Fagnonteneagne Boake amo o Mpamakio
Naho fa tam-patrambey agne o Israelitao, le tsy nisy raha nihane iareo ankoatse o manao naho o kibò vao?
O manao ty tena nifihane o Israelitao tamy iareo tam-patrambey agne, tagnate ty 40 taogne. (Eks. 16:35) In-droe ka ty Jehovah ro nagnomey o kibò mba hoahy iareo tamy izay. (Eks. 16:12, 13; Nom. 11:31) Faie tsy mana naho kibo avao ty raha nihane o Israelitao tamy izay.
Nisy fotoagne zao ohatse ty Jehovah ninday iareo ho amy ty ‘toeragne azo nitofatofagne’ sady nisy rano naho raha azo nihanegne ty tagne. (Nom. 10:33) Agnisa ze toeragne rezay zao ohatse ty ta Elima tagne. Faritse mba nilendegne tam-patrambey agne io sady ‘nisy vavarano 12 naho hatae miika 70’ atao tihoe dante ty tao, le azo antoke tie nisy voa’e azo nihanegne o hatae iohoe. (Eks. 15:27) Rehafe ty boke raike atao tihoe Raha Mitiry amy Baiboly Ao (angilé) tie “misy faritse ila’e, le fa o dante iohoe avao ty hatae trea ao. … Io ty hatae tena fihanegne tam-patrambey agne. Azo amboaragne hanegne isan-karaza’e naho angalagne menake io. Ndaty an-tapetrisa’e ka ty mampiasa aze mba hatao aloke.”
Va’e ho nijanogne tamy ze toeragne raike mba nilendegne sady tena nibey zay ka o Israelitao. Feiran ty ahafantaragne aze amy izao ndra Vavasaka Feiran. Hoe ty boke Fitilihagne ty Tane Rehafe o Baibolio (angilé): “Nahatratse 130 km ty halava o rano tamo o Vavasaka iohoe. Io ty vavasaka fara’e izay ty nilava sady fara’e izay ty nisoa vaho fara’e izay ty nalaza ta Sinay agne.” Hoe ka reke: “Naho mandeha 45 km miala boake amy ze vinagne zay eo ty ndaty raike, le ho avy amo o Feiran iohoe agne. Teo ho eo amy ty 2 000 zehe ty haabo’e naho refesegne boake amy i riakey eo. Io ty toeragne nanahake i tonda i Edenay ta Sinay agne. Nahatratse 4,8 km ty halava i toeragne nilendegne soasoa sady nifeno dante tamo o Feiran iohoe agne. Tagnate ty agn’arivo’e taogne, le nisy ndaty niavy mba hagnoren-toboke ty tamy Fieran agne noho i hatae dante agn’arivo’e nisy tagne rey.”
Hatae atao tihoe dante amy ty toeragne mba lendengne sady soasoa amy Feiran agne
Naho fa niala ta Ejipta agne o Israelitao, le ninday koba naho i fikobagnagne azey vaho voan-draha madineke naho menake. Faie azo antoke tie tsiela nisimba naho nimasegne i raha rey. Ninday “agnondry naho agnombe vaho biby harégne maro” ka iareo. (Eks. 12:34-39) Faie va’e ho nimate ty ankamaroa i biby rey noho ty hamafe ty fiaignagne tam-patrambey agne. Ty ila’e va’e ho nihane iareo, le ty ila’e va’e ho natao fagnatetse. Nisy aza ty natao sorogne hoahy o sampio. a (Asa. 7:39-43) Faie mbe niteza agnondry naho agnombe avao o Israelitao kanao ty Jehovah nisaontsy tamy iareo hoe izao naho fa iareo tsy nankatò: “Hanjare ho mpiarake agnondry am-patrambey agne ty ana’areo agnate ty 40 taogne.” (Nom. 14:33) Azo eretseretegne areke tie nagnavy ronono ty agnondry iareo sady afake nihinan-kena iareo. Faie va’e tsy ho nahaeneke ndaty telo tapetrisa teo ho eo ze raha zay tagnate ty 40 taogne. b
Taia ty nahatreava o biby rehoe rano hinomegne naho hanegne ho hanegne? c Tamy ze fotoagne zay, le va’e ho nisy oram-bey ty tagne, le maro ty raha nitiry tam-patrambey agne. Rehafe ty boke Fandalinana ny Soratra Masina amy tihoe “Arabia” tie: “Tamy 3 500 taogne lasa agne, le maro ty rano tamy ty toeragne nisy o Israelitao naho oharegne ty amy izao. Trea boake amy i vavasaka fa nimaike sady laleke rey tie nisy renerano ty tamo o vavasaka rehoe. Porofoe izay tie nisy ranon’oragne ampe soa ty tagne tie taloha, le izay ty nahavy aze ho nisy rano.” Ndra tie teo zay, le toeragne maike sady nampatahotse i fatrambeỳ. (Deot. 8:14-16) Naho tsy nagnomey rano iareo tamy ty fomba mahagaga ty Jehovah, le azo antoke tie ho nimate o Israelitao naho ty biby iareo.—Eks. 15:22-25; 17:1-6; Nom. 20:2, 11.
Nirehake tamo o Israelitao ty Mosesy tie nagnomey iareo mana ty Jehovah “mba hampahafantaragne iareo fa tsy ty mofo avao ro iveloma o ndatio fa ty saontsy boake amy ty falie i Jehovah ka.”—Deot. 8:3.
a Indroe ty irehafa ty Baiboly ty fotoagne nanoagne o bibio ho sorogne hoahy i Jehovah tam-patrambey agne. Ty voaloha’e, tamy ty fotoagne nanendreagne o mpisorogneo. Le ty faharoe, tamy i Pasakey. Tamy 1512 T.K. ty nisehoa o raha roe reo, tamy i taogne faharoe nialà o Israelitao boake Ejipta agney.—Lev. 8:14–9:24; Nom. 9:1-5.
b Tamy ty farampara ty 40 taogne nihova o Israelitao tam-patrambey agne, le an-ketse’e ty biby niazo iareo ho babo tamo o alio. (Nom. 31:32-34) Faie ndra tie teo zay, le mbe nihinagne mana avao iareo amparake ty niavia iareo tamy i Tane Nampitamaegney agne.—Jos. 5:10-12.
c Afake mirehake tika tie tsy nihinagne mana o bibio, satria ze ampe hoahy ty ndaty an-tragno ao avao ty nampangalà i Jehovah o Israelitao.—Eks. 16:15, 16.
