Hagnente ty agnate’ao

Andrianagnahare Vao ty Jesosy?

Andrianagnahare Vao ty Jesosy?

MARO ty mihevetse fa “fampianaragne fototse amy ty fivavahagne Kristiana” tihoe telo miharo raike ty Andrianagnahare. Arake o fampianaragne iohoe, le raike ty Andrianagnahare, faie misy ndaty telo, le i Rae naho ty Anake vaho ty fagnahy masigne. Hoe ty Kardinaly John O’Connor: “Tena mistery io, sady mbe tsy azontikagne hatrake amy izao.” Nagnino ro tena sarotse ty mahatakatse i atao tihoey Andrianagnahare telo miharo raike?

Mirehake ty anto’e Ty Diksionera Ara-baiboly Misy Sare (angilé). Izao ty rehafe’e: “Tsy mifototse amy Baiboly ao o fampianaragne iohoe. Tsy misy andinin-teny magnazava izay ty ao.” Satria “tsy mifototse amy Baiboly ao” tihoe telo miharo raike ty Andrianagnahare, le nikaroke andinin-teny manohagne o fampianaragne iohoe ze mino izay. Nova iareo aza ty heve ty andinin-teny ila’e.

Manohagne izay vao ty Jaona 1:1?

Mateteke misy magnazava amy ty fomba diso ty Jaona 1:1. Izao ty rehafegne ao arake ty Dikan drehake Protestanta: “Tamy ty voaloha’e ty Saontsy, sady ty Saontsy taman’Andrianagnahare [grike: tôn teôn] ao, vaho ty Saontsy le Andrianagnahare [teôs].” Miseho amy ty endre’e roe i rehake grike tihoey teôs (andrianagnahare) tie eto. Misy mpanoritse voafaritse tihoe tôn i voaloha’ey. Midika zay fa i Andrianagnahare fara’e Maherỳ ty tea’e horehafegne amy tihoe teôn. Faie tsy misy mpanoritse voafaritse i teôs faharoey. Haligno vao ty nametrake i mpanoritsey teo?

Nagnino ro tena sarotse ty mahatakatse i atao tihoey Andrianagnahare telo miharo raike?

Sinoratse amy ty firehake grike tsotra atao tihoe koine, ty Filazantsara i Jaona. Managne fitsipike manokagne miomba ty fampiasagne mpanoritse o firehake iohoe. Nirehake ty A. Robertson, manam-pahaiagne miomba ty Baiboly, fa naho sambe misy mpanoritse ty ‘enti-milaza’ naho ty ‘lazaina’ le “sambe voafaritse iareo, mitovy ty raha rehafe’e, sady azo ampifamadihegne.” Nirambese i Robertson ho ohatse ty Matio 13:38. Izao ty rehafegne ao: “I tanembarey [grike: hô agrôs] le izao tontolo zao [grike: hô kôsmôs].” Trea amy ty fitsipi-pitenenagne ampiasaegne eto fa azo atao ka ty mirehake tie izao tontolo izao i tanembarey.

Faie akore naho i ‘lazainay’ avao ro misy mpanoritse voafaritse fa tsy misy mpanoritse i ‘enti-milazay’, manahake i amy Jaona 1:1 aoy? Nagnazava ty James Hewett, manam-pahaiagne miomba ty Baiboly tie: “Naho izay ty raha miseho, le tsy mitovy ty raha rehafe i ‘enti-milazay’ naho i ‘lazainay.’”

Nampiasae i Hewett mba hagnazavagne izay ty 1 Jaona 1:5, manao tihoe: “Fahazavàgne ty Andrianagnahare.” Avy amy ty rehake grike tihoe hô teôs tihoe “Andrianagnahare” eo, sady misy mpanoritse voafaritse. Faie tsy misy mpanoritse ty aloha i rehake grike tihoe fôs ndra “fahazavàgne.” Hoe ty Hewett: “Afake mirehake tikagne fa ... mampiambake an’Andrianagnahare o fahazavàgneo. Faie tsy afake mirehake tikagne tie Andrianagnahare o fahazavàgneo.” Misy ohatse mitovy amy izay ka ty amy Jaona 4:24 manao tihoe: “Fagnahy ty Andrianagnahare”, naho ty amy 1 Jaona 4:16 ao manao tihoe: “Hatea ty Andrianagnahare.” Misy mpanoritse voafaritse ty ‘lazaina’ amo o andinin-teny rehoe. Faie tsy misy mpanoritse voafaritse ty ‘enti-milaza’ (“Fagnahy” naho “hatea”). Tsy azo ampifamadihegne areke i ‘enti-milaza’ naho i lazainay ty eo. Tsy te hirehake o andinin-teny rehoe tie: “Andrianagnahare o Fagnahio” ndra ka “Andrianagnahare o hateao.”

Ia i “Saontsỳ”?

Magnasongadigne ty mampiambake ty “Saontsy” ty Jaona 1:1 fa tsy mirehake tie ia reke. Magneke izay ty manam-pahaiagne maro miomba ty rehake grike naho ty mpandika Baiboly maro. Hoe ty William Barclay, mpandika Baiboly: “Tsy mampiasa mpanoritse voafaritse [ty apostoly Jaona] ty aloha i teôs eoy. Ty lafi’e mampiambake [ty Saontsy] areke ty rehafe’e eo. … Tsy nirehake reke tie i Andrianagnahare avao ty Saontsy io. Naho tsoregne, le tsy nirehake reke tie Andrianagnahare ty Jesosy.” Hoe ka ty manam-pahaiagne atao tihoe Jason BeDuhn: “Amy ty rehake grike, naho fa tsy misy mpanoritse voafaritse ty aloha i teôs eoy, manahake ty trea amy ty tapa’e fara’e amy Jaona 1:1 ao, le taka o mpamakio fa “andrianagnahare raike” ty tea’e horehafegne. … Tena sambe hafa ty dika tihoe teôs [tsy misy mpanoritse] naho tihoe hô teôs [misy mpanoritse].” Hoe ka ty BeDuhn: “Tsy i Andrianagnahare raikey i atao tihoe Saontsy amy Jaona 1:1 aoy. Fagnahy manahake an’Andrianagnahare io.” Hoe ka ty Joseph Thayer, agnisa ty manam-pahaiagne nandika Baiboly Dikan-drehake Amerikana Mahazatse: “Fagnahy manahake an’Andrianagnahare ty [Saontsy], fa tsy i Andrianagnaharey.”

Naseho i Jesosy soa fa sambe hafa iareo amy i Baba’e

“Mistery lahibey” vao ty miomba an’Andrianagnahare? Hoe tsy izay reke ty amy i Jesosy. Naho fa nivavake tamy i Baba’e reke, le naseho’e soa fa sambe hafa iareo amy i Baba’e. Hoe reke: “Naho te hahazo havelogne nainai’e iareo, le mila mianatse mba hahafantatse azo, i tena Andrianagnaharey naho i Jesosy Kristy, i nirahe’oy.” (Jaona 17:3) Anan’Andrianagnahare areke ty Jesosy. Hagneke izay tikagne sady hanompo i “tena Andrianagnaharey” naho mino i Jesosy sady mahazo ty fampianaragne tsotra amy Baiboly ao.