ข้ามไปยังเนื้อหา

ข้ามไปยังสารบัญ

จงเอาใจใส่คำกล่าวเชิงพยากรณ์ของพระเจ้าสำหรับสมัยของเรา

จงเอาใจใส่คำกล่าวเชิงพยากรณ์ของพระเจ้าสำหรับสมัยของเรา

จง​เอา​ใจ​ใส่​คำ​กล่าว​เชิง​พยากรณ์​ของ​พระเจ้า​สำหรับ​สมัย​ของ​เรา

“บุตร​มนุษย์​เอ๋ย จง​เข้าใจ​เถิด​ว่า นิมิต​นั้น​มี​ไว้​สำหรับ​เวลา​อวสาน.”—ดานิเอล 8:17, ล.ม.

1. พระ​ยะโฮวา​ทรง​ประสงค์​ให้​มนุษยชาติ​ทั้ง​สิ้น​ทราบ​อะไร​เกี่ยว​กับ​สมัย​ของ​เรา​นี้?

พระ​ยะโฮวา​ไม่​ทรง​เก็บ​งำ​ความ​รู้​เกี่ยว​กับ​เหตุ​การณ์​ใน​อนาคต​ไว้​กับ​พระองค์​เอง. แทน​ที่​จะ​เป็น​อย่าง​นั้น พระองค์​ทรง​เป็น​ผู้​เปิด​เผย​ความ​ลับ. ที่​จริง พระองค์​ทรง​ประสงค์​ให้​เรา​ทุก​คน​ทราบ​ว่า​เรา​ล่วง​เข้า​มา​ใน “เวลา​อวสาน” มาก​แล้ว. ช่าง​เป็น​ข่าว​ที่​สำคัญ​อะไร​เช่น​นั้น​สำหรับ​หก​พัน​ล้าน​คน​ซึ่ง​มี​ชีวิต​อยู่​ใน​โลก​เวลา​นี้!

2. เหตุ​ใด​ผู้​คน​เป็น​ห่วง​เกี่ยว​กับ​อนาคต​ของ​มนุษยชาติ?

2 เป็น​เรื่อง​แปลก​หรือ​ที่​โลก​นี้​ใกล้​จะ​ถึง​อวสาน​แล้ว? มนุษย์​สามารถ​ขึ้น​ไป​เดิน​บน​ดวง​จันทร์ แต่​ใน​หลาย ๆ แห่ง​ของ​โลก​นี้​คน​เรา​กลับ​ไม่​สามารถ​เดิน​ทอด​น่อง​ไป​ตาม​ท้องถนน​โดย​ไม่​ต้อง​กลัว. คน​เรา​สามารถ​หา​เครื่อง​ใช้​ทัน​สมัย​สารพัด​อย่าง​มา​ใช้​ใน​บ้าน แต่​ไม่​สามารถ​ยับยั้ง​ปัญหา​ครอบครัว​แตก​แยก​ที่​เพิ่ม​ขึ้น​เรื่อย ๆ. และ​คน​เรา​สามารถ​พัฒนา​ยุค​แห่ง​ข้อมูล​ข่าวสาร แต่​ไม่​สามารถ​สอน​ผู้​คน​ให้​อยู่​ด้วย​กัน​อย่าง​สันติ. ความ​ล้มเหลว​เหล่า​นี้​สนับสนุน​หลักฐาน​มาก​มาย​ใน​พระ​คัมภีร์​ว่า​เรา​กำลัง​มี​ชีวิต​อยู่​ใน​เวลา​อวสาน.

3. วลี “เวลา​อวสาน” ถูก​ใช้​เป็น​ครั้ง​แรก​บน​แผ่นดิน​โลก​นี้​เมื่อ​ไร?

3 วลี​ที่​สะดุด​หู​นี้—“เวลา​อวสาน”—ถูก​ใช้​เป็น​ครั้ง​แรก​บน​โลก​นี้​เมื่อ​ประมาณ 2,600 ปี​มา​แล้ว​โดย​ทูตสวรรค์​ฆับรีเอล. ผู้​พยากรณ์​ของ​พระเจ้า​ซึ่ง​ตกใจ​กลัว​ได้​ยิน​ฆับรีเอล​กล่าว​ว่า “บุตร​มนุษย์​เอ๋ย จง​เข้าใจ​เถิด​ว่า นิมิต​นั้น​มี​ไว้​สำหรับ​เวลา​อวสาน.”—ดานิเอล 8:17, ล.ม.

บัด​นี้​เป็น “เวลา​อวสาน”!

4. คัมภีร์​ไบเบิล​กล่าว​ถึง​เวลา​อวสาน​ใน​ทาง​ใด​อีก​บ้าง?

4 วลี “เวลา​อวสาน” และ “เวลา​อวสาน​ที่​กำหนด​ไว้” ปรากฏ​หก​ครั้ง​ใน​พระ​ธรรม​ดานิเอล. (ดานิเอล 8:17, 19; 11:35, 40; 12:4, 9, ล.ม.) วลี​ทั้ง​สอง​นี้​เกี่ยว​ข้อง​กับ “สมัย​สุด​ท้าย” ที่​อัครสาวก​เปาโล​บอก​ไว้​ล่วง​หน้า. (2 ติโมเธียว 3:1-5, ล.ม.) พระ​เยซู​คริสต์​ตรัส​ถึง​ช่วง​เวลา​ดัง​กล่าว​นี้​ว่า​เป็น “การ​ประทับ” ของ​พระองค์​ใน​ฐานะ​กษัตริย์​ผู้​ครอง​ราชย์​ใน​สวรรค์.—มัดธาย 24:37-39, ล.ม.

5, 6. ใคร​ที่​ได้ “ไป ๆ มา ๆ” ใน​ระหว่าง​เวลา​อวสาน และ​ยัง​ผล​เป็น​เช่น​ไร?

5 ดานิเอล 12:4 (ล.ม.) อ่าน​ดัง​นี้: “ส่วน​ท่าน โอ้​ดานิเอล จง​เก็บ​ถ้อย​คำ​เหล่า​นั้น​ไว้​เป็น​ความ​ลับ และ​ผนึก​ม้วน​หนังสือ​ไว้ จน​กระทั่ง​ถึง​เวลา​อวสาน. หลาย​คน​จะ​ไป ๆ มา ๆ และ​ความ​รู้​แท้​จะ​มี​อุดม​บริบูรณ์.” หลาย​ส่วน​ของ​ข้อ​ความ​ที่​ดานิเอล​เขียน​ถูก​ปิด​เป็น​ความ​ลับ​และ​ผนึก​ไว้​ไม่​ให้​มนุษย์​เข้าใจ​ได้​เป็น​เวลา​หลาย​ศตวรรษ. แต่​ใน​ทุก​วัน​นี้​ล่ะ?

6 ใน​เวลา​อวสาน​นี้ คริสเตียน​ที่​ซื่อ​สัตย์​จำนวน​มาก​ได้ “ไป ๆ มา ๆ” ใน​หน้า​หนังสือ​แห่ง​พระ​คำ​ของ​พระเจ้า คือ​คัมภีร์​ไบเบิล. ผล​เป็น​อย่าง​ไร? เนื่อง​ด้วย​พระ​ยะโฮวา​ทรง​อวย​พร​ความ​พยายาม​ของ​พวก​เขา ความ​รู้​แท้​จึง​มี​บริบูรณ์. ตัว​อย่าง​เช่น พยาน​พระ​ยะโฮวา​ที่​เป็น​ผู้​ถูก​เจิม​ได้​รับ​พระ​พร​ให้​มี​ความ​หยั่ง​เห็น​เข้าใจ​ซึ่ง​ทำ​ให้​พวก​เขา​เข้าใจ​ว่า พระ​เยซู​คริสต์​ได้​ขึ้น​เป็น​กษัตริย์​ฝ่าย​สวรรค์​ใน​ปี 1914. สอดคล้อง​กับ​คำ​กล่าว​ของ​ท่าน​อัครสาวก​ซึ่ง​บันทึก​ไว้​ที่ 2 เปโตร 1:19-21 (ล.ม.) ผู้​ถูก​เจิม​เหล่า​นี้​และ​สหาย​ผู้​ภักดี​ของ​เขา ‘กำลัง​เอา​ใจ​ใส่​คำ​กล่าว​เชิง​พยากรณ์​นั้น’ และ​แน่​ใจ​เต็ม​ที่​ว่า​บัด​นี้​เป็น​เวลา​อวสาน.

7. เรื่อง​ราว​อะไร​บ้าง​ที่​ทำ​ให้​พระ​ธรรม​ดานิเอล​โดด​เด่น?

7 พระ​ธรรม​ดานิเอล​โดด​เด่น​ใน​หลาย​ทาง. ใน​หน้าต่าง ๆ ของ​พระ​ธรรม​นี้ มี​เรื่อง​ราว​ของ​กษัตริย์​องค์​หนึ่ง​ซึ่ง​ประกาศ​ว่า​จะ​ประหาร​นัก​ปราชญ์​ทั้ง​หลาย​ใน​แผ่นดิน​เพราะ​พวก​เขา​ไม่​สามารถ​เปิด​เผย​และ​ตี​ความหมาย​ความ​ฝัน​อัน​เป็น​ปริศนา​ของ​พระองค์ แต่​ผู้​พยากรณ์​ของ​พระเจ้า​ได้​แก้​ปริศนา​นั้น. ชาย​หนุ่ม​สาม​คน​ซึ่ง​ปฏิเสธ​จะ​นมัสการ​รูป​ปั้น​อัน​สูง​ตระหง่าน​ถูก​โยน​เข้า​ใน​เตา​ไฟ​ที่​โหม​ไฟ​ให้​ร้อน​เป็น​พิเศษ แต่​พวก​เขา​รอด​ชีวิต​โดย​ไม่​ถูก​ไฟ​ไหม้​แม้​แต่​เส้น​ผม. ระหว่าง​งาน​เลี้ยง​ฉลอง​ใน​คราว​หนึ่ง หลาย​ร้อย​คน​ได้​เห็น​มือ​ข้าง​หนึ่ง​ซึ่ง​เขียน​ข้อ​ความ​ลึกลับ​บน​ผนัง​พระ​ราชวัง. คน​ชั่ว​ร้าย​คบ​คิด​กัน​ให้​ชาย​ชรา​ผู้​หนึ่ง​ถูก​โยน​ลง​ไป​ใน​ถ้ำ​สิงโต แต่​เขา​กลับ​ออก​มา​โดย​ไม่​มี​แม้​แต่​รอย​ขีด​ข่วน. เรา​เห็น​สัตว์​ร้าย​สี่​ตัว​ใน​นิมิต​หนึ่ง และ​สัตว์​ทั้ง​สี่​นี้​มี​ความหมาย​เชิง​พยากรณ์​ต่อ​เนื่อง​จน​ถึง​เวลา​อวสาน​นี้.

8, 9. พระ​ธรรม​ดานิเอล​ให้​ประโยชน์​แก่​เรา​อย่าง​ไร โดย​เฉพาะ​ใน​ขณะ​นี้​ซึ่ง​เป็น​เวลา​อวสาน?

8 เห็น​ได้​ชัด พระ​ธรรม​ดานิเอล​บรรจุ​เรื่อง​ราว​ใน​สอง​แนว​ที่​ต่าง​กัน​มาก. แนว​หนึ่ง​เป็น​คำ​บอก​เล่า​เหตุ​การณ์ ส่วน​อีก​แนว​หนึ่ง​เป็น​คำ​พยากรณ์. เนื้อหา​ทั้ง​สอง​แนว​ช่วย​เสริม​สร้าง​ความ​เชื่อ​ของ​เรา​ได้. ส่วน​ที่​เป็น​คำ​บอก​เล่า​เหตุ​การณ์​ทำ​ให้​เรา​เห็น​ว่า​พระ​ยะโฮวา​พระเจ้า​ทรง​อวย​พร​ผู้​ที่​รักษา​ความ​ซื่อ​สัตย์​มั่นคง​ต่อ​พระองค์. และ​ส่วน​ที่​เป็น​คำ​พยากรณ์​เสริม​สร้าง​ความ​เชื่อ​โดย​ชี้​ว่า​พระ​ยะโฮวา​ทรง​ทราบ​วิถี​ของ​ประวัติศาสตร์​หลาย​ศตวรรษ—กระทั่ง​หลาย​พัน​ปี—ล่วง​หน้า.

9 คำ​พยากรณ์​หลาย​เรื่อง​ที่​ดานิเอล​บันทึก​ไว้​นำ​ความ​สนใจ​ของ​เรา​ไป​ยัง​ราชอาณาจักร​ของ​พระเจ้า. เมื่อ​เรา​สังเกต​เห็น​ความ​สำเร็จ​เป็น​จริง​ตาม​คำ​พยากรณ์​เหล่า​นี้ ความ​เชื่อ​ของ​เรา​ได้​รับ​การ​เสริม​ให้​เข้มแข็ง​ยิ่ง​ขึ้น และ​เรา​มี​ความ​เชื่อ​มั่น​มาก​ขึ้น​ว่า​เรา​กำลัง​มี​ชีวิต​อยู่​ใน​เวลา​อวสาน. แต่​นัก​วิจารณ์​บาง​คน​กล่าว​โจมตี​ดานิเอล​ว่า คำ​พยากรณ์​ใน​พระ​ธรรม​นี้​ซึ่ง​ใช้​ชื่อ​ตาม​ชื่อ​ของ​ท่าน​ที่​แท้​แล้ว​เขียน​ขึ้น​ภาย​หลัง​เหตุ​การณ์​เพื่อ​ให้​ดู​เหมือน​ว่า​สำเร็จ​เป็น​จริง​ตาม​คำ​พยากรณ์. หาก​ข้อ​กล่าวหา​นี้​เป็น​จริง นั่น​ย่อม​ทำ​ให้​เกิด​ข้อ​สงสัย​เป็น​อย่าง​มาก​ต่อ​เรื่อง​ที่​พระ​ธรรม​ดานิเอล​บอก​ล่วง​หน้า​เกี่ยว​กับ​เวลา​อวสาน. นัก​สงสัย​ยัง​ตั้ง​กระทู้​เกี่ยว​กับ​คำ​บอก​เล่า​เหตุ​การณ์​ใน​พระ​ธรรม​นี้​ด้วย. ขอ​ให้​เรา​ตรวจ​สอบ​ดู.

ถูก​พิจารณา​คดี!

10. พระ​ธรรม​ดานิเอล​ถูก​กล่าวหา​ใน​แง่​ใด?

10 ขอ​นึก​ภาพ​ว่า​คุณ​เอง​อยู่​ใน​ศาล ร่วม​ฟัง​การ​พิจารณา​คดี. อัยการ​ยืน​ยัน​ว่า​จำเลย​มี​ความ​ผิด​ฐาน​ฉ้อ​โกง. พระ​ธรรม​ดานิเอล​เสนอ​เรื่อง​ราว​ใน​ฐานะ​งาน​เขียน​ที่​เชื่อถือ​ได้​ซึ่ง​เขียน​โดย​ผู้​พยากรณ์​ชาว​ฮีบรู​ที่​มี​ชีวิต​ใน​ช่วง​ศตวรรษ​ที่​เจ็ด​และ​หก​ก่อน​สากล​ศักราช. อย่าง​ไร​ก็​ตาม นัก​วิจารณ์​ยืน​ยัน​ว่า​พระ​ธรรม​นี้​เป็น​เรื่อง​หลอก​ลวง. ดัง​นั้น ก่อน​อื่น​ให้​เรา​พิจารณา​ว่า​ส่วน​ที่​เป็น​คำ​บอก​เล่า​เหตุ​การณ์​ใน​พระ​ธรรม​นี้​สอดคล้อง​กับ​ข้อ​เท็จ​จริง​ทาง​ประวัติศาสตร์​หรือ​ไม่.

11, 12. เกิด​อะไร​ขึ้น​กับ​ข้อ​กล่าวหา​ที่​ว่า​เบละซาซัร​เป็น​บุคคล​ที่​ไม่​มี​ตัว​ตน​จริง?

11 ขอ​ให้​เรา​มา​พิจารณา​เรื่อง​ที่​อาจ​เรียก​ได้​ว่า​กรณี​ของ​กษัตริย์​ที่​ขาด​หาย​ไป. ดานิเอล​บท 5 ชี้​ว่า​เบละซาซัร​เป็น​กษัตริย์​ปกครอง​บาบูโลน​เมื่อ​กรุง​นี้​ถูก​โค่น​ใน​ปี 539 ก.ส.ศ. นัก​วิจารณ์​ได้​แย้ง​ใน​จุด​นี้​เนื่อง​จาก​ชื่อ​เบละซาซัร​ไม่​ปรากฏ​ที่​ไหน​เลย​นอก​จาก​คัมภีร์​ไบเบิล. แทน​ที่​จะ​เป็น​อย่าง​นั้น นัก​ประวัติศาสตร์​โบราณ​ระบุ​ว่า​นะโบไนดัส​เป็น​กษัตริย์​บาบูโลน​องค์​สุด​ท้าย.

12 อย่าง​ไร​ก็​ดี ใน​ปี 1854 ได้​มี​การ​ขุด​พบ​แท่ง​ดิน​เหนียว​ทรง​กระบอก​เล็ก ๆ ใน​ซาก​ปรัก​หัก​พัง​ของ​เมือง​อูระ​แห่ง​บาบูโลน​โบราณ​ซึ่ง​ปัจจุบัน​อยู่​ใน​ประเทศ​อิรัก. ส่วน​หนึ่ง​ที่​อยู่​ใน​เอกสาร​อักษร​รูป​ลิ่ม​เหล่า​นี้​เป็น​คำ​อธิษฐาน​ซึ่ง​กษัตริย์​นะโบไนดัส​ตรัส​ถึง “เบล-ซาร์-อุสเซอร์ บุตร​ชาย​หัวปี​ของ​ข้า.” แม้​แต่​นัก​วิจารณ์​ก็​ต้อง​ยอม​รับ​ว่า นี่​คือ​เบละซาซัร​ที่​พระ​ธรรม​ดานิเอล​กล่าว​ถึง. ดัง​นั้น กษัตริย์​ที่​ว่า​ขาด​หาย​ไป​นั้น​ที่​แท้​แล้ว​ไม่​ได้​ขาด​ไป​จริง ๆ เพียง​แต่​ยัง​ไม่​เป็น​ที่​รู้​จัก​กัน​ใน​แวดวง​ฝ่าย​โลก. นี่​เป็น​เพียง​หลักฐาน​หนึ่ง​ใน​จำนวน​หลักฐาน​มาก​มาย​ที่​พิสูจน์​ว่า​ข้อ​เขียน​ของ​ดานิเอล​เชื่อถือ​ได้​อย่าง​แท้​จริง. หลักฐาน​ดัง​กล่าว​แสดง​ว่า​พระ​ธรรม​ดานิเอล​เป็น​ส่วน​หนึ่ง​แห่ง​พระ​คำ​ของ​พระเจ้า​อย่าง​แน่นอน สม​ควร​ที่​เรา​จะ​ให้​ความ​สนใจ​ใน​ขณะ​นี้ ซึ่ง​เป็น​เวลา​อวสาน.

13, 14. นะบูคัดเนซัร​เป็น​ใคร และ​ท่าน​เลื่อมใส​พระ​เท็จ​องค์​ใด​เป็น​พิเศษ?

13 อีก​ส่วน​หนึ่ง​ที่​ผสมผสาน​อยู่​ใน​เนื้อหา​ของ​พระ​ธรรม​ดานิเอล​ได้​แก่​คำ​พยากรณ์​เกี่ยว​กับ​ลำดับ​สืบ​ต่อ​ของ​มหาอำนาจ​โลก​และ​ปฏิบัติการ​ของ​ผู้​ปกครอง​บาง​คน​ของ​มหาอำนาจ​เหล่า​นั้น. คน​หนึ่ง​ใน​บรรดา​ผู้​ปกครอง​เหล่า​นี้​อาจ​เรียก​ได้​ว่า​เป็น​นัก​รบ​ผู้​สร้าง​จักรวรรดิ. ใน​ฐานะ​มกุฎราชกุมาร​แห่ง​บาบูโลน ท่าน​และ​กองทัพ​ของ​ท่าน​ได้​ตี​กองทัพ​ของ​ฟาโรห์​นะโค​แห่ง​อียิปต์​แตก​กระเจิง​ที่​คาร์เคมิช. แต่​มี​สาร​ส่ง​มา​ถึง​ซึ่ง​ทำ​ให้​เจ้า​ชาย​ผู้​กำลัง​ได้​ชัย​ชนะ​จำ​ต้อง​ทิ้ง​ปฏิบัติการ​กวาด​ล้าง​ข้าศึก​ไว้​กับ​พวก​แม่ทัพ​ของ​ท่าน. ครั้น​ทราบ​ว่า​นะโบโพลัสซาร์​ราชบิดา​ของ​ท่าน​ได้​สิ้น​พระ​ชนม์ เจ้า​ชาย​หนุ่ม​ซึ่ง​ได้​รับ​การ​ขนาน​นาม​ว่า​นะบูคัดเนซัร​จึง​ได้​ขึ้น​ครอง​บัลลังก์​สืบ​ต่อ​ไป​ใน​ปี 624 ก.ส.ศ. ใน​ระหว่าง 43 ปี​ที่​ท่าน​ครอง​ราชย์ ท่าน​ได้​สร้าง​จักรวรรดิ​ครอบครอง​อาณา​เขต​ซึ่ง​ครั้ง​หนึ่ง​เคย​อยู่​ใน​อำนาจ​ของ​อัสซีเรีย และ​ขยาย​อาณาจักร​เข้า​ไป​ใน​ซีเรีย​และ​ปาเลสไตน์ ลง​ไป​จน​ถึง​พรม​แดน​ของ​อียิปต์.

14 นะบูคัดเนซัร​มี​ศรัทธา​แก่​กล้า​ทาง​ศาสนา​โดย​เฉพาะ​ต่อ​มาร์ดุก เทพเจ้า​องค์​เอก​ของ​บาบูโลน. กษัตริย์​องค์​นี้​ยกย่อง​มาร์ดุก​ใน​ฐานะ​ผู้​ประทาน​ชัย​ชนะ​ทั้ง​สิ้น​ให้​แก่​ท่าน. ที่​บาบูโลน นะบูคัดเนซัร​สร้าง​และ​ตกแต่ง​วิหาร​แด่​มาร์ดุก​และ​เทพเจ้า​อื่น ๆ อีก​มาก​มาย​ของ​บาบูโลน. รูป​เคารพ​ทองคำ​ที่​กษัตริย์​บาบูโลน​องค์​นี้​ได้​ตั้ง​ไว้ ณ ที่​ราบ​ดูรา​อาจ​เป็น​รูป​เคารพ​ที่​อุทิศ​ถวาย​แด่​มาร์ดุก. (ดานิเอล 3:1, 2) และ​ดู​เหมือน​ว่า​นะบูคัดเนซัร​ได้​หมาย​พึ่ง​การ​เสี่ยง​ทาย​เป็น​อย่าง​มาก​เมื่อ​วาง​แผน​ปฏิบัติการ​ทาง​ทหาร.

15, 16. นะบูคัดเนซัร​ทำ​อะไร​เพื่อ​บาบูโลน​บ้าง และ​เกิด​อะไร​ขึ้น​เมื่อ​ท่าน​โอ้อวด​เกี่ยว​กับ​ความ​ยิ่ง​ใหญ่​ของ​บาบูโลน?

15 โดย​สร้าง​กำแพง​เมือง​สอง​ชั้น​ขนาด​มหึมา​ต่อ​จาก​ที่​ราชบิดา​ได้​เริ่ม​สร้าง​ไว้​จน​สำเร็จ​เสร็จ​สิ้น นะบูคัดเนซัร​ได้​ทำ​ให้​ราชธานี​แห่ง​นี้​ดู​เหมือน​ไม่​มี​วัน​ถูก​พิชิต​ได้. เพื่อ​เอา​ใจ​ราชินี​ชาว​มีเดีย​ของ​ท่าน​ซึ่ง​คิด​ถึง​ป่า​ดง​พง​ไพร​ใน​บ้าน​เกิด​ของ​พระ​นาง มี​รายงาน​ว่า​นะบูคัดเนซัร​ได้​สร้าง​สวน​ลอย ซึ่ง​จัด​เป็น​หนึ่ง​ใน​สิ่ง​มหัศจรรย์​เจ็ด​อย่าง​ของ​โลก​โบราณ. ท่าน​ทำ​ให้​บาบูโลน​เป็น​นคร​ที่​มี​กำแพง​ล้อม​รอบ​ที่​ยิ่ง​ใหญ่​ที่​สุด​ใน​เวลา​นั้น. และ​ท่าน​ภูมิ​ใจ​ยิ่ง​นัก​ใน​ศูนย์กลาง​การ​นมัสการ​เท็จ​แห่ง​นี้!

16 วัน​หนึ่ง นะบูคัดเนซัร​โอ้อวด​ว่า “กรุง​บาบูโลน​ใหญ่​ไพศาล​นี้​มิ​ใช่​หรือ​ที่​เรา​ได้​สร้าง​ไว้?” แต่​ดัง​บันทึก​ที่​ดานิเอล 4:30-36 “ตรัส​ยัง​ไม่​ทัน​ขาด​คำ” ท่าน​ก็​สติ​วิปลาส​ไป. ท่าน​อยู่​ใน​สภาพ​ที่​ไม่​เหมาะ​จะ​ปกครอง​บ้าน​เมือง​อยู่​นาน​ถึง​เจ็ด​ปี กิน​พืช​เป็น​อาหาร สม​จริง​ดัง​ที่​ดานิเอล​ได้​บอก​ล่วง​หน้า​ไว้​เช่น​นั้น​ที​เดียว. ต่อ​จาก​นั้น ราชอาณาจักร​ของ​ท่าน​ก็​ได้​รับ​การ​กอบ​กู้. คุณ​ทราบ​ความหมาย​เชิง​พยากรณ์​ของ​เรื่อง​ทั้ง​หมด​นี้​ไหม? คุณ​จะ​อธิบาย​ได้​ไหม​ว่า​ความ​สำเร็จ​เป็น​จริง​ครั้ง​ใหญ่​ของ​คำ​พยากรณ์​นี้​นำ​เรา​มา​ถึง​เวลา​อวสาน​อย่าง​ไร?

หยิบ​ยก​คำ​พยากรณ์​บาง​ส่วน​ขึ้น​มา​พิจารณา

17. คุณ​จะ​พรรณนา​อย่าง​ไร​ถึง​ความ​ฝัน​เชิง​พยากรณ์​ที่​พระเจ้า​ทรง​บันดาล​ให้​นะบูคัดเนซัร​ฝัน​เห็น​ใน​ปี​ที่​สอง​ที่​ท่าน​ครอง​ราชย์​ใน​ฐานะ​ผู้​ปกครอง​โลก?

17 ตอน​นี้​ให้​เรา​หยิบ​ยก​คำ​พยากรณ์​บาง​ส่วน​ใน​พระ​ธรรม​ดานิเอล​ขึ้น​มา​พิจารณา. ระหว่าง​ปี​ที่​สอง​แห่ง​รัชสมัย​ของ​นะบูคัดเนซัร​ใน​ฐานะ​ผู้​ปกครอง​โลก​ตาม​คำ​พยากรณ์​ใน​คัมภีร์ไบเบิล (606/605 ก.ส.ศ.) พระเจ้า​ทรง​บันดาล​ให้​ท่าน​ฝัน​เห็น​สิ่ง​ที่​น่า​กลัว. ตาม​ดานิเอล​บท 2 ความ​ฝัน​นั้น​เกี่ยว​ข้อง​กับ​รูป​ปั้น​มหึมา​ซึ่ง​มี​ส่วน​ศีรษะ​เป็น​ทองคำ, อก​และ​แขน​เป็น​เงิน, ท้อง​และ​ต้น​ขา​เป็น​ทองแดง, ขา​เป็น​เหล็ก, และ​เท้า​เป็น​เหล็ก​ผสม​กับ​ดิน​เหนียว. ส่วน​ต่าง ๆ ของ​รูป​ปั้น​นี้​หมาย​ถึง​อะไร?

18. ศีรษะ​ที่​เป็น​ทองคำ, อก​และ​แขน​ที่​เป็น​เงิน, และ​ท้อง​กับ​ต้น​ขา​ที่​เป็น​ทองแดง​ของ​รูป​ปั้น​ใน​ความ​ฝัน​นั้น​หมาย​ถึง​อะไร?

18 ผู้​พยากรณ์​ของ​พระเจ้า​แจ้ง​แก่​นะบูคัดเนซัร​ว่า “ข้า​แต่​ราชา . . . ศีรษะ​ทองคำ​นั้น​ได้​แก่​ฝ่า​พระ​บาท​เอง.” (ดานิเอล 2:37, 38) นะบูคัดเนซัร​เป็น​กษัตริย์​องค์​แรก​ของ​ราชวงศ์​ที่​ปกครอง​จักรวรรดิ​บาบูโลน. จักรวรรดิ​นี้​ถูก​โค่น​โดย​มีโด-เปอร์เซีย ซึ่ง​ส่วน​อก​และ​แขน​ที่​เป็น​เงิน​ของ​รูป​ปั้น​เป็น​ภาพ​เล็ง​ถึง. ถัด​มา​ก็​เป็น​จักรวรรดิ​กรีก ซึ่ง​ส่วน​ท้อง​และ​ต้น​ขา​ที่​เป็น​ทองแดง​เป็น​ภาพ​เล็ง​ถึง. มหาอำนาจ​โลก​นี้​ได้​เริ่ม​ต้น​ขึ้น​อย่าง​ไร?

19, 20. อะเล็กซานเดอร์​มหาราช​เป็น​ใคร และ​ท่าน​มี​บทบาท​อะไร​ใน​การ​ทำ​ให้​กรีซ​กลาย​เป็น​มหาอำนาจ​โลก?

19 ใน​ศตวรรษ​ที่​สี่ ก.ส.ศ. ชาย​หนุ่ม​ผู้​หนึ่ง​มี​บทบาท​สำคัญ​ใน​ความ​สำเร็จ​เป็น​จริง​ตาม​คำ​พยากรณ์​ของ​ดานิเอล​ข้อ​นี้. เขา​เกิด​ใน​ปี 356 ก.ส.ศ. และ​ต่อ​มา​โลก​ขนาน​นาม​เขา​ว่า​อะเล็กซานเดอร์​มหาราช. เมื่อ​ฟิลิป​ผู้​ราชบิดา​ถูก​สังหาร​ใน​ปี 336 ก.ส.ศ. อะเล็กซานเดอร์​ซึ่ง​ตอน​นั้น​อายุ​ได้ 20 ปี​ก็​ขึ้น​ครอง​ราชบัลลังก์​แห่ง​มาซิโดเนีย​สืบ​ไป.

20 ต้น​เดือน​พฤษภาคม 334 ก.ส.ศ. อะเล็กซานเดอร์​เริ่ม​ทำ​สงคราม​เพื่อ​พิชิต​ดินแดน​ต่าง ๆ. ท่าน​มี​กองทัพ​เล็ก ๆ แต่​มี​ประสิทธิภาพ​ซึ่ง​ประกอบ​ด้วย​ทหาร​ราบ 30,000 นาย​และ​ทหาร​ม้า 5,000 นาย. ที่​แม่น้ำ​แกรนีคุส ทาง​ตะวัน​ตก​เฉียง​เหนือ​ของ​เอเชีย​ไมเนอร์ (ปัจจุบัน​คือ​ตุรกี) อะเล็กซานเดอร์​มี​ชัย​ใน​การ​รบ​ครั้ง​แรก​เหนือ​กองทัพ​เปอร์เซีย​ใน​ปี 334 ก.ส.ศ. เมื่อ​ถึง​ปี 326 ก.ส.ศ. นัก​พิชิต​ที่​ไม่​ย่น​ย่อท้อ​ถอย​ผู้​นี้​ก็​ได้​ปราบ​พวก​เปอร์เซีย​และ​พิชิต​ต่อ​ไป​ทาง​ตะวัน​ออก​จน​ถึง​ลุ่ม​น้ำ​สินธุ ซึ่ง​ปัจจุบัน​อยู่​ใน​ประเทศ​ปากีสถาน. แต่​อะเล็กซานเดอร์​แพ้​ศึก​ครั้ง​สุด​ท้าย​ขณะ​อยู่​ที่​บาบูโลน. วัน​ที่ 13 มิถุนายน 323 ก.ส.ศ. หลัง​จาก​มี​ชีวิต​ได้​เพียง 32 ปี​กับ​อีก 8 เดือน ท่าน​ก็​พ่าย​แพ้​แก่​ศัตรู​ที่​น่า​สะพรึงกลัว​ที่​สุด คือ​ความ​ตาย. (1 โกรินโธ 15:55) อย่าง​ไร​ก็​ตาม ด้วย​การ​พิชิต​ดินแดน​ที่​ท่าน​ได้​ทำ กรีซ​ได้​กลาย​เป็น​มหาอำนาจ​โลก ดัง​ที่​ได้​บอก​ไว้​ล่วง​หน้า​ใน​คำ​พยากรณ์​ของ​ดานิเอล.

21. นอก​เหนือ​จาก​จักรวรรดิ​โรมัน​แล้ว ขา​ที่​เป็น​เหล็ก​ของ​รูป​ปั้น​ใน​ความ​ฝัน​ยัง​เป็น​ภาพ​เล็ง​ถึง​มหาอำนาจ​โลก​อะไร​อีก?

21 ขา​ที่​เป็น​เหล็ก​ของ​รูป​ปั้น​มหึมา​หมาย​ถึง​อะไร? นั่น​คือ​โรม​ที่​กล้า​แข็ง​ดุจ​เหล็ก​ซึ่ง​บดขยี้​จักรวรรดิ​กรีก​จน​ย่อยยับ​นั่น​เอง. โดย​ไม่​ได้​แสดง​ความ​นับถือ​ต่อ​ราชอาณาจักร​ของ​พระเจ้า​ที่​พระ​เยซู​คริสต์​ทรง​ประกาศ พวก​โรมัน​ประหาร​ชีวิต​พระ​เยซู​บน​หลัก​ทรมาน​ใน​ปี​สากล​ศักราช 33. ด้วย​ความ​พยายาม​จะ​ทำลาย​ศาสนา​คริสเตียน​แท้ โรม​กดขี่​ข่มเหง​เหล่า​สาวก​ของ​พระ​เยซู. อย่าง​ไร​ก็​ตาม ขา​ที่​เป็น​เหล็ก​ของ​รูป​ปั้น​ใน​ความ​ฝัน​ของ​นะบูคัดเนซัร​ไม่​ได้​เป็น​ภาพ​เล็ง​ถึง​เฉพาะ​จักรวรรดิ​โรมัน แต่​รวม​ไป​ถึง​ส่วน​ทาง​การ​เมือง​ที่​แตก​แขนง​ออก​มา​จาก​จักรวรรดิ​นี้​ด้วย คือ​มหาอำนาจ​โลก​แองโกล-อเมริกัน.

22. รูป​ปั้น​ใน​ความ​ฝัน​ช่วย​เรา​อย่าง​ไร​ให้​เห็น​ว่า​เรา​ล่วง​เข้า​มา​มาก​แล้ว​ใน​เวลา​อวสาน?

22 การ​ศึกษา​อย่าง​ถี่ถ้วน​พิสูจน์​ว่า​เรา​ล่วง​เข้า​มา​ใน​เวลา​อวสาน​มาก​แล้ว เพราะ​เรา​ได้​มา​ถึง​ส่วน​เท้า​ที่​เป็น​เหล็ก​ปน​ดิน​เหนียว​ของ​รูป​ปั้น​ใน​ความ​ฝัน​แล้ว. บาง​รัฐบาล​ใน​สมัย​ปัจจุบัน​เป็น​เหมือน​เหล็ก​หรือ​นิยม​ใช้​อำนาจ ใน​ขณะ​ที่​บาง​รัฐบาล​ก็​เป็น​เหมือน​ดิน​เหนียว. แม้​ว่า “บุตร​หลาน​ของ​มนุษยชาติ” เป็น​เหมือน​ดิน​เหนียว​ซึ่ง​มี​ลักษณะ​เปราะ แต่​การ​ปกครอง​ที่​แข็ง​เหมือน​เหล็ก​ก็​ได้​ถูก​บีบ​บังคับ​ต้อง​ยอม​ให้​สามัญ​ชน​มี​สิทธิ์​มี​เสียง​ใน​รัฐบาล​ที่​ปกครอง​พวก​เขา​อยู่. (ดานิเอล 2:43, ล.ม.; โยบ 10:9) แน่​ละ การ​ปกครอง​ที่​นิยม​ใช้​อำนาจ​และ​สามัญ​ชน​ย่อม​รวม​ตัว​เข้า​ด้วย​กัน​ได้​ไม่​สนิท พอ ๆ กับ​เหล็ก​ที่​ปน​กับ​ดิน​เหนียว. แต่​ใน​ไม่​ช้า ราชอาณาจักร​ของ​พระเจ้า​จะ​นำ​อวสาน​มา​สู่​โลก​นี้​ที่​แตก​แยก​กัน​ทาง​การ​เมือง.—ดานิเอล 2:44.

23. คุณ​จะ​พรรณนา​ความ​ฝัน​และ​นิมิต​ที่​ดานิเอล​ได้​รับ​ใน​ปี​แรก​แห่ง​รัชสมัย​ของ​เบละซาซัร​อย่าง​ไร?

23 คำ​พยากรณ์​ที่​น่า​สนใจ​ใน​ดานิเอล​บท 7 ยัง​นำ​เรา​มา​ถึง​เวลา​อวสาน​อีก​ด้วย. บท​นี้​เล่า​ถึง​เหตุ​การณ์​ใน​ปี​แรก​ที่​กษัตริย์​เบละซาซัร​แห่ง​บาบูโลน​ครอง​ราชย์. ตอน​นั้น ดานิเอล​ซึ่ง​อายุ​เจ็ด​สิบ​กว่า​ปี​แล้ว “มี​ความ​ฝัน​และ​นิมิต​ผุด​ขึ้น​ใน​ศีรษะ​ของ​ท่าน​เมื่อ​ท่าน​นอน​อยู่​ใน​ที่​นอน​ของ​ท่าน.” นิมิต​ดัง​กล่าว​ทำ​ให้​ท่าน​ตกใจ​กลัว​มาก​ที​เดียว! “ดู​เถิด” ท่าน​อุทาน​ออก​มา. “ลม​ทั้ง​สี่​ของ​ฟ้า​สวรรค์​ได้​ปลุกปั่น​ทะเล​ใหญ่​นั้น และ​สัตว์​มหึมา​สี่​ตัว​ได้​ออก​มา​จาก​ทะเล​ต่าง​ตัว​ต่าง​กัน.” (ดานิเอล 7:1-8, 15, ฉบับ​แปล​ใหม่) ช่าง​เป็น​สัตว์​ที่​แปลก​ประหลาด​อะไร​อย่าง​นั้น! ตัว​แรก​เป็น​สิงโต​มี​ปีก และ​ตัว​ที่​สอง​ดู​คล้าย​หมี. ถัด​มา​เป็นเสือ​ดาว​ซึ่ง​มี​สี่​ปีก​สี่​หัว! สัตว์​ตัว​ที่​สี่​ซึ่ง​แข็งแรง​เป็น​พิเศษ​มี​ฟัน​ซี่​ใหญ่​เป็น​เหล็ก​และ​มี​เขา​สิบ​เขา. ระหว่าง​เขา​ทั้ง​สิบ​นั้น​มี​เขา “เล็ก ๆ” อัน​หนึ่ง​ซึ่ง “มี​ตา​เหมือน​ตา​มนุษย์” และ “มี​ปาก​พูด​เรื่อง​ใหญ่​โต.” ช่าง​เป็น​สัตว์​ที่​ประหลาด​พิลึก​จริง ๆ!

24. ตาม​ใน​ดานิเอล 7:9-14 ดานิเอล​เห็น​อะไร​ใน​สวรรค์ และ​นิมิต​นี้​ชี้​ถึง​อะไร?

24 นิมิต​ต่อ​มา​ของ​ดานิเอล​หัน​ไป​กล่าว​ถึง​เรื่อง​ทาง​ภาค​สวรรค์. (ดานิเอล 7:9-14) “ผู้​ทรง​พระ​ชนม์​แต่​เบื้อง​บรรพ์” คือ​พระ​ยะโฮวา​พระเจ้า ประทับ​บน​ราชบัลลังก์​อย่าง​รุ่ง​โรจน์​ใน​ฐานะ​ผู้​พิพากษา. ‘มี​คน​นับ​แสน​นับ​ล้าน​ปฏิบัติ​พระองค์; มี​คน​นับ​ล้าน​นับ​โกฏิ​ยืน​เฝ้า​ต่อ​หน้า​พระองค์.’ ด้วย​การ​พิพากษา​โทษ​สัตว์​ร้าย​เหล่า​นั้น พระเจ้า​ทรง​พราก​อำนาจ​ปกครอง​ไป​เสีย​จาก​พวก​มัน​และ​ทำลาย​สัตว์​ร้าย​ตัว​ที่​สี่. อำนาจ​ปกครอง​ถาวร​เหนือ “ทุก​ประเทศ​ทุก​ชาติ​ทุก​ภาษา” นั้น​มอบ​ให้​แก่ “ผู้​หนึ่ง​รูป​ร่าง​ดัง​บุตร​ของ​มนุษย์.” ข้อ​นี้​ชี้​ถึง​เวลา​อวสาน​และ​การ​ขึ้น​ครอง​ราชย์​ของ​บุตร​มนุษย์ ซึ่ง​ก็​คือ​พระ​เยซู​คริสต์ ใน​ปี 1914.

25, 26. เกิด​มี​คำ​ถาม​อะไร​ขึ้น​มา​เมื่อ​เรา​อ่าน​พระ​ธรรม​ดานิเอล และ​หนังสือ​อะไร​จะ​ช่วย​ตอบ​คำ​ถาม​เหล่า​นี้?

25 ผู้​ที่​อ่าน​พระ​ธรรม​ดานิเอล​คง​ต้อง​มี​คำ​ถาม​หลาย​ข้อ. ตัว​อย่าง​เช่น สัตว์​ร้าย​สี่​ตัว​ใน​ดานิเอล​บท 7 หมาย​ถึง​อะไร? จะ​อธิบาย​คำ​พยากรณ์​เรื่อง “เจ็ด​สิบ​สัปดาห์” ใน​ดานิเอล 9:24-27 อย่าง​ไร? จะ​ว่า​อย่าง​ไร​สำหรับ​ดานิเอล​บท 11 และ​การ​ต่อ​สู้​ที่​ได้​พยากรณ์​ไว้​ระหว่าง “กษัตริย์​ทิศ​เหนือ” กับ “กษัตริย์​ทิศ​ใต้”? เรา​คาด​หมาย​อะไร​ได้​เกี่ยว​กับ​กษัตริย์​ทั้ง​สอง​ฝ่าย​ใน​เวลา​อวสาน​นี้?

26 พระ​ยะโฮวา​ได้​ประทาน​ความ​หยั่ง​เห็น​เข้าใจ​ใน​เรื่อง​เหล่า​นี้​แก่​ผู้​รับใช้​ที่​ถูก​เจิม​ของ​พระองค์​บน​แผ่นดิน​โลก ซึ่ง​ที่​ดานิเอล 7:18 เรียก​พวก​เขา​ว่า “เหล่า​ผู้​บริสุทธิ์​ของ​พระเจ้า​ผู้​สูง​สุด.” นอก​จาก​นั้น “ทาส​สัตย์​ซื่อ​และ​สุขุม” ยัง​ได้​จัด​เตรียม​เพื่อ​ให้​เรา​ทุก​คน​ได้​รับ​ความ​หยั่ง​เห็น​เข้าใจ​มาก​ยิ่ง​ขึ้น​ใน​ข้อ​เขียน​ที่​ผู้​พยากรณ์​ดานิเอล​ได้​รับ​การ​ดล​ใจ​ให้​จารึก. (มัดธาย 24:45, ล.ม.) ความ​หยั่ง​เห็น​เข้าใจ​ดัง​กล่าว​มี​อยู่​ใน​หนังสือ​ซึ่ง​เพิ่ง​ออก​เมื่อ​ไม่​นาน​มา​นี้​ที่​ชื่อ​จง​เอา​ใจ​ใส่​คำ​พยากรณ์​ของ​ดานิเอล! หนังสือ​ขนาด 320 หน้า​ซึ่ง​มี​ภาพ​ประกอบ​สวย​งาม​เล่ม​นี้​ครอบ​คลุม​เนื้อหา​ทุก​ส่วน​ของ​พระ​ธรรม​ดานิเอล. หนังสือ​นี้​เกี่ยว​ข้อง​กับ​คำ​พยากรณ์​แต่​ละ​เรื่อง​ซึ่ง​เสริม​สร้าง​ความ​เชื่อ​รวม​ไป​ถึง​คำ​บอก​เล่า​เหตุ​การณ์​ซึ่ง​ผู้​พยากรณ์​ดานิเอล​ผู้​เป็น​ที่​รัก​ได้​บันทึก​ไว้.

ความหมาย​ที่​แท้​จริง​สำหรับ​สมัย​ของ​เรา

27, 28. (ก) เป็น​ความ​จริง​เช่น​ไร​เกี่ยว​กับ​ความ​สม​จริง​ตาม​คำ​พยากรณ์​ใน​พระ​ธรรม​ดานิเอล? (ข) เรา​กำลัง​มี​ชีวิต​อยู่​ใน​ช่วง​เวลา​ใด และ​เรา​ควร​ทำ​อะไร?

27 ขอ​ให้​พิจารณา​จุด​สำคัญ​ที่​ว่า คำ​พยากรณ์​ใน​พระ​ธรรม​ดานิเอล​ได้​สำเร็จ​เป็น​จริง​ไป​หมด​แล้ว ยก​เว้น​ราย​ละเอียด​ปลีกย่อย​เพียง​ไม่​กี่​อย่าง. ตัว​อย่าง​เช่น เรา​ได้​เห็น​แล้ว​ถึง​สถานการณ์​ของ​โลก​ซึ่ง​ส่วน​เท้า​ของ​รูป​ปั้น​ใน​ความ​ฝัน​ที่​ดานิเอล​บท 2 เป็น​ภาพ​เล็ง​ถึง. ตอ​ของ​ต้น​ไม้​ใน​ดานิเอล​บท 4 ก็​ได้​ถูก​ถอด​ปลอก​ออก​แล้ว​ด้วย​การ​สถาปนา​ราชอาณาจักร​แห่ง​พระ​เยซู​คริสต์ กษัตริย์​มาซีฮา ใน​ปี 1914. ถูก​แล้ว ดัง​บอก​ล่วง​หน้า​ไว้​ใน​ดานิเอล​บท 7 ผู้​ทรง​พระ​ชนม์​แต่​เบื้อง​บรรพ์​ทรง​มอบ​อำนาจ​การ​ปกครอง​แก่​บุตร​มนุษย์​ใน​ตอน​นั้น​เอง.—ดานิเอล 7:13, 14; มัดธาย 16:27–17:9.

28 2,300 วัน​ที่​มี​กล่าว​ถึง​ใน​ดานิเอล​บท 8 รวม​ทั้ง 1,290 วัน​และ 1,335 วัน​ใน​บท 12 ต่าง​ก็​ผ่าน​ไป​หมด​แล้ว​ใน​กระแส​แห่ง​เวลา. การ​ศึกษา​พระ​ธรรม​ดานิเอล​บท 11 ชี้​ว่า​การ​ต่อ​สู้​ระหว่าง “กษัตริย์​ทิศ​เหนือ” กับ “กษัตริย์​ทิศ​ใต้” ได้​มา​ถึง​ช่วง​ท้าย ๆ แล้ว. ทั้ง​หมด​นี้​เสริม​เข้า​กับ​หลักฐาน​จาก​พระ​คัมภีร์​ซึ่ง​บ่ง​ชี้​ว่า​เรา​กำลัง​อยู่​ใน​ช่วง​ปลาย​แห่ง​เวลา​อวสาน. เมื่อ​คำนึง​ถึง​ตำแหน่ง​พิเศษ​เฉพาะ​ที่​เรา​ยืน​อยู่​ใน​กระแส​แห่ง​เวลา เรา​ควร​ตั้งใจ​แน่วแน่​จะ​ทำ​อะไร? ไม่​ต้อง​สงสัย​เลย​ว่า เรา​ควร​เอา​ใจ​ใส่​คำ​กล่าว​เชิง​พยากรณ์​ของ​พระ​ยะโฮวา​พระเจ้า.

คุณ​จะ​ตอบ​อย่าง​ไร?

• พระเจ้า​ทรง​ประสงค์​ให้​มนุษยชาติ​ทั้ง​มวล​ทราบ​อะไร​เกี่ยว​กับ​สมัย​ของ​เรา?

• พระ​ธรรม​ดานิเอล​สามารถ​เสริม​สร้าง​ความ​เชื่อ​ของ​เรา​ได้​อย่าง​ไร?

• รูป​ปั้น​ใน​ความ​ฝัน​ของ​นะบูคัดเนซัร​มี​ลักษณะ​เช่น​ไร​บ้าง และ​แต่​ละ​ส่วน​เป็น​สัญลักษณ์​เล็ง​ถึง​อะไร?

• มี​อะไร​ที่​นับ​ว่า​น่า​สังเกต​เกี่ยว​กับ​ความ​สำเร็จ​เป็น​จริง​ของ​คำ​พยากรณ์​ที่​พบ​ใน​พระ​ธรรม​ดานิเอล?

[คำ​ถาม]