1. Ino ty raha tena manohigne ty fo o ndaty liagneo naho fa magnatreke ty fivoriantikagne? (Henteo i sarey.)

 ALAO sare an-tsaigne tie misy mpivaly raike vaho samba’e magnatreke fivoriagne amy i Anjomba i Fanjakagney ao. Tena nanohigne ty fo iareo ty fomba nandrambesagne iareo naho ty fifankateava o fiangonagneo. Naho fa noly iareo, le izao ty nirehafe i ampelay tamy i vali’e: ‘Miambake o Vavolombelo i Jehovah-o. Tena nahafinaritse ahy ty niarake tamy iareo.’

2. Nagnino ty ndaty ila’e ro nanjare tsy nanompo i Jehovah sasa?

² Tena miambake ty fifankateava o vahoa i Jehovah-o. Faie tsy voririke o Vavolombelo i Jehovah-o. (1 Jaona 1:8) Le arakarake ty ahafantarantikagne ty ndaty amo o fiangonagneo eo, ro vao mainke ahatreavantika ty handra iareo. (Rom. 3:23) Mampalahelo fa misy ndaty ila’e nanjare tsy nanompo i Jehovah sasa noho ty tsy fahavoririha ty hafa.

3. Ino ty amantaragne ty tena mpanonjohy ty lia i Jesosy? (Jaona 13:34, 35)

³ Henteo indraike i andinin-teny fototse ty fianaragne toỳ. (Vakio ty Jaona 13:34, 35.) Ino ty amantaragne ty tena mpanonjohy ty lia i Kristy? Hatea, fa tsy tihoe fahavoririhagne. Mareho ka fa tsy nirehake ty Jesosy tie: ‘Izay ty hahafantara’areo fa mpianako nareo.’ Fa hoe reke: “Izay ty hahafantara ze kila ndaty fa mpianako nareo.” Midika zay tie tsy o mpiana i Jesosio avao ro hahafantatse tie tena mpanonjohy ty lia’e iareo, fa ndra o ndaty tsy mpanompo i Jehovah-o ka aza, satria trea iareo tie mifankatea vata’e iareo fa tsy tea tegna.

4. Ino ty raha va’e tea ty ndaty ila’e ho fantatse miomba ty tena Kristiana?

⁴ Va’e hagnontane hoe izao o ndaty tsy Vavolombelogneo: ‘Nagnino ty hatea ro amantaragne ty tena mpanonjohy ty lia i Jesosy? Akore ty nanoroa i Jesosy tie tea’e o apostoli’eo? Vitantikagne vao ty hitsikombe i Jesosy?’ Mila mandineke o fagnonteneagne rehoe tika ndra tie fa Vavolombelo i Jehovah aza. Hagnampe antika haneho hatea amy ty hafa ty fanoagne izay, lohotsie naho nanao raha tsy mete iareo.​—Efes. 5:2.

5. Akore ty hagnazava’o i reha i Jesosy amy Jaona 15:12, 13 aoy?

⁵ Nirehafe i Jesosy fa tena miambake ty fifankateava o mpanonjohy ty lia’eo. (Vakio ty Jaona 15:12, 13.) Hoe ty Jesosy tamy iareo: “Izao ty liliko, le ty mba hifankateava’areo manahake ty niteavako anareo.” Ino ty dika izay? Nihazavae i Jesosy fa toko’e ho tea ty hafa ambone ty vatantikagne tika, le hahafoe ty fiaintikagne hoahy o Kristiana namantikagneo naho ilaegne zay. b

6. Akore ty ahatreavagne tie tena ilaegne ty managne hatea naho henteagne ty Baiboly?

⁶ Asongady ty Saontsin’Andrianagnahare fa tena ilaegne ty hatea. Maro zao ty ndaty tena tea ty andinin-teny retoa: “Andrianagnahare hatea.” (1 Jaona 4:8) “Teào manahake ty vata’o ty ragne’o.” (Mat. 22:39) “Mandrongogne hakeo lako ty hatea.” (1 Pet. 4:8) “Tsy ho levogne nainai’e ty hatea.” (1 Kor. 13:8) Trea amo o andinin-teny rehoe naho ty andinin-teny hafa fa tena ilaegne ty managne hatea naho ty maneho o toetse fanjaka iohoe.

7. Nagnino ty Satana ro tsy mahavita magnampe o ndatio mba hifankatea naho hiharo saigne?

 ⁷ Maro ty ndaty magnontane tie: ‘Akore ty amantaragne ty fivavahagne maregne? Sambe mirehake ze kila fivavahagne tie mampianatse ty maregne, faie tsy mitovy ty raha ampianare iareo miomba an’Andrianagnahare.’ Namorogne fivavahagne sambe karaza’e ty Satana, amy izay sarotse amo o ndatio ty hamantatse ty fivavahagne maregne. Faie tsy vita’e ty hamory ndaty boake amy ty tane sambe hafa, le hifankatea manahake ty mpirahalahy. I Jehovah avao ro mahavita izay. Ty anto’e, i Jehovah ty ifotora o hateao, le ze ndaty iasà ty fagnahy masigne naho tahie’e avao ro tena mahavita mifankatea. (1 Jaona 4:7) Izay ty nahavy i Jesosy nirehake tie ty hatea ro amantaragne ty tena mpanonjohy ty lia’e.

8-9. Ino ty tsapa ty ankamaroa o ndatio naho fa nahatrea ty fifankateava o Vavolombelo i Jehovah-o?

⁸ Maro ty ndaty nanjare nahay ty tena mpanonjohy ty lia i Jesosy noho iareo mifankatea. Hoe ty rahalahy Ian: “Tadidiko fa natao tamy ze toeragne fanoagne sporo narine anay zay ty havoriambey vondrom-paritse natreheko voaloha’e. Nagnente sporo tao raho volagne tsiampeampe taloha izay, faie tena tsy nitovy tamy ty findesam-bata ty ndaty tamy izay ty findesam-bata ty ndaty tamy i havoriambeỳ. Nahalala fomba iareo sady magnomey voninahitse an’Agnahare ty fisikina iareo. Ndra ty ajaja aza hendre iaby.” Hoe ka reke: “Falefale naho tea filongoagne o ndaty rehoe. Nirieko ty mba hanagne ze toetse rezay. Tsy misy tsiaroko ndra raike ty lahajaka tamy izay, fa ty findesam-bata o Vavolombelo i Jehovah-o mbe tsiaroko hatrake amy izao.” c Noho itika mifankatea ty mahavy izay. Teantika o rahalahy naho o rahavaventikagneo, le soa fagnahy naho magnaja iareo tika.

⁹ Hoe izay ka ty nitsapa i rahalahy John tamy ie nagnatreke fivoriagne voaloha’ey: “Tena soa fagnahy ... ze ndaty ao. Ty fifankateava iareo ro naharese lahatse ahy tie ty fivavaha iareo ro maregne.” d Maro ty tantara mampiseho tie ty vahoa i Jehovah ro tena Kristiana, fa tsy ireo avao.

10. Naho fa ombia tika ro tena toko’e haneho hatea? (Henteo ka i fagnamarehagne ambane pejey.)

¹⁰ Fa nirehafentikagne tamboaloha’e tagne tie tsy voririke o mpiharo finoagne amantikagneo. Kindraike areke iareo va’e hirehake ndra hanao raha hahaboseke antika. e (Jak. 3:2) Faie amy izay tika ro tena toko’e hanoro amy ty fihetsentikagne tie teantika vata’e iareo. Modely ho antika amy izay ty Jesosy. Ino ty azontika ianaragne ama’e?​—Jaona 13:15.

11. Ino ty raha tsy mete natao i Jakoba naho i Jaona? (Henteo i sarey.)

¹¹ Tsy nitamà ty Jesosy tie ho voririke iaby ze raha atao o mpanonjohy ty lia’eo. Ie aza nagnampe iareo aman-katea mba hiova amy ty toetse raty iareo, amy izay iareo hankasitraha i Jehovah. Nisy fotoagne ty Jakoba naho i Jaona, nagnirake an-drene iareo mba hangatake amy i Jesosy toeragne miambake amy i Fanjakàn’Andrianagnaharey ao. (Mat. 20:20, 21) Trea tamy ze raha natao i Jakoba naho i Jaona zay tie nirehareha naho te ho ambone noho ty hafa iareo.​—Ohab. 16:18.

12. I Jakoba naho i Jaona avao vao ro tsy nahavita naneho hatea? Hazavao.

¹² Tsy i Jakoba naho i Jaona avao ty nanagne toe-tsaigne hoe izay. Mareho moa ty raha natao i apostoly ila’e rey tamy i fotoagne igne:  “Niboseke tamy iareo roe lahy i folo lahy rey naho fa naharey izay.” (Mat. 20:24) Azo antoke fa nifamale tamy i Jakoba naho i Jaona i apostoly hafa rey. Va’e nirehake hoe izao i folo lahy rey: ‘Inareo roe ro ia ro hangatake toeragne miambake amy i Fanjakagney ao? Inareo avao hao ro niasa mafe niarake tamy i Jesosy? Ndra izahay ka fagneva ty hahazo ze tombotsoa zay.’ Azo antoke fa nanimba ty filongoa o apostolio i raha niseho igne.

13. Akore ty natao i Jesosy naho fa nahita ty fahaleme i apostoli’e rey? (Matio 20:25-28)

¹³ Akore ty natao i Jesosy naho fa nahatrea ze olagne zay? Tsy niboseke reke, ndra nirehake tie: ‘Ndra aleoko hipay ndaty hafa mba miambane naho mifankatea ho tendreko ho apostoly solo’areo!’ Ireke aza nanam-paharetagne sady nirehake tamy iareo aman-kasoa fagnahy, satria nihai’e tie te hanao ty soa iareo. (Vakio ty Matio 20:25-28.) Nanao izay avao reke, ndra tie tsy io aza ty voaloha’e ndra ty fara’e nialia o apostoli’e reo hevetse miomba tihoe ia ty fara’e lahibey amy iareo.​—Mar. 9:34; Lioka 22:24.

14. Nanao akore ty toe-tsay ty ndaty niara-niaigne tamy i apostoly i Jesosy rey?

¹⁴ Azo antoke fa nihay i Jesosy tie nisy voka’e tamy i apostoli’e rey ty toe-tsay ty ndaty nagnodidigne iareo. (Jaona 2:24, 25) Nampianatse ohatse o Jiosy mpanora-dalànao naho o Fariseò tie tsy ho hajae o ndaty rehe naho tsy managne toeragne ambone.  (Mat. 23:6) Nihevetse ty tegna’e ho maregne ambone ty hafa ka o mpitarike fivavahagne jiosio. f (Lioka 18:9-12) Nitaka i Jesosy fa nisy voka’e tamy ty fihevera o apostoly reo ty tegna iareo naho ty ndaty hafa ze toe-tsaigne zay. (Ohab. 19:11) Fa nampoize i Jesosy tie hanao hadisoagne o mpiana’eo, le izay ty nahavy aze tsy nivotavota naho fa nanao raha tsy mete iareo. Nihai’e tie nanagne toe-po soa iareo, le nikezake nagnampe iareo mba hiambane naho hifankatea reke. Tsy hihevetse ty tegna’e ho ambone noho ty hafa iareo amy izay.

15. Ino ty ianarantikagne boake amy ty raha natao i Jakoba naho i Jaona vaho i apostoly ila’e rey?

¹⁵ Maro ty raha azontika ianaragne boake amy i raha natao i Jakoba naho i Jaona igne. Diso iareo satria nangatake toeragne manokagne tamy i Fanjakàn’Andrianagnaharey ao. Nidiso ka i apostoly ila’e rey nagnenga o olagne iohoe hampisaratsarake iareo. Faie sambe nisoa fagnahy naho nitea iareo 12 ty Jesosy. Ino ty lesogne ho antika? Tsy ty hadisoagne naho ty handra ty hafa avao ro miterake olagne fa ty raha ataontika naho rehafentikagne ka naho fa miseho i olagney. Akore areke ty toko’e hataontika? Afake misaintsaigne hoe izao tika naho misy mpiharo finoagne amantika nanao raha nahaboseke antika: ‘Ino ty tena mahaboseke ahy amy izay? Kera ndra misy toetse raty mila ikezahako ialagne ty am-poko ato? Kera nisy raha nampialy saigne aze i ndaty nanao raha nahaboseke ahikey? Ndra tie hoe maregne aza ty ahy, nagnino raho naho maneho hatea ama’e le tsy mifantoke amy i hadisoagne natao’ey?’ Arakarake ty anehoantika hatea amy ty hafa ro hahatreavagne tie mpanonjohy ty lia i Jesosy vata’e tika.

16. Ino ka ty raha azontika ianaragne amy i Jesosy?

¹⁶ Ianarantika amy i Jesosy ka fa toko’e hikezake hahafantatse soa o mpiara-manompo amantikagneo tika. (Ohab. 20:5) Maregne fa nahay namantatse ty am-po o ndatio ao ty Jesosy, fa itika tsy hoe izay. Faie afake miaretse ty tsy fahavoririha o rahalahy naho o rahavaventikagneo tika. (Efes. 4:1, 2; 1 Pet. 3:8) Ho mora amantika ty manao izay naho mikezake hahafantatse iareo soa tika. Dineho ty ohatse raike toy.

17. Ino ty soa nirambese i mpiandraikitse faritsey naho fa nikezake hahafantatse soa i mpiharo finoagne ama’ey reke?

¹⁷ Misy mpiandraikitse faritse zay mitilike Afrika Atignanagne agne. Naho vaho nahatrea ze rahalahy raike zay reke, le nieretseretse tie masiake i rahalahỳ. Le ino ty natao i mpiandraikitse faritsey? Hoe reke: “Nikezake namantatse aze soa raho fa tsy nihalavitse aze.” Nanjare nihai’e tie ty fomba nitezagne i rahalahỳ o nisy voka’e tamy ty toe-tsai’eo. Hoe ka i mpiandraikitse faritsey: “Naho fa nihaiko tie nikezake mafe reke mba hahafaha’e hiova, le nidera aze raho. Nanjare mpiragnetse zahay amy izao.” Ho mora amantika areke ty haneho hatea amo o rahalahy naho o rahavaventikagneo naho mikezake hahafantatse iareo soa tika.

18. Ino iaby ty fagnonteneagne azontika saintsaignegne naho nisy ndaty nanao raha nahaboseke antika? (Ohabolana 26:20)

¹⁸ Va’e misy fotoagne tika te hagnatogne ty ndaty nanao raha nahaboseke antikagne. Faie aloha ty hanoantika izay, le mila mieretseretse hoe izao tika: ‘Haiko iaby vao ty raha tena nisy?’ (Ohab. 18:13) ‘Kera ndra tsy satrie’e ty nanao igne?’ (Mpito. 7:20) ‘Mbe liako vao nanao  hadisoagne hoe igne tamy ty ndaty hafa?’ (Mpito. 7:21, 22) ‘Kera ndra vao mainke hampindra i olagney ty fagnatognako i ndatỳ?’ (Vakio ty Ohabolana 26:20.) Naho manokagne fotoagne mba hisaintsaigne o raha rehoe tika, le va’e hahatsapa tie ndra aleo tsy mifantoke amy ty hadisoa o rahalahy naho o rahavaventikagneo. Hahavita izay tika naho managne hatea.

19. Tapa-kevetse ty hanao ino rehe?

¹⁹ Tena mifankatea o Vavolombelo i Jehovah-o, le trea tie mpiana i Jesosy vata’e. Trea ka tie tena mpanonjohy ty lia i Jesosy tika tsikiraidraike naho maneho hatea amo o rahalahy naho o rahavaventikagneo ndra tie tsy voririke aza iareo. Ty fahatreava ty hafa izay, le hagnampe iareo ho rese lahatse tie ty fivavahantikagne ro maregne. Ho voatoseke hanompo i Jehovah, i Andrianagnahare hateay, miarake amantikagne ka iareo. Lonike abey tika ho tapa-kevetse ty haneho lognandro i hatea amantaragne ty Kristiana vata’ey.