1-2. Ino ty olagne atrehe ty Kristiana amy izao, manahake i Lota?

 VA’E hahatsapa manahake i Lota tika naho fa magnente ty findesam-batagne raty trea amy ty tontolo toy eto. ‘Tena nalahelo reke naho fa nahatrea ty findesam-batagne raty fa tsy nanagnan-kegnatse natao o ndatio.’ Ty anto’e, nihai’e tie heje i Raentika an-dagnitse agney ze raha zay. (2 Pet. 2:7, 8) Nandrisike aze halaigne ty findesam-batagne raty natao ty mpiara-belogne tama’e ty taho’e naho ty hatea’e an’Agnahare. Miara-miaigne amy ty ndaty hoe izay ka tika amy izao satria iareo zara’e naho magnaja ty fitsipy i Jehovah miomba ty findesam-batagne ndra tena tsy magnaja aze. Faie ndra tie eo zay, le afake ty halio findesam-batagne avao tika naho tea an’Agnahare sady matahotse aze.​—Ohab. 14:2.

² Nimey i Jehovah torohevetse hagnampe antika hahavita izay tika amy boke Ohabolana ao. Ty Kristiana iaby, ndra lahilahy ndra ampela, ndra tanora ndra antetse, le sambe afake mandrambe soa boake amy ty torohevetse feno fahendreagne trea ao.

3. Ino ty anto’e raike mahavy antika mila miaro ty fontika, arake ty Ohabolana 17:3? (Henteo i sarey.)

³ Mandineke ty fontika ty Jehovah. Ty dika izay, vazoho’e ty raha tsy trea ty hafa fa mietake am-pontikagne ao sady oni’e ty tena maha ie antika. Izay ty anto’e lahibey hiarovantika ty fontika agn’ohatse. (Vakio ty Ohabolana 17:3.) Ho teà’e tika naho fenoentika ty fahendrea’e ty saintika satria irey ro magnampe antika hahazo havelogne nainai’e. (Jaona 4:14) Naho manao izay tika, le tsy ho voatao i Satana naho ty tontolo’e toy haloto findesam-batagne naho hagnorike i heve-drati’e manimbay. (1 Jaona 5:18, 19) Naho minamagne soa amy i Jehovah tika, le vao mainke  ho tea naho hagnaja aze. Tsy teantika ty hampalahelo i Raentikagney, le hejentika ndra ty mieretseretse avao aza tie hanao fahotagne. Naho fa te hanao raha raty tika, le soa ty mieretseretse tie: ‘Iraho vao le hisatry raha hanao raha hampalahelo ty ndaty tea ahy?’​—1 Jaona 4:9, 10.

4. Nagnino ty taho i rahavavey i Jehovah ro niaro aze tsy ho rese ty tsapa hevetse haloto findesam-batagne?

⁴ Niazo ty tsapa hevetse haloto findesam-batagne ty rahavave raike atao tihoe Marta b, mitoboke a Kroasia agne. Hoe reke: “Tsapako tie sarotse ty hahavita hisaigne soa ndra ty handrese ty fagniriagne hanao raty mba hahazoagne fahafinaretagne tsiela boake amy ty fahotagne. Faie niaro ahy ty fatahorako i Jehovah.” Nagnino ty tahotse an’Agnahare ro miaro antika? Hoe ty Marta: ‘Nisaintsaigneko ty ho voka-drati’e naho mandrambe fanapahan-kevetse raty raho.’ Izay ka ty toko’e hataontika. Ty tena raty le tihoe hampikoretse ty arofo i Jehovah tika sady tsy ho afake hanompo aze nainai’e naho rese ty tsapa hevetse.​—Gen. 6:5, 6.

5. Ino ty azo’o ianaragne boake amy ty tantara i Leo?

⁵ Naho matahotse i Jehovah tika, le hitao mba halio findesam-batagne fa tsy hipay taly tsarà’e. Niana-draha boake amy izay ty Leo, a Kongo agne. Nanomboke niarake amo o naman-dratio reke, 4 taogne tafara ty badisa’e. Nihevetse reke fa tsy voatere hanota naho fa tsy manao ty raty fatao iareo. Ie tsiela tafara izay, le nivoatarike hinon-toake naho haloto findesam-batagne reke. Tafara izay reke, le nanomboke nisaintsaigne ty raha nampianare ty rae aman-drene’e Kristiana, naho ty hafaleagne nitsapa’e taloha. Nitonga saigne reke naho fa nanao izay. Nimpoly tamy i Jehovah reke noho ty fagnampea o androanavi-pagnahio. Androanavi-pagnahy sady mpisava lalagne manokagne reke ty amy izao sady mahafale aze ty manao ireo.

6. Ia ty ampela agn’ohatse roe hodinehentika ato?

 ⁶ Andao tika handineke ty Ohabolana toko faha-​9. Trea ao ty miomba ty fahendreagne naho ty hagegeagne. Oharegne amy ty ampela roe sambe hafa iareo ty ao. (Ampitahao amy ty Romanina 5:14; Galatianina 4:24.) Naho fa mandineke o toko iohoe tika, le tsiarovo fa tea ty tontolo i Satana toy naho tsy misy raha eretseretentika afa-tsy tihoe hila ndaty naho hagnente sare vetaveta. (Efes. 4:19) Tena lahibey areke ty hikezahantika hanagne tahotse an’Agnahare avao naho hiala amy ty raha raty. (Ohab. 16:6) Afake ty handrambe soa boake amo o toko iohoe tika iaby ndra lahilahy ndra ampela. Sambe nanolotse fanasagne amy ty ndaty mbe tsy le nahatrea fiaignagne ndra mbe “tsy vory hilala” o ampela rehoe. Sambe nanao hoe izao iareo tie: ‘Mandrosoa an-tragnoko atoa le mihinàna.’ (Ohab. 9:1, 5, 6, 13, 16, 17) Tena sambe hafa ty nivoka’e tamy ze ndaty nandrambe i fanasagney.

7. Mitarike mbaia ty fanasà i ampela gegey, arake ty Ohabolana 9:13-18? (Henteo i sarey.)

⁷ Dineho ty fanasà i “ampela gegey.” (Vakio ty Ohabolana 9:13-18.) Mafana fo reke ty mitoka i ndaty tsy le nahatrea fiaignagne rey tie, “mbetoa” le andao tika hiarake hihinagne. Ino ty niafarà ty ndaty nagneke i fanasagney? ‘Fate ty nandigne iareo tao.’ Va’e hahatsiaro rehake agn’ohatse mitovy amy izay ka rehe am-piandoha ty boke Ohabolana ao. Mampitao antika miomba ty “ampela mitsinginiotse” naho “raty findesam-batagne” reke ty ao. Hoe reke: “Mijogne mbamy fate mbeo agne ty tragno’e.” (Ohab. 2:11-19) Misy fampitaoagne miomba ty “ampela mitsinginiotse” “mizotso mbamy fate mbeo agne” ka ty amy Ohabolana 5:3-10 ao.

8. Ino ty fanapahan-kevetse mila rambesentika?

⁸ Mila mijobogne ty raha hatao’e ze maharey i fanasà i “ampela gegey.” Hagneke i fanasà’ey vao iareo sa handietse? Va’e mila mijobogne ty raha hataontika hoe izay ka tika. Ino ty hataontika naho fa itika tendreke tsapa hevetse haloto findesam-batagne ndra hagnente sare vetaveta amy tele ndra amy Internet ao?

9-10. Ino ty anto’e mahavy antika toko’e hitao mba tsy haloto findesam-batagne?

⁹ Misy anto’e soa mahavy antika toko’e hitao mba tsy haloto findesam-batagne. Hoe i “ampela mitsinginiotsey” tie: “Mamy ty rano nangalaregne.” Ino o “rano nangalaregneo”? Ampifandrambese ty Baiboly amy ty rano mamelombelogne ty fahafinaretagne azo o mpivalio naho fa iareo mifampila. (Ohab. 5:15-18) Ze mpivaly vita soratse ara-dalàna avao ro engagne hankamamy ty fahafinaretagne boake amy i filagney. Izay ty tsy mampitovy aze amy i “rano  nangalaregney.” Va’e ho filagne tsy ara-dalàna ndra fijangajangagne areke ty teagne ho rehafegne amy tihoe rano nangalaregne. Mateteke ty ndaty mijangajanga ro mietake naho fa manao aze, manahake ty sata o mpangalatseo le mihilohilo avao. Va’e ho mamy i “rano nangalaregney” naho mieretseretse iareo mangalatse azey tie tsy nisy nahatrea ty raha natao iareo. Mampalahelo fa mamitake ty vata’e iareo! Ty anto’e, tsisy raha tsy vazoho i Jehovah. Tsy misy raha raty mandikoatse tihoe mamoe ty fankasitraha’e. Tsy ombia ho “mamy” zao areke ty rano nangalaregne. (1 Kor. 6:9, 10) Mbe misy anto’e hafa ka tsy maha mamy aze.

¹⁰ Va’e hahatsapa ho megnatse naho tsy misy dika’e, hivesatse tsy satrie’e vaho hampikorontagne ty keleia’e, ty ndaty mijangajanga. Mila mandeha amy ty lala ty hendre areke tika naho te hahavita handietse ty fanasà i ampela gegey. Tsy hifandrambe soa amy i Jehovah ka ty ndaty mijangajanga. Maro ka iareo ty azo ty areten-draty mahavy iareo tsy ho lava havelogne. (Ohab. 7:23, 26) Izao ty famaragnan-drehake amy ty toko faha-9 andine’e faha-18 ao: “Mbamy kibory mbeo agne ty ndaty magneke ho ambahini’e.” Nagnino areke ro maro ty ndaty magneke i fanasà’ey, ie amy izao loza ty voka’e?​—Ohab. 9:13-18.

11. Nagnino ty fagnenteagne sare vetaveta ro tena magnoho-doza?

¹¹ Agnisa ty fandrike mitarike o ndatio hagneke ty fanasa i ampelay ty fagnenteagne sare vetaveta. Misy mihevetse tie tsy magnoho-doza io. Faie mifanohetse amy izay aza, fa magnoho-doza io, sady mahavy ty ndaty magnente aze ho tsy misy vili’e naho ho andevoze’e. Mora mipiteke an-tsaigne ao ty sare maloto ro sarotse afahagne. Ty iloza’e aza, mampitombo ty fagnirian-draty ty fagnenteagne sare vetaveta fa tsy mamono aze. (Kol. 3:5; Jak. 1:14, 15) Maro amy ty ndaty magnente sare vetaveta ro manjare maloto findesam-batagne.

12. Akore ty ampisehoantika fa mitao tika mba tsy hagnente raha manaitaitse ty fagniriagne hila ndaty?

¹² Amy ty maha Kristiana antika, ino ty toko’e hataontika naho fa misy sare vetaveta miseho ty amy ty varam-bazaha ampiasaentika? Le avy le afaho malaky. Hahavita hanao izay tika naho mitadidy fa tsy misy raha sarobily mihoatse tihoe mifandrambe maifitse amy i Jehovah. Va’e hanaitaitse ty fagniriagne hila ndaty ndra ty sare tsy le tena vetaveta aza. Nagnino ka tika ro tsy toko’e hagnente irey? Satria i raha rey le hoe dingagne mitarike ho amy ty fijangajangagne am-pontikagne ao, le tsy teantika ty hanao izay. (Mat. 5:28, 29) Hoe ty David, androanavi-pagnahy raike a Tailandy agne: “Izao ty eretsereteko: ‘Maregne fa tsy le sare vetaveta ty henteako toy, faie ho fale amako vao ty Jehovah naho mbe manohy magnente itoy raho?’ Magnampe ahy hanao raha am-pahendreagne ty fieretseretako izay.”

13. Ino ty hagnampe antika hanao raha am-pahendreagne?

¹³ Hahavita hanao raha am-pahendreagne tika naho mikezake hanagne i tahotse tena iey, ty dika izay matahotse kera tsy hampifale i Jehovah. Ty anto’e, ty fatahoragne an’Agnahare ty “fiatomboha” ndra ty foto o “fahendreagneo.” (Ohab. 9:10) Hotreantika amy ty fanomboha ty Ohabolana toko faha-​9 ao fa oharegne amy ty “tena fahendreagne” i ampela agn’ohatse hafay.

14. Ino ty fanasagne hafa trea amy Ohabolana 9:1-6 ao?

¹⁴ Vakio ty Ohabolana 9:1-6. Treantika ao ty fanasagne boake amy ty Loharano naho ty Foto o tena fahendreagneo. Tsy ia zay fa i Mpamorogne antikagney, i aze tompo ty fahendreagney. (Ohab. 2:6; Rom. 16:27) Mirehake miomba ty tragno bey misy andrin-tragno fito i saren-drehake ampiasaegne aoy. Trea boake amy io fa matarike ty Jehovah sady rambese’e  soa ze ndaty magniry hampihatse ty fahendrea’e amy ty fiaigna’e.

15. Manasa antika mba hanao ino ty Andrianagnahare?

¹⁵ Manondro i “tena fahendreagney” i ampela agn’ohatse rehafegne amy Ohabolana toko faha-​9 aoy. Ianarantika boake amy ty raha atao’e fa matarike ty Jehovah sady tsiefa ty raha soa mea’e antika. Trea ao fa nikarakara hanegne mafiry i ampela agn’ohatsey. Hena nafangaro’e divay ty kinarakara’e. Nalami’e soa ka i lataba’e tan-tragno’e taoy. (Ohab. 9:2) Hoe ka ty andine’e 4 naho 5: “Hoe reke [i tena fahendreagney] amy ty ndaty mbe tsy vory hilala: ‘Miavia amako atoa le mihinàna.’” Nagnino tikagne ro toko’e ho avy an-tragno i tena fahendreagney agne sady hihinagne ty hanegne azotso’e? Satria tea i Jehovah ho hendre naho ho voaro o ana’eo. Tsy tea’e tihoe, fa voa tika vaho handrambe lesogne. Tsy tea’e tika hanao raha hampijale antika naho hanegnenantika. Izay ty mahavy aze “mitamiry fahendreagne hoahy ty ndaty maren-tane.” (Ohab. 2:7) Naho managne i tahotse tena iey tika le hagniry ty hampifale i Jehovah. Hitsanogne ty toroheve’e feno fahendreagne tika sady hahafale antika ty hampihatse izay.​—Jak. 1:25.

16. Nagnino ty taho i Alain an’Agnahare ro nagnampe aze handrambe fanapahan-kevetse aman-kilala? Le ino ty nivoka’e?

¹⁶ Nagnampe i Alain handrambe fanampahan-kevetse aman-kilala ty taho’e an’Agnahare. Androanavi-pagnahy reke sady Ramosé. Maro amy ty mpiara-miasa ama’e ro nihevetse fa fomba ianara iareo miomba ty firaisagne ty filma misy sare vetaveta. Faie hai’e tie diso zay. Hoe reke: “Noho ty tahoko an’Agnahare, le tapa-kevetse raho fa tsy hanagne ze fomba fihevetse zay. Nihazavaeko tamy i mpiara-miasa amako rey ka ty anto’e mahavy ahy tsy hagnente aze.” Nampihare’e ty toroheve i “tena fahendreagney”, le ‘nenga’e hitarike aze ty lala ty fahiratan-tsaigne.’ (Ohab. 9:6) Gaga ty ila’e amy i mpiara-miasa ama’e rey naho fa nahatrea ty tsy fivaliha’e, le fa mivory naho mianatse Baiboly zao iareo tie amy izao.

17-18. Ino ty fitahiagne ho azo ze magneke ty fanasagne boake amy i “tena fahendreagney”? Le ino ty raha fa tsy ligne iareo? (Henteo i sarey.)

¹⁷ Nampiasa fagnoharagne miomba o ampela roe rehoe ty Jehovah mba hanoroagne antikagne ty fomba hanagnagne hoavy sambatse. Ze magneke ty fanasà i “ampela gegey”, le mifantoke amy ty hahazoagne fahafinaretagne amy i rano nangalaregney. Tsy mba mieretseretse ty hoavi’e ty ndaty hoe izay. “Mbamy kibory mbeo agne ty hiafara’e.”​—Ohab. 9:13, 17, 18.

¹⁸ Faie tsy hoe izay ty hoavy ze ndaty magneke ty fanasagne boake amy i “tena fahendreagney!” Ty ambahini’e, le hankamamy i hanegne  mahasalama sady fa voaomagne soa ambone latabatse eoy. Hagnampe iareo hinamagne soa amy i Jehovah i hanegney. (Isaia 65:13) Hoe ty Jehovah tamy ty alala Isaia mpaminany: “Tsanogno soa raho, le ze hanegne tena soa ro kamao, amy izay nareo tena hankamamy hanegne mafiry.” (Isaia 55:1, 2) Mianatse ho tea ze raha tea i Jehovah naho halaigne ze raha heje’e tika. (Sal. 97:10) Mahafale antika ka ty manasa ty hafa mba handrambe soa amy i “tena fahendreagney.” Hanahake i mpanompo “mitokatoka mafe boake amy ty toeragne abo an-tanàgne aoy tika amy izay, le hanao tihoe: ‘Mbetoa ze ndaty mbe tsy nahatrea fiaignagne.’” Tsy amy izao avao tika naho ze ndaty magneke i fanasagney ro handrambe soa fa ho afake “hiaigne” nainai’e ka tika. Tsy hihelagne avao ty soa ho azontika naho “engantika hitarike antika ty fahiratan-tsaigne.”​—Ohab. 9:3, 4, 6.

19. Toko’e ho tapa-kevetse ty hanao inogne tikagne, arake ty Mpitoriteny 12:13, 14? (Henteo ty efajoro tihoe “ Mandrambe Soa Tika Naho fa Matahotse an’Agnahare.”)

¹⁹ Vakio ty Mpitoriteny 12:13, 14. Lonike ty fatahorantika an’Agnahare mba hiaro ty fontika naho hagnampe antika halio findesam-batagne sady hinamagne amy i Jehovah avao, amy ty tontolo raty fa marine ho rava toy eto. Handrisike antika io mba hanohy hitaogne ndaty fara izay ty maro mba hipay ty “tena fahendreagne” sady handrambe soa boake amy izay.