ดอรีน​ตกใจ​มาก​เมื่อ​หมอ​ตรวจ​พบ​ว่า​เวสลีย์​สามี​ของ​เธอ​มี​เนื้อ​งอก​ใน​สมอง​ขั้น​รุนแรง * เวสลีย์​อายุ​เพียง 54 ปี แต่​หมอ​บอก​ว่า​เขา​จะ​มี​ชีวิต​อยู่​ได้​อีก​แค่​ไม่​กี่​เดือน ดอรีน​บอก​ว่า “ฉัน​ไม่​อยาก​จะ​เชื่อ​ที่​หมอ​บอก​เลย ฉัน​ช็อก​ไป​หลาย​อาทิตย์ รับ​ไม่​ได้​ที่​เรื่อง​นี้​เกิด​ขึ้น​กับ​ฉัน ฉัน​ไม่​ได้​เตรียม​ใจ​ไว้​เลย”

ไม่​แปลก​ที่​ดอรีน​จะ​รู้สึก​แบบ​นั้น เพราะ​อาการ​ป่วย​ใน​ระยะ​สุด​ท้าย​ส่ง​ผล​กระทบ​ต่อ​ทุก​คน​ได้​ทุก​เมื่อ เป็น​เรื่อง​น่า​ชมเชย​ที่​หลาย​คน​เต็ม​ใจ​รับ​หน้า​ที่​ดู​แล​คน​ที่​รัก​ซึ่ง​ป่วย​ระยะ​สุด​ท้าย การ​ดู​แล​คน​ป่วย​ไม่​ใช่​เรื่อง​ง่าย​เลย แล้ว​สมาชิก​ใน​ครอบครัว​จะ​ให้​กำลังใจ​และ​ให้​การ​ดู​แล​ได้​อย่าง​ไร? ผู้​ที่​ดู​แล​คน​ป่วย​จะ​ทำ​อย่าง​ไร​กับ​อารมณ์​ความ​รู้สึก​ต่าง ๆ ใน​ช่วง​ที่​เขา​ต้อง​ทำ​หน้า​ที่​นี้? คน​ป่วย​จะ​มี​อาการ​อย่าง​ไร​บ้าง​ก่อน​จะ​เสีย​ชีวิต? ก่อน​อื่น ให้​เรา​มา​ดู​กัน​ว่า ทำไม​การ​ดู​แล​คน​ป่วย​ระยะ​สุด​ท้าย​จึง​ยาก​เป็น​พิเศษ​ใน​ปัจจุบัน

เมื่อ​ประมาณ​ร้อย​ปี​ก่อน แม้​แต่​ใน​ประเทศ​ที่​พัฒนา​แล้ว อายุ​เฉลี่ย​ของ​คน​เรา​ก็​ยัง​สั้น​กว่า​ใน​ปัจจุบัน​มาก ใน​ตอน​นั้น ผู้​คน​เสีย​ชีวิต​อย่าง​รวด​เร็ว​ด้วย​โรค​ติด​เชื้อ​หรือ​อุบัติเหตุ การ​รักษา​พยาบาล​ก็​ไม่​ทั่ว​ถึง​และ​ไม่​เพียง​พอ ผู้​ป่วย​ส่วน​ใหญ่​จึง​ได้​รับ​การ​ดู​แล​โดย​ครอบครัว​และ​เสีย​ชีวิต​ที่​บ้าน แต่​ปัจจุบัน ความ​ก้าว​หน้า​ทาง​การ​แพทย์​ทำ​ให้​การ​เสีย​ชีวิต​ของ​คน​เรา​เปลี่ยน​ไป

ทุก​วัน​นี้ แพทย์​สามารถ​ต่อ​สู้​กับ​โรค​ภัย​ไข้​เจ็บ​ได้​ดี​ขึ้น​ซึ่ง​ช่วย​ให้​ผู้​คน​มี​อายุ​ยืน​ยาว​กว่า​เดิม โรค​ต่าง ๆ ที่​ใน​อดีต​เคย​ทำ​ให้​คน​เสีย​ชีวิต​ใน​เวลา​อัน​รวด​เร็ว ตอน​นี้​กลาย​เป็น​ว่า​ผู้​ป่วย​ อาจ​มี​ชีวิต​อยู่​ต่อ​ไป​ได้​นาน​อีก​หลาย​ปี อย่าง​ไร​ก็​ตาม การ​ยืด​ชีวิต​ออก​ไป​อาจ​ไม่​ได้​หมาย​ความ​ว่า​ผู้​ป่วย​จะ​หาย​จาก​อาการ​ป่วย แต่​เขา​ยัง​มี​อาการ​เจ็บ​ป่วย​รุนแรง​และ​ไม่​สามารถ​ดู​แล​ตัว​เอง​ได้ ทำ​ให้​การ​ดู​แล​ผู้​ป่วย​ใน​กรณี​แบบ​นี้​กลาย​เป็น​เรื่อง​ยาก​และ​ต้อง​ใช้​ความ​พยายาม​มาก

ผล​ที่​ตาม​มา​คือ มี​ผู้​ป่วย​มาก​ขึ้น​เรื่อย ๆ เสีย​ชีวิต​ที่​โรง​พยาบาล​ไม่​ใช่​ที่​บ้าน ทำ​ให้​คน​ทุก​วัน​นี้​ไม่​คุ้น​เคย​กับ​อาการ​ของ​ผู้​ป่วย​ที่​กำลัง​จะ​เสีย​ชีวิต และ​มี​ไม่​กี่​คน​ที่​เคย​เห็น​คน​กำลัง​จะ​เสีย​ชีวิต​จริง ๆ ความ​ไม่​รู้​ทำ​ให้​เกิด​ความ​กลัว นี่​จึง​อาจ​เป็น​อุปสรรค​หรือ​อาจ​ทำ​ให้​สมาชิก​ครอบครัว​ไม่​รู้​ว่า​จะ​ดู​แล​คน​ที่​ป่วย​อย่าง​ไร​ดี ถ้า​อย่าง​นั้น มี​อะไร​ช่วย​ได้​ใน​เรื่อง​นี้?

หลาย​คน​รู้สึก​สิ้น​หวัง​แบบ​เดียว​กับ​ดอรีน​เมื่อ​พบ​ว่า​คน​ที่​รัก​ป่วย​ใน​ขั้น​รุนแรง​และ​ใกล้​จะ​เสีย​ชีวิต ถึง​แม้​จะ​มี​ความ​กังวล ความ​กลัว และ​ความ​เศร้า​อย่าง​หนัก แต่​อะไร​จะ​ช่วย​ให้​คุณ​เตรียม​ตัว​เพื่อ​รับมือ​กับ​สิ่ง​ที่​จะ​เกิด​ขึ้น​ได้? ผู้​รับใช้​ที่​ซื่อ​สัตย์​ของ​พระเจ้า​อธิษฐาน​ว่า “ขอ​สอน​พวก​เรา​ให้​นับ​วัน​เวลา​ใน​ชีวิต​เป็น พวก​เรา​จะ​ได้​มี​ใจ​ที่​มี​ปัญญา” (สดุดี 90:12) ใช่​แล้ว การ​อธิษฐาน​อย่าง​จริงจัง​เพื่อ​ขอ​พระ​ยะโฮวา​พระเจ้า​ให้​ช่วย​คุณ​รู้​วิธี “นับ​วัน​เวลา​ใน​ชีวิต” อย่าง​ฉลาด จะ​ทำ​ให้​คุณ​ใช้​เวลา​ที่​เหลือ​อยู่​กับ​คน​ที่​คุณ​รัก​อย่าง​ดี​ที่​สุด

เพื่อ​จะ​ทำ​อย่าง​นี้​ได้​ต้อง​มี​การ​วาง​แผนที่​ดี ถ้า​คน​ที่​คุณ​รัก​ยัง​พูด​คุย​รู้​เรื่อง​และ​เต็ม​ใจ​จะ​วาง​แผน​ด้วย​กัน​ก็​คง​ดี​ที่​จะ​ถาม​เขา​ว่า ใคร​จะ​เป็น​คน​ตัดสิน​ใจ​แทน​เขา​ใน​กรณี​ที่​เขา​ไม่​สามารถ​ตัดสิน​ใจ​ได้​ด้วย​ตัว​เอง ควร​พูด​คุย​กัน​อย่าง​ตรง​ไป​ตรง​มา​ว่า​เขา​ต้องการ​ให้​ทำ​อย่าง​ไร​ใน​เรื่อง​การ​ยื้อ​ชีวิต การ​เข้า​รักษา​ตัว​ใน​โรง​พยาบาล หรือ​การ​เลือก​วิธี​การ​รักษา​อย่าง​ใด​อย่าง​หนึ่ง การ​ทำ​แบบ​นี้​จะ​ช่วย​ลด​ความ​เข้าใจ​ผิด​และ​ความ​รู้สึก​ผิด​เมื่อ​สมาชิก​ครอบครัว​จำเป็น​ต้อง​ตัดสิน​ใจ​แทน​ผู้​ป่วย​ที่​ไม่​สามารถ​ตัดสิน​ใจ​เอง​ได้ การ​เปิด​ใจ​คุย​กัน​ไว้​ก่อน​จะ​ช่วย​ให้​ครอบครัว​ไม่​ต้อง​กังวล​กับ​เรื่อง​อื่น​และ​ทำ​ให้​ทุก​คน​สนใจ​ที่​การ​ดู​แล​คน​ป่วย​ใน​ระยะ​สุด​ท้าย​ได้ คัมภีร์​ไบเบิล​บอก​ว่า “ถ้า​ไม่​มี​การ​ปรึกษา​หารือ​แผนการ​ก็​ล้มเหลว”—สุภาษิต 15:22

โดย​ปกติ หน้า​ที่​หลัก ๆ ของ​ผู้​ที่​ดู​แล​คน​ป่วย​คือ​ให้​กำลังใจ เพราะ​คน​ที่​กำลัง​จะ​เสีย​ชีวิต​ต้องการ​มั่น​ใจ​ว่า​คน​อื่น​รัก​เขา​และ​ไม่​ทอดทิ้ง​เขา ผู้​ที่​ดู​แล​จะ​ทำ​อย่าง​นั้น​ได้​อย่าง​ไร? ทำ​ได้​โดย​อ่าน​หนังสือ​หรือ​ร้อง​เพลง​ให้​ผู้​ป่วย​ฟัง เลือก​หนังสือ​และ​เพลง​ที่​ให้​กำลังใจ​ซึ่ง​ทำ​ให้​เขา​มี​ความ​สุข หลาย​คน​มี​กำลังใจ​เมื่อ​สมาชิก​ครอบครัว​จับ​มือ​เขา​ไว้​และ​พูด​กับ​เขา​อย่าง​นุ่มนวล

ควร​บอก​ผู้​ป่วย​ให้​รู้​ว่า​ใคร​มา​เยี่ยม เพราะ​รายงาน​หนึ่ง​บอก​ว่า “ใน​บรรดา​ประสาท​สัมผัส​ทั้ง​ห้า ความ​สามารถ​ใน​ การ​ได้​ยิน​จะ​เสื่อม​เป็น​อย่าง​สุด​ท้าย [คน​ป่วย] จะ​ยัง​ได้​ยิน​แม้​ดู​เหมือน​ว่า​เขา​กำลัง​นอน​หลับ เรา​จึง​ไม่​ควร​พูด​สิ่ง​ที่​เรา​จะ​ไม่​พูด​กับ​เขา​ถ้า​เขา​ตื่น​อยู่”

อธิษฐาน​ด้วย​กัน​เมื่อ​มี​โอกาส คัมภีร์​ไบเบิล​พูด​ถึง​เรื่อง​นี้​ด้วย มี​อยู่​ครั้ง​หนึ่ง​ที่​อัครสาวก​เปาโล​และ​เพื่อน ๆ ของ​เขา​อยู่​ใน​ภาวะ​กดดัน​อย่าง​หนัก​และ​ชีวิต​พวก​เขา​ก็​กำลัง​ตก​อยู่​ใน​อันตราย ตอน​นั้น​พวก​เขา​ต้องการ​ความ​ช่วยเหลือ​อะไร? เปาโล​ขอร้อง​เพื่อน ๆ ว่า “พวก​คุณ​ก็​ช่วย​เรา​ได้​โดย​อธิษฐาน​อ้อน​วอน​เพื่อ​เรา” (2 โครินธ์ 1:8-11) การ​อธิษฐาน​จาก​หัวใจ​ตอน​ที่​เครียด​จัด​และ​กำลัง​ป่วย​หนัก​ช่วย​ได้​มาก​จริง ๆ

แค่​คิด​ว่า​คน​ที่​เรา​รัก​กำลัง​จะ​เสีย​ชีวิต​ก็​ทำ​ให้​เศร้า​มาก​แล้ว ที่​จริง ไม่​แปลก​ที่​เป็น​อย่าง​นั้น เพราะ​ความ​ตาย​ไม่​ใช่​เรื่อง​ธรรมดา เรา​ไม่​ได้​ถูก​ออก​แบบ​มา​ให้​ยอม​รับ​ว่า​ความ​ตาย​เป็น​เรื่อง​ปกติ​ของ​ชีวิต (โรม 5:12) คัมภีร์​ไบเบิล​บอก​ว่า​ความ​ตาย​เป็น “ศัตรู” (1 โครินธ์ 15:26) ดัง​นั้น เป็น​เรื่อง​ที่​เข้าใจ​ได้​และ​ไม่​แปลก​เลย​ที่​เรา​ไม่​อยาก​คิด​ว่า​คน​ที่​เรา​รัก​กำลัง​จะ​เสีย​ชีวิต

อย่าง​ไร​ก็​ตาม การ​เตรียม​ตัว​เตรียม​ใจ​ไว้​ว่า​อะไร​จะ​เกิด​ขึ้น​บ้าง​จะ​ช่วย​ให้​คน​ใน​ครอบครัว​ไม่​ต้อง​กลัว และ​ช่วย​ให้​จัด​การ​ทุก​เรื่อง​อย่าง​ดี​ที่​สุด​เท่า​ที่​จะ​ทำ​ได้ อาการ​ต่าง ๆ ที่​อาจ​เกิด​ขึ้น​มี​บอก​ไว้​ใน​กรอบ “ วาระ​สุด​ท้าย​ของ​ชีวิต” แน่นอน​ว่า อาการ​เหล่า​นี้​ไม่​ได้​เกิด​กับ​ผู้​ป่วย​เหมือน​กัน​ทุก​คน และ​อาจ​ไม่​เกิด​ขึ้น​ตาม​ลำดับ แต่​ผู้​ป่วย​ส่วน​ใหญ่​มัก​มี​อาการ​ไม่​อย่าง​ใด​ก็​อย่าง​หนึ่ง​ตาม​ที่​บอก​ไว้

หลัง​จาก​คน​ที่​เรา​รัก​เสีย​ชีวิต เรา​ควร​ติด​ต่อ​คน​ที่​เรา​ไว้​ใจ​ซึ่ง​เคย​บอก​ว่า​ยินดี​จะ​ช่วยเหลือ นอก​จาก​นั้น ผู้​ที่​ดู​แล​คน​ป่วย​และ​ครอบครัว​อาจ​ต้องการ​การ​ปลอบโยน​และ​ต้องการ​มั่น​ใจ​ว่า​คน​ที่​เขา​รัก​ไม่​ทุกข์​ทรมาน​อีก​ต่อ​ไป ด้วย​ความ​รัก พระเจ้า​ผู้​สร้าง​มนุษย์​บอก​เรา​ให้​มั่น​ใจ​ว่า “คน​ตาย​ไม่​รู้​อะไร​เลย”—ปัญญาจารย์ 9:5

การ​พึ่ง​พระเจ้า​เป็น​เรื่อง​สำคัญ​มาก ไม่​ใช่​แค่​ช่วง​ที่​สมาชิก​ใน​ครอบครัว​ป่วย​ระยะ​สุด​ท้าย​เท่า​นั้น แต่​ใน​ช่วง​ที่​ครอบครัว​กำลัง​โศก​เศร้า​เมื่อ​เขา​จาก​ไป​ด้วย พระเจ้า​อาจ​ช่วยเหลือ​คุณ​โดย​ให้​คน​อื่น​มา​พูด​ให้​กำลังใจ​และ​ให้​การ​ช่วยเหลือ​อื่น ๆ ดอรีน​บอก​ว่า “ฉัน​เรียน​รู้​ที่​จะ​รับ​ความ​ช่วยเหลือ​จาก​คน​อื่น เรา​ได้​รับ​ความ​ช่วยเหลือ​มาก​มาย​จริง ๆ นี่​ทำ​ให้​ฉัน​กับ​สามี​แน่​ใจ​ว่า​พระ​ยะโฮวา​กำลัง​บอก​พวก​เรา​ว่า ‘เรา​อยู่​กับ​เจ้า​เพื่อ​ช่วย​พวก​เจ้า​ให้​ผ่าน​เรื่อง​นี้​ไป​ได้’ ฉัน​จะ​ไม่​มี​วัน​ลืม​เรื่อง​นี้​เลย”

ใช่​แล้ว พระ​ยะโฮวา​เป็น​ผู้​ดู​แล​องค์​ยิ่ง​ใหญ่​สูง​สุด พระองค์​สร้าง​เรา​ขึ้น​มา พระองค์​จึง​เข้าใจ​ความ​ทุกข์​และ​ความ​เศร้า​ของ​เรา พระองค์​ช่วย​ได้​และ​อยาก​ให้​เรา​ได้​รับ​ความ​ช่วยเหลือ​และ​กำลังใจ​ที่​จำเป็น​เพื่อ​เรา​จะ​ผ่าน​ปัญหา​ไป​ได้ ไม่​ใช่​แค่​นั้น พระองค์​ยัง​สัญญา​ว่า อีก​ไม่​นาน พระองค์​จะ​ทำ​ให้​ความ​ตาย​หมด​ไป และ​หลาย​ล้าน​คน​ที่​ตาย​ไป​ซึ่ง​อยู่​ใน​ความ​ทรง​จำ​ของ​พระองค์​จะ​ถูก​ปลุก​ให้​ฟื้น​ขึ้น​มา​มี​ชีวิต​อีก​ครั้ง (ยอห์น 5:28, 29; วิวรณ์ 21:3, 4) ใน​ตอน​นั้น ทุก​คน​จะ​พูด​ได้​เต็ม​ปาก​เหมือน​อัครสาวก​เปาโล​ที่​พูด​ว่า “ความ​ตาย ไหน​ล่ะ​ชัย​ชนะ​ของ​เจ้า? ความ​ตาย พิษสง​ที่​มี​หาย​ไป​ไหน​หมด?”—1 โครินธ์ 15:55