เกลือก้อนโต
เกลือก้อนโต
โดยผู้เขียนตื่นเถิด! ในแซมเบีย
เมื่อพูดถึงเกลือ คุณนึกถึงอะไร? คุณอาจนึกถึงเกลือหิน, เกลือทะเล, หรือเกลือปรุงอาหาร. แต่คุณเคยได้ยินเกี่ยวกับเกลือซิบวาที่ทำกันในเขตมาปิกา ทางเหนือของแซมเบียไหม? เกลือซิบวาพิเศษกว่าเกลือชนิดอื่นตรงที่ว่ามันทำมาจากหญ้านั่นเอง!
ชาวบ้านที่อาศัยอยู่ใกล้บึงซิบวามีกรรมวิธีพิเศษในการสกัดเกลือจากต้นหญ้าสูงที่ปลูกริมแม่น้ำลวิติกิลา. พวกเขาเก็บเกี่ยวหญ้าชนิดนี้ในช่วงเดือนสิงหาคมถึงตุลาคมซึ่งเป็นช่วงก่อนจะถึงฤดูฝน. ทันทีที่ฝนเริ่มตก หญ้าก็จะไม่มีเกลืออีก.
หลังจากตัดหญ้าเป็นชิ้น ๆ และตากให้แห้งแล้ว หญ้าจะถูกนำไปเผาเพื่อขจัดสารประกอบอินทรีย์. แต่เกลือจะไม่ไหม้. เกลือจะตกค้างอยู่ในขี้เถ้า. มีการนำขี้เถ้าไปใส่ในภาชนะที่ทำจากเปลือกน้ำเต้า และค่อย ๆ กรองน้ำผ่านขี้เถ้านั้น. น้ำช่วยละลายเกลือและพาเกลือลงไปทางรูเล็ก ๆ ที่อยู่ตรงก้นของน้ำเต้า. น้ำเกลือที่ได้จะถูกเก็บไว้เพื่อผ่านกรรมวิธีถัดไป นั่นคือ การระเหย.
การระเหยโดยใช้ความร้อนโดยตรงเป็นกรรมวิธีที่ใช้เวลาประมาณหกชั่วโมง. ขั้นตอนก็คือ ทีแรกน้ำเกลือจะถูกเทลงในหม้อดินเผาและนำไปต้มบนกองไฟ. เมื่อน้ำเริ่มงวดลงมีการเติมน้ำเกลือลงในหม้อเรื่อย ๆ. วิธีนี้จะทำให้เกลือในหม้อหนาขึ้นและในที่สุดก็ได้เกลือเต็มหม้อ. ตอนนี้หม้อทำหน้าที่เป็นเหมือนแบบพิมพ์. เมื่อยกหม้อออกจากกองไฟและทุบให้แตก สิ่งที่ได้ก็คือเกลือก้อนโต ๆ.
ชาวบ้านทำเกลือซิบวามานานหลายชั่วอายุคนแล้ว. ไม่มีใครรู้ว่าคนที่เป็นต้นคิดกรรมวิธีนี้คือใคร. อย่างไรก็ตาม เป็นเรื่องน่าทึ่งที่ว่า วิธีทำเกลือของพวกเขาใช้หลักพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์อย่างเดียวกันกับกรรมวิธีสกัดเกลือที่ทันสมัย ทั้ง ๆ ที่อยู่ในเขตที่ห่างไกลในแซมเบียซึ่งไม่ค่อยได้ติดต่อกับโลกภายนอก.
[ภาพหน้า 19]
น้ำเต้าเป็นตัวกรองน้ำ
[ภาพหน้า 19]
เกลือที่ผลิตได้
[ภาพหน้า 19]
หม้อดินเผา
