ข้ามไปยังเนื้อหา

ข้ามไปยังสารบัญ

ทึ่งในสิ่งที่พวกเขาได้เห็น

ทึ่งในสิ่งที่พวกเขาได้เห็น

ทึ่ง​ใน​สิ่ง​ที่​พวก​เขา​ได้​เห็น

ฤดู​ร้อน​ที่​ผ่าน​มา​ใน​ส่วน​ต่าง ๆ ของ​ยุโรป​ตะวัน​ออก​เช่น​เดียว​กับ​ดินแดน​ที่​อยู่​ห่าง​ไกล​คือ​กาซัคสถาน​และ​ไซบีเรีย พยาน​พระ​ยะโฮวา​ถูก​จับตา​มอง​ใน​ด้าน​ต่าง ๆ อย่าง​ที่​พวก​เขา​ไม่​เคย​พบ​เห็น​มา​ก่อน. ผู้​คน​ใน​ท้องถิ่น​และ​แขก​ที่​มา​ร่วม​ประชุม​ใน​สถาน​ที่​เหล่า​นั้น​ได้​รับ​ความ​ประทับใจ ใช่​แล้ว พวก​เขา​ถึง​กับ​ทึ่ง​ที​เดียว ใน​สิ่ง​ที่​ได้​เห็น​นั้น.

ตัว​แทน​ที่​มา​ยัง​ซาเกร็บ​ได้​ยิน​คำ​กล่าว​ครั้ง​แล้ว​ครั้ง​เล่า​ว่า “เรา​ไม่​คิด​ว่า​พวก​คุณ​จะ​มา!” นัก​ท่อง​เที่ยว​ราย​อื่น ๆ ส่วน​มาก​ยก​เลิก​แผนการ​เดิน​ทาง​ของ​เขา—ยก​เว้น​พยาน​พระ​ยะโฮวา. เดอะ ไทม์ แห่ง​ลอนดอน​รายงาน​เกี่ยว​กับ​การ​ประชุม​ว่า “แท้​จริง​แล้ว เป็น​การ​ประชุม​ครั้ง​แรก​ที่​จัด​ขึ้น​โดย​พยาน​พระ​ยะโฮวา​ใน​ประเทศ​ที่​มี​สงคราม​กลาง​เมือง.”

ผู้​ที่​ประหลาด​ใจ​เป็น​พิเศษ​คือ​ตำรวจ. ตำรวจ​คน​หนึ่ง​ใน​ซาเกร็บ​พูด​ว่า “คง​จะ​ดี​ถ้า​หาก​เผย​ให้​สื่อมวลชน​รู้​ว่า​เกิด​อะไร​ขึ้น​ใน​สนาม​กีฬา​แห่ง​นี้ ที่​ซึ่ง​เรา​เห็น​ชาว​เซอร์เบีย โค​ร​แอ​ท สโลวีเนีย มอนเตเนโกร และ​เชื้อชาติ​อื่น ๆ นั่ง​ติด​ต่อ​กัน​ใน​บรรยากาศ​ที่​สงบ.”

ที่​บูดาเปสต์ มี​การ​ขอ​ให้​ตำรวจ​คน​หนึ่ง​เปรียบ​เทียบ​ระหว่าง​การ​ชุมนุม​ของ​พยาน​ฯ ใน​สนาม​กีฬา​ใหญ่​นี้​กับ​ฝูง​ชน​ซึ่ง​มา​ชม​ฟุตบอล​ตาม​ปกติ. เขา​ยิ้ม แหงน​หน้า​ขึ้น​และ​พูด​ว่า “มัน​ต่าง​กัน​ราว​ฟ้า​กับ​ดิน.”

“คุณ​หมายความ​ว่า​อย่าง​ไร?”

เขา​ตอบ​ว่า “แค่​มอง​ดู​ก็​รู้​แล้ว. ไม่​เห็น​มี​ใคร​สูบ​บุหรี่ ไม่​มี​อะไร​ถูก​ทิ้ง​ระเกะระกะ และ​ผู้​คน​สุภาพ​มี​มารยาท. พวก​เขา​จะ​ทำ​ตาม​สิ่ง​ที่​คุณ​บอก​ให้​เขา​ทำ.”

ที่​คี​เอฟ เมือง​หลวง​ของ​รัฐ​ยูเครน มี​จำน​วน 14,654 คน​มา​รวม​กัน​ที่​สนาม​กีฬา​ได​นา​โม. พยาน​ฯ คน​หนึ่ง​ถาม​สารวัตร​ตำรวจ​ว่า​ลูก​น้อง​ของ​เขา​ต้อง​ทำ​งาน​หนัก​ไหม​ระหว่าง​การ​ประชุม. “ไม่​เลย คราว​หน้า​เรา​จะ​ส่ง​ตำรว​จม​า​เพียง​สอง​คน​เท่า​นั้น.”

เขา​จึง​ถาม​ต่อ​ไป​ว่า “ทำไม​จะ​ส่ง​มา​สอง​คน?”

สารวัตร​ตอบ​ติด​ตลก​ว่า “ถ้า​คน​หนึ่ง​หลับ​ไป อีก​คน​จะ​ได้​ดู​แล​เขา.”

สาธารณชน​ประหลาด​ใจ

เพสติ เฮอลัป หนังสือ​พิมพ์​ของ​บูดาเปสต์​รายงาน​ดัง​นี้ “กว่า 40,000 คน​ใช้​เวลา​สุด​สัปดาห์​นี้​ที่​สนาม​กีฬา​เนป. ไม่​มี​เศษ​กระดาษ เศษ​ขนมปัง หรือ​ก้น​บุหรี่​ทิ้ง​ไว้​เลย.” เฟเฮร์วาร์ เฮอลัป หนังสือ​พิมพ์​ของ​เมือง​นี้​อีก​ฉบับ​หนึ่ง กล่าว​ว่า “คน​ที่​บังเอิญ​เข้า​ไป​ใน​สนาม​กีฬา​เน​ประ​หว่าง​วัน​ที่ 26 ถึง 28 กรกฎาคม​ต้อง​ประหลาด​ใจ​ใน​แง่​บวก​แน่นอน. . . . พวก​เขา​จะ​เห็น​ตัว​อย่าง​ที่​หา​พบ​ได้​ยาก​ใน​ด้าน​การ​ประพฤติ​และ​วิถี​ชีวิต​แบบ​คริสเตียน.”

สุด​สัปดาห์​นั้น​ฝน​กระหน่ำ​เมือง​บูดาเปสต์​ทำ​ให้​น้ำ​ท่วม ปริมาณ​ฝน​มี​กว่า​ห้า​เซ็น​ติ​เมตร. แต่​สิ่ง​นี้​ไม่​ได้​หยุด​ยั้ง​พยาน​ฯ. มี​คน​ได้​ยิน​ตำรวจ​พูด​ว่า “มัน​แปลก​ไม่​น่า​เชื่อ​เลย! ไม่​เข้าใจ​จริง ๆ! พวก​เขา​พา​กัน​เดิน​ทาง​เข้า​มา​อย่าง​ต่อ​เนื่อง . . . ไม่​มี​อะไร​จะ​มา​ยับยั้ง​พวก​เขา​ได้.” วัน​จันทร์​หนังสือ​พิมพ์​ฉบับ​หนึ่ง​พาด​หัว​บทความ​ว่า “อธิษฐาน​กลาง​หยาด​ฝน” และ​ยก​คำ​พูด​ของ​ตัว​แทน​ที่​เข้า​ร่วม​ว่า “เรา​แค่​ถูก​ชะ​ล้าง​ด้วย​ฝน แต่​ไม่​ถึง​กับ​ถูก​ซัด​ออก​ไป!”

ใน​เมือง​ลวอฟ​ซึ่ง​มี 17,531 คน​มา​ชุมนุม​กัน​ที่​สนาม​กีฬา​กลาง​ของ​รัฐ​ยูเครน เจ้าหน้าที่​ตำรว​จบ​อก​พยาน​ฯ คน​หนึ่ง​ว่า “สำห​รับ​เหตุ​การณ์​อื่น ๆ ที่​มี​ประชาชน​มาก​มาย​ร่วม​ชุมนุม​กัน เรา​จำ​เป็น​ต้อง​มี​ตำรวจ​นับ​ร้อย ๆ นาย. แต่​การ​ประชุม​ของ​พวก​คุณ​เรา​มี​ตำรวจ​สิบ​นาย และ​ที่​จริง​พวก​เขา​ก็​ไม่​จำ​เป็น​ด้วย.”

จาก​นั้น เพื่อ​เผย​ให้​ทราบ​ว่า​เขา​ประทับใจ​การ​ประชุม​มาก​ขนาด​ไหน เจ้าหน้าที่​นี้​ให้​ข้อ​สังเกต​ว่า “พวก​คุณ​ดี​เลิศ​ใน​การ​สอน​คน​อื่น ๆ ถึง​สิ่ง​ที่​ดี คุณ​พูด​เรื่อง​พระเจ้า และ​คุณ​ก็​ไม่​เข้า​ส่วน​ใน​ความ​รุนแรง. เรา​มา​พิจารณา​ว่า​เพราะ​เหตุ​ใด​พวก​เรา​ได้​ทำ​การ​ข่มเหง​พวก​คุณ และ​เรา​สรุป​ว่า​เนื่อง​จาก​เรา​ไม่​ได้​ฟัง​พวก​คุณ​และ​ไม่​รู้​อะไร​เลย​เกี่ยว​กับ​พวก​คุณ.”

หลัง​จาก​นัก​ข่าว​หญิง​ของ​หนังสือ​พิมพ์​โซเวียต​เลนิน​สกี พุ​ท เข้า​ไป​เยือน​การ​ประชุม​ภาค​ที่​ยูซอลยี-ซิบิร์สกอย ไซบีเรีย เธอ​เขียน​ว่า “น่า​ประหลาด​ที่​เห็น​ความ​มี​มารยาท รวม​ทั้ง​ความ​สามารถ​ใน​การ​หยั่ง​เห็น​และ​การ​ตอบ​สนอง​ตาม​ความ​จำ​เป็น​ของ​คน​อื่น ๆ ซึ่ง​ผู้​รับใช้​ของ​พระ​ยะโฮวา​แสดง​ต่อ​กัน​และ​กัน. ฉัน​จะ​ไม่​มี​วัน​ลืม​คำ​ต่าง ๆ ที่​เปล่ง​ออก​มา ณ การ​ประชุม​เลย​ที่​ว่า ‘คุณ​ต้อง​ไม่​ขโมย! คุณ​ต้อง​ไม่​พูด​โกหก! คุณ​ต้อง​ไม่​ดื่ม [มาก​ไป]! ต้อง​บากบั่น​พยายาม! ช่วยเหลือ​เพื่อน​บ้าน​ของ​คุณ!’ สิ่ง​เหล่า​นี้​แหละ​เป็น​หลักการ​ที่​ประชาชน​โดย​ทั่ว ๆ ไป​ควร​จะ​บากบั่น​ให้​ได้​มา. แต่​เรา​มัก​จะ​ลืม​เรื่อง​เหล่า​นี้.

“สิ่ง​ที่​น่า​ประทับใจ​อีก​อย่าง​ก็​คือ ท่าที​ฉัน​มิตร​ที่​แสดง​ต่อ​กัน​และ​กัน​อัน​ได้​แก่​ความ​เต็ม​ใจ​ช่วยเหลือ. สุภาพสตรี​คน​หนึ่ง​ยื่น​หนังสือ​พิมพ์​ให้​เรา​เพื่อ​เรา​จะ​ได้​ไม่​ต้อง​นั่ง​ลง​บน​ม้า​นั่ง​ที่​เปื้อน. พอ​ฝน​เริ่ม​ตก หญิง​สาว​คน​หนึ่ง​ซึ่ง​นั่ง​ถัด​จาก​ฉัน​ส่ง​ร่ม​ของ​เธอ​ให้​พร้อม​กับ​รอย​ยิ้ม และ​ใกล้ ๆ กัน​นั้น​ผู้​ชาย​คน​หนึ่ง​ดึง​เด็ก​ชาย​ที่​เปียก​โชก​เข้า​ใต้​ร่ม​ของ​เขา. . . .

“แท้​ที​เดียว​ตัว​บรรยากาศ ณ การ​ประชุม​นี้​โดย​ทาง​ใด​ทาง​หนึ่ง​ได้​ทำ​ให้​คน​เรา​ดี​ขึ้น​บ้าง เพิ่ม​วัฒนธรรม​ให้​อีก​นิด อีก​ทั้ง​มี​ค่า​ขึ้น. เป็น​ไป​ไม่​ได้​ที่​จะ​ไม่​สนอง​ตอบ​ด้วย​รอย​ยิ้ม​ต่อ​ความ​กรุณา​ที่​แสดง​ออก​โดย​คน​แปลก​หน้า. . . . เรา​ออก​จาก​สนาม​กีฬา​ด้วย​ความ​รู้สึก​ว่า​ถูก​ชำระ​ให้​สะอาด และ​รู้สึก​ว่า​เรา​ได้​มา​สัมผัส​กับ​บาง​สิ่ง​ซึ่ง​สวย​สด​งดงาม.”

สำห​รับ​การ​ประชุม​ที่​คี​เอฟ มี​กว่า 2,000 คน​มา​จาก​มอสโก​และ​ราว 4,500 คน​มา​จาก​แถบ​คอเคซัส. มี​การ​จัด​โต๊ะ​สอบ​ถาม​ขึ้น​ที่​สนามบิน รวม​ทั้ง​จัด​แสดง​สรรพหนังสือ​ทาง​พระ​คัมภีร์. หลาย​คน​มา​สอบ​ถาม​และ​ก็​ได้​รับ​คำ​ตอบ​อย่าง​สุภาพ​อ่อนโยน. วัน​หนึ่ง​ตอน​เย็น​ผู้​ชาย​คน​หนึ่ง​เข้า​มา​หา​และ​พูด​ว่า “ผม​เฝ้า​สังเกต​พวก​คุณ​นาน​มา​แล้ว. ผม​รู้สึก​ประหลาด​ใจ​เนื่อง​จาก​ความ​กรุณา​ของ​พวก​คุณ​เมื่อ​พูด​คุย​กับ​ประชาชน​เรื่อง​ราชอาณาจักร. ขอ​อนุญาต​ผม​ให้​ดอกไม้​เหล่า​นี้​เป็น​ของ​ขวัญ​สำห​รับ​การ​งาน​อัน​ยอด​เยี่ยม​ของ​พวก​คุณ.”

ระหว่าง​การ​รับ​บัพติสมา ณ การ​ประชุม​ภาค​ที่​ยูซอลยี-ซิบิร์สกอย นัก​ข่าว​คน​หนึ่ง​รู้สึก​ประทับใจ​เมื่อ​เห็น​ชาว​รุสเซีย​หลาย​คน​โอบ​กอด​แสดง​ความ​ยินดี​ต่อ​คน​ที่​รับ​บัพติสมา​ใหม่​ซึ่ง​เป็น​ชาว​บู​รยัท. แม้​โดย​ทั่ว​ไป​แล้ว​แถบ​ไซบีเรีย​จะ​เป็น​อิสระ​จาก​อคติ​เรื่อง​เชื้อชาติ มิตรภาพ​แท้​ระหว่าง​ชาว​รุสเซีย​กับ​คน​พวก​นี้​ไม่​ค่อย​จะ​ปรากฏ. นัก​ข่าว​ถาม​ว่า “พวก​คุณ​เอา​ชนะ​สิ่ง​กีด​ขวาง​ทาง​เชื้อชาติ​เหล่า​นี้​ได้​อย่าง​ไร?”

เขา​ได้​รับ​คำ​ตอบ​ว่า “โดย​นำ​หลักการ​ของ​คัมภีร์​ไบเบิล​ไป​ใช้​ที่​ว่า ‘จง​รัก​เพื่อน​บ้าน​เหมือน​รัก​ตัว​เอง.’”

ภราดรภาพ​ท่ามกลาง​นานา​ชาติ

สิ่ง​ที่​ทำ​ให้​อบอุ่น​หัวใจ​เป็น​พิเศษ ณ การ​ประชุม​ภาค​ทั้ง​สาม​แห่ง​คือ​ความ​รัก​ที่​มี​ให้​กัน​และ​กัน​ระหว่าง​ตัว​แทน​ที่​มา​จาก​ทั่ว​โลก. ที่​บูดาเปสต์​มี​แขก​จาก 35 ประเทศ ส่วน​มาก​มา​จาก​โปแลนด์​และ​เยอรมนี แต่​ตัว​แทน​จำน​วน​มาก​พอ​สม​ควร​ก็​มา​จาก​ที่​ต่าง ๆ หลาย​แห่ง​เช่น​กัน รวม​ทั้ง​ที่​มา​จาก​สหภาพ​โซเวียต​จำน​วน​ราว ๆ 500 คน​ด้วย. ที่​ปราก​มี​ตัว​แทน​จาก 39 ประเทศ จำนวน​กว่า 26,000 คน​มา​จาก​เยอรมนี, ราว 13,000 คน​มา​จาก​โปแลนด์, มาก​กว่า 900 คน​มา​จาก​อิตาลี, 570 คน​มา​จาก​เนเธอร์แลนด์, 746 คน​มา​จาก​สวีเดน, และ 743 คน​มา​จาก​ญี่ปุ่น. ที่​ซาเกร็บ​มี​แขก​มา​จาก 15 ประเทศ ทั้ง ๆ ที่​มี​การ​คุกคาม​จาก​สงคราม​กลาง​เมือง.

ณ การ​ประชุม​นานา​ชาติ​แต่​ละ​แห่ง​จะ​มี​การ​จัด​เวที​ขึ้น​สาม​เวที​บน​สนาม​โดย​หัน​หน้า​เข้า​หา​อัฒจันทร์​ใน​ทิศ​ทาง​ต่าง ๆ กัน. มี​การ​เสนอ​ระเบียบ​วาระ​ทั้ง​สิ้น​จาก​เวที​เหล่า​นี้​ใน​สาม​ภาษา​พร้อม​กัน. ที่​บูดาเปสต์​ใช้​ภาษา​ฮังการี ภาษา​โปแลนด์ และ​ภาษา​เยอรมัน; ที่​ปราก​ใช้​ภาษา​เชโก/สโลวัก ภาษา​โปแลนด์ และ​ภาษา​เยอรมัน; และ​ที่​ซาเกร็บ​ใช้​ภาษา​โค​ร​แอ​ท/เซอร์เบีย ภาษา​สโลวีเนีย และ​ภาษา​อิตาลี. ระหว่าง​การ​แสดง​ละคร​ที่​มี​บทเรียน​จาก​พระ​คัมภีร์ โดย​ดึง​เรื่อง​ราว​ออก​มา​จาก​ประสบการณ์​ของ​เอษรา​สมัย​โบราณ​และ​พรรค​พวก​ของ​ท่าน ตัว​แทน​ซึ่ง​พูด​ภาษา​ต่าง ๆ กัน​สามารถ​ดู​การ​แสดง​จาก​ซีก​ใด​ก็​ได้​ตาม​ใจ​ชอบ​ใน​สาม​ภาษา​ที่​แยก​ส่วน​ไว้.

ส่วน​มาก​คำ​บรรยาย​หลัก ๆ ณ การ​ประชุม​จะ​เสนอ​เป็น​ภาษา​อังกฤษ​พร้อม ๆ กัน​โดย​สมาชิก​ของ​คณะ​กรรมการ​ปกครอง​แห่ง​พยาน​พระ​ยะโฮวา. แต่​ละ​ท่าน​จะ​ขึ้น​บรรยาย​บน​เวที​หนึ่ง​ใน​สาม​เวที​นั้น. แน่นอน มี​การ​แปล​คำ​บรรยาย​เหล่า​นี้​เพื่อ​ผล​ประโยชน์​ของ​กลุ่ม​ภาษา​หลัก​ทั้ง​สาม​กลุ่ม และ​ที่​บูดาเปสต์​และ​ปราก ก็​มี​การ​แปล​เป็น​ภาษา​อื่น ๆ อีก​ด้วย.

บรรดา​ผู้​แปล​ใน​ส่วน​ภาษา​ต่าง ๆ จะ​ยืน​อยู่​บน​สนาม​ด้าน​หน้า​ตรง​กลุ่ม​ภาษา​ของ​เขา. ลำ​โพง​จะ​หัน​ไป​ทาง​ส่วน​ของ​ภาษา​นั้น​โดย​เฉพาะ ดัง​นั้น จึง​ทำ​ให้​เป็น​ไป​ได้​ที่​จะ​ได้​ยิน​ภาษา​ของ​ตน​โดย​ปราศจาก​การ​รบกวน​เกิน​ไป​จาก​การ​แปล​เป็น​ภาษา​อื่น ๆ ใน​ซีก​ที่​เหลือ​ของ​สนาม. ยก​ตัว​อย่าง ที่​บูดาเปสต์ คำ​บรรยาย​ของ​คณะ​กรรมการ​ปกครอง​ได้​รับ​การ​แปล​เป็น​ภาษา​ดัตช์ ภาษา​ฟินนิช ภาษา​ฝรั่งเศส ภาษา​กรีก ภาษา​อิตาลี ภาษา​ญี่ปุ่น ภาษา​นอร์เวย์ ภาษา​สเปน และ​ภาษา​สวีเดน นอก​เหนือ​จาก​ภาษา​หลัก​คือ​ภาษา​ฮังการี ภาษา​โปแลนด์ และ​ภาษา​เยอรมัน.

ณ การ​ประชุม​นานา​ชาติ​แต่​ละ​แห่ง คำ​บรรยาย​สุด​ท้าย​ซึ่ง​กระตุ้น​ใจ​บรรยาย​โดย​สมาชิก​ของ​คณะ​กรรมการ​ปกครอง​ทั้ง​สาม​ท่าน. สิ่ง​ที่​ท้าทาย​พวก​เขา​ก็​คือ​การ​จบ​คำ​บรรยาย​ใน​เวลา​ใกล้​เคียง​กัน​ที่​สุด​เท่า​ที่​จะ​ทำ​ได้. ต่อ​จาก​นั้น เสียง​จาก​ชน​ชาติ​ต่าง ๆ ก็​ร่วม​ใน​การ​ร้อง​เพลง และ​ใน​ที่​สุด​หัวใจ​ของ​ทุก​คน​ก็​ร่วม​กัน​อย่าง​เป็น​เอกภาพ​ใน​การ​อธิษฐาน​ด้วย​น้ำ​ใส​ใจ​จริง ขอบพระคุณ​พระ​ยะโฮวา​พระเจ้า​สำห​รับ​การ​เท​พระ​พร​เหนือ​การ​ประชุม​ที่​น่า​อัศจรรย์​เหล่า​นี้​จน​สำเร็จ​ผล.

เมื่อ​จบ​ลง​ด้วย​คำ​ว่า “อาเมน!” ไม่​มี​ใคร​อยาก​จาก​ไป. น้ำตา​ไหล​นอง​หน้า​คน​นับ​พัน ๆ. จาก​ฝั่ง​ตรง​กัน​ข้าม​ใน​สนาม​กีฬา​ขนาด​ใหญ่​นี้ มี​การ​โบก​สะบัด​ผ้า​เช็ด​หน้า ผ้า​พัน​คอ และ​ร่ม​ไป​มา​เพื่อ​อำ​ลา​เพื่อน ๆ ที่​รัก​ซึ่ง​รักษา​ความ​จงรักภักดี​ต่อ​พระเจ้า​ทั้ง ๆ ที่​ต้อง​เผชิญ​กับ​การ​สั่ง​ห้าม​และ​การ​ขัง​เป็น​เวลา​หลาย​ปี. ที่​ปราก​มิตร​สหาย​จำน​วน​มาก​ยัง​คง​อยู่​ต่อ​อีก​เป็น​เวลา​นาน​กว่า​ชั่วโมง​ร่วม​ร้อง​เพลง​และ​ชื่นชม​กับ​มิตรภาพ.

การ​ประสบ​ผล​สำเร็​จอ​ย่าง​ดี​เยี่ยม ณ การ​ประชุม​ใหญ่​ประ​จำ​ปี​เหล่า​นี้​หา​ใช่​ปราศจาก​ความ​พยายาม​ไม่. ตาม​จริง​แล้ว​มี​การ​ใช้​เวลา​ไป​นับ​หลาย​แสน​ชั่วโมง​ไม่​เพียง​แต่​ใน​การ​เตรียม​ตัว​สำห​รับ​การ​เข้า​ร่วม​ประชุม แต่​ยัง​รวม​ถึง​การ​เอา​ใจ​ใส่​ใน​ราย​ละเอียด​ต่าง ๆ ที่​จำ​เป็น​นับ​ร้อย ๆ เพื่อ​ให้​การ​ประชุม​คราว​นี้​ประสบ​ความ​สำเร็จ.

การ​เตรียม​สถาน​ที่​ต่าง ๆ

สนาม​กีฬา​สตราฮอฟ​ขนาด​มหึมา​ใน​ปราก ซึ่ง​ไม่​ได้​ใช้​สำห​รับ​การ​ชุมนุม​ขนาด​ใหญ่​เป็น​เวลา​นาน​มา​แล้ว จำ​เป็น​อย่าง​ยิ่ง​ที่​จะ​ซ่อมแซม. มี​ที่​นั่ง​ใช้​ได้​ประมาณ 55,000 ที่​เท่า​นั้น ซึ่ง​ไม่​พอ​เลย​เพื่อ​รับมือ​กับ​จำน​วน​ผู้​เข้า​ร่วม​ที่​คาด​ว่า​จะ​มา ณ การ​ประชุม​ภาค​ฤดู​ร้อน​ที่​ใหญ่​ที่​สุด​ใน​ยุโรป​ตะวัน​ออก. ดัง​นั้น จึง​ได้​ซื้อ​เครื่อง​ไส​ไม้​ซึ่ง​ชำ​รุด ครั้น​ซ่อมแซม​แล้ว​ก็​ได้​ใช้​สร้าง​ม้า​นั่ง​ซึ่ง​คิด​เป็น​ความ​ยาว​กว่า 18 กิโลเมตร​เพื่อ​เป็น​ที่​นั่ง​สำห​รับ​ผู้​เข้า​ร่วม​อีก​ราว ๆ 30,000 คน.

ที่​จริง การ​ทำ​และ​ติด​ตั้ง​ม้า​นั่ง​เป็น​เพียง​ส่วน​หนึ่ง​ของ​งาน​เท่า​นั้น. นอก​นั้น​ยัง​ต้อง​ทาสี ทำ​ความ​สะอาด กำ​จัด​วัชช​พืช และ​การ​ซ่อมแซม​ทั่ว ๆ ไป​ด้วย. สุด​ท้าย สนาม​กีฬา​ก็​ได้​รับ​การ​ตกแต่ง​ด้วย​กระถาง​จำน​วน 8,300 ใบ​บรรจุ​ไม้​ดอก​จำน​วน 33,200 ต้น และ​ไม้​ประดับ​คล้าย​ต้น​สน​จำน​วน 1,357 ต้น. บาง​ครั้ง​มี​อาสา​สมัคร​ทำ​งาน​นับ​พัน​คน. รวม​เวลา​ทั้ง​สิ้น​ที่​อาสา​สมัคร​จาก 260 ประชาคม​ของ​พยาน​พระ​ยะโฮวา​ใช้​ใน​การ​ทำ​งาน มาก​กว่า 66,000 ชั่วโมง.

มี​การ​ทำ​งาน​ใน​ทำ​นอง​เดียว​กัน​นี้​เพื่อ​เตรียม​สนาม​กีฬา​ให้​พร้อม​ทั้ง​ใน​บูดาเปสต์ ซาเกร็บ และ​เมือง​อื่น ๆ. อาสา​สมัคร​ราว 4,000 คน​ใช้​เวลา​กว่า 40,000 ชั่วโมง ทำ​งาน ณ สถาน​ที่​ประชุม​ใน​เมือง​ลวอฟ. การ​งาน​ของ​พวก​เขา​ใช้​แทน​ค่า​เช่า​สนาม​กีฬา​นั้น. ม้า​นั่ง​ทุก​ตัว​ใน​สนาม​กีฬา​ได้​รับ​การ​ซ่อมแซม​และ​ทาสี​ใหม่ และ​มี​การ​ซ่อม​และ​ทำ​ความ​สะอาด​ห้อง​น้ำ​ทั้ง​หมด. นอก​จาก​นั้น ยัง​ได้​สร้าง​อาคาร​ก่อ​ด้วย​อิฐ​มี​ความ​ยาว 33 เมตร​ซึ่ง​มี​ห้อง​สุขา​เพิ่ม​เติม. ทำ​นอง​เดียว​กัน ที่​สนาม​กีฬา​คี​มิ​ค​ใน​ยูซอลยี-ซิบิร์สกอย​ได้​สร้าง​ห้อง​สุขา​เพิ่ม​พิเศษ​จำน​วน 52 ห้อง​เพื่อ​ใช้​ระหว่าง​การ​ประชุม.

หัวหน้า​วิศวกร​ที่​สนาม​กีฬา​ใน​เมือง​ลวอฟ​พูด​ว่า “ตลอด​ชั่ว​ชีวิต​ของ​ผม ผม​ไม่​เคย​เห็น​กลุ่ม​คน​ที่​แปลก​เหมือน​พวก​คุณ. พวก​คุณ​ทำ​งาน​เหมือน​เป็น​ครอบครัว​ใหญ่​ครอบครัว​หนึ่ง. ผม​ไม่​เข้าใจ แต่​ทำ​งาน​ร่วม​กับ​พวก​คุณ​รู้สึก​สบาย​ใจ.” ฝ่าย​บริหาร​สนาม​กีฬา​ได้​เตรียม​ข้อ​ความ​ซึ่ง​เป็น​คำ​กล่าว​ขอบคุณ​พยาน​ฯ “สำห​รับ​การ​ทุ่มเท​ตัว​เพื่อ​การ​งาน​ที่​พวก​เขา​ทำ และ​สำห​รับ​คุณสมบัติ​อัน​ดี​งาม​และ​การ​สำนึก​ใน​ความ​รับผิดชอบ​ของ​พวก​เขา.” ข้อ​ความ​นั้น​ลง​ท้าย​ว่า “เรา​หวัง​ว่า​คุณ​จะ​ประสบ​ความ​สำเร็จ ณ การ​ประชุม​ที่​ลวอฟ.”

ที่​เมือง​คี​เอฟ พื้น​ของ​ห้อง​อาหาร​จะ​ต้อง​รับ​การ​ซ่อมแซม. ภาย​ใน​สอง​วัน​งาน​นั้น​ก็​เสร็จ. เจ้าหน้าที่​สนาม​กีฬา​สอง​คน​มา​ดู “สิ่ง​มหัศจรรย์” นี้ คน​แรก​พูด​กับ​อีก​คน​หนึ่ง​ว่า “ใน​เวลา​สอง​วัน​พวก​เขา​ทำ​งาน​เสร็จ ซึ่ง​พวก​เรา​ต้อง​ใช้​เวลา​ครึ่ง​ปี กว่า​จะ​แล้ว​เสร็จ.” นายก​สโมสร​กีฬา​ใน​น้ำ​บอก​ผู้​ดู​แล​การ​ประชุม​ว่า “พวก​คุณ​เปลี่ยน​สนาม​กีฬา​อย่าง​มาก​จน​เรา​จำ​ของ​เดิม​ไม่​ได้​เลย.”

เจ้าหน้าที่​สนาม​กีฬา​ที่​คี​เอฟ​เขียน​จดหมาย​แสดง​ความ​หยั่ง​รู้​ค่า​ดัง​นี้ “ด้วย​หัวใจ เรา​รู้สึก​ทึ่ง​ใน​การ​จัด​ระเบียบ​ของ​การ​ประชุม​ใหญ่​แห่ง​พยาน​พระ​ยะโฮวา. . . . สาย​ธาร​เล็ก ๆ ไหล​มา​รวม​กัน​เป็น​แม่น้ำ​ซึ่ง​เอ่อ​ล้น​ฉัน​ใด กระแส​แห่ง​พยาน​พระ​ยะโฮวา​นับ​ตั้ง​แต่​ธาร​น้ำ​เล็ก ๆ ไป​จน​ถึง​ลำ​น้ำ​สาย​ใหญ่​ไหล​ไป​รวม​กัน ณ งาน​เลี้ยง​ของ​พวก​เขา. เรื่อง​นี้​สม​ควร​ได้​รับ​คำ​ชมเชย. พวก​เรา​เห็น​สิ่ง​นี้​เป็น​ครั้ง​แรก. เรา​ขอบคุณ​ที่​คุณ​ได้​สอน​บาง​สิ่ง​บาง​อย่าง​แก่​พวก​เรา​โดย​ตัว​อย่าง​ของ​คุณ.”

การ​เอา​ใจ​ใส่​ตัว​แทน​ที่​เข้า​ร่วม​ประชุม

หนึ่ง​ใน​งาน​ใหญ่​ที่​สุด​คือ​การ​จัด​ที่​พัก​ให้​แขก​ที่​จะ​มา​นับ​พัน ๆ คน. พยาน​ฯ ใน​ท้องถิ่น​เปิด​บ้าน​ของ​เขา​สำห​รับ​ตัว​แทน. ณ การ​ประชุม​ที่​ปราก พยาน​ฯ ชาว​เชโก​ให้​ที่​พัก​ใน​บ้าน​ของ​พวก​เขา​แก่​ตัว​แทน​จำน​วน 6,280 คน​จาก​โปแลนด์. ที่​บูดาเปสต์ ตัว​แทน 2,203 คน พัก​ที่​บ้าน​ส่วน​ตัว. และ​ที่​คี​เอฟ พยาน​ฯ 278 คน​ให้​ที่​พัก​แก่​แขก​ที่​มา​ราว 750 ถึง 800 คน.

นอก​จาก​นั้น โรง​เรียน​และ​โรง​พลศึกษา​หลาย​แห่ง​ใน​บูดาเปสต์​และ​ปราก​นำ​มา​ใช้​เป็น​ที่​พัก​อาศัย. กว่า 40 โรง​เรียน​ที่​บูดาเปสต์​ใช้​เป็น​ที่​พัก​สำห​รับ 7,930 คน. ที่​ปราก 12,530 คน​นอน​ใน​โรง​เรียน​และ​โรง​พลศึกษา. ที่​นอน​อัด​ลม​นับ​พัน ๆ ได้​รับ​มา​เพื่อ​ใช้​ใน​ที่​พัก​เหล่า​นี้. จำน​วน​กว่า 29,000 คน​ซึ่ง​เข้า​ร่วม​การ​ประชุม​ที่​ปราก​พัก​ใน​หอ​พัก​นัก​ศึกษา​และ​สถาน​ที่​พัก​ชั่ว​คราว​สำห​รับ​เยาวชน และ​อีก​หลาย​พัน​คน​พัก​ใน​โรง​แรม​ปกติ.

ณ การ​ประชุม​ภาค​บาง​แห่ง​ได้​จัด​ให้​ตัว​แทน​นอน​ใน​รถไฟ​ซึ่ง​พา​พวก​เขา​มา​ยัง​การ​ประชุม. พยาน​ฯ จาก​ซาคาร์ปัตสกายา ออบลาสต์ จำน​วน​ราว​สอง​พัน​คน​ใช้​ตู้​รถไฟ​เป็น​สถาน​ที่​นอน​ใน​คี​เอฟ. คน​อื่น ๆ ที่​มา​จาก​คอเคซัสยังคีเอฟ​ก็​ทำ​เช่น​เดียว​กัน. ใน​ทำ​นอง​เดียว​กัน พยาน​ฯ ลิ​ธัวเนีย​ซึ่ง​เดิน​ทาง​ไป​ประชุม​ที่​เมือง​แตลลิน เอสโตเนีย​ก็​นอน​พัก​ใน​รถไฟ​ซึ่ง​นำ​พวก​เขา​มา.

แม้​แต่​หลัง​จาก​พวก​เขา​มา​ถึง​แล้ว ก็​ยัง​มี​การ​ดู​แล​ตัว​แทน​ใน​หลาย​วิถี​ทาง​จาก​เจ้าภาพ​ที่​คิด​คำนึง​ถึง​ผู้​อื่น. อย่าง​เช่น ที่​ปราก​มี​การ​จัด​รถ​โดยสาร​เสริม​ใน​เส้น​ทาง​หนึ่ง​เป็น 40 คัน​จาก​ปกติ​ที่​มี​เพียง​คัน​เดียว. นอก​จาก​นั้น เนื่อง​จาก​มี​การ​จ่าย​ค่า​รถ​ล่วง​หน้า ตัว​แทน​สามารถ​โดยสาร​รถ​ขน​ส่ง​มวลชน​ไป​ยัง​การ​ประชุม​ใน​ตอน​เช้า​และ​กลับ​บ้าน​ใน​ตอน​เย็น​โดย​เพียง​แต่​แสดง​บัตร​ติด​หน้า​อก​ของ​การ​ประชุม. ใน​สหภาพ​โซเวียต​รถ​โดยสาร​จำน​วน 11 คัน​ขณะ​เดิน​ทาง​ไป​ประชุม​ที่​ยูซอลยี-ซิบิร์สกอย จาก​เมือง​อัง​กา​ร์ส​ซึ่ง​อยู่​ไม่​ห่าง​นัก​ได้​มี​รถ​ตำรวจ​จราจร​สอง​คัน​กรุณา​ขับ​คุ้ม​กัน​ให้​หน้า​ขบวน​คัน​หนึ่ง​ท้าย​ขบวน​อีก​คัน​หนึ่ง!

ความ​พยายาม​เข้า​ร่วม​ประชุม

โดย​เฉพาะ ตัว​แทน​ซึ่ง​ไป​ประชุม​ที่​โซเวียต​จะ​ต้อง​เดิน​ทาง​ไกล​โดย​เสีย​ค่า​ใช้​จ่าย​มาก​มาย​ที​เดียว. บาง​คน​สะสม​เงิน​ตลอด​ทั้ง​ปี​เพื่อ​จ่าย​ค่า​เดิน​ทาง​ของ​พวก​เขา. ตัว​แทน​กลุ่ม​หนึ่ง​ได้​เดิน​ทาง​จาก​ท่า​เรือ​มหาสมุทร​แปซิฟิก​คือ​วลาดิวอสต็อก​กว่า 3,200 กิโลเมตร​เพื่อ​ไป​ที่​ยูซอลยี-ซิบิร์สกอย. ตัว​แทน​อื่น ๆ อีก 12 คน​มา​จาก​เกาะ​แซ​คา​ลิ​น​ซึ่ง​อยู่​ใน​มหาสมุทร​แปซิฟิก​ด้าน​เหนือ​ของ​ญี่ปุ่น. คน​หนึ่ง​ใน​จำน​วน​นี้​เป็น​หนุ่ม​อายุ 20 ปี​ร่วม​ด้วย​วัยรุ่น​อีก​สาม​คน​ซึ่ง​เขา​นำ​การ​ศึกษา​พระ​คัมภีร์.

พนักงาน​ขับ​รถ​โดยสาร​จาก​ซา​ยา​โน​กอร์​ส​ผู้​ซึ่ง​ตั้งใจ​จะ​รับ​บัพติสมา​ที่​ยูซอลยี ขอ​ลา​หยุด​สอง​สาม​วัน​จาก​นาย​จ้าง​ด้วย​ความ​พยายาม​ไม่​ลด​ละ แต่​นาย​ของ​เขา​ไม่​ยินยอม​ให้​เขา​ไป. ดัง​นั้น ชาย​คน​นี้​จึง​ขับ​รถ​ไป​ที่​เมือง​อะบา​คัน​และ​ขอ​รับ​สำ​เนา​เอกสาร​ของ​ทาง​การ​โซเวียต​ซึ่ง​ออก​วัน​ที่ 27 มีนาคม​ที่​ผ่าน​มา​อัน​เป็น​เอกสาร​รับรอง​ฐานะ​ของ​พยาน​พระ​ยะโฮวา​ว่า​เป็น​องค์การ​ศาสนา. ทั้ง ๆ ที่​เห็น​เอกสาร นาย​ของ​เขา​ก็​ยัง​ไม่​อนุญาต​ให้​เขา​ไป. เช้า​ตรู่​ของ​วัน​ที่​เขา​จะ​ออก​เดิน​ทาง หลัง​จาก​อธิษฐาน​ด้วย​น้ำ​ใส​ใจ​จริง​แล้ว ชาย​ผู้​นี้​ขอร้อง​อีก​ครั้ง​หนึ่ง​และ​ใน​ที่​สุด​ก็​ได้​รับ​อนุญาต​ให้​ไป​ได้.

การ​รับ​บัพติสมา​และ​สรรพหนังสือ​ใหม่

การ​รับ​บัพติสมา​เป็น​เหตุ​การณ์​ที่​เร้า​ความ​รู้สึก​อย่าง​ยิ่ง ณ การ​ประชุม​ทุก​แห่ง​ใน​ยุโรป​ตะวัน​ออก. โดย​สัญลักษณ์​ที่​แสดง​ออก​ด้วย​การ​จุ่ม​ตัว​ใน​น้ำ จำน​วน 18,293 คน​จาก​ผู้​ที่​เข้า​ร่วม​การ​ประชุม ก็​ประกาศ​อย่าง​เปิด​เผย​ต่อ​หน้า​สักขี​พยาน​ว่า ได้​อุทิศ​ชีวิต​ของ​พวก​เขา​เพื่อ​รับใช้​พระ​ยะโฮวา​เจ้า​อย่าง​ไม่​มี​เงื่อนไข. ตัว​แทน​หนุ่ม​คน​หนึ่ง​ซึ่ง​รับ​บัพติสมา​ใน​ปราก ผู้​ซึ่ง​ได้​รับ​การ​เสนอ​งาน​ที่​ดึงดูด​ใจ​ไม่​นาน​ก่อน​หน้า​นี้​ได้​ให้​ข้อ​สังเกต​ว่า “ผม​รู้สึก​ว่า​ต้อง​เลือก​เอา​ข้าง​หนึ่ง​ระหว่าง​พระ​ตรีเอกานุภาพ​ซึ่ง​ประกอบ​ด้วย​เงิน​ดอลลาร์​อเมริกัน เงิน​มาร์ค​เยอรมัน และ​เงิน​ชิลลิง​ของ​ออสเตรีย​กับ​พระ​ยะโฮวา. ผม​ตัดสิน​ใจ​เลือก​พระ​ยะโฮวา​และ​ปฏิเสธ​ข้อ​เสนอ​นั้น.”

การ​รับ​บัพติสมา​ที่​แตลลิน​ทำ​กัน​ที่​สระ​น้ำ​ข้าง​นอก​ซึ่ง​อยู่​ใกล้ ๆ กับ​ทะเล​บอล​ติ​ค​โดย​จะ​เห็น​ป้อม​ปราการ​อยู่​เบื้อง​หลัง​ซึ่ง​ครั้ง​หนึ่ง​เคย​ใช้​เป็น​ที่​คุม​ขัง. พยาน​ฯ ชาว​เอสโตเนีย​จำน​วน​มาก​ถูก​กัก​ตัว​อยู่​ที่​นี่​ก่อน​ที่​จะ​ถูก​ส่ง​ไป​ยัง​ค่าย​การ​ใช้​แรงงาน​หนัก​ใน​รัสเซีย​ตอน​ช่วง​ต้น ๆ ของ​ทศวรรษ​ปี 1950. น่า​ตื่นเต้น​สัก​เพียง​ไร โดย​เฉพาะ​สำห​รับ​บรรดา​ผู้​สูง​อายุ เมื่อ​เห็น​ผู้​เชื่อถือ​ใหม่​จำน​วน 447 คน​แสดง​สัญลักษณ์​การ​อุทิศ​ตัว​ต่อ​พระ​ยะโฮวา​ต่อ​หน้า​สาธารณชน!

สิ่ง​ที่​น่า​ตื่นเต้น​เป็น​พิเศษ​อีก​ประการ​หนึ่ง​ของ​การ​ประชุม​เหล่า​นี้​คือ​การ​ออก​สรรพหนังสือ​เล่ม​ใหม่. มิตร​สหาย​ชาว​ลิ​ธัวเนีย​ใน​แตลลิน​กระโดด​ลุก​จาก​ที่​นั่ง​และ​ร้องไห้​เมื่อ​ได้​ยิน​ว่า​ตอน​นี้​มี​จุลสาร “นี่​แน่ะ! เรา​กำ​ลัง​สร้าง​สิ่ง​สารพัด​ขึ้น​ใหม่ ” ใน​ภาษา​ของ​เขา​แล้ว. ทำ​นอง​เดียว​กัน จุด​เด่น​ของ​การ​ประชุม​ใน​โรมาเนีย​คือ​การ​ออก​หนังสือ​วิวรณ์—จุด​สุด​ยอด​ใกล้​จะ​ถึง​แล้ว! และ​สำห​รับ​ชาว​เชโก​และ​ส​โล​วัค​ใน​ปราก คือ​การ​ได้​รับ​คัมภีร์​ไบเบิล​ฉบับ​แปล​โลก​ใหม่ ใน​ภาษา​ของ​เขา​เอง.

กระนั้น การ​ออก​หนังสือ​ซึ่ง​ก่อ​ความ​ยินดี​มาก​ที่​สุด ณ การ​ประชุม​ภาค​ทุก​แห่ง​คือ​หนังสือ​ใหม่​เรื่อง​บุรุษ​ผู้​ใหญ่​ยิ่ง​เท่า​ที่​โลก​เคย​เห็น. หนังสือ​นี้​ได้​พิมพ์​ออก​แล้ว​เป็น​จำน​วน​สิบ​ล้าน​เล่ม​ใน 59 ภาษา.

ใช้​เสรีภาพ​อย่าง​ถูก​ต้อง

ปัจจุบัน​ใน​ประเทศ​ทาง​ยุโรป​ตะวัน​ออก รวม​ทั้ง​สหภาพ​โซเวียต​ด้วย ยินดี​ต้อนรับ​สรรพหนังสือ​ด้าน​พระ​คัมภีร์. รถ​บรรทุก​ขน​วารสาร​หอสังเกตการณ์ และ​ตื่นเถิด ออก​จาก​โรง​พิมพ์​ขนาด​ใหญ่​ของ​พยาน​พระ​ยะโฮวา​ใน​เซล​เท​อร์ส/เทา​นุส เยอรมนี และ​หนังสือ​เหล่า​นี้​ก็​หลั่งไหล​ข้าม​ชายแดน​เข้า​สู่​ประเทศ​ต่าง ๆ ใน​ยุโรป​ตะวัน​ออก. ต่าง​กัน​สัก​เพียง​ไร​กับ​คราว​ที่​พยาน​ฯ ต้อง​เสี่ยง​ต่อ​การ​ถูก​คุม​ขัง​เนื่อง​จาก​แอบ​นำ​สรรพหนังสือ​เข้า​ไป​ประเทศ​เหล่า​นี้!

การ​สนทนา​ต่อ​ไป​นี้​เกิด​ขึ้น​ระหว่าง​เจ้าหน้าที่​ศุลกากร​กับ​พยาน​พระ​ยะโฮวา​คน​หนึ่ง​ใน​ช่วง​เวลา​ใกล้​กับ​การ​ประชุม​ภาค​ที่​แตลลิน เป็น​การ​แสดง​ถึง​การ​เปลี่ยน​แปลง​อย่าง​น่า​อัศจรรย์​นี้:

“มี​อะไร​อยู่​ใน​กล่อง​เล็ก ๆ นั้น?”

“วารสาร​ครับ.”

“วารสาร​อะไร? เป็น​วารสาร​เกี่ยว​กับ​พระเจ้า​ไหม?”

“ใช่ แน่นอน​ครับ.”

“วารสาร​ของ​พระ​ยะโฮวา​ใช่​ไหม?”

“ใช่​ครับ!”

อ้า งั้น​ก็​ดี​ซิ. คุณ​ผ่าน​ไป​ได้.”

หลัง​การ​ประชุม​ภาค​ใน​บูดาเปสต์ อาร์พัด โกเนซ ประธานาธิบดี​ของ​ฮังการี ได้​เชิญ​พยาน​ฯ คน​หนึ่ง​มา​เยี่ยม​ซึ่ง​เคย​ถูก​คุม​ขัง​ห้อง​เดียว​กัน​ใน​ช่วง​การ​ถูก​กดขี่​โดย​พวก​คอมมิวนิสต์. ท่าน​โกเนซ​ใช้​เวลา​อยู่​กับ​เขา​ชั่วโมง​หนึ่ง​และ​หลัง​จาก​นั้น​ก็​ขอ​ให้​อดีต​เพื่อน​ร่วม​ห้อง​ขัง​ส่ง​ความ​ปรารถนา​ดี​ไป​ยัง​บรรดา​พยาน​พระ​ยะโฮวา. ชน​ผู้​รัก​เสรีภาพ​ใน​ทาง​ของ​พระเจ้า​ทั่ว​ทุก​แห่ง​รู้สึก​ขอบคุณ​ด้วย​ใจ​จริง​ต่อ​เจ้าหน้าที่​ใน​ปัจจุบัน อย่าง​เช่น ท่าน​โกเนซ ซึ่ง​ขณะ​นี้​อนุญาต​ให้​มี​เสรีภาพ​ด้าน​การ​นมัสการ​ใน​ยุโรป​ตะวัน​ออก.

เพื่อ​แสดง​ว่า​พลไพร่​ของ​พระ​ยะโฮวา​ใช้​เสรีภาพ​ของ​พวก​เขา​อย่าง​ถูก​ต้อง เดอะ นิวยอร์ก ไทมส์ ฉบับ​เดือน​กันยายน​พรรณนา​เหตุ​การณ์​หนึ่ง​ที่​เซนต์ปีเตอร์​ส​เบอร์​ก (เมื่อ​ก่อน​เรียก​ว่า​เลนินกราด) โดย​อธิบาย​ว่า “ขณะ​ที่​เสียง​ดนตรี​เอื่อย ๆ จาก​เพลง ‘ซัม​เม​อร์​ไท​ม’ ของ​เก​อซวิ​นพ​ลิ้ว​ข้าม​แม่น้ำ​นี​วา . . . เสียง​ดนตรี​นั้น​ลอย​ล่อง​ผ่าน​คน​อาบ​แดด​อ้วน​กระปุก​ห​ลุก เด็ก ๆ ที่​เริ่ม​เดิน​เตาะแตะ​ไล่​ตาม​สุนัข พ่อค้า​เร่​ขาย​แผนที่​ของ​เมือง​เซนต์ปีเตอร์​ส​เบอร์​ก​อัน​เก่า​แก่​และ​พวก​พยาน​พระ​ยะโฮวา​ก็​กำ​ลัง​มอง​หา​คน​ที่​จะ​เปลี่ยน​ศาสนา.”

ใช่​แล้ว พยาน​ฯ กระตือรือร้น​ใช้​เสรีภาพ​ของ​เขา​ใน​การ​ประกาศ​ข่าว​ดี! คุณ​อยาก​จะ​ทราบ​มาก​ขึ้น​เกี่ยว​กับ​ข่าวสาร​ของ​เขา​ไหม? วอ​สต็อค​โน​-ซิ​บิร์​สกา​ยา ปราฟดา หนังสือ​พิมพ์​โซเวียต​ชี้​แจง​ว่า “สามารถ​รับ​ราย​ละเอียด​เกี่ยว​กับ​กิจกรรม​ของ​พวก​เขา ณ สถาน​ที่​ที่​มี​การ​ศึกษา​คัมภีร์​ไบเบิล​ของ​พยาน​พระ​ยะโฮวา​ใน​เมือง​ใด​ก็​ได้.” ไม่​ว่า​คุณ​จะ​อยู่​ที่​ไหน​ใน​โลก อย่า​ลังเล​ใน​การ​สอบ​ถาม.

[แผนภูมิ​หน้า 19]

การ​ประชุม​ใหญ่​ใน​ยุโรป​ตะวัน​ออก​และ​ที่​สหภาพ​โซเวียต

ประเทศ ยอด​ผู้​เข้า​ร่วม​ประชุม ผู้​รับ​บัพติสมา

เชโกสโลวะเกีย (ปราก) 74,587 2,337

ฮังการี (บูดาเปสต์) 40,601 1,134

โปแลนด์ (12 เมือง) 131,554 4,250

โรมาเนีย (8 เมือง) 34,808 2,260

สหภาพ​โซเวียต (7 เมือง) 74,252 7,820

ยูโกสลาเวีย (ซาเกร็บ) 14,684 492

รวม​การ​ประชุม​ภาค 30 แห่ง 370,486 18,293

[รูปภาพ​หน้า 15]

ขวา: การ​แปล​ให้​แก่​กลุ่ม ภาษา​ต่าง ๆ ใน​ปราก

ล่าง: สนาม​กีฬา​สตราฮอฟ​ใน​ปราก​เต็ม​ไป​ด้วย​ตัว​แทน 74,000 คน

[รูปภาพ​หน้า 16]

บน: การ​ประชุม​ใหญ่ ณ แตลลิน เอสโตเนีย

การ​ประชุม​ใหญ่ ณ บูดาเปสต์ ตัว​แทน 40,000 คน​ชื่นชม​กับ​ระเบียบ​วาระ ไม่​ว่า​ฝน​ตก​หรือ​แดด​ออก

[รูปภาพ​หน้า 21]

บน: ส่วน​หนึ่ง​ของ​ห้อง​สุขา​ที่​สร้าง​ไว้​ใช้​สำห​รับ การ​ประชุม​ใหญ่ ณ ยูซอลยี-ซิบิร์สกอย ไซบีเรีย

การ​ทาสี​สนาม​กีฬา​และ​ทำ​ม้า​นั่ง​เสริม ณ กรุง​ปราก

[รูปภาพ​หน้า 22]

ละคร​จาก​คัมภีร์​ไบเบิล​และ​การ​รับ​บัพติสมา​ที่​ซาเกร็บ

[รูปภาพ​หน้า 23]

บน: การ​อุทิศ​หอ​ประชุม​ใน​เดือน มิถุนายน 1991 ซึ่ง​เป็น​หอ​ประชุม​แรก​ที่​พยาน​พระ​ยะโฮวา สร้าง​ใน​ฮังการี

กลาง: 20,000 กว่า​คน​นอน​ใน​โรง​เรียน​และ โรง​พลศึกษา ณ บูดาเปสต์​และ​ปราก

ล่าง: การ​แจก​จ่าย​หนังสือ “บุรุษ​ผู้​ใหญ่​ยิ่ง​เท่า​ที่ โลก​เคย​เห็น” ใน​ยูซอลยี-ซิบิร์สกอย ไซบีเรีย