1. Nagnino ro fahendreagne ty miomagne mialoha amy ty loza?

 MIARO ty fiaintika ty fiomanagne mialoha. Naho fa misy loza zao ohatse, le mateteke ze ndaty niomagne ro voaro sady afake magnampe ty hafa. Te hagnampe o ndatio ty fikambanagne raike a Eropa agne toy, le hoe iareo: “Ze soa fiomanagne tsy ho tampohe ty loza.”

2. Nagnino tika ro toko’e ho vognogne amy i haoreagne lahibeỳ?

² Ho tampoke ty hanomboha i “haoreagne lahibeỳ.” (Mat. 24:21) Tsy manahake ty ankamaroa o loza ila’eo io, satria haintika mialoha tie ho avy reke. Fa ho 2000 taogne lasa zay ty Jesosy ro nampitao o mpiana’eo mba ho vognogne amo o andro iohoe. (Vakio ty Matio 24:44.) Naho vognogne tika, le ho mora amantika ty hiatreke o fotoan-tsarotse iohoe sady ho afake hagnampe ty hafa hanao hoe izay ka.​—Lioka 21:36.

3. Nagnino ty fiaretagne, ty fitretrézagne naho ty hatea ro magnampe antika ho vognogne amy i haoreagne lahibeỳ?

³ Misy toetse telo afake magnampe antika ho vognogne amy i haoreagne lahibeỳ. Akore naho fa asaegne hagnambara i lilim-pitsaragne mavesatsey tika, ie amy izao hanohetse antika o ndatio? (Apok. 16:21) Mila managne fiaretagne tika mba hankatoavagne i Jehovah, sady matoky fa hiaro antika reke. Akore ka naho misy amo o mpiara-manompo amantikagneo namoe ty fanagna’e ila’e ndra ie iaby? (Hab. 3:17, 18) Mila mitretré iareo tika, le hagnomey ze raha paliae iareo. Akore ka ty ho fihetsentikagne naho fa hanafike antika o firenena maromaro mitambatseo, le tsy maintsy miarake mitoboke amo o rahalahy naho o rahavaveo agnate ty fotoagne tsiampeampe tika? (Ezek. 38:10-12) Mila mampitombo ty hateantika iareo tika, mba hahavitantika miatreke o fotoan-tsarotse iohoe.

4. Akore ty anoroa ty Baiboly amantika, fa ilaegne ty mampitombo ty fanagnantika fiaretagne, fitretrézagne naho hatea?

 ⁴ Mandrisike antika ty Saontsin’Agnahare, mba hampitombo ty fanagnantika fiaretagne, fitretrézagne naho hatea. Hoe ty Lioka 21:19: “Naho miaretse nareo le hamonje ty fiai’areo.” Hoe ka ty Kolosianina 3:12: “Agnisio ty ... fitretrézagne.” Le ty 1 Tesalonianina 4:9, 10 ka mirehake tie: “Fa nampianaren’Andrianagnahare hifankatea nareo. ... Faie mandrisike anareo avao zahay, ry rahalahy, mba hampitombo izay avao.” Nisorategne hoahy ty Kristiana fa naneho fiaretagne, fitretrézagne naho hatea o andinin-teny rehoe. Faie mbe nila nanohy naneho o toetse rehoe avao iareo. Mila manao hoe izay ka tika. Magnampe antika amy izay ty fandinehagne ty fomba nanehoa o Kristiana voaloha’eo o toetse rehoe. Hotreantika ka ty azontika anahafagne iareo. Izay ty hahavy antika ho vognogne amy i haoreagne lahibeỳ.

5. Akore ty natao o Krisitiana voaloha’eo mba hahavità iareo hiaretse raha sarotse?

⁵ Nila niaretse ty Kristiana tamy ty andro i Paoly. (Heb. 10:36) Ankoatse ty olagne mpahazo ty ndaty tamy izay, le niatreke raha sarotse hafa ka iareo. Maro tamy iareo ty nenjehegne. Tsy ty mpitarike fivavahagne Jiosy avao ndra ty manam-pahefagne Romana avao ty nagnenjeke iareo fa ty keleia iareo ka. (Mat. 10:21) Nila nikezake mafe ka o fiangonagneo mba hanohetse o mpivalim-pinoagneo sady tsy hagnorike i fampianara iareo mampizarazaray. (Asa. 20:29, 30) Faie niaretse o Kristiana reo. (Apok. 2:3) Akore ty nahavità iareo izay? Nisaintsaigne ty ndaty ohatse soa amy ty fiaretagne amy Soratse Masigne ao iareo, agnisa izay ty Joba. (Jak. 5:10, 11) Nivavake iareo mba hahazo hery. (Asa. 4:29-31) Nifantoke amy ty soa ho azo iareo noho ty fiaretagne ka iareo.​—Asa. 5:41.

6. Ino ty azontika ianaragne boake amy ty raha natao i Merita mba hahavitagne hiaretse fagnenjehagne?

⁶ Ho vitantika ka ty hiaretse naho itika mianatse tsy tapake sady misaintsaigne ty ndaty ohatse soa miomba ty fiaretagne amy Baiboly ao, naho amo o boke aman-gazeteo. Izay ty natao i Merita, rahavave Albania agne, mba hahavita hiaretse ty fampijaleagne mafe natao ty keleia’e tama’e. Hoe reke: “Nitohigne ty foko naho fa iraho nianatse ty tantara i Joba amy Baiboly ao. Hoe ty Joba: ‘Tsy hagneke hivalike raho amparake ty imatezako.’ (Joba 27:5) Mbe tsy ampahafire ty fitsapagne nahazo i Joba ty fitsapagne nahazo ahy. Nijale mafe reke, ie amy izao tsy nihai’e ty anto’e nahavy i fitsapagney fa iraho tsy hoe izay.”

7. Ndra tie mbe tsy miatreke olagne lahibey aza tika tie amy izao, le toko’e hianatse hanao ino avao?

⁷ Vao mainke tika hahavita hiaretse naho vorahentika amy i Jehovah ty olagne mahazo antika. (Fil. 4:6; 1 Tes. 5:17) Va’e mbe tsy miatreke olagne lahibey rehe tie amy izao. Faie mivavake amy i Jehovah vao rehe mba hagnampe azo naho fa boseke, mivali-doha ndra naho fa lany ty hai’o? Naho zatse mipay ty fagnampea i Jehovah avao rehe amy ty olagne madinedineke mahazo azo amy izao, le azo antoke fa hanao izay avao ka rehe, naho fa hiatreke olagne lahibey amy ty hoavy. Amy izay rehe hatoky fa tena hai’e ty fotoagne mete soa naho ty fomba hagnampea’e azo.​—Sal. 27:1, 3.

8. Nagnino ty ohatse nenga i Mira ro ahatreavagne fa ty fiaretantika raha sarotse amy izao ro magnampe antika hahavita hiaretse amy ty hoavy? (Jakoba 1:2-4) (Henteo i sarey.)

⁸ Naho itika mahavita miaretse raha sarotse amy izao, le ho vitantika ty hiaretse i haoreagne lahibeỳ. (Rom. 5:3) Magnino tika ro mirehake izay? Satria maro amo o mpiara-manompo fa nivoasedra ty finoa’eo, ro nahatsapa fa  irey ty nagnampe aze hiatreke ty fitsapagne magnarake. Nagnasoa ty toetse iareo ty fiaretagne sady nagnatanjake ty finoa iareo tie, tena te hagnampe iareo ty Jehovah sady vognogne hanao izay. Le ze finoagne zay ty nagnampe iareo hahavita hiaretse ty fitsapagne magnarake. (Vakio ty Jakoba 1: 2-4.) Nahatsapa ty Mira, rahavave mpisava lalagne Albania agne, fa nagnampe aze hiaretse ty olagne mahazo aze amy izao ty raha niareta’e taloha. Kindraike reke le mahatsapa, fa hoe ie raike avao ty miatreke olagne maro. Faie nitadidie’e ty hamaro ty raha fa natao i Jehovah tama’e mba hanohagnagne aze tagnate ty 20 taogne lasa. Hoe reke amy ty vata’e: ‘Ko mivalike. Fa nagnampe azo hiatreke raha sarotse maro ty Jehovah, le manompoa aze avao.’ Azo’o atao ka ty misaintsaigne ty nagnampea’e azo vaho tsiela mba hahavita hiaretse. Matokia fa voamare’e ze fotoagne iaby iareta’o raha sarotse le hamale soa azo reke. (Mat. 5:10-12) Ie naho fa hanomboke i haoreagne lahibeỳ, le ho vita’o ty hiaretse sady vao mainke rehe ho tapa-kevetse ty hanao izay avao.

9. Akore ty nanoroa ty fiangonagne ta Antiokia a Siria agne fa nitretré iareo?

⁹ Dineho ty raha niseho naho fa nitrà ty hakeregne ty Kristiana ta Jodia tagne. Naho fa naharey izay ty fiangonagne ta Antiokia a Siria agne, le nalahelo i rahalahy iareo ta Jodia tagne rey iareo. Faie nanao raha iareo mba hampisehoagne tie mitretré. “Nanapa-kevetse iareo fa sambe handefa fagnampeagne arake ze vita’e hoahy o rahalahy mitoboke a Jodia agne reo.” (Asa. 11:27-30) Ndra tie mifankalavitse aza iareo, le nitapa-kevetse o Kristiana ta Antiokia tagne reo fa hagnampe ty mpiharo finoagne amy iareo.​—1 Jaona 3:17, 18.

10. Akore ty azontika ampisehoagne fitretrézagne, naho fa misy mpiara-manompo amantika azon-doza? (Henteo i sarey.)

¹⁰ Afake mitretré ka tika tie amy izao naho fa misy mpiara-manompo amantika azon-doza. Le avy le vognogne hagnampe tika. Azo atao ohatse ty magnontane o androanavi-pagnahio tie ino ty azo atao naho misy tetikasa hatao. Azo atao ka ty manao fagnomezagne hoahy ty asa magneran-tane ndra mivavake hoahy ze niazon-doza. b (Ohab. 17:17) Tamy 2020 zao ohatse, le nisy 950 mahery ty Komity Mikarakara ze Niazom-boigne nitendregne magneran-tane mba hagnampe ze mpiara-manompo nila fagnampeagne tamy COVID-19. Mankasitrake ze agnisa o komity iohoe tika. Ty fitretrézagne ty nandrisike iareo hizara fagnampeagne ara-nofo naho ara-pagnahy. Ty ila’e amy iareo ka namboatse ze simba ndra nagnoregne ty tragno o mpiara-manompò naho ty toeragne hanompoantika i Jehovah.​—Ampitahao amy ty 2 Korintianina 8:1-4.

11. Nagnino ro magnomey voninahitse i Raentika an-dagnitse agney ty fanehoantika fitretrézagne ty hafa?

¹¹ Naho fa itika mampiseho fitretrézagne afara i lozay, le ho voamare ty hafa ty fahafoezan-tegnantika. Tamy 2019, le nanimba ty Anjomba Fanjakagne ta Bahamas tagne ty Tsikolony Dorian. Naho fa namboatse i anjombay o rahalahintika reo, le nangatake fiaraha-miasa tamy ze ndaty raike tsy vavolombelogne zay. Le hoe reke: “Homeako ... fitaovagne, mpiasa vaho ze raha paliae’areo nareo. ... Noho ty fandamina’areo avao ty hanoako izay. Nanohigne ty foko ty nahatrea ty hatea’areo ty nama’areo.” Tsy mahafantatse i Jehovah ty ankamaroa o ndatio, faie maro amy iareo ty  mandineke ty raha atao o Vavolombelo i Jehovah-o. Tombotsoa ty mahafantatse fa ty raha ataontika mba hitretrézagne ty hafa, le mahavy o ndatio hiharine i Jehovah, i “Andrianagnahare mamindra foy”!​—Efes. 2:4.

12. Nagnino ty fanehoantika fitretrézagne amy izao ro magnomagne antika amy i haoreagne lahibeỳ? (Apokalypsy 13:16, 17)

¹² Nagnino tika ro mila mitretré naho fa agnate i haoreagne lahibeỳ? Rehafe ty Baiboly fa hiatreke raha sarotse ze ndaty tsy manohagne o politikao tie amy izao naho amy i haoreagne lahibeỳ. (Vakio ty Apokalypsy 13:16, 17.) Va’e hila fagnampeagne amy ty raha ilae’e mba hiveloma’e areke o mpiara-manompo amantikagneo amy izay. Naho fa ho avy mba hitsara o ndatio ty Jesosy Kristy, i Mpanjakantikay, le lonike reke mba hahatrea antika mitretré, amy izay tika mba ho agnisa ty hasae’e “handova i Fanjakagney.”​—Mat. 25:34-40.

13. Akore ty nampitomboa o Kristiana voaloha’eo ty hatea iareo ty hafa, arake ty Romanina 15:7?

¹³ Ty hatea ty namantaragne ty Kristiana voaloha’e. Faie nimora tamy iareo vao ty naneho hatea? Eretsereto moa ty tsy fitoviagne nisy tamy ty fiangonagne ta Roma tagne. Nisy tamy iareo Jiosy sady nitezaegne mba hankatò ty Lalà i Mosesy, faie ty ila’e hafa firenena le tena tsy nitovy ty fomba nagnabeazagne iareo. Nisy Kristiana ila’e ka ni-ondevo, le ty ila’e tsy ni-ondevo fa va’e ho ni-patorò. Akore ty niatreha o Kristiana reo o tsy fitoviagne rehoe sady hampitomboagne ty hatea iareo? Nandrisike iareo ty Paoly mba ‘handrambe soa ty hafa.’ (Vakio ty Romanina 15:7.) Ino ty dika izay? Ty rehake nadika tihoe “mandrambe” le midika tihoe mandrambe soa ndaty raike aman-kasoa fagnahy, ndra mandrambe ambahiny, ndra manao aze ho nama’o. Nirehake tamy i Filemona zao ohatse ty Paoly mba handrambe soa i Onesimosy i ndevo nilaỳ. Hoe reke: “Rambeso soa reke.” (Filem. 17) Nandrambe soa i Apolosy ka ty Akoila naho i Prisila. Tsy le nahay soa ty miomba o fivavahagne Kristianao ty Apolosy naho oharegne amy iareo. ‘Nandese iareo niarake tamy iareo’ areke ty Apolosy. (Asa. 18:26) Tsy nenga i Kristiana rey hampisaratsarake iareo ty tsy fitoviagne nisy tamy iareo teo fa nirambese iareo soa ty hafa.

14. Akore ty nanehoa i Anna mirovaly hatea?

¹⁴ Afake maneho hatea amo o mpiara-manompo amantikagneo ka tika, naho fa manao iareo ho namagne. Izay ka ty handrisike iareo haneho hatea amantika. (2 Kor. 6:11-13) Dineho ty raha niaigna i Anna mirovaly. Tafara kede ty nahazoa iareo fanendreagne vaovao ho misionera tan’Afrika Ahandrefagne agne le nanomboke i COVID 19. Noho i aretegney, le tsy afake nifandrambe tamy ty mpiara-manompo tamo o fiangonagneo iareo. Akore ty nanehoa iareo hatea? Nanao vidéoconférence iareo mba hifandrambesagne amo o rahalahy naho o rahavaveo, sady nirehafe iareo ty fagniria iareo mba hahafantatse soa i mpiara-manompo rey. Nitohigne ty fo i mpiara-manompo rey noho ty hatea naseho iareo mirovaly, le maro tamy iareo ty niantso naho nandefa mesaze. Nagnino iareo ro nanao ze kezake zay? Hoe ty Anna: “Nanohigne ty foko sady tsy halignoko ty hatea naseho o mpiara-manompò tamako naho ty keleiako ndra tamy ty mora ndra tamy ty sarotse. Izay ty mandrisike ahy haneho hatea ka.”

15. Ino ty ianara’o boake amy ty ohatse nenga i Vanessa miomba ty fanehoagne hatea amo o rahalahy naho o rahavaventikagneo? (Henteo i sarey.)

¹⁵ Maro amy ty mpiara-manompo amo o fiangonagneo ka, ro sambe managne ty fiavia’e naho ty maha ie aze. Afake mampitombo ty hateantika iareo tika naho mifantoke amy ty toetse soa iareo. Nisarotse tamy i Vanessa,  rahavave manompo a Nouvelle-Zélande agne, ty nifandrambe soa tamy ty mpiara-manompo tamo o fiangonagneo eo. Faie nanapa-kevetse reke tie ndra aleo’e manokagne fotoagne mba hiarahagne amy ty ndaty nanao raha nandagìgne aze, ta tie hihalavitse iareo. Ty nifanoa’e izay ty nagnampe aze hahatrea ty raha tea i Jehovah amy iareo. Hoe reke: “Nanomboke tamy ty naha mpiandraikitse faritse i valiko, le nifagnosehose tamy ty rahalahy naho ty rahavave sambe managne ty maha ie aze zahay, le nitreako fa tsy sarotse ty miarake amy iareo. Mahafale ahy zao ty mahatrea o tsy fitoviagne misy amo o mpiara-manompò. Azo antoke fa tea i Jehovah ka zay, satria reke nagnenga ndaty sambe hafa mba hanompo aze.” Naho mitovy fomba fihevetse amy i Jehovah miomba o mpiara-manompò tika, le porofoentika boake amy izay tie teantika iareo.​—2 Kor. 8:24.

16. Nagnino ro tena raha lahibey ty maneho hatea naho fa amy i haoreagne lahibeỳ? (Henteo i sarey.)

¹⁶ Tena lahibey ty hanehoantika hatea naho fa amy i haoreagne lahibeỳ. Naho fa hanomboke zay, le aia ty hahatreavantika fiarovagne? Dineho ty toromareke nimea i Jehovah o vahoa’eo toy naho fa nitafihegne o Babilona talohao: “Mandehana mizilike amy ty efitragno’o agnate’e ao ry ndatiko, le hilio i lalagney. Mietaha tsielatsiela, amparake ty handehana i fagnamelohagney.” (Isaia 26:20) Va’e mbe hihatse amantika ka o rehake rehoe naho fa avy i haoreagne lahibeỳ. Va’e manondro o fiangonantikagneo i “efitragno agnate’ey.” Le mampitamà ty Jehovah fa hiaro antika reke amy izay naho itika miharo raike amo o mpiara-manompò avao. Mila mikezake mafe tika amy izao mba handefetse amo o mpiara-manompo amantikagneo. Tsy izay avao fa mila maneho hatea amy iareo ka tika. Miankigne amy izay ty va’e hahavotso-belogne antika!

17. Naho miomagne manomboke amy izao tika, le ho afake hanao ino naho fa avy i haoreagne lahibeỳ?

¹⁷ Fotoan-tsarotse mbe tsy nisy amparake izay “i andro lahibey i Jehovah-y.” (Zef. 1:14, 15) Hiatreke ze raha sarotse zay ka tika vahoa i Jehovah. Faie naho miomagne manomboke amy izao tika, le ho tony avao sady afake hagnampe ty hafa. Hahavita hiaretse ty olagne iaby va’e hahazo antika tika. Naho fa mijale o mpiara-manompo amantikagneo, le hanao ze azontika atao tika mba hagnampeagne iareo le hitretré iareo naho hagnomey ze raha paliae iareo. Naho itika mianatse ty ho tea iareo tie amy izao, le ho vitantikagne ka ty haneho hatea iareo amy ty hoavy. Hamale soa antika ty Jehovah sady hagnomey antika fiaignagne nainai’e, le tsy ho tsiarontika sasa ty loza naho i haoreagne iaby rey.​—Isaia 65:17.