ข้ามไปยังเนื้อหา

ข้ามไปยังสารบัญ

จงสรรเสริญพระมหากษัตริย์แห่งนิรันดรกาล!

จงสรรเสริญพระมหากษัตริย์แห่งนิรันดรกาล!

จง​สรรเสริญ​พระ​มหา​กษัตริย์​แห่ง​นิรันดร​กาล!

“พระ​ยะโฮวา​ทรง​เป็น​พระ​มหา​กษัตริย์​จน​ถึง​เวลา​ไม่​กำหนด กระทั่ง​ตลอด​กาล.”—บทเพลง​สรรเสริญ 10:16, ล.ม.

1. เกิด​คำ​ถาม​อะไร​ขึ้น​เกี่ยว​กับ​นิรันดร​กาล?

นิรันดร​กาล—คุณ จะ​บอก​ว่า​นิรันดร​กาล​คือ​อะไร? คุณ​คิด​ว่า​เวลา​จะ​ดำเนิน​ต่อ ๆ ไป​ไม่​รู้​สิ้น​สุด​ได้​ไหม? ไม่​มี​ข้อ​สงสัย​ว่า เวลา​ย้อน​กลับ​ไป​ใน​อดีต​อย่าง​ไม่​รู้​จบ. ดัง​นั้น เวลา​ก็​น่า​จะ​ยืด​ไป​สู่​อนาคต​อย่าง​ไม่​รู้​จบ​มิ​ใช่​หรือ? แท้​จริง คัมภีร์​ไบเบิล​ฉบับ​แปล​โลก​ใหม่ กล่าว​ถึง​พระเจ้า​ใน​ฐานะ​ที่​ได้​รับ​การ​สรรเสริญ “ตั้ง​แต่​เวลา​ไม่​กำหนด​จน​กระทั่ง​เวลา​ไม่​กำหนด.” (บทเพลง​สรรเสริญ 41:13, ล.ม.) คำ​กล่าว​นี้​หมาย​ความ​เช่น​ไร? เรา​อาจ​ได้​รับ​การ​ช่วย​ให้​เข้าใจ​ถ้า​เรา​กล่าว​ถึง​สิ่ง​ที่​เกี่ยว​ข้อง​กัน—นั่น​คือ อวกาศ.

2, 3. (ก) คำ​ถาม​อะไร​เกี่ยว​กับ​อวกาศ​ที่​ช่วย​เรา​เข้าใจ​เรื่อง​นิรันดร​กาล? (ข) เพราะ​เหตุ​ใด​เรา​พึง​ต้องการ​นมัสการ​พระ​มหา​กษัตริย์​แห่ง​นิรันดร​กาล?

2 อวกาศ​กว้าง​ใหญ่​แค่​ไหน? อวกาศ​มี​ขอบ​เขต​จำกัด​ไหม? จน​เมื่อ​สี่​ร้อย​ปี​มา​แล้ว เคย​คิด​กัน​ว่า​โลก​ของ​เรา​เป็น​ศูนย์กลาง​ของ​เอกภพ. ครั้น​แล้ว​กาลิเลโอ​ก็​ได้​ประดิษฐ์​กล้อง​โทรทรรศน์​ซึ่ง​ทำ​ให้​มอง​เห็น​ฟ้า​สวรรค์​กว้าง​ไกล​ขึ้น​อย่าง​มาก​มาย. ที​นี้​กาลิเลโอ​ก็​สามารถ​เห็น​ดวง​ดาว​เพิ่ม​ขึ้น​อีก​มาก​และ​สามารถ​เผย​ให้​เห็น​ว่า แผ่นดิน​โลก​และ​ดาว​เคราะห์​อื่น ๆ โคจร​รอบ​ดวง​อาทิตย์. ทาง​ช้าง​เผือก​จึง​ดู​ไม่​เหมือน​เส้น​สี​ขาว​อีก​ต่อ​ไป แต่​ปรากฏ​ว่า​เป็น​กาแล็กซี​แห่ง​ดวง​ดาว​จำนวน​ประมาณ​หนึ่ง​แสน​ล้าน​ดวง. เรา​คง​ไม่​มี​วัน​นับ​ดวง​ดาว​จริง ๆ ได้​มาก​มาย​ขนาด​นั้น แม้​จะ​นับ​จน​ตลอด​ชีวิต. ต่อ​มา นัก​ดาราศาสตร์​ดำเนิน​งาน​ต่อ​ไป​เพื่อ​ค้น​หา​กาแล็กซี​นับ​พัน ๆ ล้าน. กาแล็กซี​เหล่า​นี้​แผ่​ขยาย​ออก​ไป​ไม่​รู้​สิ้น​สุด​ใน​อวกาศ ไกล​เท่า​ที่​กล้อง​โทรทรรศน์​ที่​มี​กำลัง​สูง​สุด​จะ​ส่อง​ถึง​ได้. ดู​เหมือน​ไม่​มี​ขอบ​เขต​จำกัด​สำหรับ​อวกาศ. เป็น​ความ​จริง​เช่น​เดียว​กัน​กับ​นิรันดร​กาล—ไม่​มี​ขีด​จำกัด.

3 แนว​ความ​คิด​ใน​เรื่อง​นิรันดร​กาล​ดู​เหมือน​เกิน​ความ​เข้าใจ​ของ​สมอง​มนุษย์​เรา​ซึ่ง​มี​ขีด​จำกัด. แต่​ก็​มี​บุคคล​หนึ่ง​ที่​เข้าใจ​เรื่อง​นี้​อย่าง​ถ่องแท้. พระองค์​ทรง​สามารถ​นับ ใช่ แม้​กระทั่ง​ตั้ง​ชื่อ ดาว​หลาย​พัน​ล้าน​ล้าน​ดวง​อัน​เหลือ​คณานับ​ใน​กาแล็กซี​นับ​พัน​ล้าน​กาแล็กซี! พระองค์​ผู้​นี้​ตรัส​ว่า “จง​เงย​หน้า​มอง​ขึ้น​ไป​ดู​ท้องฟ้า, และ​พิจารณา​ดู​ว่า ใคร​ได้สร้าง​สิ่ง​เหล่า​นี้? พระองค์​ผู้​ทรง​นำ​ดาว​ออก​มา​เป็น​หมวด​หมู่, และ​ทรง​เรียก​มัน​ออก​มา​ตาม​ชื่อ; ด้วย​อานุภาพ​อัน​ใหญ่​ยิ่ง, และ​ฤทธิ์​เดช​อัน​แรง​กล้า​ของ​พระองค์​ไม่​มี​สัก​ดวง​เดียว​ที่​ขาด​ไป. เจ้า​ไม่​ได้​รู้​หรือ? เจ้า​ยัง​ไม่​ได้​ยิน​หรือ​ว่า, พระ​ยะโฮวา​ทรง​เป็น​พระเจ้า​ที่​ทรง​พระ​ชนม์​อยู่​เป็น​นิจ, พระองค์​เป็น​ผู้​ทรง​สร้าง​กระทั่ง​สุด​ปลาย​แผ่นดิน​โลก, พระองค์​มิ​ได้​ทรง​อิดโรย​และ​อ่อน​เปลี้ย. ไม่​มี​ผู้​ใด​หยั่ง​รู้​ถึง​พระ​ปัญญา​ของ​พระองค์​ได้.” (ยะซายา 40:26, 28) ช่าง​เป็น​พระเจ้า​องค์​เยี่ยมยอด​จริง ๆ! แน่นอน พระองค์​ทรง​เป็น​พระเจ้า​ที่​เรา​พึง​ปรารถนา​จะ​นมัสการ!

“พระ​มหา​กษัตริย์​จน​ถึง​เวลา​ไม่​กำหนด”

4. (ก) ดาวิด​แสดง​ความ​หยั่ง​รู้​ค่า​ต่อ​พระ​มหา​กษัตริย์​แห่ง​นิรันดร​กาล​อย่าง​ไร? (ข) หนึ่ง​ใน​นัก​วิทยาศาสตร์​ผู้​ยิ่ง​ใหญ่​ที่​สุด​ใน​ประวัติศาสตร์​ลง​ความ​เห็น​อย่าง​ไร​เกี่ยว​กับ​ต้น​กำเนิด​แห่ง​เอกภพ?

4 ที่​บทเพลง​สรรเสริญ 10:16 (ล.ม.) ดาวิด​กล่าว​ถึง​พระเจ้า​พระ​ผู้​สร้าง​องค์​นี้​ว่า “พระ​ยะโฮวา​ทรง​เป็น​พระ​มหา​กษัตริย์​จน​ถึง​เวลา​ไม่​กำหนด แม้​กระทั่ง​ตลอด​กาล.” และ​ที่​บทเพลง​สรรเสริญ 29:10 ท่าน​กล่าว​ซ้ำ​อีก​ดัง​นี้: “พระ​ยะโฮวา . . . ประทับ​บน​พระ​ที่​นั่ง​เป็น​พระ​บรม​มหา​กษัตริย์​ชั่วนิรันดร์.” ถูก​แล้ว พระ​ยะโฮวา​ทรง​เป็น​พระ​มหา​กษัตริย์​แห่ง​นิรันดร​กาล! นอก​จาก​นี้ ดาวิด​ยัง​ยืน​ยัน​ว่า พระ​มหา​กษัตริย์​ผู้​ได้​รับ​การ​สรรเสริญ​องค์​นี้​ทรง​เป็น​ผู้​ออก​แบบ​และ​ผู้​สร้าง​สารพัด​สิ่ง​ที่​เรา​มอง​เห็น​ใน​อวกาศ ดัง​กล่าว​ที่​บทเพลง​สรรเสริญ 19:1 (ล.ม.) ดัง​นี้: “ฟ้า​สวรรค์​ประกาศ​พระ​รัศมี​ของ​พระเจ้า; และ​ท้องฟ้า​กว้าง​ใหญ่​ไพศาล​กล่าว​ถึง​พระ​หัตถกิจ​ของ​พระองค์.” ราว 2,700 ปี​ต่อ​มา เซอร์ ไอแซ็ก นิวตัน นัก​วิทยาศาสตร์​ผู้​เรือง​นาม​ได้​แสดง​ความ​เห็น​พ้อง​กับ​ดาวิด โดย​เขียน​ว่า “ระบบ​อัน​งดงาม​ยิ่ง​แห่ง​ดวง​อาทิตย์, ดาว​เคราะห์​และ​ดาว​หาง​นี้​เกิด​ขึ้น​ได้​เฉพาะ​แต่​เนื่อง​จาก​พระ​ประสงค์​และ​อำนาจ​สูง​สุด​ของ​พระองค์​ผู้​ทรง​รู้​แจ้ง​และ​ทรง​ฤทธิ์.”

5. ยะซายา​กับ​เปาโล​เขียน​ถึง​แหล่ง​แห่ง​สติ​ปัญญา​ไว้​อย่าง​ไร?

5 เรา​ควร​ถ่อม​ใจ​สัก​เพียง​ไร​ที่​รู้​ว่า พระ​ยะโฮวา​องค์​บรม​มหิศร​ผู้​ซึ่ง​แม้​แต่​ความ​กว้าง​ใหญ่​ไพศาล​แห่ง “ฟ้า​สวรรค์​และ​ฟ้า​สวรรค์​อัน​สูง​ที่​สุด​ยัง​รับ​พระองค์​อยู่​ไม่​ได้” นั้น​ทรง​พระ​ชนม์​อยู่​ชั่ว​นิรันดร! (1 กษัตริย์ 8:27, ฉบับ​แปล​ใหม่.) ยะซายา 45:18 (ล.ม.) พรรณนา​ถึง​พระ​ยะโฮวา​ใน​ฐานะ “พระ​ผู้​สร้าง​ฟ้า​สวรรค์ . . . เป็น​ผู้​ปั้น​แผ่นดิน​โลก​และ​ผู้​สร้าง​มัน” ทรง​เป็น​แหล่ง​แห่ง​สติ​ปัญญา​ที่​กว้าง​ใหญ่​ไพศาล​เกิน​กว่า​สมอง​มนุษย์​จะ​หยั่ง​ได้. ดัง​ที่​เน้น​เด่น​ชัด​ใน 1 โกรินโธ 1:19 พระ​ยะโฮวา​ตรัส​ว่า “เรา​จะ​ทำลาย​ปัญญา​ของ​คน​มี​ปัญญา, และ​จะ​ให้​ความ​ฉลาด​ของ​คน​ฉลาด​ศูนย์​ไป.” อัครสาวก​เปาโล​กล่าว​เสริม​เรื่อง​นี้​ใน​ข้อ 20 ว่า “คน​มี​ปัญญา​หาย​ไป​ไหน​แล้ว? อาลักษณ์​หาย​ไป​ไหน​แล้ว? นัก​ตั้ง​ปัญหา​สมัย​นี้​หาย​ไป​ไหน​แล้ว? พระเจ้า​มิ​ได้​ทรง​กระทำ​ปัญญา​ของ​โลก​ให้​กลาย​เป็น​การ​โฉด​เขลา​ไป​หรือ.” ใช่​แล้ว ดัง​ที่​เปาโล​กล่าว​ต่อ​ไป ที่​บท 3 ข้อ 19: “ปัญญา​ของ​โลก​นี้​เป็น​อปัญญา​เฉพาะ​พระเจ้า.”

6. ท่าน​ผู้​ประกาศ 3:11 บ่ง​ชี้​อย่าง​ไร​เกี่ยว​กับ “เวลา​ไม่​กำหนด”?

6 เทห์ฟากฟ้า​ทั้ง​หลาย​เป็น​ส่วน​แห่ง​การ​ทรง​สร้าง​ที่​กษัตริย์​ซะโลโม​กล่าว​ถึง​ว่า “[พระเจ้า] ได้​ทรง​ทำ​ทุก​สิ่ง​งดงาม​ตาม​กาล​เวลา. แม้​แต่​เวลา​ที่​ไม่​มี​กำหนด​พระองค์​ก็​ทรง​ใส่​ไว้​ใน​หัวใจ​ของ​พวก​เขา, เพื่อ​มนุษย์​จะ​รู้​ไม่​จบ​ราชกิจ​ซึ่ง​พระเจ้า​เที่ยง​แท้​ได้​ทรง​กระทำ​ตั้ง​แต่​ต้น​จน​ปลาย.” (ท่าน​ผู้​ประกาศ 3:11, ล.ม.) จริง​ที​เดียว มนุษย์​ถูก​ใส่​ความ​ปรารถนา​ไว้​ใน​หัวใจ​ให้​พยายาม​ค้น​หา​ความ​หมาย​ของ “เวลา​ไม่​กำหนด” ซึ่ง​ก็​คือ นิรันดร​กาล. แต่​เขา​จะ​มี​วัน​ได้​รับ​ความ​รู้​นั้น​ไหม?

ความ​คาด​หวัง​อัน​เยี่ยมยอด​ใน​เรื่อง​ชีวิต

7, 8. (ก) ความ​คาด​หวัง​อัน​เยี่ยมยอด​อะไร​ใน​เรื่อง​ชีวิต​มี​อยู่​ตรง​หน้า​มนุษยชาติ​และ​จะ​บรรลุ​ความ​หวัง​นี้​อย่าง​ไร? (ข) เหตุ​ใด​เรา​พึง​ปีติ​ยินดี​ที่​การ​สอน​จาก​พระเจ้า​จะ​ดำเนิน​ต่อ​ไป​ตลอด​นิรันดร​กาล?

7 พระ​เยซู​คริสต์​ตรัส​ใน​คำ​อธิษฐาน​ถึง​พระ​ยะโฮวา​ดัง​นี้: “นี่​แหละ​หมาย​ถึง​ชีวิต​นิรันดร์ คือ​การ​ที่​เขา​รับ​เอา​ความ​รู้​ต่อ ๆ ไป​เกี่ยว​กับ​พระองค์ ผู้​เป็น​พระเจ้า​เที่ยง​แท้​องค์​เดียว และ​เกี่ยว​กับ​ผู้​ที่​พระองค์​ทรง​ใช้​มา คือ​พระ​เยซู​คริสต์.” (โยฮัน 17:3, ล.ม.) เรา​จะ​ได้​รับ​ความ​รู้​เช่น​นั้น​ได้​อย่าง​ไร? เรา​จำเป็น​ต้อง​ศึกษา​พระ​คำ​ของ​พระเจ้า คัมภีร์​ไบเบิล​บริสุทธิ์. ด้วย​วิธี​นี้ เรา​ก็​สามารถ​ได้​รับ​ความ​รู้​ถ่องแท้​เกี่ยว​กับ​พระ​ประสงค์​อัน​ยิ่ง​ใหญ่​ของ​พระเจ้า ซึ่ง​รวม​ถึง​การ​จัด​เตรียม​เพื่อ​ชีวิต​นิรันดร์​บน​แผ่นดิน​โลก​ที่​เป็น​อุทยาน​ซึ่ง​ดำเนิน​การ​โดย​ทาง​พระ​บุตร​ของ​พระองค์. นั่น​แหละ​จะ​เป็น “ชีวิต​แท้” ที่​มี​กล่าว​ถึง​ใน 1 ติโมเธียว 6:19 (ล.ม.). การ​จัด​เตรียม​นี้​จะ​ประสาน​กับ​สิ่ง​ที่​เอเฟโซ 3:11 (ล.ม.) พรรณนา​ว่า​เป็น “พระ​ประสงค์​ชั่วนิรันดร์​ที่ [พระเจ้า] ได้​ทรง​ตั้ง​ไว้​เกี่ยว​เนื่อง​กับ​พระ​คริสต์ พระ​เยซู​องค์​พระ​ผู้​เป็น​เจ้าของ​เรา.”

8 ใช่​แล้ว พวก​เรา​ที่​เป็น​มนุษย์​ผิด​บาป​อาจ​บรรลุ​ชีวิต​นิรันดร์​โดย​การ​สอน​จาก​พระเจ้า​และ​โดย​ความ​เชื่อ​ใน​เครื่อง​บูชา​ไถ่​ของ​พระ​เยซู. การ​สอน​นี้​จะ​ดำเนิน​ต่อ​ไป​นาน​แค่​ไหน? การ​สอน​นี้​จะ​ดำเนิน​ต่อ​ไป​ตลอด​นิรันดร​กาล​ขณะ​ที่​มนุษยชาติ​ได้​รับ​การ​สั่ง​สอน​เป็น​ขั้น ๆ ด้วย​พระ​สติ​ปัญญา​แห่ง​พระ​ผู้​สร้าง​ของ​เรา. พระ​สติ​ปัญญา​ของ​พระ​ยะโฮวา​ไม่​มี​ขีด​จำกัด. ด้วย​ตระหนัก​ถึง​เรื่อง​นี้ อัครสาวก​เปาโล​ก​จึง​ร้อง​ออก​มา​ว่า “โอ​พระ​ปัญญา​และ​ความ​รู้​ของ​พระเจ้า​มี​อเนก​อนันต์​มาก​เท่า​ใด พระ​ดำริ​ของ​พระองค์​เหลือ​ที่​จะ​เข้าใจ​ได้, และ​ทาง​ทั้ง​หลาย​ของ​พระองค์​เหลือ​ที่​จะ​สืบ​เสาะ​ได้!” (โรม 11:33) ช่าง​เหมาะ​สม​จริง ๆ ที่ 1 ติโมเธียว 1:17 (ล.ม.) เรียก​พระ​ยะโฮวา​ว่า “พระ​มหา​กษัตริย์​แห่ง​นิรันดร​กาล”!

พระ​สติ​ปัญญา​ของ​พระ​ยะโฮวา​ใน​การ​ทรง​สร้าง

9, 10. (ก) พระ​ยะโฮวา​ทรง​ทำ​ให้​ราชกิจ​อัน​ยิ่ง​ใหญ่​อะไร​สำเร็จ​ใน​การ​เตรียม​แผ่นดิน​โลก​เป็น​ของ​ประทาน​แก่​มนุษยชาติ? (ข) พระ​สติ​ปัญญา​อัน​เลิศ​ของ​พระเจ้า​มี​การ​แสดง​ให้​เห็น​อย่าง​ไร​ใน​สิ่ง​ที่​พระองค์​ทรง​สร้าง? (ดู​กรอบ.)

9 ขอ​พิจารณา​มรดก​อัน​เยี่ยมยอด​ที่​พระ​มหา​กษัตริย์​แห่ง​นิรันดร​กาล​ทรง​จัด​เตรียม​ไว้​ให้​มนุษย์​อย่าง​พวก​เรา. บทเพลง​สรรเสริญ 115:16 บอก​เรา​ดัง​นี้: “ฟ้า​สวรรค์​เป็น​ฟ้า​สวรรค์​ของ​พระ​ยะโฮวา; แต่​แผ่นดิน​โลก​พระองค์​ได้​ประทาน​แก่​มนุษย์.” คุณ​คิด​ว่า นั่น​เป็น​ของ​ประทาน​อัน​เยี่ยมยอด​ที่​จะ​ดู​แล​มิ​ใช่​หรือ? แน่นอน! และ​เรา​รู้สึก​ขอบพระคุณ​พระ​ผู้​สร้าง​ของ​เรา​จริง ๆ ที่​ทรง​มอง​การณ์​ไกล​ใน​การ​เตรียม​แผ่นดิน​โลก​เป็น​บ้าน​ของ​เรา!—บทเพลง​สรรเสริญ 107:8.

10 พัฒนาการ​อัน​มหัศจรรย์​เกิด​ขึ้น​บน​แผ่นดิน​โลก​ใน​ช่วง​หก “วัน” แห่ง​การ​ทรง​สร้าง​ใน​เยเนซิศ​บท 1 แต่​ละ​วัน​นาน​หลาย​พัน​ปี. ใน​ที่​สุด​สิ่ง​เหล่า​นี้​ที่​พระเจ้า​ทรง​สร้างจะ​ปก​คลุม​แผ่นดิน​โลก​ด้วย​หญ้า​เขียว​ชอุ่ม​ดุจ​พรม, ป่า​ไม้​สูง​ใหญ่, และ​ดอกไม้​หลาก​สี​สัน. แผ่นดิน​โลก​จะ​เต็ม​ไป​ด้วย​สิ่ง​มี​ชีวิต​น่า​ทึ่ง​ใน​ทะเล, ฝูง​นก​น่า​รัก, และ​สัตว์​เลี้ยง​กับ​สัตว์​ป่า​เป็น​ฝูง​ใหญ่ แต่​ละ​อย่าง​สืบ​พันธุ์ “ตาม​ชนิด​ของ​มัน.” หลัง​จาก​พรรณนา​การ​สร้าง​มนุษย์​ชาย​หญิง​แล้ว เยเนซิศ 1:31 กล่าว​ว่า “พระเจ้า​ทอด​พระ​เนตร​ดู​สิ่ง​ทั้ง​ปวง​ที่​พระองค์​ทรง​สร้าง​ไว้​นั้น​เห็น​ว่า​ดี​นัก.” นับ​ว่า​มนุษย์​คู่​แรก​ได้​อยู่​ท่ามกลาง​สภาพ​แวด​ล้อม​ที่​น่า​ปีติ​ยินดี​จริง ๆ! ใน​บรรดา​สิ่ง​ทรง​สร้าง​นั้น เรา​สังเกต​เห็น​มิ​ใช่​หรือ​ถึง​สติ​ปัญญา, การ​มอง​การณ์​ไกล, และ​ความ​ใฝ่​พระทัย​ของ​พระ​ผู้​สร้าง​องค์​เปี่ยม​ด้วย​ความ​รัก?—ยะซายา 45:11, 12, 18.

11. ซะโลโม​ยกย่อง​พระ​สติ​ปัญญา​ใน​การ​ทรง​สร้าง​ของ​พระ​ยะโฮวา​อย่าง​ไร?

11 ผู้​หนึ่ง​ที่​รู้สึก​ทึ่ง​พระ​สติ​ปัญญา​ของ​พระ​มหา​กษัตริย์​แห่ง​นิรันดร​กาล​ก็​คือ​ซะโลโม. ท่าน​ชักชวน​ซ้ำ​แล้ว​ซ้ำ​อีก​ให้​สนใจ​ใน​พระ​สติ​ปัญญา​ของ​พระ​ผู้​สร้าง. (สุภาษิต 1:1, 2; 2:1, 6; 3:13-18) ซะโลโม​รับรอง​กับ​เรา​ว่า “แผ่นดิน​โลก​นี้​ตั้ง​มั่นคง​อยู่​เป็น​นิจ.” ท่าน​หยั่ง​รู้​เข้าใจ​ถึง​ความ​มหัศจรรย์​หลาย​ประการ​แห่ง​การ​ทรง​สร้าง ซึ่ง​รวม​ถึง​การ​ปฏิบัติ​งาน​ของ​เมฆ​ฝน​ใน​การ​ทำ​ให้​แผ่นดิน​โลก​ชุ่ม​ชื่น​ด้วย. ดัง​นั้น ท่าน​จึง​จารึก​ว่า “แม่น้ำ​ทั้ง​ปวง​ไหล​ลง​สู่​ทะเล, แต่​ทะเล​ก็​ยัง​ไม่​เต็ม; แม่น้ำ​ทั้ง​หลาย​ไหล​เวียน​กลับ​ไป​ยัง​ต้น​น้ำ​แล้ว​เริ่ม​ไหล​ลง​ไป​อีก.” (ท่าน​ผู้​ประกาศ 1:4, 7, ฉบับ​แปล​ทูเดย์ อิงลิช) ก็​เป็น​ไป​อย่าง​นั้น​คือ หลัง​จาก​ฝน​ตก​และ​แม่น้ำ​ทั้ง​หลาย​ทำ​ให้​แผ่นดิน​โลก​ชุ่ม​ชื่น น้ำ​ใน​แม่น้ำ​เหล่า​นั้น​ก็​ถูก​หมุน​เวียน​จาก​มหาสมุทร​ขึ้น​ไป​เป็น​เมฆ​อีก. แผ่นดิน​โลก​จะ​เป็น​เช่น​ไร และ​สภาพ​แวด​ล้อม​ของ​เรา​จะ​เป็น​เช่น​ไร หาก​ไม่​มี​การ​ทำ​ให้​น้ำ​สะอาด​และ​การ​นำ​กลับ​มา​ใช้​อีก?

12, 13. เรา​จะ​แสดง​ความ​หยั่ง​รู้​ค่า​การ​ทรง​สร้าง​ของ​พระเจ้า​อย่าง​ไร?

12 การ​ที่​เรา​หยั่ง​รู้​ค่า​ความ​สมดุล​ใน​สิ่ง​ทรง​สร้าง​น่า​จะ​มี​การ​สนับสนุน​ด้วย​การ​ปฏิบัติ ดัง​ที่​กษัตริย์​ซะโลโม​แจ้ง​ไว้​ใน​คำ​ลง​ท้าย​ของ​พระ​ธรรม​ท่าน​ผู้​ประกาศ​ที่​ว่า “บท​สรุป​ของ​เรื่อง เมื่อ​ได้​ฟัง​ทุก​สิ่ง​แล้ว คือ: จง​เกรง​กลัว​พระเจ้า​เที่ยง​แท้​และ​ถือ​รักษา​พระ​บัญชา​ของ​พระองค์. เพราะ​นี่​คือ​พันธะ​ทั้ง​สิ้น​ของ​มนุษย์. เพราะ​พระเจ้า​เที่ยง​แท้​จะ​ทรง​นำ​การ​งาน​ทุก​ประการ​มา​สู่​การ​พิพากษา​เกี่ยว​พัน​กับ​ทุก​สิ่ง​ที่​ซ่อน​ไว้ เพื่อ​ดู​ว่า​เป็น​การ​ดี​หรือ​การ​ชั่ว.” (ท่าน​ผู้​ประกาศ 12:13, 14, ล.ม.) เรา​ควร​เกรง​กลัว​ว่า​จะ​ทำ​สิ่ง​หนึ่ง​สิ่ง​ใด​ที่​ทำ​ให้​พระเจ้า​ไม่​พอ​พระทัย. ยิ่ง​กว่า​นั้น เรา​ควร​พยายาม​เชื่อ​ฟัง​พระองค์​ด้วย​ความ​เคารพ​ยำเกรง.

13 แน่นอน เรา​พึง​ต้องการ​สรรเสริญ​พระ​มหา​กษัตริย์​แห่ง​นิรันดร​กาล​เนื่อง​ด้วย​ผล​งาน​สร้าง​อัน​มหัศจรรย์​ของ​พระองค์! บทเพลง​สรรเสริญ 104:24 แถลง​ว่า “ข้า​แต่​พระ​ยะโฮวา, พระ​ราชกิจ​ของ​พระองค์​มี​เป็น​อเนก​ประการ​จริง! พระองค์​ได้​ทรง​กระทำ​การ​นั้น​ทั้ง​สิ้น​โดย​พระ​สติ​ปัญญา: แผ่นดิน​โลก​เต็ม​บริบูรณ์​ไป​ด้วย​ทรัพย์​อัน​มั่งคั่ง​ของ​พระองค์.” ด้วย​ความ​ชื่นชม​ยินดี ให้​เรา​แสดง​ความ​เห็น​ด้วย​กับ​ข้อ​สุด​ท้าย​ของ​เพลง​สรรเสริญ​บท​นี้​ด้วย​การ​กล่าว​แก่​ตน​เอง​และ​ต่อ​คน​อื่น ๆ ว่า “จิตต์​วิญญาณ​ของ​ข้าพเจ้า​เอ๋ย, จง​สรรเสริญ​พระ​ยะโฮวา. ท่าน​ทั้ง​หลาย จง​สรรเสริญ​พระ​ยะโฮวา​เถิด.”

สิ่ง​ทรง​สร้าง​ที่​วิเศษ​สุด​ทาง​แผ่นดิน​โลก

14. มนุษย์​ที่​พระเจ้า​ทรง​สร้าง​นั้น​เหนือ​กว่า​สัตว์​ต่าง ๆ มาก​ใน​ทาง​ใด​บ้าง?

14 สิ่ง​ทั้ง​ปวง​ที่​พระ​ยะโฮวา​ทรง​สร้าง​ล้วน​เยี่ยมยอด. แต่​สิ่ง​ทรง​สร้าง​ที่​วิเศษ​สุด​บน​แผ่นดิน​โลก​ก็​คือ​พวก​เรา—มนุษยชาติ. อาดาม​แล้ว​ก็​ฮาวา​ถูก​สร้าง​เป็น​สิ่ง​สุด​ยอด​ของ​วัน​แห่ง​การ​ทรง​สร้าง​วัน​ที่​หก—เป็น​สิ่ง​ทรง​สร้าง​ที่​เหนือ​กว่า​ปลา, นก, และ​สัตว์​ต่าง ๆ มาก​นัก! ขณะ​ที่​สัตว์​เหล่า​นั้น​หลาย​ชนิด​ฉลาด​ตาม​สัญชาตญาณ มนุษย์​ได้​รับ​การ​ประสาท​ความ​สามารถ​ใน​การ​หา​เหตุ​ผล, สติ​รู้สึก​ผิด​ชอบ​ที่​สามารถ​วินิจฉัย​ระหว่าง​สิ่ง​ถูก​และ​สิ่ง​ผิด, ความ​สามารถ​วาง​แผน​สำหรับ​อนาคต, และ​ความ​ปรารถนา​จะ​นมัสการ​ที่​มี​มา​แต่​เกิด. สิ่ง​ทั้ง​ปวง​นี้​เกิด​ขึ้น​มา​อย่าง​ไร? แทน​ที่​จะ​วิวัฒน์​มา​จาก​สัตว์​ดุ​ร้าย มนุษย์​ถูก​สร้าง​ตาม​แบบ​พระ​ฉาย​ของ​พระเจ้า. ดัง​นั้น จึง​มี​แต่​มนุษย์​เท่า​นั้น​ที่​สามารถ​สะท้อน​คุณลักษณะ​ของ​พระ​ผู้​สร้าง​ของ​เรา​ผู้​ทรง​ระบุ​ถึง​พระองค์​เอง​ว่า “พระ​ยะโฮวา พระ​ยะโฮวา พระเจ้า​ผู้​ทรง​เมตตา​และ​อุดม​ด้วย​พระคุณ ช้า​ใน​การ​โกรธ​และ​บริบูรณ์​ด้วย​ความ​รัก​กรุณา​และ​ความ​จริง.”—เอ็กโซโด 34:6, ล.ม.

15. เพราะ​เหตุ​ใด​เรา​จึง​ควร​ยกย่อง​สรรเสริญ​พระ​ยะโฮวา​ด้วย​ความ​ถ่อม​ใจ?

15 ให้​เรา​สรรเสริญ​และ​ขอบพระคุณ​พระ​ยะโฮวา​สำหรับการ​ออก​แบบ​ร่าง​กาย​ของ​เรา​อย่าง​เยี่ยมยอด. กระแส​โลหิต​ของ​เรา ซึ่ง​จำเป็น​ยิ่ง​ต่อ​ชีวิต ไหล​เวียน​ผ่าน​ร่าง​กาย​ทุก ๆ 60 วินาที. ดัง​ที่​พระ​บัญญัติ 12:23 กล่าว “เลือด​คือ​จิตวิญญาณ” ซึ่ง​ก็​คือ​ชีวิต​ของ​เรา มี​ค่า​มาก​ใน​สาย​พระ​เนตร​ของ​พระเจ้า. กระดูก​ที่​แข็งแรง, กล้ามเนื้อ​ที่​ยืดหยุ่น, และ​ระบบ​ประสาท​ที่​ตอบ​สนอง​ซึ่ง​มี​สมอง​เป็น​ส่วน​บน​สุด​นั้น​เหนือ​กว่า​สมอง​สัตว์​ใด ๆ อย่าง​ลิบลับ​และ​มี​สมรรถนะ​ซึ่ง​คอมพิวเตอร์​ขนาด​เท่า​ตึก​ระฟ้า​ก็​ไม่​อาจ​ทัดเทียม​ได้. เรื่อง​นี้​ทำ​ให้​คุณ​รู้สึก​ถ่อม​ใจ​มิ​ใช่​หรือ? น่า​จะ​เป็น​เช่น​นั้น. (สุภาษิต 22:4) และ​ขอ​พิจารณา​เรื่อง​นี้​ด้วย: ปอด, กล่อง​เสียง, ลิ้น, ฟัน, และ​ปาก​ของ​เรา​สามารถ​ทำ​งาน​สัมพันธ์​กัน​เพื่อ​ทำ​ให้​มี​ถ้อย​คำ​ของ​มนุษย์​ใน​หลาย​พัน​ภาษา. ดาวิด​แต่ง​เพลง​ถวาย​พระ​ยะโฮวา​อย่าง​เหมาะเจาะ ความ​ว่า “ข้าพเจ้า​จะ​สรรเสริญ​พระองค์ เพราะ​ข้าพเจ้า​ถูก​สร้าง​อย่าง​น่า​พิศวง​ใน​วิธี​ที่​น่า​เกรง​ขาม. พระ​ราชกิจ​ของ​พระองค์​เป็น​ที่​น่า​พิศวง ดัง​ที่​จิตวิญญาณ​ของ​ข้าพเจ้า​ตระหนัก​ที​เดียว.” (บทเพลง​สรรเสริญ 139:14, ล.ม.) ให้​เรา​ร่วม​กับ​ดาวิด​ใน​การ​สรรเสริญ​ขอบพระคุณ​พระ​ยะโฮวา ผู้​ออก​แบบ​องค์​เยี่ยมยอด​และ​พระเจ้า​ของ​เรา!

16. เพลง​อะไร​ที่​นัก​ดนตรี​มี​ชื่อเสียง​คน​หนึ่ง​แต่ง​เพื่อ​สรรเสริญ​พระ​ยะโฮวา และ​เรา​จะ​ตอบรับ​คำ​เชิญ​ที่​กระตุ้น​ใจ​อะไร?

16 บทเพลง​ร้อง​ประกอบ​ดนตรี​ใน​ศตวรรษ​ที่ 18 โดย​โยเซฟ ฮัยเดิน กล่าว​สรรเสริญ​พระ​ยะโฮวา​ดัง​นี้: “จง​ขอบพระคุณ​พระองค์​เถิด พระ​ราชกิจ​ทั้ง​หลาย​ของ​พระองค์​ซึ่ง​มหัศจรรย์​ยิ่ง! จง​ร้อง​เพลง​เทิด​พระ​เกียรติ​พระองค์ จง​ร้อง​เพลง​สดุดี​พระองค์ สรรเสริญ​และ​ยกย่อง​พระ​นาม​พระองค์! คำ​สรรเสริญ​พระ​ยะโฮวา​ยั่งยืน​นิรันดร อาเมน อาเมน!” ที่​ยิ่ง​ไพเราะ​กว่า​นั้น​อีก​คือ​ถ้อย​คำ​ที่​ได้​รับ​การ​ดล​ใจ​ให้​กล่าว​ซ้ำ​บ่อย ๆ เช่น คำ​เชิญ​ที่​เอ่ย​ถึง​สี่​ครั้ง​ใน​เพลง​สรรเสริญ​บท​ที่ 107 ที่​ว่า “จง​ให้​เขา​ขอบพระคุณ​พระ​ยะโฮวา​เพราะ​ความ​รัก​กรุณา​ของ​พระองค์ และ​เพราะ​ราชกิจ​อัน​อัศจรรย์​ของ​พระองค์​ที่​มี​ต่อ​เหล่า​บุตร​มนุษย์.” คุณ​ร่วม​ด้วย​ใน​การ​สรรเสริญ​นั้น​ไหม? คุณ​ควร​ร่วม​ด้วย เพราะ​ทุก​สิ่ง​ที่​งดงาม​อย่าง​แท้​จริง​ต่าง​มี​แหล่ง​กำเนิด​จาก​พระ​ยะโฮวา พระ​มหา​กษัตริย์​แห่ง​นิรันดร​กาล.

พระ​ราชกิจ​ยิ่ง​ใหญ่​กว่า​นั้น​อีก

17. ‘เพลง​ของ​โมเซ​และ​ของ​พระ​เมษโปดก’ ยกย่อง​สรรเสริญ​พระ​ยะโฮวา​อย่าง​ไร?

17 ใน​ช่วง​หก​พัน​ปี​ที่​ผ่าน​มา พระ​มหา​กษัตริย์​แห่ง​นิรันดร​กาล​ได้​ทรง​ดำเนิน​ราชกิจ​ยิ่ง​ใหญ่​กว่า​นั้น​อีก. ใน​พระ​ธรรม​เล่ม​สุด​ท้าย​ของ​คัมภีร์​ไบเบิล ที่​วิวรณ์ 15:3, 4 (ล.ม.) เรา​อ่าน​เกี่ยว​กับ​บุคคล​เหล่า​นั้น​ใน​สวรรค์​ซึ่ง​ได้​มี​ชัย​เหนือ​เหล่า​ศัตรู​ผี​ปิศาจ ความ​ว่า “พวก​เขา​กำลัง​ร้อง​เพลง​ของ​โมเซ​ทาส​ของ​พระเจ้า​และ​เพลง​ของ​พระ​เมษโปดก โดย​กล่าว​ว่า ‘พระ​ยะโฮวา​พระเจ้า​องค์​ทรง​ฤทธานุภาพ​ทุก​ประการ​เจ้าข้า พระ​ราชกิจ​ของ​พระองค์​ใหญ่​และ​มหัศจรรย์. พระ​มหา​กษัตริย์​แห่ง​นิรันดร​กาล พระ​มรคา​ของ​พระองค์​ชอบธรรม​และ​สัตย์​จริง. พระ​ยะโฮวา ผู้​ใด​เล่า​จะ​ไม่​เกรง​กลัว​พระองค์​อย่าง​แท้​จริง และ​ไม่​เทิดทูน​พระ​นาม​พระองค์ เพราะ​พระองค์​ผู้​เดียว​ทรง​ภักดี? ด้วย​ว่า​ชาติ​ทั้ง​ปวง​จะ​มา​และ​นมัสการ​ต่อ​พระ​พักตร์​พระองค์ เพราะ​ข้อ​กำหนด​ต่าง ๆ อัน​ชอบธรรม​ของ​พระองค์​มี​สำแดง​ให้​เห็น​แล้ว.’” ทำไม​ข้อ​ความ​ตอน​นี้​จึง​เรียก​ว่า ‘เพลง​ของ​โมเซ​และ​ของ​พระ​เมษโปดก’? ให้​เรา​มา​ดู​กัน.

18. พระ​ราชกิจ​ยิ่ง​ใหญ่​อะไร​ที่​มี​การ​รำลึก​ถึง​ใน​บทเพลง​ที่​เอ็กโซโด​บท 15?

18 ราว 3,500 ปี​มา​แล้ว เมื่อ​กองทัพ​อัน​เกรียง​ไกร​ของ​ฟาโรห์​ถูก​ทำลาย​ใน​ทะเล​แดง ชาว​ยิศราเอล​ร้อง​เพลง​สรรเสริญ​พระ​ยะโฮวา​ด้วย​ความ​ขอบพระคุณ. เรา​อ่าน​ที่​เอ็กโซโด 15:1, 18 ดัง​นี้: “ขณะ​นั้น​โมเซ​กับ​ชน​ชาติ​ยิศราเอล​ได้​ร้อง​เพลง​บท​นี้​ถวาย​พระ​ยะโฮวา​ว่า ‘ข้าพเจ้า​จะ​ร้อง​เพลง​สรรเสริญ​พระ​ยะโฮวา, เพราะ​พระองค์​ทรง​ได้​ชัย​ชนะ​อย่าง​สง่า​ผ่าเผย; พระองค์​ได้​ทรง​ผลัก​ม้า​และ​พล​ม้า​ลง​ใน​ทะเล. พระ​ยะโฮวา​จะ​ทรง​ครอบครอง​อยู่​เป็น​นิตย์นิรันดร์.’” พระ​ราชโองการ​อัน​ชอบธรรม​ของ​พระ​มหา​กษัตริย์​แห่ง​นิรันดร​กาล​องค์​นี้​แสดง​ให้​เห็น​ด้วย​การ​ที่​ทรง​พิพากษา​และ​สำเร็จ​โทษ​เหล่า​ศัตรู​ซึ่ง​ต่อ​ต้าน​พระ​บรม​เดชานุภาพ​ของ​พระองค์.

19, 20. (ก) เพราะ​เหตุ​ใด​พระ​ยะโฮวา​ทรง​ตั้ง​ชาติ​ยิศราเอล​ขึ้น? (ข) พระ​เมษโปดก​และ​คน​อื่น ๆ ตอบ​ข้อ​ท้าทาย​ของ​ซาตาน​อย่าง​ไร?

19 ทำไม​เรื่อง​นี้​จึง​จำเป็น? ใน​สวน​เอเดน​นั่น​เอง​ที่​งู​เจ้า​​เล่ห์​ได้​ชัก​นำ​บิดา​มารดา​แรก​เดิม​ของ​เรา​เข้า​สู่​บาป. การ​นี้​ยัง​ผล​ให้​มี​การ​ถ่ายทอด​ความ​ผิด​บาป​ไม่​สมบูรณ์​สู่​มนุษยชาติ​ทั้ง​ปวง. แต่​ใน​ทันที​นั้น​เอง พระ​มหา​กษัตริย์​แห่ง​นิรันดร​กาล​ทรง​ดำเนิน​การ​ประสาน​กับ​พระ​ประสงค์​เดิม​ของ​พระองค์ ซึ่ง​จะ​นำ​ไป​สู่​การ​กำจัด​พวก​ศัตรู​ของ​พระองค์​ให้​สิ้น​ไป​จาก​แผ่นดิน​โลก​และ​การ​บูรณะ​สภาพ​อุทยาน. พระ​มหา​กษัตริย์​แห่ง​นิรันดร​กาล​ทรง​ตั้ง​ชาติ​ยิศราเอล​และ​ให้​พระ​บัญญัติ​ของ​พระองค์​เพื่อ​เป็น​ภาพ​ล่วง​หน้า​ถึง​วิธี​ที่​พระองค์​จะ​ทรง​ทำ​ให้​การ​นี้​สำเร็จ.—ฆะลาเตีย 3:24.

20 แต่​ใน​ที่​สุด ชาติ​ยิศราเอล​เอง​ตก​เข้า​สู่​ความ​ไม่​ซื่อ​สัตย์ และ​สภาพ​น่า​เศร้า​นี้​ถึง​จุด​สุด​ยอด​เมื่อ​ผู้​นำ​ของ​เขา​มอบ​ตัว​พระ​บุตร​องค์​เดียว​ของ​พระเจ้า​แก่​ชาว​โรมัน​ให้​ทรมาน​อย่าง​ร้ายกาจ​และ​ประหาร. (กิจการ 10:39; ฟิลิปปอย 2:8) กระนั้น ความ​ซื่อ​สัตย์​มั่นคง​ของ​พระ​เยซู​จน​ถึง​สิ้น​พระ​ชนม์​ใน​ฐานะ “พระ​เมษโปดก​ของ​พระเจ้า” ที่​เป็น​เครื่อง​บูชา ได้​ให้​คำ​ตอบ​ด้วย​วิธี​โดด​เด่น​แก่​ข้อ​ท้าทาย​ที่​ซาตาน ศัตรู​แต่​ครั้ง​โบราณ​ของ​พระเจ้า​ได้​ตั้ง​ขึ้น​มา—ที่​ว่า ไม่​มี​มนุษย์​ใน​โลก​คน​ใด​สามารถ​รักษา​ความ​ซื่อ​สัตย์​ต่อ​พระเจ้า​ได้​ภาย​ใต้​การ​ทดลอง​อย่าง​สาหัส. (โยฮัน 1:29, 36; โยบ 1:9-12; 27:5) ถึง​แม้​ได้​รับ​ความ​ไม่​สมบูรณ์​สืบ​ทอด​มา​จาก​อาดาม มนุษย์​คน​อื่น​หลาย​ล้าน​คน​ที่​เกรง​กลัว​พระเจ้า​ได้​ติด​ตาม​รอย​พระ​บาท​ของ​พระ​เยซู​ด้วย​การ​รักษา​ความ​ซื่อ​สัตย์​มั่นคง​เมื่อ​เผชิญ​การ​โจมตี​จาก​ซาตาน.—1 เปโตร 1:18, 19; 2:19, 21.

21. ประสาน​กับ​กิจการ 17:29-31 จะ​มี​การ​พิจารณา​เรื่อง​อะไร​ต่อ​ไป?

21 บัด​นี้​ถึง​เวลา​แล้ว​ที่​พระ​ยะโฮวา​จะ​ทรง​ประทาน​บำเหน็จ​แก่​ผู้​ซื่อ​สัตย์​เหล่า​นั้น​และ​ที่​จะ​พิพากษา​บรรดา​ศัตรู​ของ​ความ​จริง​และ​ความ​ชอบธรรม. (กิจการ 17:29-31) เรื่อง​นี้​จะ​เกิด​ขึ้น​อย่าง​ไร? บทความ​ต่อ​ไป​จะ​บอก​ให้​ทราบ.

กรอบ​ทบทวน

▫ เพราะ​เหตุ​ใด​จึง​เรียก​พระ​ยะโฮวา​อย่าง​เหมาะ​สม​ว่า “พระ​มหา​กษัตริย์​แห่ง​นิรันดร​กาล”?

▫ พระ​สติ​ปัญญา​ของ​พระ​ยะโฮวา​มี​แสดง​ให้​เห็น​อย่าง​ไร​ใน​สิ่ง​ที่​พระองค์​ทรง​สร้าง?

▫ ใน​ทาง​ใด​บ้าง​ที่​มนุษยชาติ​เป็น​ผล​งาน​ชิ้น​เอก​แห่ง​การ​ทรง​สร้าง?

▫ พระ​ราชกิจ​อะไร​กระตุ้น​ใจ​ให้​ร้อง ‘เพลง​ของ​โมเซ​และ​ของ​พระ​เมษโปดก’?

[เชิงอรรถ]

[กรอบ​หน้า 12]

พระ​สติ​ปัญญา​ล้ำ​เลิศ​ของ​พระ​ยะโฮวา

พระ​สติ​ปัญญา​ของ​พระ​มหา​กษัตริย์​แห่ง​นิรันดร​กาล​มี​การ​แสดง​ให้​เห็น​ใน​หลาย​แนว​ทาง​ใน​สิ่ง​ที่​พระองค์​ทรง​สร้าง​บน​แผ่นดิน​โลก​นี้. ขอ​สังเกต​ถ้อย​คำ​ของ​อาฆูร​ที่​ว่า “คำ​โอวาท​พระเจ้า​ได้​พิสูจน์​หมด​แล้ว​ทุก​คำ: พระองค์​ทรง​เป็น​โล่​กำบัง​คน​ทั้ง​ปวง​ที่​วางใจ​ใน​พระองค์.” (สุภาษิต 30:5) แล้ว​อาฆูร​ได้​พาด​พิง​ถึง​สิ่ง​มี​ชีวิต​หลาย​ชนิด​ที่​พระเจ้า​ได้​สร้าง ทั้ง​ใหญ่​และ​เล็ก. ตัว​อย่าง​เช่น ใน​ข้อ 24 ถึง 28 (ล.ม.) ท่าน​พรรณนา​ถึง “สี่​สิ่ง​ที่​เล็ก​ที่​สุด​ใน​แผ่นดิน​โลก แต่​มี​ปัญญา​โดย​สัญชาตญาณ.” นั่น​คือ​มด, ตุ่น, ตั๊กแตน, และ​ตุ๊กแก.

“มี​ปัญญา​โดย​สัญชาตญาณ”—ใช่ พวก​สัตว์​ถูก​สร้าง​ให้​เป็น​อย่าง​นั้น. มัน​ไม่​คิด​หา​เหตุ​ผล​อย่าง​มนุษย์ แต่​อาศัย​ปัญญา​ที่​ติด​ตัว​มา​แต่​เกิด. คุณ​เคย​รู้สึก​ทึ่ง​ใน​เรื่อง​นี้​ไหม? พวก​มัน​เป็น​สิ่ง​ถูก​สร้าง​ที่​มี​ระเบียบ​จริง ๆ! ตัว​อย่าง​เช่น มด​มี​การ​จัด​เป็น​พวก ๆ ซึ่ง​รวม​ไว้​ด้วย​มด​ราชินี, มด​งาน, และ​มด​ทหาร. ใน​มด​บาง​ชนิด มด​งาน​ถึง​กับ​จัด​ให้​ฝูง​เพลี้ย​อยู่​ด้วย​กัน​ใน​บริเวณ​ที่​มี​ที่​กั้น​ล้อม​รอบ​ซึ่ง​พวก​มัน​สร้าง​ไว้. ที่​นั่น พวก​มัน​เอา​น้ำ​หวาน​จาก​ตัว​เพลี้ย ขณะ​ที่​มด​ทหาร​ขับ​ไล่​ศัตรู​ที่​บุกรุก. มี​คำ​เตือน​ที่​สุภาษิต 6:6 ดัง​นี้: “ไป​ดู​มด​ซิ, เจ้า​ขี้​เกียจ; จง​พิจารณา​ทาง​ทั้ง​หลาย​ของ​มัน, และ​จง​ฉลาด​ขึ้น.” ตัว​อย่าง​นี้​น่า​จะ​กระตุ้น​มนุษย์​เรา​ให้​มี “มาก​มาย​หลาย​สิ่ง​ที่​จะ​ให้​ทำ​ใน​งาน​ของ​องค์​พระ​ผู้​เป็น​เจ้า” มิ​ใช่​หรือ?—1 โกรินโธ 15:58, ล.ม.

มนุษย์​สร้าง​เครื่องบิน​ขนาด​มหึมา. แต่​นก​ต่าง ๆ มี​ความ​คล่องตัว​ยิ่ง​กว่า​สัก​เพียง​ไร ซึ่ง​รวม​ทั้ง​นก​ฮัมมิงเบิร์ด​ซึ่ง​มี​น้ำหนัก​แค่​ไม่​กี่​กรัม! เครื่องบิน​โบ​อิง 747 ต้อง​บรรทุก​น้ำมัน​เชื้อเพลิง​ถึง 180,000 ลิตร ปฏิบัติ​งาน​โดย​ลูกเรือ​ที่​ได้​รับ​การ​ฝึก, และ​ใช้​ระบบ​นำ​ร่อง​ที่​ซับซ้อน​เพื่อ​จะ​บิน​ข้าม​มหาสมุทร. แต่​นก​ฮัมมิงเบิร์ด​ตัว​กระจ้อยร่อย​อาศัย​เชื้อเพลิง​จาก​ไขมัน​แค่​หนึ่ง​กรัม​เพื่อ​จะ​บิน​ตลอด​ระยะ​ทาง​จาก​อเมริกา​เหนือ​ข้าม​อ่าว​เม็กซิโก และ​เข้า​สู่​อเมริกา​ใต้. ไม่​มี​น้ำมัน​เชื้อเพลิง​หนัก​อึ้ง, ไม่​มี​การ​ฝึก​ใน​เรื่อง​การ​นำ​ร่อง, ไม่​มี​แผนที่​หรือ​คอมพิวเตอร์​ที่​สลับ​ซับซ้อน! ความ​สามารถ​นี้​เป็น​ผล​จาก​กระบวน​วิวัฒนาการ​โดย​บังเอิญ​ไหม? ไม่​มี​ทาง! นก​ตัว​น้อย​นี้​มี​ปัญญา​โดย​สัญชาตญาณ ถูก​กำหนด​โปรแกรม​ทาง​ชีววิทยา​ไว้​โดย​พระเจ้า​ยะโฮวา พระ​ผู้​สร้าง​ตัว​มัน.

[รูป​ภาพ​หน้า 10]

สิ่ง​ทรง​สร้าง​หลาย​หลาก​ของ “พระ​มหา​กษัตริย์​แห่ง​นิรันดร​กาล” เชิดชู​พระ​เกียรติ​ของ​พระองค์

[รูป​ภาพ​หน้า 15]

เหมือน​ที่​โมเซ​กับ​ชน​ยิศราเอล​ทั้ง​ปวง​ฉลอง​ชัย​แห่ง​พระ​ยะโฮวา​ที่​ทะเล​แดง​จะ​มี​ความ​ปีติ​ยินดี​มาก​มาย​หลัง​อาร์มาเก็ดดอน