Hagnente ty agnate’ao

Hizilike amy ty lohahevetse

FANTARO TY TANTARANTIKAGNE

Vavolombelo i Jehovah a Nouvelle Zélande Agne: Tsy Mialy Sady Tea Fivavahagne

Vavolombelo i Jehovah a Nouvelle Zélande Agne: Tsy Mialy Sady Tea Fivavahagne

 Tamy 21 Oktobra 1940, le nambara tie mpagnorohoro fitondragne naho mpagnakorontagne vahoake ty Vavolombelo i Jehovah a Nouvelle Zélande agne. Maro ty raha sarotse natrehe iareo voka ze fagnambaragne natao o fanjakagneo zay. Faie ndra tie teo zay, le tsy nikivy iareo. Mbe nivory avao ohatse iareo, ndra tie fa nihay iareo tie hotsepahe o manam-pahefagneo iareo naho tratse manao izay.

 Nitapa-kevetse ty Mary fa hivory avao ndra tie teo ze fagnorohoroagne iareo zay. Nivoamare i Andy Clarke, i vali’e tsy vavolombelogney zay, le natahotse reke kera ho tratse ty Mary amy i reke mivorỳ. Nandeha nivory niarake tamy i Mary areke ty Andy, ndra tie tsy fatao’e aza zay. Le hoe reke tamy i Mary: “Naho tsepahe iareo rehe, le tsy maintsy ho tsepahe iareo ka raho.” Nanomboke nivory tsy tapake niarake tamy i vali’e ty Andy tamy izay. Tagnate ze fotoagne zay avao ka, le nandroso reke sady nanjare Vavolombelo i Jehovah vita badisa. Ndra tie nenjehegne aza ty Vavolombelo i Jehovah ta Nouvelle Zélande agne tamy i Aly Lahibey Faharoey, le nitapa-kevetse manahake i Mary iareo fa tsy hivalike aman’Andrianagnahare.

Ginadra Iareo

 Nisy rahalahy raike 78 taogne zay, nitsepahe o polisio tie indraike naho fa nitory isan-tragno. I John Murray ty agnara’e. Nimelohe o fitsaragneo reke, satria nao zao nandrambe anjara amy ty asa atao o fikambanagne mpagnorohoro fitondragneo. Maro ka ty Vavolombelo i Jehovah nindesegne tamo o fitsaragneo ey. Ty ila’e tsy nigadraegne fa ty ila’e nigadraegne tagnate ty telo volagne mahery. Ty ila’e amy iareo aza nigadraegne mateteke.

 Tsy nimete hanao maramila o Vavolombelo i Jehovah-o noho ty feo ty fieretsereta iareo voaofa ty Baiboly. (Isaia 2:4) Maro tamy iareo areke ty niatreke raha sarotse tamy ty fotoa i Aly Lahibey Faharoey naho fa tinoka hanao maramila. Nalefa tamo o tobe fitanagneo agne ty 80 amo o Vavolombelo i Jehovah rehoe amparake ty nività i alỳ naho fa tsy nimete hanao maramila. Faie mbe nifale avao o rahalahy rehoe sady nanohy ty fanompoa iareo i Jehovah ndra tie teo aza ty fampijaleagne iareo naho ty tsintsigne tagne naho fa asotry.

 Le avy le nanao fandaharagne o rahalahy tan-tobe agne reo mba hanoagne fivoriagne naho fanompoagne tsy tapake. Tena hoe nifiangonagne raike iareo tie tagne, le niarake nivory naho nitory tamo o ndaty tan-tobe agne reo. Nengagne hanao havoriambey faritse aza iareo tie tagne faie nisy mpiambegne nagnara-maso iareo. Nisy gadra ila’e tan-tobe agne zao, nanjare nianatse Baiboly sady natao badisa.

Vavolombelo i Jehovah tan-tobe agne, manao Sekoly ty Fanompoagne

 Nihararaote i Bruce, ana-dahy i Andy naho i Mary, i mpirovaly nirehafegne taloha teoy, o fotoagne nigadrà’e tan-tobe agne iohoe mba hampitomboa’e ty fahafantara’e an’Agnahare. Hoe reke: “Hoe manahake o ajaja mandeha mianatse an-dakilasy agneo raho tie tao, satria tena afake nifampirehake soa tamy i rahalahy maro za-draha tagne rey raho sady nihararaoteko iaby ze fomba azoko nianaragne raha tamy iareo.”

 Nieretseretse hagnafake ty Vavolombelo i Jehovah ila’e tamy i tobe fitanagney agne o fitondragneo tamy 1944. Faie tsy nagneke izay o maramilao, satria nihay iareo tie naho votsoragne o Vavolombelo i Jehovah-o, le tsy maintsy mbe hirehake amy ty hafa avao ty raha inoa iareo. Nisy tatetse zay nirehake hoe izao: “Ndra tie mbe ho nitohizagne aza ty fitanagne o ndaty mafana fo loatse amy ty fivavahagne rehoe, le tsy ho nampiova iareo ndra ombia ndra ombia zay.”

Tsy Magnoho-doza o Fiaraha-monegneo Iareo

 Nanjare te hahafantatse miomba o Vavolombelo i Jehovah-o o ndatio naho fa naharey i fandraragne natao o fitondragneoy iareo. Nanjare nitaka o ndatio tamy izay tie tsy magnoho-doza o fiaraha-monegneo zao o Vavolombelo i Jehovah-o, fa ndaty tea fivavahagne sady tsy tea aly. Ty voka’e, nanjare nitombo ty isa ty Vavolombelo i Jehovah ta Nouvelle Zélande agne. Tamy 1939, le ni-320 ty isa iareo. Ie tamy 1945, le nitombo ho 536 iareo.

 Nisy manam-pahefagne raike nahatsapa tie tsy rare’e ty fandraragne o Vavolombelo i Jehovah-o. Nifoagna ze mpitsara raike zay aza ty fagnamelohagne ze rahalahy raike zay naho fa nirei’e tie noho o rahalahy iohoe nitory ty anto’e nagnamelohagne aze. Hoe reke: “Tena tsy eké ty saiko sady mifanohetse amy ty raha rehafe o lalànao, naho ty fahafantarako aze, tihoe ndaty raty ty ndaty raike mizara Baiboly.”

 Vao mainke nitapa-kevetse ty hagnampe o ndatio hahafantatse ty miomba i Fanjakàn’Andrianagnaharey o Vavolombelo i Jehovah-o naho fa nitapetse i fandraragne iareoy tafara i alỳ. Nandefa taratasy hoahy ze fiangonagne ta Nouvelle Zélande agne ty sampagne tamy 1945. Izao ty nivoarehake tao: “Risihegne tika iaby mba haneho fagnajagne, hatea naho hasoa fagnahy amy ze kila ndaty. Mikezaha mba tsy hifamale naho hipay aly ama o ndaty. Tadidio fa managne ty raha inoa’e ze ndaty mifankatrea amantika sady mikezake magnorike izay amy ty fiaigna’e. ... ‘Agnondry’ i Tompo ty ankamaroa o ndaty rehoe, le tsy maintsy agnambarantikagne ty miomba i Jehovah naho i Fanjakà’ey.”

 Mbe mitory amy ty ndaty amy iareo agne naho amo o mpitete taneo ty Vavolombelo i Jehovah a Nouvelle Zélande agne amy hinane zao. Tie indraike zay ohatse, le nisy Vavolombelo i Jehovah efatse a Turangi agne nahavita nitory tamy ty ndaty mpitilike miiake 67 boake amy ty firenena 17 sambehafa, tagnate ty roe lera avao.

 Tsapa ty ndaty a Nouvelle Zélande agne amy hinane zao tie tsy mpagnorohoro ndaty o Vavolombelo i Jehovah-o, fa Kristiana mihevetse ty raha ampianare o Baibolio ho sarobily sady mikezake mampihatse izay amy ty fiaigna iareo. An-jato’e ty ndaty atao badisa agne isan-taogne, le manjare Vavolombelo i Jehovah. Tamy 2019 le nisy 14 000 mahery ty isa ty Vavolombelo i Jehovah a Nouvelle Zélande agne. Mahafale iareo ty manompo i Jehovah.

Nanao fivoriagne iareo mba hianaragne Baiboly, tafara kede ty nandraragne iareo tamy 1940

Tragno tan-tobe agne, amy ty Tokonose Avaratse, a Nouvelle Zélande agne, hoahy ty lahilahy tsy manambaly

Ty Tobe Fitana i Hautu, amy ty Tokonose Avaratse, a Nouvelle Zélande agne

Vavolombelo i Jehovah nigadraegne tamy i tobe fitanagney agne tamy 1949, noho iareo tsy nimete hanao maramila