ข้ามไปยังเนื้อหา

ข้ามไปยังสารบัญ

การรับรสของคุณ

การรับรสของคุณ

มี​ผู้​ออก​แบบ​ไหม?

การ​รับ​รส​ของ​คุณ

▪ เมื่อ​คุณ​ตัก​อาหาร​โปรด​คำ​หนึ่ง​ใส่​ปาก คุณ​จะ​รู้สึก​ถึง​รสชาติ​ของ​มัน​ได้​ทันที. แต่​การ​รับ​รส​ที่​น่า​ทึ่ง​นี้​เกิด​ขึ้น​อย่าง​ไร?

ขอ​พิจารณา: ลิ้น​ของ​คุณ รวม​ทั้ง​อวัยวะ​ส่วน​อื่น ๆ ใน​ปาก​และ​ลำคอ​ของ​คุณ มี​กลุ่ม​เซลล์​ผิวหนัง​ที่​เรียก​ว่า ปุ่ม​รับ​รส. ปุ่ม​รับ​รส​หลาย​ปุ่ม​อยู่​ใน​ปุ่ม​เนื้อ (ปุ่ม​พาพิลลา) บน​ลิ้น. ปุ่ม​รับ​รส​ปุ่ม​หนึ่ง​อาจ​มี​เซลล์​รับ​รส​ถึง​หนึ่ง​ร้อย​เซลล์ แต่​ละ​เซลล์​สามารถ​รับ​รส​ได้​หนึ่ง​ใน​สี่​รส​นี้​คือ เปรี้ยว, เค็ม, หวาน, และ​ขม. * ส่วน​รส​เผ็ด​นั้น​ถือ​ว่า​เป็น​คน​ละ​ประเภท​กับ​รส​ต่าง ๆ ทั้ง​หมด​นี้. รส​เผ็ด​กระตุ้น​เซลล์​ประสาท​รับ​ความ​เจ็บ​ปวด ไม่​ใช่​ปุ่ม​รับ​รส! ไม่​ว่า​จะ​อย่าง​ไร​ก็​ตาม เมื่อ​เซลล์​รับ​รส​ที่​เชื่อม​ต่อ​กับ​ประสาท​รับ​ความ​รู้สึก​ถูก​กระตุ้น​โดยสาร​เคมี​ต่าง ๆ ที่​อยู่​ใน​อาหาร มัน​ก็​จะ​ส่ง​สัญญาณ​ไป​ยัง​ก้าน​สมอง​ส่วน​ล่าง​ทันที.

อย่าง​ไร​ก็​ตาม การ​รับ​รส​ไม่​ได้​ใช้​แค่​ปาก​อย่าง​เดียว​เท่า​นั้น. ตัว​รับ​กลิ่น​ห้า​ล้าน​ตัว​ใน​จมูก​ของ​คุณ ซึ่ง​ทำ​ให้​คุณ​สามารถ​แยกแยะ​กลิ่น​ต่าง ๆ ได้​ถึง 10,000 กลิ่น ก็​มี​บทบาท​สำคัญ​ใน​การ​รับ​รส. ประมาณ​กัน​ว่า ราว ๆ 75 เปอร์เซ็นต์​ของ​สิ่ง​ที่​เรา​เรียก​ว่า​รสชาติ​ที่​จริง​แล้ว​ก็​มา​จาก​กลิ่น​นั่น​เอง.

นัก​วิทยาศาสตร์​ได้​พัฒนา​จมูก​อิเล็กทรอนิกส์​ขึ้น ซึ่ง​ใช้​เซนเซอร์​ที่​ไว​ต่อ​การ​ตรวจ​จับ​แก๊ส​ที่​เกิด​จาก​สาร​เคมี​เป็น​อุปกรณ์​เลียน​แบบ​การ​รับ​รู้​กลิ่น​ของ​จมูก​มนุษย์. อย่าง​ไร​ก็​ตาม จอห์น เคาเออร์ นัก​สรีรวิทยา​ด้าน​ระบบ​ประสาท ที่​มี​การ​ยก​คำ​พูด​ของ​เขา​มา​กล่าว​ใน​วารสาร​รีเซิร์ช/เพนน์ สเตต ให้​ข้อ​สังเกต​ว่า “อุปกรณ์​เลียน​แบบ​ใด ๆ ก็​ตาม​ที่​มนุษย์​สร้าง​ขึ้น​ช่าง​เป็น​สิ่ง​ที่​ธรรมดา​เหลือ​เกิน​เมื่อ​เทียบ​กับ​จมูก​มนุษย์​ที่​เป็น​ต้น​แบบ ซึ่ง​ได้​รับ​การ​ออก​แบบ​อย่าง​ดี​เยี่ยม​และ​สลับ​ซับซ้อน​จน​น่า​อัศจรรย์​ใจ.”

คง​จะ​ไม่​มี​ใคร​ปฏิเสธ​ว่า การ​รับ​รส​ทำ​ให้​การ​กิน​อาหาร​เป็น​สิ่ง​ที่​น่า​เพลิดเพลิน​ยิ่ง​ขึ้น. อย่าง​ไร​ก็​ตาม พวก​นัก​วิจัย​ก็​ยัง​ไม่​เข้าใจ​ว่า​อะไร​เป็น​สาเหตุ​ที่​ทำ​ให้​คน​เรา​ชอบ​รส​หนึ่ง​มาก​กว่า​อีก​รส​หนึ่ง. ไซเยนซ์ เดลี กล่าว​ว่า “นัก​วิทยาศาสตร์​อาจ​จะ​เข้าใจ​หลาย​เรื่อง​เกี่ยว​กับ​หน้า​ที่​หลัก ๆ ของ​ร่าง​กาย​มนุษย์ แต่​เรื่อง​การ​รับ​รส​และ​การ​ดม​กลิ่น​ก็​ยัง​เป็น​เรื่อง​ที่​ค่อนข้าง​ลึกลับ​อยู่​ดี.”

คุณ​คิด​อย่าง​ไร​ล่ะ? การ​รับ​รส​ของ​คุณ​เกิด​ขึ้น​โดย​บังเอิญ​ไหม? หรือ​มี​ผู้​ออก​แบบ?

[เชิงอรรถ]

^ วรรค 4 เมื่อ​ไม่​กี่​ปี​มา​นี้ นัก​วิทยาศาสตร์​บาง​คน​ได้​เพิ่ม​รส​อู​มา​มิ​เข้า​ไป​ใน​รายการ​ดัง​กล่าว​ด้วย. อู​มา​มิ​เป็น​เกลือ​ชนิด​พิเศษ​ของ​กรด​กลูตามิก. ใน​บรรดา​เกลือ​เหล่า​นี้ มี​เกลือ​ชนิด​หนึ่ง​ที่​พบ​ได้​ใน​โมโน​โซเดียม กลูตาเมด (ผง​ชู​รส) ซึ่ง​เป็น​สาร​ปรุง​แต่ง​รส​อาหาร.

[แผนภูมิ/ภาพ​หน้า 26]

(ราย​ละเอียด​ดู​จาก​วารสาร)

ภาพ​ตัด​ขวาง​ของ​ลิ้น

[แผนภูมิ]

ปุ่ม​เนื้อ

[ที่​มา​ของ​ภาพ]

© Dr. John D. Cunningham/Visuals Unlimited