1-2. Ia o Zadoka zao? (1 Tantara 12:22, 26-28)

 ALAO sare an-tsaigne tie nisy lahilahy 340 000 mahery nivory mba hanao i Davida ho mpanjaka o Israelio. Nitoboke tagnila i Hebrona teo iareo tagnate ty telo andro. Nihehe iareo, nidebà sady nihira hira fideragne hoahy i Jehovah tam-pifaleagne. (1 Tan. 12:39) Tagnate o lahilahy maro reo ka ty ajalahy tanora raike atao tihoe Zadoka. Maro ty ndaty va’e tsy ho nahavoamareke aze. Faie nahavoamareke i Zadoka ty Jehovah, le natao’e ze hahafantarantika tie tao reke. (Vakio ty 1 Tantara 12:22, 26-28.) Ia o Zadoka zao?

² Mpisorogne niara-niasa tamy i Abiatara Mpisorom-bey ty Zadoka. Nimean’Andrianagnahare fahendreagne naho fahaiagne mamantatse ty zoton’arofo’e ka ty Zadoka. (2 Sam. 15:27) Nandeha mbamy i Zadoka mbeo o ndatio naho fa nipay torohevetse. Lahilahy nanagne herim-po ka reke. O toetse nanagna i Zadoka iohoe ty hodinehentika amy ty lahatsoratse toy.

3. a) Nagnino o mpanompo i Jehovah-o ro mila managne herim-po? b) Ino ty raha hodinehentika amy ty lahatsoratse toy?

³ Amo ze o andro fara’e zao, le vao mainke manafike o vahoan’Agnahareo ty Satana. (1 Pet. 5:8) Mila bey herim-po tika mba hahavitantika hiaretse amparake ty iavia ty fotoagne handringana i Jehovah i Satana naho ty tontolo’e toy. (Sal. 31:24) Andao areke tika handineke fomba telo azontika anahafagne ty herim-po i Zadoka.

TOHAGNO I FANJAKÀN’ANDRIANAGNAHAREY

4. Nagnino o vahoa i Jehovah-o ro mila managne herim-po naho fa hanohagne i Fanjakàn’Andrianagnaharey? (Henteo i sarey.)

⁴ Mila manohagne i Fanjakàn’Andrianagnaharey amy ty fo tika satria vahoa i Jehovah. Faie mila herim-po ty fanoagne izay kindraike. (Mat. 6:33) Mila managne herim-po ohatse tika mba  hahafahantika miaigne mifagnarake amy ty fitsipy i Jehovah naho hitory ty talily soa miomba i Fanjakagney amy ty tontolo raty toy eto. (1 Tes. 2:2) Vao mainke mizarazara ka ty tontolo toy ty amy izao noho ty olagne ara-politike. Mila managne herim-po areke tika mba tsy homba ty atia naho ty aroa vaho tsy handrambe anjara amo o debà ara-politikeo. (Jaona 18:36) Maro ty vahoa i Jehovah miatreke olagne ara-bola, ampijalegne ndra gadraegne satria tsy mandrambe anjara amy ty politike ndra tsy manao maramila.

5. Nagnino ty Zadoka ro nila nanagne herim-po naho fa nanohagne i Davida?

⁵ Tsy ty hanao i Davida ho mpanjaka avao ty anto’e nandehana i Zadoka ta Hebrona agne. Ninday fitaovam-pialiagne ka reke naho fa nimbeo sady nivognogne hialy. (1 Tan. 12:38) Vognogne handeha hialy miarake amy i Davida naho hiaro o Israelio tamy ty fahavalo iareo reke. Va’e maramila mbe tsy zatse aly ty Zadoka faie lahilahy bey herim-po reke.

6. Nagnino ty herim-po i Davida ro ohatse soa hoahy i Zadoka? (Salamo 138:3)

⁶ Akore ty nahavy i Zadoka mpisorogne ho bey herim-po? Maro ty lahilahy bey herim-po naho matanjake nifanta’e. Azo antoke fa niana-draha boake amy irey reke. Mpitarike naho mpialy bey herim-po zao ohatse ty Davida, le izay ty nahavy o Israelio te hanao aze ho mpanjaka. (1 Tan. 11:1, 2) Nangatake tamy i Jehovah avao ty Davida mba hampea’e handrese ty fahavalo’e. (Sal. 28:7; vakio ty Salamo 138:3.) Niana-draha boake amy ty lahilahy hafa bey herim-po ka ty Zadoka. Agnisa izay zao ty Joiada naho i Benaia ana-dahi’e vaho i mpitari-tafike 22 nanohagne i Davida rey. (1 Tan. 11:22-25; 12:26-28) Tapa-kevetse ty hanao i Davida ho mpanjaka naho hiaro aze o lahilahy reo.

7. a) Ia ty ndaty bey herim-po amy hinane zao azontika tahafegne? b) Arake i video oy, ino ty ianarantikagne boake amy i Rahalahy Nsilu?

⁷ Ho bey herim-po ka tika naho mandineke ty modely ty ndaty hafa nampiseho herim-po  mba tsy hivalihagne amy i Jehovah naho i Fanjakà’ey. Nandietse mafe ty Jesosy Kristy, i Mpanjakantikagney naho fa nisy nanere aze handrambe anjara tamy ty politike tamy ty tontolo i Satana toy eto. (Mat. 4:8-11; Jaona 6:14, 15) Niantehetse tamy ty hery boake amy i Jehovah avao reke. Managne tanora maro ohatse soa ka tikagne ty amy izao. Nandietse tsy hanao maramila naho tsy handrambe anjara amy ty raha misy ifandrambesa’e amy ty politike iareo. Magnino naho hentea’o amy jw.org ty raha niaigna iareo? a

AMPEO O RAHALAHIO

8. Naho fa ombia o androanavi-pagnahio ro mila herim-po mba hagnomeagne ze raha ilae o rahalahio?

⁸ Tea mifagnampe o vahoa i Jehovah-o. (2 Kor. 8:4) Faie misy fotoagne le mitake herim-po ty fanoagne izay. Naho fa misy aly ohatse, le tsapa o androanavi-pagnahio tie mipay fampaherezagne naho fanohagnagne o rahalahy naho rahavaveo sady va’e hipay hanegne ara-nofo naho ara-pagnahy ka. Noho ty hatea iareo o rahalahy naho rahavaveo, le manao sorogne ty fiai’e o androanavi-pagnahio mba hagnomeagne ze raha ilae iareo. (Jaona 15:12, 13) Manahake ty herim-po nanagna i Zadoka iareo naho fa manao izay.

9. Arake ty 2 Samoela 15:27-29, ino ty raha nampanoe i Davida i Zadoka? (Henteo i sarey.)

⁹ Niatreke raha nagnoho-doza ty Davida tamy ty fiaigna’e. Nitapa-kevetse ty hamono aze ty Absaloma ana-dahi’e mba hahafaha’e mahazo i fanjakà’ey. (2 Sam. 15:12, 13) Nila niala ta Jerosalema tao malaky areke ty Davida! Hoe reke tamy i mpanompo’e rey: “Andao hilay fa tsy hisy hovotsotse amy i Absaloma eto tika!” (2 Sam. 15:14) Sambe nandeha iaby i mpanompo i Davida rey, le avy eo nitrea’e tie toko’e hisy ndaty hiheregne a Jerosalema agne, mba hampahafantatse aze ty teteke natao  i Absaloma. Nagnirake i Zadoka naho mpisorogne hafa hiheregne an-tanàgne agne areke reke mba hitsikilo ty agne. (Vakio ty 2 Samoela 15:27-29.) Nila nitao soa iareo satria tena nagnoho-doza o raha nampanoe i Davida iareo iohoe. Ndaty tea tegna, mpamale fate naho mpamadike ty Absaloma. Mba eretsereto moa ty ho natao’e naho nitra’e nitsikilo aze ty Zadoka naho i mpisorogne ila’e rey!

10. Akore ty natao i Zadoka naho i ndaty niarake tama’e rey mba hiarovagne i Davida?

¹⁰ Nisy teteke nomane i Davida, le nangatahe’e mba hagnampe aze ty Zadoka naho i Hosay nama’e tsy mivalike. (2 Sam. 15:32-37) Mba hahafaha i Hosay magnampe i Davida areke, le sare nanohagne i Absaloma reke sady nagnomey torohevetse aze miomba ty hanafihagne i Davida. Nampahafantare’e i Zadoka naho i Abiatara ty raha nisy naho fa niavy eo. (2 Sam. 17:8-16) Le iareo roe lahy ka ty nampahafantatse izay i Davida. (2 Sam. 17:17) Noho ty fagnampea i Jehovah, le nahavita asa tena lahibey ty Zadoka naho i mpisorogne ila’e rey mba hiarovagne ty fiay i Davida.​—2 Sam. 17:21, 22.

11. Akore ty azontika anahafagne ty herim-po i Zadoka naho fa magnampe o rahalahio?

¹¹ Akore ty ampisehoantika tie bey herim-po manahake i Zadoka tika naho asaegne magnampe o rahalahio naho fa misy loza? 1) Magnoriha toromareke. Naho fa misy loza miseho, le tena lahibey ty miharo saigne. Ankatoavo ty toromareke boake amy ty sampagne misy azo. (Heb. 13:17) Toko’e hodinehe o androanavi-pagnahio mateteke ty toromareke miomba ty fiomanagne toko’e hatao amy ty loza arake ty natiora naho ty toko’e hatao naho fa agnate i lozay. (1 Kor. 14:33, 40) 2) Manàgna herim-po faie mitaoa avao ka. (Ohab. 22:3) Mieretsereta soa heike aloha ty hanao raha raike. Mikezaha ho voaro naho mbe azo atao. 3) Miantehera amy i Jehovah. Tadidio fa sambe tea i Jehovah ho voaro ndra irehe ndra o rahalahio. Afake miaro azo reke naho fa magnampe o rahalahio rehe.

12-13. Ino ty ianarantika boake amy ty raha niaigna i Viktor naho i Vitalii? (Henteo i sarey.)

 ¹² Dineho ty tantara i Viktor naho i Vitalii. Mpiharo finoagne iareo. Niasa mafe iareo mba haneseagne hanegne naho rano hoahy ty mpiharo finoagne ama’e, ta Ukraine agne. Hoe ty Viktor: “Nipay hanegne mbaombao zahay. Mateteke zahay ro naharey ndaty nifampitifitse tsy lavitse anay. Nisy rahalahy zay nagnomey hanegne hatao fagnomezagne. Nagnampe mpitory maro tagnate ty fotoagne tsiampeampe i fagnomezagne nimea’ey. Tamy zahay nampilitse i hanegney tagnate kamio aoy, le nisy bomba nipoake 20 metatse miala anay. Nihalale mafe tamy i Jehovah avao raho tagnate i androy mba hanagne herim-po hahafahako manohy magnampe o mpitorio.”

¹³ Hoe ty Vitalii: “Tena nila herim-po zahay. Naharetse 12 lera ty niliako voaloha’e, le nivavake tamy i Jehovah avao raho tagnate ze fotoagne zay.” Nibey herim-po ty Vitalii faie nitao soa ka reke. Hoe indraike reke: “Nivavake tamy i Jehovah raho mba hanagne fahendreagne naho hiambane. Ze lalagne natoro o manam-pahefagneo avao ty nandehanako. Nagnatanjake ty finoako ty nahatrea o rahalahy naho rahavaveo niara-niasa. Nafaha iareo ze raha nikalagne tan-dalagney, le namory hanegne naho akanjo ho anay vaho nagnomey toeragne hitofa’ay ka iareo.”

KO MIVALIKE AMY I JEHOVAH

14. Ino ty va’e ho voka’e naho misy ndaty tena teantika miala amy i Jehovah?

¹⁴ Agnisa ty raha mahakivy antika ty mahatrea ty keleiantika ndra ty namagne maifitse antikagne miala amy i Jehovah. (Sal. 78:40; Ohab. 24:10) Noho i ndatỳ tena teantikagne ty mahavy izay mafe amantika. Hoe izay ty nitsapa i Zadoka faie tsy nivalike reke. Hagnatanjake azo ty fitsikombe nimei’e naho miatreke raha hoe izay ka rehe.

15. Nagnino ty Zadoka ro nila nanagne herim-po mba tsy hivalihagne amy i Jehovah? (1 Mpanjaka 1:5-8)

¹⁵ Tsy nivalike tamy i Jehovah ty Zadoka ndra tie nifily ty hivalike aza ty Abiatara nama’e maifitse aze. Niseho ze raha zay tamy ty fara ty fotoagne nanjaka i Davida. Naho fa niantetse ty Davida sady fa tsy niafake niala tam-pandreagne eo sasa, le nikezake nanao ty tegna’e ho mpanjaka ty Adonia ana-dahi’e, ie amy izao i Solomona ty nitea i Jehovah ho mpanjaka. (1 Tan. 22:9, 10) Nifily ty hanohagne i Adonia ty Abiatara. (Vakio ty 1 Mpanjaka 1:5-8.) Naho fa nanao izay reke, le tsy tihoe nivalike tamy i Jehovah avao fa tamy i Davida ka. Eretsereto moa ty alahelo naho ty hadisoam-panantenagne nitsapa i Zadoka tamy izay. Fa 40 taogne mahery iareo roe ty niarake nanao ty asa ty mpisorogne. (2 Sam. 8:17) Iareo roe ty niarake ninday i “Vata masy i tena Andrianagnahareỳ.” (2 Sam. 15:29) Tamy ty voaloha’e, le sambe nanohagne i Davida Mpanjaka iareo sady nanao raha maro tamy ty fanompoagne i Jehovah.​—2 Sam. 19:11-14.

16. Ino ty raha va’e nagnampe i Zadoka tsy hivalike?

¹⁶ Tsy nivalike ty Zadoka ndra tie nivalike tamy i Jehovah naho i Davida aza ty Abiatara. Tena natokisa i Davida ty Zadoka. Naho fa nifantatse i raha natao i Adoniay, le nagnirake i Zadoka, i Natana naho i Benaia ty Davida mba hagnosotse i Solomona ho mpanjaka. (1 Mpanj. 1:32-34) Tsy maintsy ho nampahery i Zadoka ty nahatrea ty ohatse nimea ty ndaty hafa nanompo i Jehovah, agnisa izay ty Natana. Tsy nivalike tamy i Jehovah reke sady nanohagne i Davida Mpanjaka avao. (1 Mpanj. 1:38, 39) Naho fa ni-mpanjaka ty Solomona, le “tinendre hisolo i Abiatara ty Zadoka.”​—1 Mpanj. 2:35.

17. Akore ty azo’o anahafagne i Zadoka naho nivalike tamy i Jehovah ty ndaty tena tea’o?

¹⁷ Akore ty azo’o anahafagne i Zadoka? Naho fa mifily ty hiala amy i Jehovah ty ndaty maifitse  azo, le atorò tie tsy mivalike amy i Jehovah rehe. (Jos. 24:15) Hagnatanjake azo naho hagnomey ze herim-po ilae’o ty Jehovah. Miantehera amy i Jehovah amy ty alala ty vavake, le ze ndaty tsy mivalike ama’e ro ifandrambeso. Sarobily amy i Jehovah ty tsy fivaliha’o le hamale soa azo reke.​—2 Sam. 22:26.

18. Ino ty raha ianarantika boake amy ty raha niaigna i Marco naho i Sidse?

¹⁸ Dineho ty tantara i Marco naho i Sidse vali’e. Niala tamy ty hamarenagne ty ana iareo roe vave. Hoe ty Marco: “Naho managne anake rehe, le azo antoke fa tena tea’o iareo. Manao ze azo atao ka rehe mba hiarovagne iareo. Naho mifily ty hiala amy i Jehovah areke iareo, le tena mamparare fo zay. Faie nagnampe anay mba hahavita hiaretse izay ty Jehovah. Natao’e afake mifampahery zahay. Naho fa nikivy raho le nampahery ahike ty valiko, faie naho fa nikivy reke le iraho ka ty nampahery aze.” Hoe ty Sidse: “Tsy ho nahavita niaretse igne zahay naho tsy i Jehovah ro nagnampe anay. Tena nikivy raho sady nagnamelo-tegna tie noho ty hadisoako ty nahavy iareo niala tamy i Jehovah, le nirehafeko tamy i Jehovah zay. Andro tsiampeampe tafara izay, le nisy rahavave fa tsy nitreako tagnate ty taogne maro zay nagnantogne ahike tam-pivoriagne agne. Natao’e tan-tsoroko eo i tagna’ey sady nagnente ahike reke le nirehake tie: ‘Tadidio Sidse, fa tsy irehe ro diso!’ Nampea i Jehovah raho le nifale avao tamy ty fanompoagne aze.”

19. Tapa-kevetse ty hanao ino rehe?

¹⁹ Tea i Jehovah naho bey herim-po manahake i Zadoka ty mpanompo’e iaby. (2 Tim. 1:7) Faie tea’e tika naho miantehetse ama’e fa tsy miantehetse amy ty herintika manokagne. Naho fa miatreke raha mitake herim-po areke rehe, le mangataha fagnampeagne amy i Jehovah. Afake matoky rehe fa hagnampe azo ho bey herim-po manahake i Zadoka reke!​—1 Pet. 5:10.