty mpitory tan-toeragne teo tie, fa magnorike fitsaboagne i ndaty boka rey, le tsy atahoragne fire hamindra sasa. Nivory tan-tragno ty rahavave raike agne ty ila’e amy iareo. Tsiela avao, le nanjare nampahazo  aigne anay ty nitory amy ty ndaty nahatsapa ho tsy teàn’Andrianagnahare naho o ndatio. Tena fale ze ndaty feno o aretegne iohoe naho fa naharey tie hositragne tanterake iareo indraike andro agne. Nahafale anay ty nahatrea izay.​—Lioka 5:12, 13.

Ino ty nagnampe i ana’ay rey mba ho zatse ty fiaignagne a Culion agne? Ninday rahavave tanora roe boake a Coron agne zahay amy i Adel mba ho nama i ana’ay rey. Namagne soa hoahy i ana’ay rey iareo. Tena nahafale i Samuel naho i Shirley vaho o rahavave rehoe ty fanompoa iareo. Nampianatse Baiboly ajaja maro iareo, le izahay amy i Adel ty nampianatse ty rae aman-drene o ajaja rehoe. Nisy fotoagne zahay nampianatse keleiagne 11. Tsiela avao le nanagne fampianaragne Baiboly mandroso maro zahay, le nahaforogne fiangonagne vaovao!

Iraho raike avao ty ni-androanavi-pagnahy amy i toeragney ao tamy ty voaloha’e. Nasae i sampagne nitarike ty fivoriagne isan-keregnandro tamy ty mpitory valo ta Culion agne areke raho. Le nanao hoe izay ka tamy ty mpitory sive amy ty tanàgne atao tihoe Marily, tafara izay. Mandeha sambo telo lera vaho avy agne. Naho fa vita ty fivoriagne agne, le nandeha tomboke amy ty faritse bey vohitse tagnate ty lera maromaro zahay, mba hampianatse Baiboly amy ty tanàgne raike atao tihoe Halsey.

Naho fa nandeha ty fotoagne, le namokatse bey ty ta Marily naho Halsey tao. Nagnoregne Anjomba i Fanjakagney tamo o toeragne roe reo areke zahay. Manahake ty ta Linapacan agne avao, le ty rahalahy naho ze ndaty liagne tao ty nagnomey ty ankamaroa ty fitaovagne nampiasaegne naho nagnoregne aze. Niombe ndaty 200 eo ho eo i anjomba ta Marily aoy sady azo nibeizegne, le afake nanoagne havoriambey faritse.

Nanao ty asa ty faritse ta Filipiny agne zahay amy i Adel, tamy 1993 naho fa nibey i ana’ay rey. Nagnatreke ty Sekoly Fampiofagnagne amy ty Fanompoagne raho, tamy 2000 mba hiofagne ho mpampianatse amo o sekoly iohoe. Nahatsapa ho tsy fagneva o fanendreagne iohoe raho faie lava nampahery ahike avao ty Adel. Naniahy ahike reke tie, afake magnomey hery ahike ty Jehovah mba hahavitako o fanendreagne vaovao iohoe. (Fil. 4:13) Nitsapa i Adel ty hamaregna izay satria ndra tie narare aza reke, le nahavita ze raha nanendreagne aze avao.

 Niazo ty aretegne atao tihoe Parkinson ty Adel tamy tie iraho nimpampianatse, tamy 2006. Tena nitampoke anay zay! Naho fa nirehake amy i Adel raho tie, hiala amy i fanendreagne anaỳ mba hikarakara aze, le namale hoe izao reke: “Ipaliavo dokotera afake magnampe ahike amy ty areteko toy avao raho ajafady. Fantako fa hagnampe antika hahavita io ty Jehovah.” Mbe nanohy ty fanompoagne i Jehovah avao ty Adel enen-taogne tafara izay sady tsy mba nitaraigne zao. Naho fa nanomboke tsy afake nandeha reke, le nampiasa seza misy laro’e naho fa nitory. Naho fa nanomboke tsy le afake nirehake ka reke, le rehake raike ndra roe avao ty nanoa’e ty toin-dreha’e. Nandefa mesazy tsy tapake tama’e o rahalahy naho o rahavaveo, mba hankasitrahagne aze noho ireke niaretse naho tsy nivalike amparake ty nimateza’e tamy 2013. Telopolo taogne mahery ty niarahako tamy i namako tsy nivalike sady bey hateay. Tena malahelo aze raho sady mangìke indraike tie amy izao.

Nitea i Adel naho nanohy i fanendreagne ahikey avao raho, le izay vata’e ty nataoko. Tena mbe maro raha atao avao raho tie amy izao, le izay ty magnampe ahike tsy hahatsapa ho mangìke. Nivoatendre hitilike ty fiangonagne mampiasa firehake Tagalog raho tamy 2014 hatrake tamy 2017. Rinara ty asantikagne amo o toeragne rehoe agne. Nitilike ty fiangonagne Tagalog a Taiwan, ta Etazonia agne naho ta Kanada agne raho tafara izay. Nampianatse amy ty Sekoly ty Mpitory i Fanjakagney amy ty firehake Angilé ta Inde naho ta Tailandy agne raho tamy 2019. Tena nahatrea hafaleagne lahibey tamo o fanendreagne iaby reo raho. Tena mahatsiaro ho sambatse raho naho fa mifantoke amy ty fanompoagne i Jehovah.

Nanjare niteako ze rahalahy naho rahavave nifankatrea tamako isake tie nahazo fanendreagne vaovao raho, le tsy mora tamako ty nienga iareo. Nianatse nitoky tanterake amy i Jehovah ka raho tamy i fotoagne rey. Lava nahatrea ty fanohagna’e avao raho, le izay ty nagnampe ahike hagneke amy ty foko iaby ze fiovagne nisy tamy ty fiaignako. Mpisava lalagne manokagne a Filipiny eto raho tie amy izao. Amy ty fiangonagne vaovao raike zay ty misy ahike, le iareo ty manjare keleiagne manohagne naho mikarakara ahike. Fale ka raho mahatrea i Samuel naho i Shirley mitsikombe ty finoa i rene iareo.​—3 Jaona 4.

Ie, niatreke raha sarotse maro raho tamy ty fiaignako. Nitreako zao ohatse ty nifijalea i valiko naho ty nimateza’e noho i areten-draty nahazo azey. Nikezake nizatse fiaignagne vaovao ka raho. Faie ndra tie teo iaby o raha reo, le nitsapako tie “tsy lavitse antikagne tsikiraidraike” vata’e ty Jehovah. (Asa. 17:27) Tena “tsy boribory” ty fità i Jehovah, le manohagne naho magnatanjake o vahoa’eo avao ndra tie amy ty toeragne mitokagne aza iareo. (Isaia 59:1) Niarake amako avao ty Jehovah, i Lamilamikoy, tamy ty fiaignako, le tena mankasitrake aze raho. Mbe liako naho nahatsiaro ho mangìke.