Hagnente ty agnate’ao

Hizilike amy ty lohahevetse

FANTARO TY TANTARANTIKAGNE

Nikezake Hatanjake Ara-pagnahy Avao Iareo Ndra tie Niatreke Raha Sarotse Aza

Nikezake Hatanjake Ara-pagnahy Avao Iareo Ndra tie Niatreke Raha Sarotse Aza

 Nirava tanterake ty Eropa tafara i Aly Lahibey II. Faie nisy raha soa avao ka niseho satria nafahagne boake amy ty tobe o Naziao ty Vavolombelo i Jehovah naho ty ndaty hafa nigadra tao. Ndra tie teo zay, le tsy nimora tamy iareo ty niatreke i fiaignagney. Agnisa izay ty nipay hanegne, akanjo, tragno naho ty raha tena nipaliae iareo. Izao ty nirehafe ty rahavave raike atao tihoe Karin Hartun: “Noho ty tsy fanagnagne tragno le tsy maintsy niarake nipetrake tamy ty longo’e o ndatio ndra ka nagnofa tragno.” Nisy fotoagne ty rahavave raike atao tihoe Gertrud Poetzinger, boake nigadra tagnate ty fito taogne tsy tapa’e ro niroro tamy ty tragno fasiagne entagne sady niroro an-tseza. a

 Faie akore ty nagnomea i fandaminagne ty raha paliae o rahalahy naho rahavaveo amy ty lafi’e ara-nofo tafara i alỳ? Ino ty lesogne rambesentikagne boake amy i ndaty niaigne tagnate ty fotoan-tsarotse rey?

Fikarakaragne ze Raha Ilae o Rahalahio amy ty Lafi’e Ara-nofo

 Le avy le nanao raha malaky ty fandamina i Jehovah mba hagnomeagne fagnampeagne ty vahoa’e ta Eropa agne. Nisy rahalahy boake amy i foibey agne nitilike ty Vavolombelo i Jehovah tagne mba hagnomey ze raha ilae iareo. Tsy ia zay fa i Nathan Knorr naho i Milton Henschel. Tamy ty volagne Novambra naho Desambra, le nandeha ta Angletera agne, ta Soisa agne, ta Frantsa agne, ta Belzike agne, ta Holandy agne, ta Danemark agne, ta Soeda agne, ta Failande agne vaho ta Norvezy agne iareo. Hoe ty rahalahy Knorr: “Vaho izao ty ahatreava’ay ty nanimbà i alỳ ty tane’areo toy.”

I Nathan Knorr mirehake amy ty Vavolombelogne a Helsinki, a Failande agne tamy 21 Desambra 1945

 Tsy nahazo alalagne handeha an’Alemaigne agne ty rahalahy Knorr tamy ze fotoagne zay. Faie nanao raha ty Erich Frost, mpiandraikitse ty birò i sampagne tan’Alemaigne agne mba hifankatreavagne ama’e. b Hoe reke: “Nagnomey torohevetse azo ampiharegne ty rahalahy Knorr sady nampitamà fa hagnomey hanegne naho akanjo. Tsiela tafara izay, le nisy entagne niavy ty tan’Alemaigne etoa. Nisy lafarina, menake, bon-draha azo andrahoegne ndra koba ty tamy i entagney ao. Nandefa borotse bey nisy akanjo ka ty rahalahy boake an-tane hafa agne. Nahatreavagne kositara, akanjo agnate’e vaho kiraro ty tao.” Tena fale o rahalahy naho rahavaveo le nipoke ty ranomaso iareo naho fa nandrambe i fagnomezagne rey. Izao ka ty tatetse nivoarae: “Tsy tihoe tamy igne avao ty nagnomea iareo fagnampeagne fa mbe nitohy avao zay tagnate ty roe taogne tsy tapa’e.” c

Vavolombelogne a Etazonia agne mandamigne i akanjo hatao fagnomezagne a Eropa agney

Nifantoke Tamy ty Fanoagne Raha Ara-pagnahy Avao Iareo

 Nagnampe o rahalahio hifantoke amy ty fanompoagne avao ty nifahazoa iareo ze raha tena nipaliae iareo amy ty lafi’e ara-nofo. Inogne ty nagnampe iareo amy izay?

I Jürgen Rundel (ankavia) tamy 1954 miarake amy ty rahalahy boake amy ty fiangona i Spittal an der Drau a Aostrisy agne

 Nanohy nanao ty fahazara iareo ara-pagnahy avao iareo. (Efesianina 5:15, 16) Tagnate i alỳ, le tsy nimora tamo o rahalahio ty nahazo boke aman-gazete ara-baiboly naho ty nanohy ty fahazaragne ara-pagnahy fatao iareo. Faie tafara i alỳ, le niheregne manahake ty taloha indraike ty fagnatrehagne fivoriagne naho ty asa fitoriagne. Izao ty nirehafe i Jürgen Rundel, mipetrake a Aotirisy agne: “Nandrisike anay mba hanao raha hahavy anay hifandrambe marine amy i Jehovah o boke aman-gazeteo d naho ty mpiandraikitse faritse nitilike anay. Tsy nitondregne tamy ty raha hafa zahay, fa le fa nifantoke avao tamy i Jehovah, i Jesosy, ty fanoagne fianaragne raike vaho ty fanompoagne.”

 Izao ka ty nirehafe ty rahavave raike atao tihoe Ulrike Krolop: “Tsiaroko soa ty nihafaleako naho fa iraho nianatse sady nanao fikarohagne laleke vaho nisaintsaigne i foto-kevetse ara-baiboly rey. Tena ohatse soa ho ahy ty valiko. Vata’e vaho nahazo Fitalakesan-davitse reke, le hamake napo’e iaby ze kila raha atao’e fa le no’e reke mianatse aze.” Izao ka ty nirehafe i Karin, i nirehafegne tambone teoy: “Tagnate i alỳ, le nimiagne indraike avao ty fanagna’ay. Nagnampe anay hanagne finoagne matanjake avao ze hanegne ara-pagnahy niazo’ay ndra tie nivoafetra avao aza. Tena mamale soa ty mpanompo’e tsy mivalike ama’e ty Jehovah.”

I Ulrike Krolop

 Niheregne nitory indraike iareo. (Matio 28:19, 20) Tsy afake nanao ty asa fitoriagne naho fampianaragne o vahoa i Jehovah-o tagnate i alỳ. Mbe tsiaro i rahalahy Friedhelm fa niheregne ‘nitory indraike o vahoa i Jehovah-o’ tafara i alỳ. Izao ka ty nirehafe i Ulrike: “Mbe reketse ty akanjo’e boake am-pirizò ao ty Vavolombelo i Jehovah nitory voaloha’e tamo o longom-baliko reo. Trea boake amy izay fa vata’e vaho nivotsotse boake am-pirizò ao reke, le avy le nitory.” Izao ka ty nirehafe i Jürgen: “Tafara i alỳ, le nafana fo tamy i asa fitoriagney o mpitorio. Maro ka ty rahalahy naho rahavave tanora nanao fanompoagne marain-tsy hariva.”

 Izao indraike ty nirehafe i Ulrike: “Tena nampatahotse ty fiaignagne tagnate i alỳ.” Nitoboke amy ty tragno niravà o bombao ty ankamaroa o ndatio. Akore areke ty fomba nitoriagne tamy iareo? Tafara i alỳ zao ty nahatreava ty keleia i Ulrike i hamarenagney. Hoe reke: “Ze toeragne nisy jiro ndra nisy fatagne manetroke ro nandehana’ay mbeo.”

 Nifampahery iareo. (1 Tesalonianina 5:11) Tagnate i alỳ, le tena nampijalegne o Vavolombelo i Jehovah-o. Faie le hamake iareo nifampahery fa tsy nifantoke tamy ze fijaleagne nahazo iareo zay naho fa tafara i alỳ. Tena nifale iareo fa nahavita tsy nivalike. (Jakoba 1:2, 3) Izao ty nirehafe i Johannes, mipetrake a Etazonia agne: “Nirehake fitantaragne mampahery miomba ty nagnampea i Jehovah o rahalahy naho o rahavaveo tama’ay ty mpiandraikitse faritse misy anay satria reke fa ginadra tamy i tobe fitanagney agne. Tena nagnatanjake ty finoa’ay i fitantaragne rey.”

 Naho fa nitapetse i alỳ, le vao mainke nifandrambe maifitse amy i Jehovah o rahalahio. Hoe indraike ty Johannes: “Nitadidie iareo ty fomba nagnampea i Jehovah iareo naho ty namalea’e ty vavake natao iareo tam-pirizò ao.” Arake ty fa nirehafegne taloha teo, le nanohy ty fahazara iareo ara-pagnahy avao o vahoa i Jehovah-o, agnisa izay ty famakiagne Baiboly, ty fagnatrehagne fivoriagne vaho ty fandrambesagne anjara amy ty asa fitoriagne naho fampianaragne. Izao ty nirehafe i Elizabeta naho fa boake nagnatreke ty havoriambey ta Nuremberg agne reke tamy 1946: “Le mbe pizopizo’e sady malemele avao i rahalahy naho i rahavave boake am-pirizò agne rey. Faie ‘narehe i fagnahỳ’ iareo naho fa nirehake tama’ay i raha niaigna iareoy.”​—Romanina 12:11.

I Karin Hartung

 Nifandrambe maifitse tamo o mpiara-manompò avao iareo. (Romanina 1:11, 12) Tsy le afake nifandrambe soa iareo tagnate i alỳ satria tena nimafe i fagnenjehagney. Izao ty nirehafe i Karin: “Tsy afake nifampitilike mateteke iareo satria tsy te hisarike o manam-pahefagneo sady va’e ho nagnoho-doza o rahalahio ty fanoa iareo izay.” Faie tsy hoe izay ty raha nisy naho fa nitapetse i alỳ. Izao indraike ka ty nirehafe i Friedhelm: “Niarake nanao raha o rahalahio. Tsy izay avao, fa ty fivoriagne naho ty fanompoagne ka ty natao iareo voalohan-draha tamy ty fiaigna iareo.”

 Nirehake ty androanavi-pagnahy an’Alemaigne agne atao tihoe Dietrich tie: “Tena nitsiampe ty Vavolombelogne nanagne tobile tafara i alỳ. Maromaro areke zahay ty niarake nandeha tomboke naho fa nivory. Vao mainke tena nagnamafe ty fifandrambesa’ay zay. Le hoe keleian-draike zay zahay.”

Fianaragne ho Antika

 Maro ty mpanompo i Jehovah miatreke raha sarotse tie amy izao. Va’e noho ty loza arake ty natiora zay, ty aretegne, ty aly, ty fagnenjehagne, naho ty fionjogna o vilim-piaignagneo. (2 Timoty 3:1) Faie tsy toko’e hampinekoneko antika zay. Ino ty anto’e? Magnomey toky antika ty ohatse nenga ty rahalahy naho rahavave tsy nivalike tan’Alemaigne agne fa hanohagne antikagne avao ty Jehovah ndra tie miatreke raha sarotse aza tika ty amy hinane zao. Teantika ty hitsikombe ty toe-tsaigne nanagna i Paoly toy. Izao ty nisorate’e: “Bey herim-po areke tikagne ty mirehake tie: ‘I Jehovah ty mpagnampe ahy, le tsy hatahotse raho. Inogne ty azo o ndatio anoegne amako?’”​—Hebreo 13:6.

a Vakio ty tantaram-piaigna i rahavave Poetzinger, amy ty lahatsoratse manao tihoe “Nanao Voalohan-draha i Fanjakagney Tafara i Aly tan’Alemaigne Agney.”

b Vakio ty tantaram-piaigna i rahalahy Frost, amy ty lahatsoratse manao tihoe Nafahagne amy ty Didy Jadogne Noho ty Finoagne an’Agnahare (frantsay).

c Naho tea’o ty hahatrea ty pitsopitson-draha miomba fanompoagne tafara i Aly Lahibey II, le vakio ty lahatsoratse tihoe “Ty Fara’e Fanjaka ro Nimey Iareo”, naho ty efajoro amy ty peje 211, 218, naho 219 amy ty boke tihoe Efa Mitondra ny Fanjakan’Andriamanitra!

d Mampiasa ty Fanompoagne Naho ty Fiaignantika Kristiana: Tari-dalagne Hoahy ty Fivoriagne o fiangonagneo ty amy izao.