1. Ino ty raha sarotse natrehe i Davida?

 LAVA nilay avao ty Davida, satria nite hamono aze ty Saoly, i mpanjaka nahery tamo o Israelio eoy. Naho fa tsy nisy raha hohanegne reke tie indraike tamy ireke nilaỳ, le nijanogne ta Noba tao sady nangatake mofo dime. (1 Sam. 21:1, 3) Nietake tagnate lakato reke naho i lahilahy niarake tama’e rey tafara izay. (1 Sam. 22:1) Ino ty nahavy i Davida niazo ze raha rezay?

2. Ino ty raha tena raty natao i Saoly? (1 Samoela 23:16, 17)

² Tena nialogna i Saoly ty Davida, satria nitea o ndaty sady lava nandrese avao naho fa nialy. Nihay i Saoly ka fa niliere i Jehovah tsy ho mpanjaka o Israelio reke noho ireke tsy nankatò, le i Davida ty nijobogne’e ho mpanjaka handimbe aze. (Vakio ty 1 Samoela 23:16, 17.) Faie mbe i Saoly ty ni-mpanjaka o Israelio tamy izay, le nanagne tafike naho mpanohagne maro reke, hafarà i Davida tsy maintsy nilay mba hiarova’e ty fiai’e. Fa tena nieretseretse vao ty Saoly tie ho vita’e ty mikalagne i fikasan’Andrianagnahare miomba i Daviday? (Isaia 55:11) Tsy mirehake izay ty Baiboly. Faie izao ty raha azo antoke: Nipay raha amy ty fiai’e ty Saoly naho fa nanao izay. Ty anto’e, lava rese avao ze manohetse an’Andrianagnahare.

3. Ino ty raha nitsapa i Davida ndra tie teo aza ty raha sarotse natrehe’e?

³ Ndaty niambane ty Davida. Tsy ireke ty nijobogne ty vata’e mba ho mpanjaka o Israelio fa i Jehovah. (1 Sam. 16:1, 12, 13) Nirambese i Saoly ho tena fahavalo’e ty Davida. Faie ndra tie teo zay, le tsy nagnomey tsiny i Jehovah ty Davida, ndra nigneogneogne noho ireke tsy le nanan-draha hohanegne naho tsy maintsy nietake agnate lakato agne. Tsy nanao izay reke.  Va’e tamy ireke nietake tagnate lakato agney aza ty nanoratse i hira fideragne fanjaka natao andinin-teny fototse ty fianarantikagne toỳ, le tihoe: “Ze mipay i Jehovah tsy ho ore raha soa.”​—Sal. 34:10.

4. Ino iaby ty fagnonteneagne hodinehentikagne, le nagnino rey ro tena lahibey?

⁴ Maro amy ty mpanompo i Jehovah amy izao ro zara’e naho mba homagne kindraike sady tsy le managne ty raha tena ilaegne amy ty fiaignagne ka. * Niseho ze raha zay, lohotsie fa tagnate i arete-manjamagney. Amy i “haoreagne lahibey” ho avy tsy ho elay aza, le ampoizegne fa vao mainke ho sarotse ambone izao ty fiaignagne. (Mat. 24:21) Mila mamale ty fagnonteneagne efatse retoa areke tika: Nagnino ty Davida ro rehafegne tie ‘tsy niore raha soa’? Nagnino tika ro toko’e hionogne amy ze raha anagnantika? Nagnino tika ro matoky fa hikarakara antika ty Jehovah? Ino ty fiomanagne azontika atao mba hiatrehagne ty raha hiseho amy ty hoavy?

5-6. Nagnino ty Salamo 23:1-6 ro magnampe antika hahazo ty tea i Davida horehafegne naho fa nirehake reke tie “tsy ho ore raha soa” ty mpanompon’Agnahare?

⁵ Ino ty tea i Davida horehafegne naho fa nirehake reke tie “tsy ho ore raha soa” o mpanompo i Jehovah-o? Magnampe antika hahatakatse izay ty fandinehagne ty Salamo 23, satria nampiasa rehake mitovy amy io reke tie ao. (Vakio ty Salamo 23:1-6.) Izao ty nanomboha i Davida ty reha’e amo o salamo iohoe: “I Jehovah ro Mpiarake ahy. Tsy ho ore ndra inogn’ino raho.” Nirehake raha tena sarobily reke manomboke amy ty andine’e faha-2 hatrake amy faha-6 eo. Tsy inogne zay fa ty fitahiagne ara-pagnahy tsiefa nimey i Jehovah aze noho ireke nagneke i Jehovah ho Mpiarake aze. Nitarike aze “amy ty lala ty hamarenagne Reke”, sady lava nanohagne aze avao ndra tamy ty mora ndra tamy ty sarotse. ‘Nampandre aze amy ty toeragne feno akata maitso’ ka ty Jehovah. Faie nagneke ty Davida fa tsy tihoe le hilamigne soa avao ty fiaigna’e. Va’e nikivy reke tie indraike naho fa niheagne o  fahavalo’eo, le nampitovie’e amy tihoe “mitsake vavasaka maiem-bey” reke tamy izay. Faie ‘tsy nisy raha nampatahotse’ i Davida, satria natao’e Mpiarake aze ty Jehovah.

⁶ Ino areke o ‘raha soa tsy nahaore’ i Davidao? Raha ara-pagnahy, satria nanagne ze raha nilae’e hagnampe aze hifandrambe maifitse amy i Jehovah avao reke. Tsy niankigne amy ty raha ara-nofo ty hafalea’e. Niafa-po amy ze raha nimey i Jehovah aze reke. Ty fitahiagne nimey i Jehovah aze naho ty fiarova’e aze ro tena raha lahibey tama’e.

7. Ino ty raha sarotse natrehe o Kristiana tamy ty taonjato voaloha’e ta Jodia agneo, arake ty Lioka 21:20-24?

⁷ Treantika amo o reha i Davida rehoe fa tena ilaegne ty mandineke kera o raha ara-nofò ro manjare tena lahibey amantika. Mazava hoaze fa afake manao ze hahazoagne tsiro’e amy ty raha anagnantikagne tika. Faie tsy irey ro toko’e ho heverentika ho lahibey amy ty fiaignantika. Tena nila nahatakatse ze hevetse lahibey zay o Kristiana nitoboke ta Jodia tagne tamy ty taonjato voaloha’eo. (Vakio ty Lioka 21:20-24.) Nampitao iareo ty Jesosy tie hisy andro ‘hitobea ty maramila magnodidigne’ ty tanà i Jerosalema. Naho fa niseho ze raha zay, le nila nilay “am-bohitse agne” iareo. Ho avotse ty fiay iareo naho manao izay. Faie misy raha maro tsy maintsy nafoe iareo. Hoe ty gazete Fitalakesan-davitse niboake fa elaela zay: “Nengà iareo ty tete’e naho ty tragno’e, sady tsy mba nangorogne ty fanagna’e iareo fa le avy le nandeha nilay. Natoky iareo fa hiaro naho hanohagne iareo ty Jehovah, le ty fanompoagne aze ro natao iareo voalohan-draha tamy ty fiaigna iareo fa tsy raha hafa va’e ho niheveregne ho lahibey.”

8. Ino ty lesogne lahibey ianarantika boake amy ty raha niseho tamo o Kristiana nitoboke ta Jodia agneo?

⁸ Ino ty lesogne lahibey ianarantika boake amy ty raha niseho tamo o Kristiana nitoboke ta Jodia agneo? Hoe i Fitalakesan-davitse nirehafegne teoy: “Va’e hisy raha hitsapa ty finoantika amy ty hoavy, le eo ty hahatreavagne tie manao akore ty fiheverantika o raha ara-nofò. Irey vao ro tena lahibey amantika sa i fandrombahagne ho azo ze ndaty manohagne an’Andrianagnaharey? Va’e hiatreke raha sarotse naho hamoe raha tika naho fa hilay amy i fotoagne hiavia ty fara’ey. Mila vognogne hamoe ze raha va’e tsy maintsy hafoentikagne tika amy izay, manahake ty natao o Kristiana tamy ty taonjato voaloha’e nilay boake a Jodia agneo.” *

9. Nagnino i torohevetse nimey i apostoly Paoly hoahy o Hebreoy ro mampahery azo?

⁹ Azo’o sare an-tsaigne vao ty raha sarotse natrehe o Kristiana rehoe? Fa ho ty fanagna iareo iaby ro nengà iareo sady nila nanomboke fiaignagne vaovao iareo tamy i toeragne nilaisa iareoy agne. Nila nanagne finoagne areke iareo mba hahavy iareo hatoky fa hagnomey ze raha paliae iareo ty Jehovah. Faie nisy raha hafa ka nagnampe iareo. Dime taogne taloha ty nitobea o maramila Romanao magnodidigne i Jerosalema, le nagnomey torohevetse lahibey hoahy o Hebreò ty apostoly Paoly. Hoe reke: “Tsy toko’e hisy hatea vola ty fomba fiaigna’areo, fa toko’e hionogne amy ze fa eo. Fa hoe Reke: ‘Tsy hienga azo raho, sady tsy hahafoe azo.’ Bey herim-po areke tikagne ty mirehake tie: ‘I Jehovah ty mpagnampe ahy le tsy hatahotse raho. Inogne ty azo o ndatio anoegne amako?’” (Heb. 13:5, 6) Azo antoke fa tsy nisarotse tamy ze nampihatse o toroheve i Paoly iohoe ty nionogne tamy ze raha kede mba nanagna iareo tamy i tanàgne vaovao nisy iareoy agne. Afake natoky iareo fa hagnomey ze raha tena nipaliae iareo ty Jehovah. O reha i Paoly rehoe le magnomey toky antika fa hikarakara antikagne ty Jehovah.

10. Ino ty raha nianara i Paoly?

¹⁰ Nagnomey torohevetse mitovy amy io hoahy i Timoty ty Paoly, sady azontika ampiharegne ka o torohevetse iohoe. Hoe reke: “Naho fa managne raha ho hanegne naho akanjo hisikinagne vaho tragno hitobohagne tika, le toko’e hionogne amy izay.” (1 Tim. 6:8) Midika vao zay tie tsy toko’e hihinagne raha soasoa tika, ndra hanagne tragno soasoa ndra hivily akanjo vaovao? Tsy izay ty tea i Paoly horehafegne. Mirehake reke tie toko’e hionogne amy ze raha anagnantikagne tika. (Fil. 4:12) Izay ty raha nianara i Paoly. Ty fifandrambesantika amy i Andrianagnaharentikagney ty raha tena toko’e ho sarobily amantika fa tsy ty fanagnantikagne.​—Hab. 3:17, 18.

11. Ino ty lesogne ianarantika miomba tihoe mionogne amy ze raha anagnagne boake amy ty raha nirehafe i Mosesy tamo o Israelio?

¹¹ Va’e tsy hitovy amy ty fomba fiheve i Jehovah ty fomba fiheventika miomba ty raha eretseretentikagne fa ilaentika. Dineho ohatse ty raha nirehafe i Mosesy tamo o Israelio tafara ty nandehana iareo tamy i tane fatrambeỳ agne tagnate ty 40 taogne. Hoe reke: “Nitahy azo ty Jehovah Andrianagnahare’o tamy ze raha natao ty tagna’o. Oni’e soa ty lia’o tamy ty tane fatrambey toy. Sady nanohagne azo avao ty Jehovah Andrianagnahare’o tagnate ze efapolo taogne zay, le tsy niore ndra inogn’ino rehe.” (Deot. 2:7) Nimey i Jehovah mana o Israelio mba hohane iareo tagnate i 40 taogney. Tsy nirota ka ty akanjo iareo fa le mbe ty toe’e tamy iareo niala ta Ejipta tagney avao. (Deot. 8:3, 4)  Va’e nisy tamy iareo nieretseretse tie tsy ampe o raha nimeigne iareo rehoe. Faie naniahy iareo ty Mosesy tie nanagne ze raha nipaliae’e iareo. Ho fale ty Jehovah naho mahay mionogne ndra mankasitrake ze raha mea’e antikagne tika, ndra tie va’e ho tsotra aza i raha rey. Toko’e horambesentikagne ho fitahiagne naho fagnomezagne boake ama’e rey, le hisaorantikagne aze.

12. Ino ty mampiseho tie nitoky tamy i Jehovah ty Davida fa tsy niantehetse tamy ty tegna’e?

¹² Nihay i Davida fa tsy mivalike naho tena mikarakara ze ndaty tea aze ty Jehovah. Niatreke olagne va’e ho nahafate aze ty Davida tamy ireke nanoratse ty Salamo 34 oy. Faie tena nino reke fa ‘mitobe magnodidigne aze ty anjely i Jehovah.’ (Sal. 34:7) Va’e o maramila miambegne an-teteke ey, le mampitao naho fa misy fahavalò varagne ty niavy an-tsay i Davida ao naho fa nirehake io. Ndra tie mpialy mahery fo aza reke sady nampitamà aze ty Jehovah tie ho mpanjaka reke, le tsy niantehetse tamy ty fahaia’e mampiasa piletse ndra mesabey reke mba handreseagne o fahavalo’eo. (1 Sam. 16:13; 24:12) Nitoky tamy i Jehovah ty Davida, satria nino fa ‘handrombake ze matahotse’ Aze ty anjeli’e. Mazava hoaze fa tsy mitamà tika tie hiaro antika amy ty fomba mahagaga ty Jehovah tie amy izao. Faie haintika tie ze mitoky ama’e le hahazo havelogne nainai’e naho sondia’e mate.

13. Nagnino ro hoe mora amy i Goga boake a Magoga agne ty hanafike antika, faie nagnino ka tika ro tsy toko’e hatahotse? (Henteo ty sare amy ty fogno ty gazete toy.)

¹³ Matoky tika fa mahavita miaro antika ty Jehovah. Faie tsy ho ela, le ho tsapaegne ze fatokisantikagne zay. Naho fa hanafike antika vahoan’Agnahare ty Goga boake a Magoga agne, ndra ty firenena maromaro mitambatse, le va’e hieretseretse tika tie tsy misy tane afake hilaisagne sasa. Mila rese lahatse tika amy ze fotoagne zay tie mahavita mandrombake antika ty Jehovah sady tena hanao izay. Hoe agnondry tsy misy mpiaro tika amo o firenena rehoe. (Ezek. 38:10-12) Tsy managne fitaovagne fialiagne naho tsy mahay mialy tika. Hoe mora tafihegne zay ka tika amy iareo. Faie tsy mahatrea ty raha treantika iareo. Ty anto’e, matoky tika fa misy anjely i Jehovah tsiefa mitobe magnodidigne antika, sady vognogne hiaro antika. Akore ty hahatreava o firenena rehoe izay, iareo aza tsy mino an’Agnahare? Tena ho tampoke iareo naho fa hialy ho antika i tafy i Jehovah rey!​—Apok. 19:11, 14, 15.

14. Ino iaby ty raha azontika atao mba hiomanagne amy ty raha hiseho amy ty hoavy?

¹⁴ Ino ty fiomanagne mila ataontika amy izao? Tsy toko’e hieretseretse tika tie o raha ara-nofò ro tena lahibey amy ty fiaignagne. Ty anto’e, tsy maintsy hafoentikagne rey indraike andro agne. Mila mionogne amy ze raha anagnantikagne areke tika, sady tena toko’e ho fale tika satria mifandrambe marine amy i Jehovah. Mila mahafantatse soa an’Agnahare ka tika. Satria arakarake ty ahafantarantikagne i Andrianagnaharentikagney ro vao mainke hahavy antika ho rese lahatse tie vita’e ty miaro antika naho fa hanafike antika ty Goga boake a Magoga agne.

15. Ino ty raha niaigna i Davida, le nahavy aze hatoky fa tsy handiso tamà aze ty Jehovah?

¹⁵ Dineho ka ty raha hafa nagnampe i Davida toy fa afake magnampe antika hahavita hiatreke fitsapagne. Hoe reke: “Andramo le henteo fa soa ty Jehovah. Sambatse ze ndaty mialoke ama’e.” (Sal. 34:8) Trea amo o andine’e rehoe ty anto’e nahavy i Davida hatoky fa afake magnampe aze ty Jehovah. Mateteke reke ro niantehetse tamy i Jehovah, le tsy nandiso tamà  aze ka i Andrianagnahare’ey. Naho fa nialy tamy i Goliata, i Filistina bey naho aboy, ohatse ty Davida tamy ireke mbe niajajay, le izao ty rineha’e tamo o mpialy mahery iohoe: ‘Hatolo i Jehovah ahy an-tagnako eto rehe tie anito.’ (1 Sam. 17:46) Naho fa nanompo i Saoly mpanjaka ty Davida tafara tatoy, le mateteke ro nite hamono aze ty Saoly. Faie lava “nanohagne” aze avao ty Jehovah. (1 Sam. 18:12) Ireo ty nahavy i Davida natoky fa tena hagnampe aze amy ze olagne atrehe’e ty Jehovah.

16. Akore ty ‘agnandramantika’ ty hasoa i Jehovah?

¹⁶ Vao mainke tika hatoky tie ho vita i Jehovah ty handrombake antika amy ty hoavy, naho amy izao tika le fa zatse miantehetse amy ty tari-dala’e. Mila managne finoagne naho vognogne hiantehetse amy i Jehovah tika naho fa te hangatake andro tsy hiasagne mba hahafahagne mamonje havoriambey faritse ndra vondrom-paritse. Hoe zay ka naho te hagnova ty lera iasantikagne tika mba hahafahagne magnatreke i fivoriantikagne rey naho hampitomboagne ty fanompoantika. Akore naho tsy magneke i fangatahantikagney i sefontikagney, sady roahe’e tika? Hatoky vao tika tie tsy hienga antika ty Jehovah sady lava hagnomey ze raha paliaentika reke? (Heb. 13:5) Maro ty mpanompo marain-tsy hariva nahatsapa tamy ty raha niaigna’e tie lava nagnampe iareo avao ty Jehovah tamy ty fotoagne tena nipaliae iareo aze. Tsy mivalike vata’e ty Jehovah.

17. Ino ty andinin-teny hoahy ty taogne 2022, le nagnino io ro mete soa?

¹⁷ Tsy misy raha toko’e hatahorantikagne ty raha hiseho amy ty hoavy satria agnilantikagne eo ty Jehovah. Tsy hienga antika zao i Andrianagnaharentikagney naho mbe manao voalohan-draha ty fanompoagne aze avao tika. Nijobògne ty Filan-keve-pitantanagne ho andinin-teny hoahy ty taogne 2022 toy areke ty Salamo 34:10 mba haniahiagne antika tie mila miomagne amy ty raha sarotse hiseho amy ty hoavy tika sady mila matoky tie tsy hienga antika ty Jehovah. Izao ty rehafe o andinin-teny iohoe: “Ze mipay i Jehovah tsy ho ore raha soa.”