ข้ามไปยังเนื้อหา

ข้ามไปยังสารบัญ

จาก​อดีต

อริสโตเติล

อริสโตเติล

เมื่อ 2,300 ปี​ก่อน อริสโตเติล​สร้าง​ความ​เปลี่ยน​แปลง​ครั้ง​ยิ่ง​ใหญ่​ให้​กับ​วิทยาศาสตร์​และ​ปรัชญา ผล​งาน​ของ​เขา​ยัง​คง​ได้​รับ​ความ​สนใจ​จน​ถึง​ทุก​วัน​นี้​และ​ถูก​แปล​ไป​หลาย​ภาษา​และ​มี​การ​ศึกษา​ค้นคว้า​มาก​มาย เจมส์ แม็คลัคเลน ศาสตราจารย์​ด้าน​ประวัติศาสตร์​เขียน​ว่า “แนว​คิด​เกี่ยว​กับ​ธรรมชาติ​ของ​อริสโตเติล​มี​อิทธิพล​ต่อ​แนว​คิด​ของ​ชาว​ยุโรป​นาน​เกือบ 2,000 ปี” แนว​คิด​บาง​อย่าง​ของ​อริสโตเติล​มี​อิทธิพล​ต่อ​คำ​สอน​ของ​คาทอลิก โปรเตสแตนต์ และ​แม้​แต่​อิสลาม​ด้วย​ซ้ำ

อริสโตเติล​สนใจ​เรื่อง​ต่าง ๆ หลาก​หลาย

อริสโตเติล​มี​ผล​งาน​เขียน​เกี่ยว​กับ​ศิลปะ ดาราศาสตร์ ชีววิทยา จริยศาสตร์ ภาษา กฎหมาย ตรรกศาสตร์ แรง​แม่เหล็ก อภิปรัชญา การ​เคลื่อน​ที่ ความ​สุข บท​กวี การ​เมือง จิตวิทยา และ​วาทศิลป์ เขา​เขียน​เกี่ยว​กับ​จิตวิญญาณ​ด้วย​โดย​เชื่อ​ว่า​มนุษย์​มี​จิตวิญญาณ​อมตะ แต่​ผล​งาน​ที่​สร้าง​ชื่อเสียง​ให้​กับ​เขา​มาก​กว่า​ผล​งาน​อื่น​คือ ด้าน​ชีววิทยา​และ​ตรรกศาสตร์

นัก​วิชาการ​สมัย​กรีก​โบราณ​มัก​จะ​อาศัย​การ​เฝ้า​สังเกต การ​สรุป​จาก​คน​ส่วน​ใหญ่​ไป​สู่​คน​ส่วน​รวม และ​ตรรกศาสตร์ เพื่อ​อธิบาย​สิ่ง​ที่​เกิด​ขึ้น​ตาม​ธรรมชาติ​โดย​เริ่ม​จาก​สิ่ง​ที่​พวก​เขา​ถือ​ว่า​เป็น​ความ​จริง พวก​เขา​เชื่อ​ว่า​ถ้า​พวก​เขา​ศึกษา​สิ่ง​ที่​เป็น​ความ​จริง​อย่าง​ถี่ถ้วน ก็​จะ​สามารถ​ได้​ข้อ​สรุป​ที่​ถูก​ต้อง

โดย​อาศัย​ปรัชญา​ดัง​กล่าว พวก​เขา​ได้​ข้อ​สรุป​ที่​ดี​หลาย​อย่าง เรื่อง​หนึ่ง​ที่​ยัง​คง​เป็น​ความ​จริง​จน​ถึง​ทุก​วัน​นี้​คือ จักรวาล​มี​ความ​เป็น​ระเบียบ​มาก แต่​ปัญหา​ใหญ่​คือ ความ​สามารถ​ใน​การ​สังเกต​ของ​พวก​เขา​ถูก​จำกัด​อยู่​แค่​สิ่ง​ที่​เห็น​ได้​ด้วย​ตา ซึ่ง​เป็น​ข้อ​จำกัด​สำหรับ​คน​ฉลาด ๆ ทั้ง​หลาย​รวม​ทั้ง​อริสโตเติล​ด้วย เช่น พวก​เขา​เชื่อ​ว่า ดาว​เคราะห์​และ​ดวง​ดาว​ต่าง ๆ หมุน​รอบ​โลก ผู้​คน​ใน​สมัย​นั้น​ถือ​ว่า​เรื่อง​นี้​เป็น​ความ​จริง หนังสือ The Closing of the Western Mind บอก​ว่า “ทั้ง​เหตุ​ผล​และ​ประสบการณ์​ต่าง​ก็​ยืน​ยัน​แนว​คิด​แบบ​กรีก​ที่​ว่า โลก​เป็น​ศูนย์กลาง​จักรวาล”

แนว​คิด​ผิด ๆ แบบ​นั้น​คง​จะ​ไม่​ส่ง​ผล​เสีย​อะไร​มาก​ถ้า​มี​แค่​นัก​วิทยาศาสตร์​สมัย​ก่อน​เท่า​นั้น​ที่​ยอม​รับ​เรื่อง​นี้ แต่​ไม่​ได้​เป็น​อย่าง​นั้น

คาทอลิก​รับ​เอา​แนว​คิด​ของ​อริสโตเติล

ศาสนา “คริสเตียน” ใน​ยุโรป​สมัย​ยุค​กลาง​เชื่อ​ว่า​คำ​สอน​บาง​อย่าง​ของ​อริสโตเติล​เป็น​ที่​ยอม​รับ​กัน​ว่า​เป็น​ความ​จริง​และ​เป็น​สิ่ง​ที่​ถูก​ต้อง​แน่นอน นัก​เทววิทยา​ของ​โรมัน​คาทอลิก​โดย​เฉพาะ​โทมัส อะควินัส (ประมาณ​ปี ค.ศ. 1224-1274) ได้​เอา​คำ​สอน​ของ​อริสโตเติล​มา​รวม​อยู่​ใน​หลัก​เทววิทยา​ของ​พวก​เขา คำ​สอน​ของ​อริสโตเติล​ที่​ว่า​โลก​เป็น​ศูนย์กลาง​จักรวาล​จึง​เป็น​คำ​สอน​ของ​คาทอลิก​ด้วย พวก​ผู้​นำ​โปรเตสแตนต์​ก็​รับ​เอา​คำ​สอน​ของ​อริสโตเติล​ด้วย เช่น คาลวิน​และ​ลูเทอร์​บอก​ว่า​คำ​สอน​ของ​อริสโตเติล​เป็น​ไป​ตาม​หลัก​พระ​คัมภีร์—ดู​กรอบ “ พวก​เขา​ยึด​ตาม​ตัว​อักษร​มาก​เกิน​ไป

คำ​สอน​บาง​อย่าง​ของ​อริสโตเติล​เป็น​ที่​ยอม​รับ​กัน​ว่า​เป็น​ความ​จริง

นัก​เขียน​ที่​ชื่อ​ชาลส์ ฟรีแมน​เขียน​ว่า “แนว​คิด​เหล่า​นั้น​บาง​อย่าง [คำ​สอน​ของ​อริสโตเติล] และ​คำ​สอน​คาทอลิก​เหมือน​กัน​จน​แยก​ไม่​ออก” ที่​จริง มี​คน​บอก​ว่า​อะควินัส “บัพติศมา” อริสโตเติล​ให้​เป็น​คาทอลิก แต่​ฟรีแมน​เขียน​ว่า จริง ๆ แล้ว “อะควินัส​ต่าง​หาก​ที่​นับถือ​ลัทธิ​อริสโตเติล” และ​จะ​ว่า​ไป​แล้ว​ก็​คาทอลิก​ทั้ง​หมด ผล​คือ กาลิเลโอ​นัก​ดาราศาสตร์​และ​นัก​คณิตศาสตร์​ชาว​อิตาลี​ซึ่ง​กล้า​คัดค้าน​และ​บอก​ว่า​โลก​หมุน​รอบ​ดวง​อาทิตย์​ต้อง​ถูก​นำ​ตัว​ขึ้น​ศาล​ศาสนา​และ​ถูก​บังคับ​ให้​ถอน​คำ​พูด * ที่​จริง อริสโตเติล​ยอม​รับ​ว่า​ความ​รู้​ทาง​วิทยาศาสตร์​จะ​ต้อง​เปลี่ยน​แปลง​และ​พัฒนา​ต่อ​ไป​เรื่อย ๆ ซึ่ง​คง​จะ​ดี​ถ้า​คริสตจักร​ยอม​รับ​แบบ​นั้น​ด้วย

^ วรรค 11 ดู​เพิ่ม​เติม​ที่ “กาลิเลโอ​ขัด​แย้ง​กับ​คริสตจักร” ใน​ตื่นเถิด! 8 พฤษภาคม 2003