ลูน—นกน้ำที่มีเสียงเป็นเอกลักษณ์
เสียงร้องอันโหยหวนน่ากลัวของนกน้ำลูนนั้นยากที่ใครจะลืมเลือน. * เสียงของมันทำให้นึกถึงภาพของผืนป่าอันกว้างใหญ่ เสียงร้องนั้นดังมาจากทะเลสาบน้ำจืดและแม่น้ำอันห่างไกลในแคนาดา ยุโรป และทางเหนือของสหรัฐ.
ลูน นกน้ำที่สวยงามเป็นสัญลักษณ์ของรัฐมินนิโซตา สหรัฐอเมริกา และภาพของมันปรากฏอยู่บนเหรียญดอลลาร์ของแคนาดาซึ่งมีชื่อเล่น ๆ ว่า ลูนี. แต่ในช่วงฤดูหนาวนกเหล่านี้จะอพยพไปทางใต้ และส่วนใหญ่จะอาศัยอยู่ในบริเวณชายฝั่ง. แล้วทำไมนกลูนจึงมีเสียงร้องที่เป็นเอกลักษณ์?
เสียงร้องแหลมยาว เสียงร้องหวูด เสียงร้องรัว และเสียงร้องแบบเพลงโห่
นกลูนกำลังส่งเสียงร้อง
นกลูนมีเสียงร้องบางเสียงที่ประหลาด. เราสามารถได้ยินเสียงร้องแหลมยาว อันโหยหวนของมันในตอนเย็นหรือตอนกลางคืนและได้ยินแต่ไกลหลายกิโลเมตร. เสียงร้องที่ทุ้มกว่าเรียกว่าเสียงร้องหวูด ซึ่งใช้ติดต่อกับคู่ของมัน ลูก ๆ และนกลูนตัวอื่น ๆ ในทะเลสาบเดียวกัน. เสียงร้องรัว เป็นเสียงที่มันใช้ร้องส่งสัญญาณเตือนภัย. มีการพรรณนาเสียงนี้ว่าคล้ายกับ “เสียงหัวเราะอย่างบ้าคลั่ง” เสียงร้องรัวนี้เป็นเสียงที่นกลูนใช้ขณะบินเท่านั้น.
เฉพาะแต่นกลูนตัวผู้เท่านั้นที่ร้องเสียงร้องแบบเพลงโห่ และวารสารเบิร์ดวอตช์ แคนาดา บอกว่า “ดูเหมือนว่าเสียงนี้ใช้เพื่อขู่นกลูนต่างถิ่น. นกลูนตัวผู้แต่ละตัวจะมีเสียงร้องแบบเพลงโห่ที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว” และ “ยิ่งนกลูนมีน้ำหนักมากเท่าไร เสียงของมันก็ยิ่งต่ำลงมากเท่านั้น.” นอกจากนั้น วารสารเล่มเดียวกันนี้บอกว่าเมื่อนกลูนตัวผู้ “ย้ายถิ่นมันจะเปลี่ยนเสียงร้องแบบเพลงโห่ของตัวเองด้วย” และ “นั่นทำให้เสียงร้องแบบเพลงโห่ของมันต่างออกไปจากนกลูนเจ้าถิ่นที่ถูกยึดอาณาเขตแล้ว.”
งดงาม ปราดเปรียว แต่เก้ ๆ กัง ๆ
นกลูนมีหัวสีเขียวเลื่อมพรายจนเกือบดำ มีตาสีแดง และมีปากสีดำแหลมยาว. สีขนส่วนใหญ่ของนกลูนจะเปลี่ยนไปตามฤดูกาล.
เนื่องจากนกลูนมีตีนขนาดใหญ่ที่เป็นพังผืด มันจึงล่าเหยื่อได้อย่างช่ำชอง ว่ายน้ำเก่ง และดำน้ำได้ดี. ที่จริง พวกมันอาจดำน้ำได้ลึกถึง 60 เมตร และบางครั้งพวกมันก็ดำได้นานถึงสองหรือสามนาที!
แต่เมื่อนกลูนเริ่มออกตัวบินและร่อนลง มันกลับดูเก้ ๆ กัง ๆ! เนื่องจากน้ำหนักของมัน นกลูนต้องการ “รันเวย์” เพื่อจะออกตัวบินและมันอาจกระพือปีกและวิ่งไปบนน้ำหลายร้อยเมตรก่อนที่จะบินขึ้นไปในอากาศ. ด้วยเหตุนี้ นกลูนจึงชอบอาศัยอยู่ในแหล่งน้ำขนาดใหญ่. เมื่อร่อนลง นกลูนจะพุ่งลงมาด้วยความเร็วสูงโดยเหยียดขาไปข้างหลัง เหมือนกับเครื่องบินที่ไม่ยอมปล่อยล้อออกมา. ท้องของมันจึงปะทะและไถลไปบนน้ำระยะหนึ่งกว่ามันจะหยุด.
แม้นกลูนจะว่ายน้ำได้ดี เนื่องจากมีตีนพังผืดที่ใหญ่ แต่ขาที่เหยียดไปด้านหลังมากกว่าปกติทำให้นกลูนเดินหรือแค่ยืนก็ลำบากแล้ว. ด้วยเหตุนี้ นกลูนจึงสร้างรังไว้ใกล้ ๆ แหล่งน้ำ.
ลูกนกลูนขึ้นไปพักเหนื่อยบนหลังพ่อแม่ของมัน
ทั้งพ่อและแม่นกลูนจะผลัดกันกกไข่ (ปกติแล้วมีสองฟอง) ที่มีสีเขียวอ่อนและมีลายจุดซึ่งทำให้สังเกตเห็นได้ยาก. หลังจากนั้นประมาณ 29 วัน ลูกนกลูนจะเจาะเปลือกไข่ออกมา. เมื่ออายุสองวัน ลูกนกลูนก็สามารถว่ายน้ำและกระทั่งดำน้ำช่วงสั้น ๆ ได้. เมื่อเหนื่อยแล้ว มันก็จะขึ้นไปพักเหนื่อยบนหลังพ่อแม่ของมัน. สองสามเดือนต่อมา เมื่อนกลูนโตพอที่จะบินได้ พวกมันก็จะจากพ่อแม่ไป.
ศัตรูของนกลูนคือ นกอินทรี นกนางนวล แร็กคูน และศัตรูที่อันตรายที่สุดก็คือมนุษย์. ตะกั่วถั่วตกปลาและคราบน้ำมันรั่วมีสารพิษที่เป็นอันตรายต่อนกลูน. มลพิษจากสารเคมีในฝนกรดทำให้ปลาซึ่งเป็นอาหารของนกลูนมีปริมาณลดน้อยลง. คลื่นแรงจากเรือที่แล่นผ่านไปทำให้รังของนกลูนจมน้ำเสียหาย. การสร้างอาคารบ้านเรือนริมฝั่งทะเลสาบทำให้นกลูนต้องย้ายไปหาถิ่นผสมพันธุ์ใหม่.
แม้ว่าจะเผชิญสภาพการณ์เช่นนี้ แต่ประชากรนกลูนก็ยังมีจำนวนมากอยู่. ดังนั้น ผู้ที่ชื่นชอบการดูนกก็ยังสามารถเห็นนกที่สวยงามซึ่งมีเสียงที่เป็นเอกลักษณ์และมีท่าทางที่น่าขันได้อีกนานหลายปี.
^ วรรค 2 นกน้ำลูนได้ชื่อว่าเป็นนกไดเวอร์ และเกรท นอร์ทเทิร์น ลูน.
Page 16 loon landing: Spectrumphotofile; page 17 loon chick: © All Canada Photos/SuperStock; loon vocalizing: © Roberta Olenick/age fotostock
