1. Ino ty risihe i Jehovah hataontikagne?

TOETSE tena lahibey amy i Jehovah ty hasoa fagnahy feno hatea. (Hosea 6:6) Tea’e ka o mpanompo’eo naho mihevetse o toetse iohoe ho tena lahibey. Mandrisike antika i Andrianagnaharentikagney mba ho tea maneho hasoa fagnahy feno hatea. Faie mazava hoaze, fa tsy ho afake hanao izay tika naho tsy mahay ty dika o toetse iohoe.

2. Ino iaby ty tafilitse amy tihoe hasoa fagnahy feno hatea?

² Ino ty atao tihoe hasoa fagnahy feno hatea? Managne “hasoa fagnahy feno hatea” ty ndaty raike naho fa tena tea ndaty raike, le tsy miovaova ty hatea’e o ndaty iohoe sady tsy mivalike ama’e reke ro lava eo avao hanohagne aze. Mateteke io ro ampiasaegne mba hirehafagne ty hatean’Andrianagnahare o ndatio, faie azo irehafagne ty hatea aseho o ndatio amy ty ndaty hafa ka io. I Jehovah ro tena modely fanjaka amy ty fanehoagne hasoa fagnahy feno hatea. Hodinehentikagne amy ty lahatsoratse toy tie akore ty fomba anehoa i Jehovah o toetse iohoe amo o ndatio. Le hodinehentikagne amy ty lahatsoratse magnarake tie akore ty azontika anehoagne hasoa fagnahy feno hatea amy ty hafa manahake i Jehovah.

3. Inogne ty raha nambara i Jehovah miomba aze tamy i Mosesy?

³ Tafara kede ty nialà o Israelitao ta Ejipta agne, le nisy raha nambara i Jehovah i Mosesy miomba ty tahina’e naho ty toetse’e. Hoe reke: “Jehovah, Jehovah, Andrianagnahare mamindra fo, soa fagnahy, tsy tsiela vignetse, bey hasoa fagnahy feno hatea sady tea hamarenagne, maneho hasoa fagnahy feno hatea  hoahy ty taranake agnarivo’e, mamela fahadisoagne naho hakeo aman-tahigne.” (Eks. 34:6, 7) Trea amo o raha fanjaka nisaontsie i Jehovah rehoe fa misy raha miambake nambara’e i Mosesy miomba ty hasoa fagnahi’e feno hatea. Inogne zay?

4-5. a) Akore ty fomba amarita i Jehovah ty tegna’e? b) Ino ty fagnonteneagne hodinehentikagne?

⁴ Tsy tihoe managne hasoa fagnahy feno hatea ty nisaontsie i Jehovah miomba aze fa “bey hasoa fagnahy feno hatea.” In-enegne farafahakede’e ty Baiboly ro mirehake an’Andrianagnahare hoe izay. (Nom. 14:18; Neh. 9:17; Sal. 86:15; 103:8; Joela 2:13; Jona 4:2) Mbe lia ty Baiboly naho nirehake o ndatio hoe izay, fa le fa i Jehovah avao. Toko’e hahagaga antika vao naho magnasongadigne izay mateteke miomba ty tegna’e ty Jehovah? Aha’a. Fa nagnino? Satria tena lahibey ama’e o toetse iohoe. * Izay ty nahavy i Davida Mpanjaka nirehake tie: “O Jehovah, avy hatrake an-dagnitse agne ty hasoa fagnahi’o feno hatea, ... O Andrianagnahare, sarobily vata’e ty hasoa fagnahi’o feno hatea! Sady ambane ela’o eo ro itsoloha o ndatio.” (Sal. 36:5, 7) Tena sarobily amantika ka vao ty hasoa fagnahin’Andrianagnahare feno hatea?

⁵ Mba hahatakarantika soa ty dika tihoe hasoa fagnahy feno hatea, le andao tika handineke ty fagnonteneagne roe retoagne: Ia ty anehoa i Jehovah hasoa fagnahy feno hatea? Nagnino ty fanehoa i Jehovah hasoa fagnahy feno hatea ro magnampe antika?

6. Ia ty anehoa i Jehovah hasoa fagnahy feno hatea?

⁶ Ia ty anehoa i Jehovah hasoa fagnahy feno hatea? Rehafe ty Baiboly fa maro ty raha va’e ho teantika. Agnisa izay ty “famboleagne,” “divay naho menake,” “fagnanaragne,” “fahalalagne” vaho “fahendreagne.” (2 Tan. 26:10; Ohab. 12:1; 21:17; 29:3) Faie tsy mete aseho amy ty raha ndra hevetse ty hasoa fagnahy feno hatea, fa le fa amo o ndatio avao ty metea’e. Faie tsy ze kila ndaty le anehoa i Jehovah hasoa fagnahy feno hatea. Ze ndaty mifandrambe maifitse ama’e avao ro anehoa’e io. Tsy mivalike amy ty ragne’e i Andrianagnaharentikagney. Fanjaka ka ty raha ampitamae’e iareo, sady tsy miovaova ty hatea’e iareo.

7. Akore ty nampisehoa i Jehovah fa tea’e ty ndaty iaby?

⁷ Naseho i Jehovah fa tea’e ty ndaty iaby. Hoe ty Jesosy tamy i Nikodemosy: “Bey vata’e ty hatean’Andrianagnahare ty tontolo toy [ty ndaty iaby], kanao nimei’e i Ana-dahi’e bakotokagney, soa tie tsy ho ringagne ze manoro  ty finoa’e aze, fa ho velogne tsy misy fara’e.”—Jaona 3:1, 16; Mat. 5:44, 45.

8-9. a) Nagnino ty Jehovah ro maneho hasoa fagnahy feno hatea amy ty mpanompo’e? b) Ino ty hodinehentikagne hinane zao?

⁸ Arake ty nitreantika tambone teo, le ze ndaty mifandrambe marine amy i Jehovah avao, ty dika izay ze ndaty manompo aze avao ro anehoa’e hasoa fagnahy feno hatea. Magnamaregne izay ty raha nirehafe i Davida Mpanjaka naho i Daniela mpaminany. Hoe ohatse ty Davida: “Ko mitofa maneho hasoa fagnahy feno hatea amy ze mahafantatse azo.” “Fa amparake izay sady ho nainai’e ty hasoa fagnahy i Jehovah amy ze matahotse aze.” Hoe ka ty Daniela: “O Jehovah, i Andrianagnahare maregney, i maneho hasoa fagnahy feno hatea amy ze ndaty tea aze naho miambegne ty lili’ey.” (Sal. 36:10; 103:17; Dan. 9:4) Arake o andinin-teny rehoe, le o mpanompo’eo avao ro anehoa i Jehovah hasoa fagnahy feno hatea, satria iareo mahafantatse aze, matahotse aze, tea aze, naho miambegne ty lili’e. Mitamiry hasoa fagnahy feno hatea hoahy o vahoa’e manompo aze amy ty fomba ankasitraha’eo ty Jehovah.

⁹ Taloha ty nanompoantika i Jehovah, le fa nandrambe soa boake amy ty hatea aseho’e amo o ndatio iaby tika. (Sal. 104:14) Faie mandrambe soa amy ty hasoa fagnahi’e feno hatea ka tika amy ty maha manompo’e antika. Naho ty maregne, le izao ty toky mea’e iareo: “Tsy hafahagne ama’o ty hasoa fagnahiko feno hatea.” (Isaia 54:10) Tena nitsapa Davida tama’e tie ‘miambake ty fomba indesa i Jehovah ty ndati’e tsy mivalike.’ (Sal. 4:3) Toko’e handrisike antika hanao ino zay? Hoe ty mpanao salamo: “Hendre ze mandineke ze raha rezay sady mampifantoke ty sai’e amy ty hasoa fagnahy i Jehovah feno hatea.” (Sal. 107:43) Toko’e hotadidientikagne avao o torohevetse iohoe. Fa andao tika handineke ty fomba telo ampisehoa i Jehovah ty hasoa fagnahi’e feno hatea naho tihoe nagnino zay ro magnampe antika.

10. Nagnino ro magnampe antika ty fahafantaragne tie maharetse nainai’e ty hasoa fagnahin’Andrianagnahare feno hatea? (Salamo 31:7)

¹⁰ Maharetse nainai’e ty hasoa fagnahin’Andrianagnahare feno hatea. Miheregne in-26 amy Salamo 136 ao o raha raike mampiambake  ty hasoa fagnahy feno hatea iohoe. Hoe ty andine’e voaloha’e: “Misaora i Jehovah, fa soa reke: Fa maharetse nainai’e ty hasoa fagnahi’e feno hatea.” (Sal. 136:1) Trea boake amy ty andine’e faha-2 hatrake amy faha-26 eo ka ty refrain tihoe: “Fa maharetse nainai’e ty hasoa fagnahi’e feno hatea.” Naho fa itika mamaky o salamo iohoe, le ho latsa noho ty fomba maro anehoa i Jehovah hasoa fagnahy feno hatea tsy misy fara’e. Magnomey toky antika o refrain iohoe fa tsy miova ty hatean’Andrianagnahare o vahoa’eo. Tena manohigne fo ty mahafantatse tie tsy le avy le ho heje i Jehovah tampotampoke eo tika. I reke aza tena tea sady tsy mienga ze ndaty manompo aze, lohotsie fa amy ty fotoagne mahaore iareo. Nagnino zay ro magnampe antika? Ty fahafantarantika tie mipiteke amantika ty Jehovah, le mahafale naho magnomey hery antika mba hiatrehagne ty haoreagne manjò antika vaho magnampe antika tsy hiala mbamy i lala i havelogney mbeo.—Vakio ty Salamo 31:7.

11. Ino ty mandrisike i Jehovah hamela heloke, arake ty Salamo 86:5?

¹¹ Ty hasoa fagnahin’Andrianagnahare feno hatea ty mandrisike aze hamela heloke. Naho fa vazoho i Jehovah tie mibebake ty ndaty raike nanota sady miala amy i fahota’ey, le ty hasoa fagnahi’e feno hatea ty mandrisike aze hamela heloke i ndatỳ. Hoe ty Davida mpanao salamo miomba i Jehovah: “Tsy mamale antikagne mifanandrife amy ty hakeo nanoentikagne reke, sady tsy magnomey saze mifanandrife amy ty hadisoagne nanoentikagne.” (Sal. 103:8-11) Nitsapa i Davida soa tie tena mafe ze o enjehe ty eretseretse zao. Faie nianara’e ka tie “vognogne hamela heloke” ty Jehovah. Ino ty mandrisike aze hamela heloke? Trea amy Salamo 86:5 ao ty vale’e. (Vakio.) Trea amo o vavake natao i Davida iohoe, fa mamela heloke ty Jehovah satria bey hasoa fagnahy feno hatea amy ze mitoka aze reke.

12-13. Ino ty hagnampe antika naho enjehe ty eretserentika tikagne noho ty hadisoagne nataontika taloha?

¹² Ara-dalàna sady misy mahasoa aze tihoe manegnegne mafe naho fa boake nanota. Ty anto’e, mandrisike antika hangatake famelan-keloke naho hagnitsy ty raha tsy mete nataontika zay. Misy mpanompo i Jehovah ila’e lava magnamelo-tegna avao noho ty hadisoagne natao’e taloha. Tena mandrese lahatse iareo ty fo’e tie tsy hamela iareo zao ty Jehovah ndra tie  mibebake manao akore aza iareo. Naho izay ka ty tsapa’o, le hagnampe azo ty fianaragne miomba ty fahavognona i Jehovah haneho hasoa fagnahy feno hatea amo o mpanompo’eo.

¹³ Nagnino zay ro magnampe antika? Afake ty hanompo i Jehovah am-pifaleagne avao tika ndra tie eo aza ty fahalementikagne. Ty anto’e, ‘ty lio i Jesosy Ana’e ro magnalio antikagne ho afake amy ze hene fahotagne.’ (1 Jaona 1:7) Naho kivy areke rehe noho ty fahaleme’o, le tadidio fa i Jehovah tena vognogne hamela heloke ty ndaty raike manota faie mibebake. Mareho fa nampifandrambese i Davida ty hasoa fagnahy feno hatea naho ty famelan-keloke. Hoe reke: “Fa manahake ty haabo i lagnitsey naho oharegne amy ty tane ty habey ty hasoa fagnahy feno hatea aseho’e amy ze matahotse aze. Manahake ty halavy ty atignanagne amy ty ahandrefagne ty halavy ty anitaha i Jehovah amantikagne ty hakeontikagne.” (Sal. 103:11, 12) Tena vognogne ‘hamela heloke vata’e’ ty Jehovah.​—Isaia 55:7.

14. Akore ty fomba nirehafa i Davida ty fomba iarova ty hasoa fagnahin’Andrianagnahare feno hatea antika?

¹⁴ Ty hasoa fagnahin’Andrianagnahare feno hatea ro mahavy antika ho voaaro amy ty lafi’e ara-pagnahy. Hoe ty Davida tamy ty vavake natao’e: “Ihe ro fietahako, sady hiaro ahy tsy ho azon-kaoreagne. Hafaleagne ty hatao’o magnodidigne ahy satria magnafake ahy rehe. ... Fa ze matoky i Jehovah hodidigne ty hasoa fagnahi’e feno hatea.” (Sal. 32:7, 10) Tamy ty andro ty Baiboly, le o mandao ty niaro o ndatio tamy ty fahavalo’e. Manahake o manda iohoe ka ty hasoa fagnahy i Jehovah feno hatea, satria miaro antika amy ze raha va’e hanimba ty fifandrambesantikagne ama’e. Ankoatse izay, le io ka ty nandrisike aze hitaogne antika.—Jer. 31:3.

15. Ino ty ifandrambesa ty hasoa fagnahy i Jehovah feno hatea naho ty fitampinagne vaho ty hery?

¹⁵ Nampiasa oha-drehake hafa ka ty Davida mba hirehafagne ty fomba iarova i Jehovah ty vahoa’e. Hoe reke: “Andrianagnahare ro fitampinako, le i Andrianagnahare maneho hasoa fagnahy feno hatea amakoy.” Hoe ka ty Davida miomba i Jehovah: “I maneho hasoa fagnahy feno hatea amako naho fiarovagne mafe ho ahỳ, i fitampinakoy, i mpagnafake ahỳ, i fikalagnam-balako naho fitsolohakoy.” (Sal. 59:17; 144:2) Nagnino ty hasoa fagnahy i Jehovah feno hatea ro nampitovie i Davida tamy ty fitampinagne naho fiarovagne mafe? Ndra aia ndra aia misy antika ambone tane eto, sady naho mbe manompo i Jehovah avao ka tika, le hagnomey ze fiarovagne paliaentikagne ty Jehovah mba hiarovagne i fifandrambesantikagne ama’e tena sarobilỳ. Trea amy Salamo 91 ao ze fagnomezan-toky zay. Hoe ty mpanoratse o salamo iohoe: “Hirehake amy i Jehovah raho tie: ‘Fitampinako rehe, vaho fiarovagne mafe ho ahy.’”(Sal. 91:1-3, 9, 14) Nampiasa oha-drehake mitovy amo o fitampinagne iohoe ka ty Mosesy. (Sal. 90:1) Nisy oha-drehake fanjaka hafa ka nampiasae i Mosesy taloha kede ty nimateza’e. Hoe reke: “Fitampinagne ty Andrianagnahare nanomboke tamy ty andro taolo, sady manohagne azo ty fità’e maharetse nainai’e.” (Deot. 33:27) Ino ty dika tihoe “manohagne azo ty fità’e maharetse nainai’e”?

16. Akore ty fomba agnampea i Jehovah antika? (Salamo 136:23)

¹⁶ Naho ataontika Fitampinantikagne ty Jehovah, le hahatsiaro ho voaaro tika. Faie kindraike tika va’e ho kivy, sady va’e lava hahatsapa hoe izay avao. Le inogne ty hatao i Jehovah ho antika amy ze fotoagne zay? (Vakio ty Salamo 136:23.) Hampiasa ty fità’e reke amy itika miondrekey, le hampiandra’e moramora tika sady hampea’e mba hahavita hitsangagne mahitsy soa indraike. (Sal. 28:9; 94:18) Nagnino zay ro magnampe antika? Ty fahafantarantikagne tie afake miantehetse amy i Jehovah avao tika, le magnampe antika hahatsiaro ty fomba roe agnampea’e antika retoagne. Voaloha’e, matoky  tika fa harova i Jehovah avao ndra aia ndra aia misy antika. Faharoe, tena mikarakara antikagne i Raentika bey hatea an-dagnitse agney.

17. Ino ty toky anagnantika? (Salamo 33:18-22)

¹⁷ Nianarantikagne tato tie naho fa itika miatreke raha sarotse, le afake matoky fa hanao raha ty Jehovah mba hagnampeagne antika hahavita tsy hivalike ama’e. (2 Kor. 4:7-9) Hoe ty Jeremia mpaminany: “Noho ty hasoa fagnahy feno hatea aseho i Jehovah ro tsy maharipake antika tanterake, satria tsy ho lany ty famindram-po’e.” (Fitom. 3:22) Afake matoky areke tika fa haneho hasoa fagnahy feno hatea amantikagne avao ty Jehovah, satria izao ty toky nimey ty mpanao salamo antika: “Ty fihaino i Jehovah mivazoho ze matahotse aze, le i aze mandigne ty hasoa fagnahi’e feno hatea rey.”​—Vakio ty Salamo 33:18-22.

18-19. a) Ino ty raha mila tadidientikagne? b) Ino ty hodinehentikagne amy ty lahatsoratse magnarake?

¹⁸ Ino ty raha mila tadidientikagne? Taloha ty nanompoantika i Jehovah, le nandrambe soa amy ty hatea aseho’e amo o ndatio iaby tika. Faie naho fa nanjare nanompo aze tika, le nandrambe soa ka amy ty hasoa fagnahi’e feno hatea. Io ty mandrisike i Jehovah handrakoke antika amy ty fità’e mba hiarovagne antikagne. Hatao’e ka ze hahavy antika hiharine aze avao sady hotanterahe’e i raha fanjaka nampitamae’e antika rey. Ty anto’e, tea’e hiragnetse ama’e nainai’e tika. (Sal. 46:1, 2, 7) Ndra inogn’ino areke raha sarotse va’e hatrehentikagne, le matokia fa hagnomey ze hery ilaentika ty Jehovah mba hahavitantikagne tsy hivalike ama’e.

¹⁹ Nitreantika tato tie akore ty fomba anehoa i Jehovah hasoa fagnahy feno hatea amy ty mpanompo’e. Le mitamà reke fa hanao izay ka tika iaby. Amy ty fomba akore? Hovaleantika amy ty lahatsoratse magnarake ze hevetse lahibey zay.