27 กันยายน 2018
ข่าวเกี่ยวกับพยานพระยะโฮวารอบโลก
มาร์ติน บอร์: รัฐบาลสโลวาเกียยอมรับว่าเขาไม่ผิดหลังตัดสินแล้ว 90 ปี
วันที่ 18 กันยายน 2015 ศาลแห่งหนึ่งในสโลวาเกียตัดสินให้มาร์ติน บอร์ พ้นจากความผิดทางอาญาข้อหาไม่ยอมเป็นทหารเนื่องจากความรู้สึกผิดชอบชั่วดี นับตั้งแต่วันที่พี่น้องบอร์ถูกตัดสินลงโทษจนถึงวันที่ศาลประกาศคำตัดสินนี้ก็ผ่านมา 90 ปีแล้ว ถือเป็นการตัดสินคดีของคนที่ไม่เป็นทหารเพราะความเชื่อย้อนหลังไปนานที่สุดของสโลวาเกีย
ถูกตัดสินว่าผิดเพราะยืนหยัดอย่างกล้าหาญ
มาร์ตินเป็นคนคัมภีร์ไบเบิลนานาชาติซึ่งเป็นชื่อเดิมของพยานพระยะโฮวามาตั้งแต่ปี 1920 ตอนนั้นเขาอายุ 17 ปี ต่อมาในเดือนตุลาคมปี 1924 เขาได้รับหมายเรียกเกณฑ์ทหาร แต่เพราะความเชื่อทางศาสนา เขาปฏิเสธที่จะเป็นทหารและไม่ยอมกล่าวคำปฏิญาณว่าจะภักดีต่อกองทัพ เจ้าหน้าที่จึงตั้งข้อสังเกตว่าเขาผิดปกติทางจิตและสั่งให้หมอตรวจอย่างละเอียด หมอบอกว่าเขาปกติดี และรายงานว่า “ความเชื่อทางศาสนาของเขาไม่ได้มาจากจินตนาการที่เพ้อฝัน”
หลังจากหมอวินิจฉัยว่ามาร์ตินมีสุขภาพจิตปกติดี ศาลก็ตัดสินเมื่อวันที่ 2 เมษายน 1925 ว่าเขามีความผิดร้ายแรงทางอาญาเนื่องจากไม่ยอมเป็นทหาร ตอนนั้นมาร์ตินแต่งงานแล้วและอายุยังน้อย แต่เขาก็ยอมรับโทษจำคุก 2 ปี โดยไม่หวั่นกลัว มาร์ตินถูกปฏิบัติอย่างโหดร้าย ทั้งถูกขังเดี่ยวและแทบจะไม่ได้รับอาหาร แต่ยังไม่ครบ 2 ปี ในวันที่ 13 สิงหาคม 1926 เขาก็ถูกปล่อยตัวเพราะประพฤติตัวดี แต่ก็ยังต้องถูกคุมประพฤติต่อไป
คำตัดสินของ ECHR ทำให้ศาลอื่น ๆ กลับคำตัดสิน
พี่น้องบอร์เสียชีวิตเมื่อวันที่ 7 มกราคม 1985 ในปี 2004 ครอบครัวของเขาได้ยื่นคำร้องขอให้ศาลประกาศให้เขาพ้นผิดแต่ก็ไม่เป็นผล เจ็ดปีต่อมา พวกเขาขอให้ศาลเมืองบราติสลาวา 1 ทบทวนคดีนี้อีกครั้งหลังจากที่ศาลสิทธิมนุษยชนแห่งยุโรป (ECHR) ประกาศคำตัดสินสำคัญในคดีบายัตยันยื่นฟ้องรัฐบาลอาร์เมเนีย ที่แสดงชัดว่า อนุสัญญาว่าด้วยสิทธิมนุษยชนแห่งยุโรปปกป้องสิทธิของคนที่ไม่เป็นทหารเนื่องจากขัดกับความรู้สึกผิดชอบชั่วดี อย่างไรก็ตาม ถึงจะมีเหตุผลหนักแน่นทางกฎหมายที่ศาลจะกลับคำตัดสินในคดีของมาร์ติน แต่ศาลต่าง ๆ ในประเทศก็ไม่ยอมรับคำร้อง จนกระทั่งมีพยานฯ อีกคนหนึ่งถูกฟ้องด้วยข้อหาเดียวกัน
ตัวแปรสำคัญ: คดีวัจดา
อิมริค วัจดาเป็นพยานพระยะโฮวาอีกคนหนึ่งที่ปฏิเสธการเป็นทหารเหมือนกับมาร์ติน บอร์ และเขาถูกตัดสินจำคุกในปี 1959 และ 1961 ช่วงที่คอมมิวนิสต์ปกครอง เมื่อวันที่ 13 มีนาคม 2014 ศาลรัฐธรรมนูญแห่งสาธารณรัฐสโลวักตัดสินว่าเขาควรได้รับการประกาศว่าไม่มีความผิด โดยอาศัยประมวลกฎหมายเชคโกสโลวัก ฉบับที่ 119/1990 ซึ่งบัญญัติขึ้นเพื่อช่วยเหลือผู้ถูกตัดสินลงโทษอย่างไม่เป็นธรรมในยุคคอมมิวนิสต์ ในกรณีของอิมริค วัจดา ศาลรัฐธรรมนูญได้แสดงจุดยืนเป็นครั้งแรกว่ารัฐบาลสโลวาเกียต้องทำตามคำตัดสินของ ECHR ในคดีบายัตยัน โดยยอมรับว่าการนิรโทษกรรมหรือการทำให้ผู้ที่ได้รับความเสียหายจากการใช้อำนาจรัฐกลับคืนสู่สภาพเดิม เป็นมาตรการที่จำเป็นเพื่อเยียวยาผู้ที่เคยถูกตัดสินว่ามีความผิดทางอาญาเพราะไม่เป็นทหารเนื่องจากขัดกับความรู้สึกผิดชอบชั่วดี
คำตัดสินของศาลในคดีวัจดา เป็นตัวแปรสำคัญที่ทำให้ครอบครัวของพี่น้องมาร์ติน บอร์สามารถยื่นคำร้องต่อศาลเมืองบราติสลาวา 1 อีกครั้งเพื่อขอให้ล้างมลทินให้เขา ครั้งนี้ศาลรับคำร้องและในวันที่ 18 กันยายน 2015 ศาลได้ประกาศให้เขาพ้นผิด ในที่สุด มาร์ติน บอร์ ก็ได้รับการประกาศว่าพ้นจากความผิดทุกอย่างเพราะไม่เป็นทหารเนื่องจากขัดกับความรู้สึกผิดชอบชั่วดี หลังจากเขาเสียชีวิตไปแล้ว 30 ปีและหลังจากถูกตัดสินจำคุกเมื่อ 90 ปีก่อน
ดังนั้น คำตัดสินของ ECHR ในคดีบายัตยัน และคำตัดสินของศาลรัฐธรรมนูญในคดีวัจดา ได้ช่วยแก้ไขความไม่ยุติธรรมที่ยืดเยื้อมานาน ตอนนี้ศาลต่าง ๆ ของสโลวาเกียได้ประกาศให้พยานพระยะโฮวา 51 คนที่ส่วนใหญ่เคยต้องโทษในช่วงปี 1948 ถึง 1989 พ้นจากความผิดหมดแล้ว