ข้ามไปยังเนื้อหา

ข้ามไปยังสารบัญ

หอยสังข์—อาหารที่ขึ้นชื่อแห่งหมู่เกาะ

หอยสังข์—อาหารที่ขึ้นชื่อแห่งหมู่เกาะ

หอย​สังข์—อาหาร​ที่​ขึ้น​ชื่อ​แห่ง​หมู่​เกาะ

โดย​ผู้​เขียน​ตื่นเถิด! ใน​หมู่​เกาะ​บาฮามาส

“ขอ​หอย​สังข์​กิน​เล่น​สี่​ชุด!” “หอย​สังข์​ย่าง​หนึ่ง​ชุด​กับ​สลัด​หอย​สังข์​สอง​ชุด!”

นี่​เป็น​วิธี​สั่ง​อาหาร​โดย​ทั่ว​ไป​ของ​ลูก​ค้า​ที่​หิว​โหย​ใน​ร้าน​อาหาร​ซื้อ​กลับ​บ้าน​บน​หมู่​เกาะ​บาฮามาส. กลิ่น​หอย​สังข์​ทอด​ที่​ชวน​ให้​น้ำลาย​สอ​รวม​กับ​กลิ่น​ไอ​ทะเล​ยิ่ง​ทำ​ให้​รู้สึก​หิว. แต่​หอย​สังข์​คือ​อะไร?

หอย​สังข์ รวม​ทั้ง​หอย​ปีก​นาง​ฟ้า​และ​หอย​ชัก​ตีน เป็น​หอย​ทะเล​กาบ​เดี่ยว. หอย​ประเภท​นี้​มี​หลาย​พันธุ์ เช่น พันธุ์​ปีก​เหยี่ยว, พันธุ์​น้ำ​นม, พันธุ์​หาง​ไก่, พันธุ์​นัก​สู้, และ​พันธุ์​ราชินี หรือ​พันธุ์​สี​ชมพู. พันธุ์​ที่​ชอบ​กิน​กัน​มาก​เป็น​พิเศษ​ที่​นี่​ก็​คือ​พันธุ์​ราชินี. หอย​สังข์​พันธุ์​นี้​มี​ชื่อ​ลาติน​ว่า สตรอมบุส กิกัส (Strombus gigas) และ​ส่วน​ใหญ่​จะ​พบ​ได้​ใน​น่าน​น้ำ​ที่​อบอุ่น​ตั้ง​แต่​ฟลอริดา​ไป​จน​ถึง​บราซิล.

หอย​สังข์​ราชินี​มี​เปลือก​ขนาด​ใหญ่​ที่​ขด​เป็น​วง​และ​มี​ปาก​เปลือก​กาง​เป็น​แผ่น​กว้าง​ออก​ไป ตัว​ที่​โต​เต็ม​วัย​มี​ความ​ยาว​ตั้ง​แต่ 20 ถึง 25 เซนติเมตร.

วิธี​จับ​และ​วิธี​ใช้​ประโยชน์

เบซิล​จำ​ได้​ว่า​ตอน​เขา​เป็น​เด็ก เขา​เคย​นั่ง​เรือ​ไป​จับ​หอย​สังข์​กับ​พ่อ. “พ่อ​จะ​ใช้​ถัง​รูป​กรวย​ใบ​ใหญ่​ซึ่ง​ก้น​ด้าน​กว้าง​เป็น​แผ่น​กระจก และ​ไม้​ยาว​ซึ่ง​มี​ตะขอ​สอง​ตัว​ติด​อยู่​ที่​ปลาย. พ่อ​จะ​วาง​ถัง​ก้น​แก้ว​นี้​ลง​ใน​น้ำ​แล้ว​มอง​ลง​ไป​เพื่อ​หา​หอย​สังข์. พ่อ​ใช้​มือ​หนึ่ง​จับ​ถัง​ไว้ แล้ว​ใช้​อีก​มือ​หนึ่ง​เกี่ยว​หอย​สังข์​ขึ้น​มา​บน​เรือ​ด้วย​ไม้​ตะขอ.”

วิธี​ที่​นิยม​กัน​ใน​ปัจจุบัน​คือ​ให้​คน​ดำ​ลง​ไป​จับ​หอย​ขึ้น​มา​ด้วย​มือ. ถ้า​จับ​หอย​ใน​บริเวณ​ที่​น้ำ​ลึก​หน่อย เขา​อาจ​ใช้​หน้ากาก​ดำ​น้ำ หรือ​ถ้า​เขา​มี​ใบ​อนุญาต​จาก​รัฐบาล เขา​ก็​อาจ​ใช้​เครื่อง​อัด​อากาศ.

วิธี​เอา​เนื้อ​หอย​ออก​จาก​เปลือก​คือ​เจาะ​รู​ด้าน​ฐาน​เปลือก. แล้ว​ใช้​มีด​สอด​เข้า​ไป​ใน​รู​เพื่อ​ดัน​ตัว​หอย​ออก​มา​ที่​ปาก​เปลือก​จน​ดึง​ตัว​มัน​ออก​มา​ได้. ตัว​หอย​สังข์​มี​ส่วน​หลัก​อยู่​สี่​ส่วน​คือ หัว, อวัยวะ​ภาย​ใน, แมนเทิล, และ​ตีน​ที่​เป็น​กล้ามเนื้อ. ที่​ตีน​หอย​จะ​มี​ฝา​เปลือก​แข็ง ๆ สี​น้ำตาล​ติด​อยู่. ตีน​หอย ซึ่ง​เป็น​ส่วน​ที่​กิน​ได้ จะ​มี​หนัง​เหนียว ๆ หุ้ม​อยู่. หนัง​และ​ส่วน​ที่​กิน​ไม่​ได้​ทั้ง​หมด​จะ​ถูก​ตัด​ทิ้ง​ไป เหลือ​ไว้​แต่​เนื้อ​ขาว ๆ ที่​มี​รส​อร่อย.

หอย​สังข์​มี​โปรตีน​สูง​มาก ทั้ง​ยัง​ถือ​กัน​ว่า​มี​คุณค่า​ใน​การ​บำบัด​รักษา​โรค​ด้วย. หลาย​คน​เล่า​ถึง​ประสบการณ์​ของ​ตัว​เอง​โดย​บอก​ว่า เขา​มี​สุขภาพ​ดี​ขึ้น​อย่าง​น่า​ทึ่ง​หลัง​จาก​กิน​หอย​สังข์​มาก ๆ.

ทุก​วัน​นี้ อุตสาหกรรม​เครื่อง​ประดับ​จาก​เปลือก​หอย​สังข์​กำลัง​เฟื่องฟู​ขึ้น​เรื่อย ๆ. เปลือก​ของ​มัน​ซึ่ง​มี​ปาก​เปลือก​สี​ชมพู​ที่​แผ่​ออก​นั้น​ดู​สวย​งาม​และ​เป็น​ที่​นิยม​มาก​ใน​หมู่​นัก​สะสม​เปลือก​หอย. อย่าง​ไร​ก็​ตาม หอย​สังข์​มี​ประโยชน์​มาก​ที่​สุด​คือ​นำ​มา​ทำ​เป็น​อาหาร​รส​อร่อย. ตลอด​หลาย​ปี​ที่​ผ่าน​มา พ่อ​ครัว​แม่​ครัว​ที่​มี​ความ​คิด​สร้าง​สรรค์​ได้​คิด​ค้น​วิธี​ทำ​หอย​สังข์​รส​เลิศ​นี้​ใน​หลาก​หลาย​วิธี.

อาหาร​อัน​โอชะ

ใน​สมัย​ที่​ภูมิภาค​นี้​ยัง​ไม่​ค่อย​มี​ตู้​เย็น​ใช้​กัน จะ​มี​การ​นำ​หอย​สังข์​ไป​ตาก​แห้ง​เพื่อ​เก็บ​ไว้​ได้​นาน ๆ. ตอน​แรก จะ​ทำ​ให้​เนื้อ​มัน​นุ่ม​โดย​ทุบ​ด้วย​ฆ้อน​ไม้. แล้ว​จะ​แขวน​เนื้อ​ตาก​แดด​ไว้​สัก​สอง​สาม​วัน​จน​แห้ง​ดี. ก่อน​จะ​นำ​ไป​ประกอบ​อาหาร จะ​มี​การ​แช่​เนื้อ​หอย​ใน​น้ำ​สัก​สอง​สาม​ชั่วโมง​จน​นิ่ม. หลาย​คน​ยัง​คง​ชอบ​รสชาติ​ของ​หอย​สังข์​ตาก​แห้ง​นี้.

อาหาร​ยอด​นิยม​สำหรับ​คน​ท้องถิ่น​และ​นัก​ท่อง​เที่ยว​คือ​สลัด​หอย​สังข์ ซึ่ง​อาจ​เรียก​ว่า​ซูชิ​หอย​สังข์​ก็​ได้. พูด​ง่าย ๆ ก็​คือ​กิน​กัน​ดิบ ๆ นี่​เอง. วิธี​ทำ​คือ​เอา​เนื้อ​ออก​จาก​เปลือก หั่น​เป็น​ชิ้น​พอ​คำ แล้ว​นำ​ไป​ผสม​กับ​ขึ้นฉ่าย​ฝรั่ง, พริก​หยวก​เขียว, พริก​ชี้​ฟ้า​แดง, หอม​หัว​ใหญ่, และ​มะเขือ​เทศ. ปรุง​รส​ด้วย​เกลือ, น้ำ​มะนาว, และ​น้ำ​ส้ม​คั้น. ถ้า​คุณ​ไม่​ชอบ​การ​กิน​อาหาร​ทะเล​ดิบ ๆ ก็​มี​รายการ​อาหาร​หอย​สังข์​ที่​ปรุง​สุก​แล้ว​ให้​เลือก​หลาก​หลาย​อย่าง. แต่​มี​ข้อ​ควร​ระวัง. หาก​จะ​นำ​หอย​สังข์​มา​ปรุง​ให้​สุก ต้อง​ใช้​ฆ้อน​ทุบ​เนื้อ​นั้น​ให้​นุ่ม​เสีย​ก่อน. ไม่​อย่าง​นั้น เนื้อ​ของ​มัน​จะ​เหนียว​มาก.

หอย​สังข์​อาจ​นำ​ไป​นึ่ง, ต้ม, ตาก​แห้ง, ย่าง, ชุบ​แป้ง​ทอด, ทำ​เป็น​เบอร์เกอร์​หอย, ใส่​ลง​ใน​ข้าว​หรือ​ซุป​ก็​ได้—รายการ​อาหาร​หอย​สังข์​นี้​มี​มาก​มาย​นับ​ไม่​ถ้วน. หอย​สังข์​ทอด​และ​สตู​หอย​สังข์​มัก​จะ​เสิร์ฟ​เป็น​อาหาร​เรียก​น้ำ​ย่อย. วิธี​ปรุง​หอย​สังข์​แบบ​ง่าย ๆ ถูก​ถ่ายทอด​จาก​คน​รุ่น​หนึ่ง​สู่​คน​อีก​รุ่น​หนึ่ง. ดัง​นั้น ถ้า​คุณ​มา​เยือน​หมู่​เกาะ​บาฮามาส​อัน​สวย​งาม​นี้ อย่า​เพิ่ง​กลับ​บ้าน​โดย​ไม่​ได้​ลิ้ม​ลอง​หอย​สังข์​ล่ะ. คุณ​จะ​ได้​ชิม​รสชาติ​อาหาร​ที่​ขึ้น​ชื่อ​แห่ง​หมู่​เกาะ​ที่​แท้​จริง.

[กรอบ/ภาพ​หน้า 23]

หอย​สังข์​ชุบ​แป้ง​ทอด (ภาพ​ข้าง​ล่าง)

แซนดรา แม่บ้าน​คน​หนึ่ง​ซึ่ง​อยู่​ใน​หมู่​เกาะ​นี้ พรรณนา​วิธี​ที่​เธอ​ทำ​หอย​สังข์​ชุบ​แป้ง​ทอด​ที่​อร่อย​มาก: “ตอน​แรก ต้อง​ทำ​ให้​เนื้อ​หอย​นุ่ม​จน​ได้​ที่​ก่อน​นะ​คะ. จาก​นั้น นำ​ไป​คลุก​แป้ง​ซึ่ง​ปรุง​ด้วย​เกลือ​และ​พริก​ไทย​ให้​ทั่ว แล้ว​ชุบ​ลง​ใน​ส่วน​ผสม​ของ​ไข่, แป้ง, กับ​น้ำ. ทอด​หอย​ใน​น้ำมัน​ร้อน ๆ จน​เหลือง. ทิ้ง​ให้​สะ​เด็ด​น้ำมัน​บน​กระดาษ แล้ว​บีบ​มะนาว​ให้​ทั่ว.”

หอย​สังข์​ที่​ทำ​ด้วย​วิธี​นี้​มัก​จะ​เสิร์ฟ​พร้อม​กับ​มันฝรั่ง​ทอด​แล้ว​ใส่​ซอส​มะเขือ​เทศ​ลง​ไป​มาก ๆ หรือ​เสิร์ฟ​กับ​ถั่ว​ลันเตา​และ​ข้าว. หอย​สังข์​ชุบ​แป้ง​ทอด​อาจ​กิน​กับ​ซอส​ทาร์ทาร์​ก็​ได้. มี​หอย​สังข์​แช่​แข็ง​ส่ง​ออก​ไป​ขาย​ต่าง​ประเทศ​ด้วย ดัง​นั้น คุณ​อาจ​หา​ซื้อ​หอย​สังข์​ได้​ใน​ละแวก​บ้าน​คุณ. ลอง​ชิม​ดู​สิ. คุณ​อาจ​จะ​ติด​ใจ​รสชาติ​ของ​มัน​ก็​ได้.

[ภาพ​หน้า 23]

วน​ตาม​เข็ม​นาฬิกา: เปลือก​หอย​สังข์​ราชินี; คน​จับ​หอย​สังข์​ซึ่ง​ใช้​ถัง​ก้น​แก้ว​และ​ไม้​ยาว; การ​แกะ​เนื้อ; สตู​หอย​สังข์; สลัด​หอย​สังข์; หอย​สังข์​ทอด; หอย​สังข์​ย่าง​เสิร์ฟ​กับ​กล้วย​กล้าย​และ​มัน​สำปะหลัง