Kosomar nuejaas toma

Skip to table of contents

ATUTUBET 6

Isimaarit Edeke Idiinin Kere?

Isimaarit Edeke Idiinin Kere?

1. Kotoma Akirot naka Edeke, anyoika abilasia aarei bon nuka Edini?

“KOLOMASI aitor orute loedidiŋ; naarai elai erut, ipajajai da erot, loebei amudiaro, luelomarete da kotomake eraas luipu. Edidiŋ erut, eridid da erot loebei aijar, lueduomunete da eraas luikidioko.” (Matayo 7:13, 14) Kotoma Akirot naka Edeke, ejaasi abilasia aarei bon nuka edini: ediopet lokabeit, ediopet lokaisab; ediopet loedolit, ediopet lomam edolit. Ebei ediopet aijar, ebei loce amudiario.

2. Opone ani itodunitotor awadikaeta nu Obaibuli ebe mam idiinin kere isialamikinitos Edeke?

2 Eomitos ice itunga ebe idiinin kere isialamikinitos Edeke. Ikokoron lu Ebaibuli luu itodunitos ebe mam na eraai abeit:

  • “Kiswamata idwe luka Isirael bobo nueroko kakonyen nuka [Yawe], kijaanakis Ibaalim, ka asitarot, ka idekesio luka Suria, ka idekesio luka Sidon, ka idekesio luka Moab, ka idekesio luka ldwe luka Amon, ka idekesio luka Ipilisitian; apotu kojalata [Yawe], komam ijaanakinete ŋes. Kinep anyunyura naka [Yawe] aluikin Isirael.” (Ikatubok 10:6, 7) Arai ima oni aputosia arai edio edeke ajalakin Edeke lokabeit, mam oni Ijaun ka aisimaario naka Yawe.

  • “Ketopoloorito ituŋa lu kaitukekec, konye elwaka ikecetauon kamakaŋ. Konye kamaete eoŋ atitai, isisianakinete aicorakineta nuka ituŋa.” (Marako 7:6, 7) Arai isianakinete itunga luebalas ebe emaete Edeke aisisianakineta kec itia nu isisianakini Ebaibuli, aima kec erai atitai. Mam ejokuna kanejai Edeke.

  • “Erai Edeke Emoyo, ŋul da luemaete ŋes ibusakinit aima kotomo omoyo ka abeit.” (Yokana 4:24) Ibusakinit aima wok ocamanara ka abeit naka Akirot naka Edeke.

Araito Nuka Ediini Lokaiasab

3. Ani bo epone ediopet lo ipedoria oni atiakun edini lokabeit kotoma lokaisab?

3 Opone bo ani ipedoria oni ajenun arai isialamikinit ediini Edeke araibo mam? Abala Yesu ebe: “Ŋolkitoi loejok erai araito nuejok; konye do ekitoi loerono erai araito nueroko . . . Kanuka ŋun ijenunete kes kakeceraito.” Nges atemar, arai eraai ediini loka Edeke, erai araito naejok, arai eraai ediini loka Satan, erai araito naerono.​—Matayo 7:15-20.

4. Ejautene ani itoduinitos amaak luka Yawe?

4 Edini lokabeit itolomuni itunga lu eminanara bonik ido itodunitos amina nejaas luce. Erai na kwangin naarai Yawe elope erai Edeke lo emina. Abala Yesu ebe: “Kanuka ŋun ejenunete ituŋa kere ebe iraas yesi ikakesisiak, arai iminanaros bonik.” Epone bo ani ilesikinotor idiinin toma abwoetai na naka aima na abeit?—Yokana 13:35; Luka 10:27; 1 Yokana 4:8.

5. Epone ani itetemitor encyclopaedia ediopet agwelanario naka ibulesin kotoma Afrika?

5 Koany agwelanario naka itunga kotoma Afrika. Ebala etabo The New Encyclopædia Britannica ebe: “Itunga luka Afrika bala luedolitos 18,000,000 kes aponi ijaikinai toma agwelario na ibulesin, na engarenikinitos isiriamum aitoritor Sahara ka angolol na enyaritai Indian Ocean kiding na ikaru 650 ka 1905. Kakidingot na ikaru 1400 ka 1500, apotu itunga lu oyurup ogeutu agwelanar koto ariri na ecilet loka Afrika, ido kotoma okaru lo 1867, kiding na itunga 7,000,000 ka 10,000,000 luka Afrika kes aponi iturakinai ameri kwape ibulesin ayangar ace Akwap Nakitetet (na Amerika).”

6. Eponi bo ani eyukokinor edini toma agwelanario naka ibulesin?

6 Anyoin abwoetait na abu ediini koyanga kotoma apakio nu aitotolikina kana ajaai Afrika ne atiakanarere ikiliok, angor, idwe oreria ka okalia kec ido aiwen ka irikoi, asuwa nu emwaka ido agwelio ka agwelanario kwape akituk? Iwadikaat Bethwell Ogot kotoma apapula Daily Nation naka Nairobi, Kenya ebe: “Edini lo Ikristayon ka Isiriamun eketakina kotoma aisisianakin kec na aiyuun na aimorikikina naka itunga konye kes kere apotu itolomutu atukosia nu eyaitere ibulesin ido atiakatiaka kotoma atekerisinei. . . . Ibusakinit oni acamun imor naka adiakaret kana kokiding isiriamum ka Ikristayon, kiding akwapin nuka Imusugun ka nuka Iyarabuni, ka amameu na iponesio na obu oyangu ationis naepol noi toma otunga luka Afrika adaun ikaru luipu noi.”

Edini ka Ejie

7. Inyoin bo eswamata ingarenok luka edini kapakio nuka ejie?

7 Edini lokaisab etodu araito ke nabosan orotin ice. Kwape aanyunet, karaida ebala Ebaibuli ebe “komina ikoniidunyet,” ingarenok luka edini akwap kere alomasi noi ido itopoloritos ejie.​—Matayo 22:39.

Elomarit Edini lokaisab toma ojiisio ka toma agwela-nario naka ibulesin

8. (a) Epone ani etopoloritotor ingarenok luka edini eyarit kotoma angolopa naka Afrika? (b) Inyo abu engarenikinon ediopet loka Edini kolim kanu ingarenok luka edini kapak najaar ejie lokareya ko Nigeria?

8 Eraasi nuejenas noi ebe okaru 1994, apotu ace abikirian ka isaseredotin olomasi aiyar itunga luipu kotoma akwap naka Rwanda. Eboliat bobo Edini atutubet naepol noi ojiisio ice kotoma Afrika. Kwape aanyunet, ojie lokareya loabukorere aokot noi kotoma Akwap naka Nigeria, apotu idiinin luka ngol wai kalu ajiosi kitogogongosi itunga ejie. Kwape alosio ejie akonye, abu engarenon ediopet lokekanisa kolim ebe “ingarenok luka ekanisa adapakisi ber awai aswam na ejaikit kes Edeke.” Abu bobo kiyatak ebe: “Isio lu inyarit akosi wate ejaanakinak luka Edeke kiraun ejaanakinak luka Satan.”

9. Inyo inera Ebaibuli kanuka ikejaanakinak luka Satan?

9 Inera Ebaibuli Kwape kwangin: “Satan da ituluonor bon bala emalaika loka aica. Aso mam erai naepol arai ikekejaanakinak da ituluoros bonik kwape ikejaanakinak luka abeit.” (2 Ikorinton 11:14, 15) Kwape isoswaikinatar itunga luarokok ebe ejokak, ingalangalei Satan itunga itosomai ikejaanakinak lu esubitos bala edolitos konye lu eroko ekeceswamisio ido ebosit akeceraito.

10. Opone bo ani angerotor ingarenok luka edini Edeke?

10 Kotoma Akwap kere, alimonokisi ingarenok luka edini amin, ainapakina, ka ajokis, konye eswamata edinget, ejie, ka amamus ayongit edeke. Itodiarit kes Ebaibuli ejok. Ebala ebe: “Elimorete ebe ejenete Edeke, konye eŋerito ŋes kaswamisiokec.”​—Tito 1:16.

Konyou Kotoma “Babulon [Na]kapolon”

11. Epone ani itupusitor Ebaibuli edini lokaisab?

11 Ipedori oni aanyun nu eomoomoi Yawe kanuka edini lokaisab kotoma aisiom eitabo loka Apukokinio kotoma obaibuli. Kanen, edini lokaisab itodiaritai kwape aberu naitupusitoi ka, “Babulon [Na]kapolon.” (Apukokinio 17:5) Koanyu epone lo itodiaritor Edeke nges:

  • “Naadote nakapolon . . . naadoteata ikabakan luka akwap.” (Apukokinio 17:1, 2) Aboisit na apaikin emunokina nejaai Edeke, edini lokaisab aloma akiro nuka apugan, otapite da alimonokin apugan nu ebeit aswam.

  • “Kotakanut da kotomake aokot nuka inabin ka nuka lukalaunak, ka nuka ŋul kere luaario kotoma akwap.” (Apukokinio 18:24) Edini lokaisab aare, ido aar ijaanakinak lumunok luka Edeke ido nges ayau atwanare na itunga luipu kotoma ojie.

  • “Etopolooror bon, koporo da.” (Apukokinio 18:7) Edini lokaisab ebarit noi, abar na itosomaete ingarenok ke aibio kotoma opoget.

  • “Toma ocudete [ke] ŋes eŋalaarere atekerin kere.” (Apukokinio 18:23) Kanuka aisisianakin ke naisab ebe etau mam etwani, apukoo edini lokaisab ekek toma ocudeta ka akuriau lukatwak ido aima lukapapaa.

12. Aikwenyaret ani ijaaikit Ebaibuli kanuka edini lokaisab?

12 Ijaikini aikwenyaret na epoi agogong otunga atiakar awai kodini lokaisab, ebala Ebaibuli ebe: “Ikatuŋa, kolomutu kotomakeŋ, kinyeis aimorikikin kadiakanaretake, kinyeis ainakinio aiticanetake.”​—Apukokinio 18:4, 5.

13. Inyo ebuni atakanikini edini lokaisab ka ngul lu ijaanakinete kotoma?

13 Edodor do, Babulon Nakapolon, idiinin kere lukaisab kakwap, amudiaro cut. Ebala Ebaibuli ebe: “Ŋes eponiata aiticanetake toma apaaran adiopet, atwanare, ka akudian, ka ebeli, icweikinio cut kakim; naarai egogoŋ [Yawe] Edeke loetubokini ŋes.” (Apukokinio 18:8) Kanu ainac adumun “aiticanetake” ibusakinit oni abilibil cut edicane wok ka edini lokaisab, komam bobo aswam aswamisio, ipucito, ka aiyununeta nu itakadikinitos Edeke. Erai akirot nakatipet. Aijar wok ejai iledo!​—2 Ikorinton 6:14-18.