บทความศึกษา 27
ทำไมเราควรเกรงกลัวพระยะโฮวา?
“คนที่เกรงกลัวพระยะโฮวาจะได้เป็นเพื่อนสนิทของพระองค์”—สด. 25:14
เพลง 8 พระยะโฮวาเป็นที่หลบภัยของเรา
ใจความสำคัญ a
1-2. อย่างที่บอกไว้ในสดุดี 25:14 เราต้องทำอะไรถ้าเราอยากสนิทกับพระยะโฮวา?
ถ้าคุณอยากเป็นเพื่อนสนิทกับใครสักคนไปนาน ๆ คุณคิดว่าคุณต้องทำอะไร? คุณอาจบอกว่าคนที่เป็นเพื่อนที่ดีจะต้องรักและคอยช่วยเหลือเพื่อน แต่คุณอาจไม่คิดว่าความกลัวจะทำให้คนเราเป็นเพื่อนสนิทกันได้ แต่อย่างที่เราเห็นในข้อคัมภีร์หลักของบทความนี้ คนที่อยากสนิทกับพระยะโฮวาจะต้อง “เกรงกลัวพระยะโฮวา”—อ่านสดุดี 25:14
2 ไม่ว่าเราจะรับใช้พระยะโฮวามานานขนาดไหนแล้ว เราทุกคนต้องเกรงกลัวพระองค์เสมอ แต่ความเกรงกลัวพระยะโฮวาหมายถึงอะไร? มีอะไรบ้างที่จะช่วยให้เราเกรงกลัวพระองค์? และเราจะเรียนอะไรเกี่ยวกับความเกรงกลัวพระยะโฮวาจากเรื่องของโอบาดีห์ผู้ดูแลวัง มหาปุโรหิตเยโฮยาดา และกษัตริย์เยโฮอาช?
ความเกรงกลัวพระยะโฮวาหมายถึงอะไร?
3. ความกลัวมีประโยชน์กับเรายังไง?
3 ความเกรงกลัวพระเจ้าคือการกลัวว่าจะทำสิ่งที่พระองค์ไม่ชอบ พอได้ยินคำว่า “กลัว” เราอาจรู้สึกไม่ดี แต่ความกลัวก็มีประโยชน์และทำให้เราตัดสินใจอย่างฉลาด เช่น การกลัวว่าจะตกจากที่สูงจะทำให้เราไม่ไปอยู่ใกล้หน้าผามากเกินไป การกลัวว่าจะได้รับบาดเจ็บจะทำให้เราไม่ไปอยู่ในที่ที่เห็นว่าไม่ปลอดภัย และการกลัวว่าจะเสียเพื่อนหรือมีปัญหากับคนที่เรารักจะทำให้เราระวังที่จะไม่พูดหรือทำอะไรไม่ดีกับเขา
4. ซาตานอยากให้เรารู้สึกยังไงกับพระยะโฮวา?
4 ซาตานอยากให้ผู้คนกลัวพระยะโฮวา มันอยากให้เราคิดเหมือนเอลีฟัส มันต้องการให้เราเชื่อว่าพระยะโฮวาขี้โมโหและอยากลงโทษเรา และเราไม่มีทางทำให้พระองค์พอใจได้ (โยบ 4:18, 19) มันอยากให้เรากลัวพระยะโฮวาจนเลิกรับใช้พระองค์ แต่เราไม่ควรกลัวพระยะโฮวา เราควรกลัวที่จะทำให้พระองค์เสียใจ
5. ความเกรงกลัวพระยะโฮวาหมายถึงอะไร?
5 คนที่เกรงกลัวพระยะโฮวาจะรักพระองค์และไม่อยากทำอะไรที่จะทำลายสายสัมพันธ์ที่เขามีกับพระองค์ พระเยซูก็ “เกรงกลัวพระองค์” (ฮบ. 5:7) ท่านไม่รู้สึกกลัวพระยะโฮวา (อสย. 11:2, 3) แต่ท่านรักพระองค์มากและเต็มใจเชื่อฟัง (ยน. 14:21, 31) เราก็เป็นเหมือนกับพระเยซูได้ เรานับถือและเกรงกลัวพระยะโฮวามากเพราะพระองค์แสดงความรักในทุกอย่างที่พระองค์ทำ พระยะโฮวาฉลาด ยุติธรรม และมีอำนาจ นอกจากนั้น เรารู้ว่าพระองค์รักเรามากและสนใจจริง ๆ ว่าเราทำตามที่พระองค์สอนหรือเปล่า และสิ่งที่เราทำมีผลต่อพระองค์ด้วย ถ้าเราไม่เชื่อฟัง พระยะโฮวาก็เสียใจ แต่ถ้าเราเชื่อฟัง เราก็จะทำให้พระองค์ดีใจและมีความสุข—สด. 78:41; สภษ. 27:11
สิ่งที่จะช่วยให้เราเกรงกลัวพระเจ้า
6. สิ่งหนึ่งที่จะช่วยให้เราเกรงกลัวพระยะโฮวาคืออะไร? (สดุดี 34:11)
6 คนเราไม่ได้เกิดมาแล้วเกรงกลัวพระยะโฮวาได้ทันที เราเลยต้องพยายามที่จะมีคุณลักษณะนี้ (อ่านสดุดี 34:11) สิ่งหนึ่งที่จะช่วยให้เราทำแบบนั้นได้ก็คือการสังเกตดูสิ่งที่พระยะโฮวาสร้าง ยิ่งเราเห็นจาก “สิ่งที่พระองค์สร้าง” ว่าพระองค์ฉลาด มีอำนาจ และรักเราขนาดไหน เราก็จะยิ่งรักและนับถือพระองค์มากขึ้น (รม. 1:20) พี่น้องหญิงที่ชื่อเอเดรียนบอกว่า “ยิ่งฉันสังเกตธรรมชาติ ฉันก็ยิ่งประทับใจว่าพระยะโฮวาฉลาดจริง ๆ แล้วมันก็ทำให้ฉันรู้ว่าพระองค์รู้ดีว่าอะไรดีที่สุดสำหรับฉัน” พอเอเดรียนได้คิดใคร่ครวญเป็นประจำเกี่ยวกับเรื่องนี้ เธอก็บอกว่า “ฉันจะไม่ยอมให้อะไรมาทำลายสายสัมพันธ์ที่ฉันมีกับพระยะโฮวา พระองค์เป็นผู้ให้ชีวิตกับฉัน” ในสัปดาห์นี้คุณจะลองหาเวลาคิดเกี่ยวกับสิ่งที่พระยะโฮวาสร้างได้ไหม? นี่จะทำให้คุณรักและนับถือพระองค์มากขึ้น—สด. 111:2, 3
7. การอธิษฐานช่วยเรายังไงให้เกรงกลัวพระยะโฮวา?
7 อีกสิ่งหนึ่งที่จะช่วยให้เราเกรงกลัวพระยะโฮวาก็คือการอธิษฐานเป็นประจำ ยิ่งเราอธิษฐาน เราก็ยิ่งรู้จักพระองค์ดีขึ้น ทุกครั้งที่เราขอพระยะโฮวาให้กำลังกับเราเพื่อจะอดทนกับความยากลำบากได้ มันก็ยิ่งย้ำกับเราว่าพระองค์มีอำนาจมากขนาดไหน และเมื่อเราขอบคุณที่พระยะโฮวายอมสละลูกที่รักของพระองค์ มันก็ยิ่งทำให้เราคิดว่าพระองค์รักเรามากแค่ไหน และเมื่อเราอ้อนวอนขอพระยะโฮวาช่วยเรารับมือกับปัญหา มันก็ยิ่งย้ำกับเราว่าพระองค์ฉลาดมาก การอธิษฐานแบบนี้ทำให้เรายิ่งนับถือพระยะโฮวามากขึ้น และยิ่งทำให้เราตั้งใจจริง ๆ ที่จะไม่ยอมให้อะไรมาทำลายสายสัมพันธ์ที่เรามีกับพระองค์
8. เราต้องทำอะไรอีกเพื่อจะเกรงกลัวพระยะโฮวาเสมอ?
8 เราจะเกรงกลัวพระยะโฮวาเสมอได้โดยอ่านและค้นคว้าคัมภีร์ไบเบิลเป็นประจำ และมีเป้าหมายที่จะเรียนรู้ทั้งจากตัวอย่างที่ดีและไม่ดีของคนในคัมภีร์ไบเบิล ให้เรามาดูตัวอย่างของผู้รับใช้ที่ซื่อสัตย์ของพระยะโฮวา 2 คนคือโอบาดีห์ซึ่งเป็นผู้ดูแลวังของกษัตริย์อาหับ และอีกคนหนึ่งคือมหาปุโรหิตเยโฮยาดา นอกจากนั้น เราจะมาดูกันว่าเราเรียนอะไรได้จากกษัตริย์เยโฮอาชแห่งยูดาห์ซึ่งตอนแรกเป็นกษัตริย์ที่ดีแต่ตอนหลังก็ทิ้งพระยะโฮวา
กล้าหาญเหมือนโอบาดีห์
9. การที่โอบาดีห์เกรงกลัวพระยะโฮวาเป็นประโยชน์กับเขายังไง? (1 พงศ์กษัตริย์ 18:3, 12)
9 ครั้งแรกที่คัมภีร์ไบเบิลพูดถึงโอบาดีห์ b ที่นั่นบอกว่า “โอบาดีห์เป็นคนที่เกรงกลัวพระยะโฮวามาก” (อ่าน 1 พงศ์กษัตริย์ 18:3, 12) การที่โอบาดีห์เกรงกลัวพระยะโฮวาเป็นประโยชน์กับเขายังไง? เพราะเขาเกรงกลัวพระยะโฮวา เขาเลยเป็นคนที่ซื่อสัตย์และไว้ใจได้ กษัตริย์ก็เลยให้เขาทำหน้าที่ดูแลวัง (เทียบกับเนหะมีย์ 7:2) นอกจากนั้น การที่โอบาดีห์เกรงกลัวพระยะโฮวาทำให้เขามีความกล้าหาญเป็นพิเศษ และคุณลักษณะนี้ก็จำเป็นสำหรับเขามากเพราะตอนนั้นกษัตริย์อาหับที่ชั่วช้ากำลังปกครองอิสราเอล อาหับ “ชั่วยิ่งกว่า [กษัตริย์] ทุกคนที่เคยอยู่ก่อนเขา” (1 พก. 16:30) ไม่เพียงเท่านั้น เยเซเบลที่เป็นภรรยาของอาหับเป็นผู้นมัสการพระบาอัล เธอเกลียดพระยะโฮวามากจนถึงกับพยายามกำจัดการนมัสการแท้ให้หมดไปจากอิสราเอล 10 ตระกูล เยเซเบลถึงขนาดฆ่าผู้พยากรณ์ของพระยะโฮวาไปหลายคน (1 พก. 18:4) โอบาดีห์อยู่ในช่วงเวลาที่ยากลำบากสำหรับผู้นมัสการพระยะโฮวาจริง ๆ
10. โอบาดีห์แสดงความกล้าหาญเป็นพิเศษยังไง?
10 โอบาดีห์แสดงความกล้าหาญเป็นพิเศษยังไง? ตอนที่เยเซเบลสั่งฆ่าผู้พยากรณ์ของพระยะโฮวา โอบาดีห์ซ่อนพวกเขา “100 คนไว้ในถ้ำ ถ้ำละ 50 คนและคอยส่งอาหารกับน้ำไปให้” (1 พก. 18:13, 14) ถ้ามีคนรู้ว่าโอบาดีห์ทำแบบนี้ เขาต้องถูกฆ่าแน่ ๆ ที่จริงเขาอาจกลัวมากและเขาก็เป็นคนธรรมดาเหมือนเรา เขาคงไม่อยากตาย แต่โอบาดีห์รักพระยะโฮวาและรักคนที่รับใช้พระองค์มากกว่าชีวิตของตัวเอง
ถึงงานของเราจะถูกสั่งห้าม แต่พี่น้องชายก็กล้าหาญที่จะส่งหนังสือขององค์การให้พี่น้อง (ดูข้อ 11) c
11. ผู้รับใช้ของพระยะโฮวาในทุกวันนี้เป็นเหมือนโอบาดีห์ยังไง? (ดูภาพด้วย)
11 ผู้รับใช้ของพระยะโฮวาหลายคนในทุกวันนี้อยู่ในประเทศที่งานของเราถูกสั่งห้าม พวกเขานับถืออำนาจรัฐบาล แต่พวกเขาก็เป็นเหมือนโอบาดีห์ที่ไม่ยอมเลิกนมัสการพระยะโฮวาไม่ว่าจะเกิดอะไรขึ้นก็ตาม (มธ. 22:21) พี่น้องเหล่านี้เกรงกลัวพระเจ้าโดยเชื่อฟังพระองค์มากกว่ามนุษย์ (กจ. 5:29) พวกเขาทำอย่างนั้นโดยพยายามประกาศและประชุมเป็นประจำถึงแม้ว่าต้องทำอย่างลับ ๆ (มธ. 10:16, 28) นอกจากนั้น พวกเขาพยายามช่วยพี่น้องให้มีสิ่งจำเป็นเพื่อจะมีความเชื่อเข้มแข็งและยังสนิทกับพระยะโฮวาต่อ ๆ ไปได้ ให้เรามาดูตัวอย่างของอองรีที่อยู่แถบแอฟริกาซึ่งงานของเราถูกสั่งห้ามช่วงหนึ่ง ในช่วงนั้นอองรีอาสาเอาหนังสือขององค์การไปให้พี่น้อง เขาเขียนว่า “จริง ๆ แล้วผมเป็นคนขี้อายมาก ผมรู้เลยว่าที่ผมกล้าทำอย่างนั้นได้ก็เพราะผมเกรงกลัวพระยะโฮวามาก” ถ้าเป็นคุณ คุณจะกล้าหาญแบบอองรีได้ไหม? ได้แน่นอนถ้าคุณฝึกที่จะเกรงกลัวพระเจ้าตั้งแต่ตอนนี้
ซื่อสัตย์ภักดีเหมือนมหาปุโรหิตเยโฮยาดา
12. มหาปุโรหิตเยโฮยาดากับภรรยาซื่อสัตย์ภักดีต่อพระยะโฮวายังไง?
12 มหาปุโรหิตเยโฮยาดาเกรงกลัวพระยะโฮวา เขาก็เลยซื่อสัตย์ภักดีต่อพระองค์และสนับสนุนการนมัสการแท้ เราเห็นเรื่องนี้ได้ชัดเจนตอนที่อาธาลิยาห์ลูกสาวเยเซเบลยึดบัลลังก์และตั้งตัวเองเป็นราชินี ผู้คนตอนนั้นรู้สึกหวาดกลัวมากเพราะอาธาลิยาห์เป็นคนโหดร้ายและกระหายอำนาจ อาธาลิยาห์ถึงกับพยายามฆ่าหลานตัวเองทั้งหมดเพื่อจะขึ้นปกครอง (2 พศ. 22:10, 11) มีหลานคนหนึ่งรอดมาได้ นั่นก็คือเยโฮอาช ที่เป็นอย่างนั้นก็เพราะเยโฮชาเบอาทภรรยาของเยโฮยาดาช่วยชีวิตเขาเอาไว้ สามีภรรยาคู่นี้ซ่อนเด็กคนนี้เอาไว้และดูแลเขาจนโต พวกเขาปกป้องเชื้อสายของดาวิดเอาไว้ เยโฮยาดาที่อายุมากแล้วซื่อสัตย์ภักดีต่อพระยะโฮวาและไม่กลัวอาธาลิยาห์เลย—สภษ. 29:25
13. ตอนที่เยโฮอาชอายุ 7 ขวบ เยโฮยาดาแสดงให้เห็นอีกครั้งยังไงว่าเขาซื่อสัตย์ภักดีต่อพระยะโฮวา?
13 ตอนที่เยโฮอาชอายุ 7 ขวบ เยโฮยาดาก็แสดงให้เห็นชัดอีกครั้งว่าเขาซื่อสัตย์ภักดีต่อพระยะโฮวา เขาวางแผนเพื่อทำให้เยโฮอาชซึ่งเป็นเชื้อสายของดาวิดได้เป็นกษัตริย์ แต่ถ้าแผนนั้นล้มเหลว เยโฮยาดาก็คงจะถูกฆ่าแน่ ๆ แต่เพราะพระยะโฮวาอวยพร แผนของเขาก็เลยสำเร็จ หัวหน้าวงศ์ตระกูลและชาวเลวีสนับสนุนเยโฮยาดา เยโฮอาชเลยได้เป็นกษัตริย์และอาธาลิยาห์ก็ถูกฆ่า (2 พศ. 23:1-5, 11, 12, 15; 24:1) แล้ว “เยโฮยาดาก็ให้กษัตริย์กับประชาชนทำสัญญากับพระยะโฮวาว่าพวกเขาจะเป็นประชาชนของพระยะโฮวาต่อไป” (2 พก. 11:17) นอกจากนั้น “เยโฮยาดายังให้คนเฝ้าอยู่ตามประตูต่าง ๆ ของวิหารของพระยะโฮวา เพื่อคนที่ไม่สะอาดไม่ว่าด้วยสาเหตุอะไรจะเข้ามาในวิหารไม่ได้”—2 พศ. 23:19
14. เยโฮยาดาให้เกียรติพระยะโฮวา พระองค์เลยให้เกียรติเขายังไง?
14 พระยะโฮวาเคยบอกไว้ว่า “ใครให้เกียรติเรา เราจะให้เกียรติเขา” และพระองค์ก็ให้เกียรติเยโฮยาดาจริง ๆ (1 ซม. 2:30) ตัวอย่างเช่น พระองค์ให้มีการบันทึกเรื่องของเยโฮยาดาในคัมภีร์ไบเบิลเพื่อสอนเรา (รม. 15:4) นอกจากนั้น ตอนที่เยโฮยาดาตาย เขาก็ได้รับเกียรติเป็นพิเศษโดย “ถูกฝังไว้ที่เมืองของดาวิดรวมกับกษัตริย์องค์อื่น ๆ เพราะเขาทำประโยชน์ให้ชาวอิสราเอล ให้พระเจ้าเที่ยงแท้และวิหารของพระองค์”—2 พศ. 24:15, 16
ถ้าเราเกรงกลัวพระยะโฮวาเหมือนมหาปุโรหิตเยโฮยาดา เราก็จะภักดีต่อพี่น้องและช่วยเหลือพวกเขา (ดูข้อ 15) d
15. เราเรียนอะไรได้จากเรื่องราวของเยโฮยาดา? (ดูภาพด้วย)
15 เรื่องราวของเยโฮยาดาช่วยให้รู้ว่าเราจะเกรงกลัวพระยะโฮวาได้ยังไงบ้าง ผู้ดูแลเลียนแบบเยโฮยาดาได้โดยเอาใจใส่และปกป้องพี่น้องในประชาคมเสมอ (กจ. 20:28) ผู้สูงอายุก็ได้เรียนว่าถ้าพวกเขาเกรงกลัวพระยะโฮวาและซื่อสัตย์ภักดีต่อพระองค์เสมอ พระองค์จะไม่ทิ้งหรือมองข้ามพวกเขา พระองค์จะยังคงใช้พวกเขาในงานของพระองค์เพื่อทำให้ความประสงค์สำเร็จ นอกจากนั้น พระยะโฮวาให้เกียรติเยโฮยาดา เด็ก ๆ และวัยรุ่นก็เลียนแบบพระองค์ได้โดยนับถือและให้เกียรติผู้สูงอายุโดยเฉพาะพี่น้องที่รับใช้อย่างซื่อสัตย์มานาน (สภษ. 16:31) ไม่ใช่แค่นั้น เราทุกคนก็เลียนแบบหัวหน้าวงศ์ตระกูลและชาวเลวีที่สนับสนุนเยโฮยาดาได้โดยภักดีและเชื่อฟัง “คนที่นำหน้า” ในประชาคมและองค์การ—ฮบ. 13:17
อย่าเป็นเหมือนกษัตริย์เยโฮอาช
16. อะไรที่แสดงให้เห็นว่ากษัตริย์เยโฮอาชเป็นคนที่ไม่มั่นคงและมีความเชื่อไม่เข้มแข็ง?
16 ช่วงแรกเยโฮอาชเป็นกษัตริย์ที่ดีเพราะปุโรหิตเยโฮยาดาช่วยเขาให้รักพระยะโฮวาและอยากทำให้พระองค์พอใจ (2 พก. 12:2) แต่หลังจากที่เยโฮยาดาตายไปแล้ว เยโฮอาชก็ไปฟังพวกเจ้านายที่หันไปนมัสการพระเท็จ ผลเป็นยังไง? เขากับประชาชนก็ “เริ่มนมัสการเสาศักดิ์สิทธิ์และรูปเคารพต่าง ๆ” (2 พศ. 24:4, 17, 18) แม้พระยะโฮวาจะเสียใจมาก แต่พระองค์ก็ยังพยายามช่วยพวกเขาครั้งแล้วครั้งเล่าโดย “ส่งพวกผู้พยากรณ์มาช่วยพวกเขาให้กลับมาหาพระองค์ . . . แต่พวกเขาไม่ยอมฟัง” กษัตริย์กับประชาชนถึงกับไม่ยอมฟังเศคาริยาห์ซึ่งเป็นลูกชายของเยโฮยาดา ทั้ง ๆ ที่เศคาริยาห์เป็นทั้งผู้พยากรณ์และปุโรหิตแถมยังเป็นญาติของเยโฮอาชด้วย ไม่ใช่แค่นั้น เยโฮอาชไม่สำนึกบุญคุณครอบครัวที่เคยช่วยชีวิตเขาเลย เขาถึงขนาดสั่งฆ่าเศคาริยาห์—2 พศ. 22:11; 24:19-22
17. เยโฮอาชมีจุดจบยังไง?
17 เยโฮอาชไม่ได้เกรงกลัวพระยะโฮวาเสมอเลยเกิดเรื่องเลวร้ายกับเขา พระยะโฮวาบอกว่า “ใครดูหมิ่นเรา เราจะดูหมิ่นเขา” (1 ซม. 2:30) แล้วก็เป็นอย่างนั้นจริง ๆ เพราะต่อมาซีเรียสามารถเอาชนะกองทัพใหญ่ของเยโฮอาชได้ทั้ง ๆ ที่มีทหารไม่มาก และยังทำให้เขา “ได้รับบาดเจ็บสาหัส” ด้วย แล้วพอพวกซีเรียถอนทัพกลับไป ข้าราชสำนักของเยโฮอาชก็กำจัดเขาเพราะเขาฆ่าเศคาริยาห์ แต่เยโฮอาชไม่ได้ถูกฝัง “ในที่ฝังศพของกษัตริย์” เพราะประชาชนมองว่าเขาเป็นกษัตริย์ที่ชั่วร้ายมาก—2 พศ. 24:23-25; ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่มัทธิว 23:35 ของคำว่า “ลูกของบารัคยา”
18. อย่างที่บอกไว้ในเยเรมีย์ 17:7, 8 เราจะไม่เป็นเหมือนเยโฮอาชได้ยังไง?
18 เราเรียนอะไรได้จากเรื่องราวของเยโฮอาช? เยโฮอาชเป็นเหมือนต้นไม้ที่รากหยั่งลึกลงไปในดินแค่ตื้น ๆ และผูกติดอยู่กับหลักที่คอยพยุงเขาเอาไว้ แต่เมื่อหลักซึ่งหมายถึงเยโฮยาดาไม่มีอีกต่อไป แล้วพอมีคนที่นมัสการพระเท็จมาชักจูง เยโฮอาชก็ทิ้งพระยะโฮวาไปเหมือนกับต้นไม้ที่รากไม่ลึกและไม่มีหลัก พอถูกลมพัดก็ล้มลง ตัวอย่างเปรียบเทียบนี้ทำให้เราเห็นเลยว่าเราไม่ควรเกรงกลัวพระยะโฮวาเพราะแค่อยากทำตามครอบครัวหรือคนอื่น ๆ ในประชาคม เพื่อที่เราจะสนิทกับพระองค์เสมอ เราต้องรักและเกรงกลัวพระองค์ด้วยตัวเราเอง และต้องทำอย่างนั้นมากขึ้นเรื่อย ๆ โดยขยันอ่านและศึกษาคัมภีร์ไบเบิล รวมทั้งคิดใคร่ครวญและอธิษฐานเป็นประจำ—อ่านเยเรมีย์ 17:7, 8; คส. 2:6, 7
19. พระยะโฮวาขอให้เราทำอะไร?
19 พระยะโฮวาไม่ได้ขอจากเรามากเกินไป สิ่งที่พระองค์อยากได้จากเรามีบอกไว้ในปัญญาจารย์ 12:13 ที่บอกว่า “ให้เกรงกลัวพระเจ้าเที่ยงแท้และทำตามคำสั่งของพระองค์ เพราะนี่คือหน้าที่ทั้งหมดของมนุษย์” ถ้าเราเกรงกลัวพระยะโฮวา ไม่ว่าเราจะเจออะไรในอนาคต เราก็จะยังคงซื่อสัตย์และภักดีต่อพระองค์ได้เหมือนโอบาดีห์และเยโฮยาดา และจะไม่มีอะไรมาทำลายสายสัมพันธ์ที่เรามีกับพระยะโฮวาได้เลย
เพลง 3 กำลัง ความหวัง และความมั่นใจของเรา
a คัมภีร์ไบเบิลบอกให้เราเกรงกลัวพระเจ้า บทความนี้จะช่วยให้รู้ว่าความเกรงกลัวพระเจ้าหมายถึงอะไร และต้องทำยังไงถึงจะเกรงกลัวพระองค์ นอกจากนั้น เราจะดูด้วยว่าความเกรงกลัวพระเจ้าจะช่วยเรายังไงให้กล้าหาญและรับใช้พระองค์อย่างซื่อสัตย์ภักดีได้ต่อ ๆ ไป
b โอบาดีห์คนนี้ไม่ใช่คนเดียวกันกับโอบาดีห์ที่เป็นผู้พยากรณ์ซึ่งเป็นคนที่เขียนหนังสือโอบาดีห์และมีชีวิตหลายร้อยปีหลังจากนั้น
c คำอธิบายภาพ ในภาพสมมุติ พี่น้องชายคนหนึ่ง ในประเทศที่งานของเราถูกสั่งห้ามกำลังส่งหนังสือขององค์การให้พี่น้องคนอื่น
d คำอธิบายภาพ พี่น้องหญิงวัยรุ่นเรียนวิธีประกาศทางโทรศัพท์จากพี่น้องหญิงสูงอายุ พี่น้องชายสูงอายุเป็นตัวอย่างที่ดีในเรื่องการประกาศสาธารณะอย่างกล้าหาญ และพี่น้องชายที่มีประสบการณ์กำลังฝึกพี่น้องให้ดูแลรักษาหอประชุม
