ข้ามไปยังเนื้อหา

ข้ามไปยังสารบัญ

พระยะโฮวาทรงสำแดงสง่าราศีของพระองค์แก่ผู้ถ่อมใจ

พระยะโฮวาทรงสำแดงสง่าราศีของพระองค์แก่ผู้ถ่อมใจ

พระ​ยะโฮวา​ทรง​สำแดง​สง่า​ราศี​ของ​พระองค์​แก่​ผู้​ถ่อม​ใจ

“บำเหน็จ​แห่ง​การ​ถ่อม​ใจ​ลง​และ​ความ​ยำเกรง​พระ​ยะโฮวา​ก็​เป็น​ทาง​นำ​มา​ถึง​ทรัพย์​สมบัติ และ​เกียรติศักดิ์​และ​ชีวิต.”—สุภาษิต 22:4.

1, 2. (ก) พระ​ธรรม​กิจการ​แสดง​อย่าง​ไร​ว่า​ซะเตฟาโน​เป็น “ผู้​ประกอบ​ด้วย​ความ​เชื่อ​และ​พระ​วิญญาณ​บริสุทธิ์”? (ข) มี​หลักฐาน​อะไร​ว่า​ซะเตฟาโน​เป็น​คน​ถ่อม​ใจ?

ซะเตฟาโน​เป็น “ผู้​ประกอบ​ด้วย​ความ​เชื่อ​และ​พระ​วิญญาณ​บริสุทธิ์.” ท่าน “ประกอบ​ด้วย​พระคุณ​และ​ฤทธิ์​เดช” ด้วย. ฐานะ​สาวก​รุ่น​แรก​คน​หนึ่ง​ของ​พระ​เยซู ท่าน​ทำ​การ​อัศจรรย์​และ​หมาย​สำคัญ​ใหญ่​ท่ามกลาง​ประชาชน. คราว​หนึ่ง บาง​คน​ลุก​ขึ้น​มา​โต้​แย้ง​กับ​ท่าน แต่ “คน​เหล่า​นั้น​เถียง​คำ​ที่​ท่าน​กล่าว​อัน​ประกอบ​ด้วย​สติ​ปัญญา​และ​พระ​วิญญาณ​บริสุทธิ์​ไม่​ได้.” (กิจการ 6:5, 8-10) เห็น​ได้​ชัด​ว่า​ซะเตฟาโน​เป็น​นัก​ศึกษา​พระ​คำ​ของ​พระเจ้า​ที่​ขยัน​ขันแข็ง และ​ใช้​พระ​คำ​ของ​พระเจ้า​ตอบ​โต้​กับ​พวก​ผู้​นำ​ศาสนา​ชาว​ยิว​ใน​สมัย​ของ​ท่าน​อย่าง​มี​พลัง. คำ​ให้​การ​ของ​ท่าน​โดย​ละเอียด ซึ่ง​บันทึก​ไว้​ที่​กิจการ​บท 7 ให้​หลักฐาน​ถึง​ความ​สนใจ​อย่าง​แรง​กล้า​ที่​ท่าน​มี​ต่อ​การ​เปิด​เผย​พระ​ประสงค์​ของ​พระเจ้า​เป็น​ขั้น ๆ.

2 ต่าง​จาก​พวก​ผู้​นำ​ศาสนา​ดัง​กล่าว​ที่​ตำแหน่ง​และ​ความ​รู้​ของ​พวก​เขา​ทำ​ให้​พวก​เขา​รู้สึก​ว่า​ตน​เหนือ​กว่า​คน​ทั่ว​ไป ซะเตฟาโน​เป็น​คน​ถ่อม​ใจ. (มัดธาย 23:2-7; โยฮัน 7:49) แม้​ว่า​รู้​พระ​คัมภีร์​ดี ท่าน​พึง​พอ​ใจ​อย่าง​มาก​กับ​งาน​มอบหมาย​ให้ “แจก​อาหาร” เพื่อ​ว่า​พวก​อัครสาวก​จะ​สามารถ​อุทิศ​ตัว​ให้​กับ​การ “อธิษฐาน​และ . . . พันธกิจ​ด้าน​พระ​วจนะ.” ซะเตฟาโน​มี​ชื่อเสียง​ดี​ท่ามกลาง​พี่​น้อง ท่าน​จึง​ถูก​เลือก​เป็น​คน​หนึ่ง​ใน​เจ็ด​คน​ที่​มี​ชื่อเสียง​ดี​ซึ่ง​จะ​ดู​แล​การ​แจก​จ่าย​อาหาร​ประจำ​วัน. ท่าน​รับ​งาน​นี้​ด้วย​ความ​ถ่อม​ใจ.—กิจการ 6:1-6, ฉบับ​แปล​ใหม่ 2002.

3. ซะเตฟาโน​ได้​เห็น​อะไร​ที่​เป็น​การ​สำแดง​พระ​กรุณา​อัน​ไม่​พึง​ได้​รับ​จาก​พระเจ้า​อย่าง​ที่​น่า​ทึ่ง?

3 ความ​ถ่อม​ใจ​ของ​ซะเตฟาโน กับ​ความ​สนใจ​สิ่ง​ฝ่าย​วิญญาณ​และ​ความ​ซื่อ​สัตย์​มั่นคง​ของ​ท่าน ไม่​รอด​พ้น​การ​สังเกต​ของ​พระ​ยะโฮวา. ขณะ​ที่​ซะเตฟาโน​ให้​การ​ต่อ​กลุ่ม​ผู้​นำ​ชาว​ยิว​ที่​เป็น​ปรปักษ์​ใน​ศาล​ซันเฮดริน​นั้น พวก​ผู้​ต่อ​ต้าน “เห็น​หน้า​ของ​ท่าน​เหมือน​หน้า​ทูตสวรรค์.” (กิจการ 6:15) สี​หน้า​ของ​ท่าน​เหมือน​สี​หน้า​ของ​ผู้​ส่ง​ข่าว​จาก​พระเจ้า ซึ่ง​มี​ใบ​หน้า​ประกอบ​ด้วย​สันติ​สุข​ที่​มา​จาก​พระ​ยะโฮวา พระเจ้า​ผู้​ทรง​สง่า​ราศี. หลัง​จาก​ให้​การ​ต่อ​สมาชิก​ศาล​ซันเฮดริน​อย่าง​กล้า​หาญ ซะเตฟาโน​ได้​เห็น​การ​สำแดง​พระ​กรุณา​อัน​ไม่​พึง​ได้​รับ​จาก​พระเจ้า​อย่าง​ที่​น่า​ทึ่ง. “ซะเตฟาโน​ประกอบ​ด้วย​พระ​วิญญาณ​บริสุทธิ์​ได้​เขม้น​ดู​สวรรค์​เห็น​รัศมี​ของ​พระเจ้า, และ​พระ​เยซู​ทรง​ยืน​อยู่​เบื้อง​ขวา​พระ​หัตถ์​ของ​พระองค์.” (กิจการ 7:55) นิมิต​อัน​น่า​ตื่น​ตา​ตื่น​ใจ​นี้​ยืน​ยัน​แก่​ซะเตฟาโน​ว่า​พระ​เยซู​มี​ฐานะ​เป็น​พระ​บุตร​ของ​พระเจ้า​และ​เป็น​พระ​มาซีฮา. นิมิต​นั้น​เสริม​กำลัง​ซะเตฟาโน​ผู้​ถ่อม​ใจ และ​ให้​ความ​มั่น​ใจ​แก่​ท่าน​ว่า​ท่าน​เป็น​ที่​โปรดปราน​ของ​พระ​ยะโฮวา.

4. พระ​ยะโฮวา​ทรง​สำแดง​สง่า​ราศี​ของ​พระองค์​แก่​ผู้​ใด?

4 ดัง​ที่​นิมิต​ที่​ให้​แก่​ซะเตฟาโน​แสดง​ให้​เห็น พระ​ยะโฮวา​ทรง​สำแดง​สง่า​ราศี​และ​พระ​ประสงค์​ของ​พระองค์​แก่​ผู้​ที่​ยำเกรง​พระเจ้า​ซึ่ง​ถ่อม​ใจ​และ​หยั่ง​รู้​ค่า​สัมพันธภาพ​ระหว่าง​พวก​เขา​กับ​พระองค์. คัมภีร์​ไบเบิล​กล่าว​ว่า “บำเหน็จ​แห่ง​การ​ถ่อม​ใจ​ลง​และ​ความ​ยำเกรง​พระ​ยะโฮวา​ก็​เป็น​ทาง​นำ​มา​ถึง​ทรัพย์​สมบัติ​และ​เกียรติศักดิ์​และ​ชีวิต.” (สุภาษิต 22:4) ฉะนั้น นับ​ว่า​สำคัญ​ที่​เรา​จะ​เข้าใจ​ว่า​ความ​ถ่อม​ใจ​ที่​แท้​จริง​คือ​อะไร, เรา​จะ​ปลูกฝัง​คุณลักษณะ​ที่​สำคัญ​นี้​ได้​อย่าง​ไร, และ​เรา​ได้​ประโยชน์​อย่าง​ไร​จาก​การ​แสดง​คุณลักษณะ​นี้​ใน​ทุก​แง่​มุม​ของ​ชีวิต.

ความ​ถ่อม​ใจ—คุณลักษณะ​ที่​พระเจ้า​ทรง​สำแดง

5, 6. (ก) ความ​ถ่อม​ใจ​คือ​อะไร? (ข) พระ​ยะโฮวา​สำแดง​ความ​ถ่อม​พระทัย​อย่าง​ไร? (ค) ความ​ถ่อม​พระทัย​ของ​พระ​ยะโฮวา​น่า​จะ​ส่ง​ผล​กระทบ​ต่อ​เรา​อย่าง​ไร?

5 บาง​คน​อาจ​ประหลาด​ใจ​ที่​ว่า​พระ​ยะโฮวา​พระเจ้า ผู้​ใหญ่​ยิ่ง​สูง​สุด​และ​ทรง​สง่า​ราศี​ที่​สุด​ใน​เอกภพ เป็น​ตัว​อย่าง​อัน​ยอด​เยี่ยม​ใน​ด้าน​ความ​ถ่อม​ใจ. กษัตริย์​ดาวิด​กล่าว​กับ​พระ​ยะโฮวา​ว่า “พระองค์​ได้​ทรง​ประทาน​ความ​รอด​ของ​พระองค์​ให้​เป็น​โล่​แก่​ข้าพเจ้า​ด้วย; พระ​หัตถ์​เบื้อง​ขวา​ของ​พระองค์​ทรง​ประคอง​ข้าพเจ้า​ไว้, และ​ซึ่ง​พระองค์​ทรง​น้อม​พระทัย​ลง​นั้น​กระทำ​ให้​ข้าพเจ้า​เป็น​ใหญ่​ขึ้น​แล้ว.” (บทเพลง​สรรเสริญ 18:35) เมื่อ​กล่าว​ถึง​ความ​ถ่อม​พระทัย​ของ​พระ​ยะโฮวา​นั้น ดาวิด​ใช้​คำ​ภาษา​ฮีบรู​ที่​มี​ความหมาย​ตาม​รากศัพท์​ว่า “โน้ม​ตัว​ลง.” คำ​อื่น ๆ ที่​เกี่ยว​ข้อง​กับ​รากศัพท์​เดียว​กัน​นี้​นอก​จาก “ความ​ถ่อม​ใจ” ก็​มี “ความ​อ่อนน้อม,” “ความ​ถ่อม​ตน,” และ “การ​ลด​ตัว​ลง” ฉะนั้น พระ​ยะโฮวา​สำแดง​ความ​ถ่อม​พระทัย​เมื่อ​ทรง​ลด​พระองค์​ลง​มา​ติด​ต่อ​เกี่ยว​ข้อง​กับ​ดาวิด​มนุษย์​ไม่​สมบูรณ์ และ​ใช้​ท่าน​เป็น​กษัตริย์​แทน​พระองค์. ดัง​แสดง​ไว้​ที่​จ่า​หน้า​บท​ของ​เพลง​สรรเสริญ​บท 18 (ฉบับ​แปล​ใหม่) พระ​ยะโฮวา​ทรง​คุ้มครอง​และ​ค้ำจุน​ดาวิด “กู้​ท่าน​ให้​พ้น​จาก​เงื้อม​มือ​ศัตรู​ทั้ง​หลาย​ของ​ท่าน และ​จาก​เงื้อม​มือ​พระ​หัตถ์​ซาอูล.” ฝ่าย​ดาวิด​ก็​สำนึก​ว่า ความ​ยิ่ง​ใหญ่​หรือ​เกียรติ​ใด ๆ ก็​ตาม​ที่​ท่าน​อาจ​บรรลุ​ใน​ฐานะ​กษัตริย์​นั้น​ก็​สืบ​เนื่อง​มา​จาก​การ​ที่​พระ​ยะโฮวา​ดำเนิน​การ​ด้วย​ความ​ถ่อม​พระทัย​เพื่อ​ท่าน. การ​ตระหนัก​เรื่อง​นี้​ได้​ช่วย​ดาวิด​ให้​ถ่อม​ใจ​อยู่​เสมอ.

6 แล้ว​พวก​เรา​ล่ะ? พระ​ยะโฮวา​ทรง​เห็น​ควร​ที่​จะ​สอน​ความ​จริง​แก่​เรา และ​พระองค์​อาจ​ประทาน​สิทธิ​พิเศษ​บาง​อย่าง​โดย​เฉพาะ​ใน​งาน​รับใช้​แก่​เรา​ผ่าน​ทาง​องค์การ​ของ​พระองค์ หรือ​อาจ​ใช้​เรา​ใน​ทาง​หนึ่ง​ทาง​ใด​เพื่อ​ดำเนิน​การ​ให้​บรรลุ​ผล​ตาม​พระทัย​ประสงค์​ของ​พระองค์. เรา​ควร​รู้สึก​เช่น​ไร​ต่อ​สิทธิ​พิเศษ​เหล่า​นี้? เรา​ควร​ถ่อม​ใจ​มิ​ใช่​หรือ? เรา​ควร​รู้สึก​ขอบคุณ​มิ​ใช่​หรือ​ใน​ความ​ถ่อม​พระทัย​ของ​พระ​ยะโฮวา และ​หลีก​เลี่ยง​การ​ยก​ตัว​เอง​ซึ่ง​ย่อม​จะ​นำ​ไป​สู่​ความ​หายนะ?—สุภาษิต 16:18; 29:23.

7, 8. (ก) ความ​ถ่อม​พระทัย​ของ​พระ​ยะโฮวา​ปรากฏ​ชัด​อย่าง​ไร​ใน​การ​ปฏิบัติ​ของ​พระองค์​กับ​มะนาเซ? (ข) ใน​ทาง​ใด​ที่​ทั้ง​พระ​ยะโฮวา​และ​มะนาเซ​วาง​แบบ​อย่าง​แก่​เรา​ใน​การ​แสดง​ความ​ถ่อม​ใจ?

7 นอก​จาก​จะ​แสดง​ให้​เห็น​ความ​ถ่อม​พระทัย​อย่าง​มาก​โดย​การ​ติด​ต่อ​สัมพันธ์​กับ​มนุษย์​ที่​ไม่​สมบูรณ์​แล้ว พระ​ยะโฮวา​ยัง​แสดง​ให้​เห็น​ความ​เต็ม​พระทัย​ที่​จะ​แสดง​ความ​เมตตา​ผู้​มี​ใจ​ถ่อม และ​ถึง​กับ​ยก​คน​ที่​ถ่อม​ตน​เหล่า​นั้น​ขึ้น​ด้วย​ซ้ำ. (บทเพลง​สรรเสริญ 113:4-7) ขอ​พิจารณา​กรณี​ของ​กษัตริย์​มะนาเซ​แห่ง​อาณาจักร​ยูดาห์​เป็น​ตัว​อย่าง. ท่าน​ใช้​ตำแหน่ง​อัน​มี​เกียรติ​ของ​ท่าน​ฐานะ​กษัตริย์​อย่าง​ผิด ๆ ใน​การ​สนับสนุน​การ​นมัสการ​เท็จ และ “กระทำ​การ​ชั่ว​มาก​ต่อ​พระ​เนตร​พระ​ยะโฮวา, เป็น​เหตุ​ให้​พระองค์​ทรง​พระ​พิโรธ.” (2 โครนิกา 33:6) ใน​ที่​สุด พระ​ยะโฮวา​ลง​โทษ​มะนาเซ​ด้วยการ​ปล่อย​ให้​กษัตริย์​อัสซีเรีย​ถอด​เขา​ออก​จาก​การ​เป็น​กษัตริย์. ใน​ที่​คุม​ขัง มะนาเซ “อธิษฐาน​ทูล​ขอ​พระ​ยะโฮวา​พระเจ้า​ของ​ท่าน, ด้วย​ใจ​อ่อนน้อม​ถ่อม​ลง” อย่าง​มาก ผล​คือ​พระ​ยะโฮวา​ทรง​มอบ​บัลลังก์​ที่​กรุง​เยรูซาเลม​คืน​แก่​ท่าน และ​มะนาเซ “ทราบ​ว่า, พระ​ยะโฮวา​เป็น​พระเจ้า​ที่​เที่ยง​แท้.” (2 โครนิกา 33:11-13) ใช่​แล้ว ใน​ที่​สุด เจตคติ​ที่​ถ่อม​ใจ​ของ​มะนาเซ​เป็น​ที่​พอ​พระทัย​พระ​ยะโฮวา ผู้​ทรง​ถ่อม​พระทัย​ลง​เช่น​กัน​โดย​การ​ให้​อภัย​แก่​มะนาเซ​และ​ยก​ท่าน​ขึ้น​ดำรง​ตำแหน่ง​กษัตริย์​ดัง​เดิม.

8 ความ​เต็ม​พระทัย​ที่​จะ​ให้​อภัย​ของ​พระ​ยะโฮวา​และ​เจตคติ​ที่​กลับ​ใจ​ของ​มะนาเซ​สอน​บทเรียน​สำคัญ​แก่​เรา​ใน​เรื่อง​ความ​ถ่อม​ใจ. เรา​ควร​จำ​ไว้​เสมอ​ว่า วิธี​ที่​เรา​ปฏิบัติ​ต่อ​ผู้​ที่​อาจ​สร้าง​ความ​ขุ่นเคือง​ให้​เรา และ​เจตคติ​ที่​เรา​แสดง​ออก​มา​เมื่อ​ได้​กระทำ​บาป จะ​ส่ง​ผล​กระทบ​ต่อ​วิธี​ที่​พระ​ยะโฮวา​ปฏิบัติ​ต่อ​เรา. ถ้า​เรา​เต็ม​ใจ​ให้​อภัย​การ​ทำ​ผิด​ของ​คน​อื่น และ​ถ่อม​ใจ​ยอม​รับ​ความ​ผิด​ของ​เรา​เอง เรา​ก็​คาด​หวัง​ได้​ว่า​พระ​ยะโฮวา​จะ​เมตตา​เรา.—มัดธาย 5:23, 24; 6:12.

สง่า​ราศี​ของ​พระเจ้า​ที่​สำแดง​แก่​ผู้​ถ่อม​ใจ

9. ความ​ถ่อม​ใจ​บ่ง​ชี้​ถึง​ความ​อ่อนแอ​ไหม? จง​อธิบาย.

9 อย่าง​ไร​ก็​ตาม อย่า​เข้าใจ​ผิด​ว่า​ความ​ถ่อม​ใจ​และ​คุณลักษณะ​อื่น ๆ ที่​เกี่ยว​ข้อง​กับ​ความ​ถ่อม​ใจ​นั้น บ่ง​ชี้​ถึง​ความ​อ่อนแอ​หรือ​แนว​โน้ม​ที่​จะ​โอน​อ่อน​ให้​กับ​การ​ทำ​ผิด. ดัง​ที่​พระ​คัมภีร์​บริสุทธิ์​แสดง​หลักฐาน แม้​พระ​ยะโฮวา​ทรง​ถ่อม​พระทัย พระองค์​ทรง​แสดง​ความ​ขุ่นเคือง​อย่าง​ชอบธรรม​และ​แสดง​อำนาจ​อัน​น่า​เกรง​ขาม​เมื่อ​มี​เหตุ​จำเป็น​ต้อง​ทำ​เช่น​นั้น. เนื่อง​ด้วย​ความ​ถ่อม​พระทัย พระ​ยะโฮวา​เอา​พระทัย​ใส่​ด้วย​ความ​โปรดปราน​หรือ​คำนึง​ถึง​เป็น​พิเศษ​ต่อ​ผู้​ถ่อม​ใจ ใน​ขณะ​ที่​พระองค์​ถอย​ห่าง​จาก​ผู้​ทะนง​ตน. (บทเพลง​สรรเสริญ 138:6) พระ​ยะโฮวา​ทรง​แสดง​การ​คำนึง​ถึง​เป็น​พิเศษ​ต่อ​ผู้​รับใช้​ที่​ถ่อม​ใจ​ของ​พระองค์​โดย​วิธี​ใด?

10. พระ​ยะโฮวา​ทรง​เปิด​เผย​อะไร​แก่​คน​ถ่อม​ใจ ดัง​ที่​บ่ง​ชี้​ไว้​ที่ 1 โกรินโธ 2:6-10?

10 ใน​เวลา​กำหนด​ของ​พระองค์​และ​โดย​ผ่าน​ช่อง​ทาง​สื่อสาร​ที่​ทรง​เลือก​ไว้ พระ​ยะโฮวา​ทรง​เปิด​เผย​ให้​ผู้​ถ่อม​ใจ​ทราบ​ราย​ละเอียด​เกี่ยว​กับ​วิธี​ที่​พระองค์​จะ​ดำเนิน​การ​ให้​พระ​ประสงค์​ของ​พระองค์​สำเร็จ. ราย​ละเอียด​เหล่า​นั้น​ยัง​คง​ถูก​ปิด​ซ่อน​ไว้​สำหรับ​คน​ที่​พึ่ง​อาศัย​หรือ​ยึด​มั่น​กับ​สติ​ปัญญา​หรือ​ความ​คิด​ของ​มนุษย์​อย่าง​อวด​ดื้อ​ถือ​ดี. (1 โกรินโธ 2:6-10) แต่​คน​ถ่อม​ใจ ซึ่ง​ได้​รับ​ความ​เข้าใจ​อย่าง​ถูก​ต้อง​เกี่ยว​กับ​พระ​ประสงค์​ของ​พระ​ยะโฮวา ถูก​กระตุ้น​ใจ​ให้​สรรเสริญ​พระองค์​เพราะ​พวก​เขา​ชื่นชม​สง่า​ราศี​อัน​น่า​ประทับใจ​ของ​พระองค์​ยิ่ง​ขึ้น.

11. ใน​ศตวรรษ​แรก บาง​คน​แสดง​อย่าง​ไร​ว่า​ขาด​ความ​ถ่อม​ใจ และ​สิ่ง​นี้​ปรากฏ​ว่า​เป็น​ผล​เสีย​แก่​พวก​เขา​อย่าง​ไร?

11 ใน​ศตวรรษ​แรก หลาย​คน​ซึ่ง​รวม​ถึง​บาง​คน​ที่​อ้าง​ตัว​เป็น​คริสเตียน แสดง​การ​ขาด​ความ​ถ่อม​ใจ และ​สะดุด​สิ่ง​ที่​อัครสาวก​เปาโล​เปิด​เผย​แก่​พวก​เขา​เกี่ยว​กับ​พระ​ประสงค์​ของ​พระเจ้า. เปาโล​ได้​เป็น “อัครสาวก​ไป​ยัง​ชาติ​ต่าง ๆ” ไม่​ใช่​เนื่อง​จาก​เชื้อชาติ, การ​ศึกษา, อายุ, หรือ​ประวัติ​ที่​ดี​เยี่ยม​ใน​งาน​รับใช้​อัน​ยาว​นาน​ของ​ท่าน. (โรม 11:13, ล.ม.) บ่อย​ครั้ง ผู้​ที่​คิด​ไป​ใน​ทาง​เนื้อหนัง​มอง​ว่า คุณสมบัติ​เหล่า​นี้​เป็น​ปัจจัย​ที่​กำหนด​ว่า​ใคร​ควร​ถูก​พระ​ยะโฮวา​ใช้​เป็น​เครื่อง​มือ​ของ​พระองค์. (1 โกรินโธ 1:26-29; 3:1; โกโลซาย 2:18) อย่าง​ไร​ก็​ตาม เปาโล​เป็น​ผู้​ที่​พระ​ยะโฮวา​ทรง​เลือก ซึ่ง​ประสาน​กับ​พระ​กรุณา​รักใคร่​และ​พระ​ประสงค์​อัน​ชอบธรรม​ของ​พระองค์. (1 โกรินโธ 15:8-10) ผู้​ที่​เปาโล​เรียก​ว่า “พวก​อัครสาวก​สุด​วิเศษ” และ​ผู้​ต่อ​ต้าน​คน​อื่น ๆ นั้น ปฏิเสธ​ไม่​ยอม​รับ​เปาโล​และ​การ​อ้าง​เหตุ​ผล​ของ​ท่าน​จาก​พระ​คัมภีร์. การ​ที่​พวก​เขา​ขาด​ความ​ถ่อม​ใจ​ขัด​ขวาง​พวก​เขา​ไว้​จาก​การ​ได้​รับ​ความ​รู้​ความ​เข้าใจ​เกี่ยว​กับ​วิธี​อัน​ล้ำ​เลิศ​ที่​พระ​ยะโฮวา​จะ​ดำเนิน​การ​ให้​พระ​ประสงค์​ของ​พระองค์​สำเร็จ. ขอ​เรา​อย่า​ประมาท​หมิ่น​หรือ​ด่วน​ตัดสิน​ผู้​ที่​พระ​ยะโฮวา​ทรง​เลือกใช้​เพื่อ​ทำ​ให้​พระทัย​ประสงค์​ของ​พระองค์​สำเร็จ.—2 โกรินโธ 11:4-6, ล.ม.

12. ตัว​อย่าง​ของ​โมเซ​แสดง​อย่าง​ไร​ว่า​พระ​ยะโฮวา​ทรง​โปรดปราน​คน​ถ่อม​ใจ?

12 ใน​อีก​ด้าน​หนึ่ง มี​ตัว​อย่าง​มาก​มาย​ใน​พระ​คัมภีร์​ที่​เน้น​ให้​เห็น​ชัด​ว่า​คน​ถ่อม​ใจ​เป็น​ผู้​ที่​ได้​รับ​สิทธิ​พิเศษ​ให้​เห็น​สง่า​ราศี​ของ​พระเจ้า​แวบ​หนึ่ง​อย่าง​ไร. โมเซ “คน​ถ่อม​ใจ​มาก​ยิ่ง​กว่า​คน​ทั้ง​ปวง” ได้​เห็น​สง่า​ราศี​ของ​พระเจ้า​และ​มี​สัมพันธภาพ​ใกล้​ชิด​กับ​พระองค์. (อาฤธโม 12:3, ฉบับ​แปล​ใหม่) ชาย​ที่​ถ่อม​ใจ​คน​นี้ ผู้​ซึ่ง​คง​ใช้​เวลา 40 ปี​เป็น​คน​เลี้ยง​แกะ​ที่​ต่ำต้อย​ใน​คาบสมุทร​อาหรับ​เสีย​ส่วน​ใหญ่ ได้​รับ​ความ​โปรดปราน​จาก​พระ​ผู้​สร้าง​อย่าง​มาก​ใน​หลาย​ทาง. (เอ็กโซโด 6:12, 30) ด้วย​การ​หนุน​หลัง​จาก​พระ​ยะโฮวา โมเซ​ได้​มา​เป็น​ตัว​แทน​ใน​การ​พูด​ของ​ชาติ​อิสราเอล​และ​เป็น​ผู้​นำ​ใน​การ​จัด​ระเบียบ​ชาติ​นั้น. ท่าน​กับ​พระเจ้า​สนทนา​กัน. โดย​ผ่าน​ทาง​นิมิต ท่าน​ได้​เห็น “พระ​พักตร์​พระ​ยะโฮวา.” (อาฤธโม 12:7, 8; เอ็กโซโด 24:10, 11) คน​ที่​ยอม​รับ​ผู้​รับใช้​และ​ตัว​แทน​ของ​พระเจ้า​ที่​ถ่อม​ใจ​ผู้​นี้​ก็​ได้​รับ​ความ​โปรดปราน​ด้วย. คล้าย​กัน เรา​จะ​ได้​รับ​ความ​โปรดปราน​เช่น​กัน หาก​เรา​ยอม​รับ​และ​เชื่อ​ฟัง​ผู้​พยากรณ์​ที่​ใหญ่​กว่า​โมเซ คือ​พระ​เยซู รวม​ทั้ง “ทาส​สัตย์​ซื่อ​และ​สุขุม” ที่​พระองค์​ทรง​แต่ง​ตั้ง.—มัดธาย 24:45, 46, ล.ม.; กิจการ 3:22.

13. มี​การ​สำแดง​สง่า​ราศี​ของ​พระ​ยะโฮวา​แก่​คน​เลี้ยง​แกะ​ที่​ถ่อม​ใจ​ใน​ศตวรรษ​แรก​อย่าง​ไร?

13 ใคร​ที่​ได้​เห็น​การ​สำแดง “รัศมี​ของ​พระเจ้า” และ​ได้​รับ​การ​แจ้ง​ข่าว​ดี​จาก​ทูตสวรรค์​เรื่อง​การ​ประสูติ​ของ “พระ​ผู้​ช่วย​ให้​รอด . . . คือ​พระ​คริสต์​เจ้า”? ไม่​ใช่​พวก​ผู้​นำ​ศาสนา​ที่​เย่อหยิ่ง​หรือ​บุคคล​สำคัญ​ที่​มี​ฐานะ​สูง​ทาง​สังคม แต่​เป็น​คน​เลี้ยง​แกะ​ผู้​ต่ำต้อย​ที่ “อยู่​ใน​ทุ่ง . . . เฝ้า​ฝูง​แกะ​ของ​เขา​ใน​เวลา​กลางคืน.” (ลูกา 2:8-11) คน​เหล่า​นี้​ไม่​ได้​เป็น​ที่​ยกย่อง​นับถือ​เนื่อง​ด้วย​คุณวุฒิ​หรือ​การ​งาน​ของ​พวก​เขา. กระนั้น พวก​เขา​เป็น​ผู้​ที่​พระ​ยะโฮวา​ให้​ความ​สน​พระทัย และ​เลือก​จะ​แจ้ง​ให้​ทราบ​เป็น​กลุ่ม​แรก​ถึง​การ​ประสูติ​ของ​พระ​มาซีฮา. ใช่​แล้ว พระ​ยะโฮวา​ทรง​สำแดง​สง่า​ราศี​ของ​พระองค์​แก่​ผู้​ถ่อม​ใจ​และ​ยำเกรง​พระองค์.

14. พระ​พร​อะไร​จาก​พระเจ้า​มี​แก่​ผู้​ที่​ถ่อม​ใจ?

14 ตัว​อย่าง​เหล่า​นี้​สอน​อะไร​แก่​เรา? ตัว​อย่าง​เหล่า​นี้​สอน​เรา​ว่า​พระ​ยะโฮวา​ทรง​โปรดปราน​คน​ถ่อม​ใจ​และ​ทรง​เปิด​เผย​ความ​รู้​ความ​เข้าใจ​เกี่ยว​กับ​พระ​ประสงค์​ของ​พระองค์​แก่​คน​เหล่า​นี้. พระองค์​ทรง​เลือก​คน​ที่​อาจ​ไม่​มี​คุณสมบัติ​ตาม​อย่าง​ที่​มนุษย์​บาง​คน​คาด​หมาย และ​ทรง​ใช้​พวก​เขา​เป็น​เครื่อง​มือ​ของ​พระองค์​ใน​การ​แจ้ง​พระ​ประสงค์​อัน​ยอด​เยี่ยม​ของ​พระองค์​แก่​คน​อื่น. การ​รู้​ใน​เรื่อง​นี้​น่า​จะ​กระตุ้น​เรา​ให้​พึ่ง​ความ​ช่วยเหลือ​จาก​พระ​ยะโฮวา, คำ​พยากรณ์​ของ​พระองค์, และ​องค์การ​ของ​พระองค์​ต่อ ๆ ไป​เพื่อ​รับ​การ​ชี้​นำ. เรา​แน่​ใจ​ได้​ว่า​พระ​ยะโฮวา​จะ​ให้​ผู้​รับใช้​ที่​ถ่อม​ใจ​ได้​ทราบ​ต่อ ๆ ไป​เกี่ยว​กับ​การ​เปิด​เผย​พระ​ประสงค์​อัน​ยอด​เยี่ยม​ของ​พระองค์. ผู้​พยากรณ์​อาโมศ​แถลง​ว่า “พระ​ยะโฮวา​มิ​ได้​ทำ​สิ่ง​ใด​เว้น​แต่​พระองค์​สำแดง​แก่​ผู้​รับใช้​ของ​พระองค์, คือ​ผู้​พยากรณ์​ซึ่ง​พระองค์​ได้​ดำริ​ไว้​นั้น.”—อาโมศ 3:7.

จง​พัฒนา​ความ​ถ่อม​ใจ​และ​ได้​รับ​ความ​โปรดปราน​จาก​พระเจ้า

15. ทำไม​เรา​ต้อง​บากบั่น​รักษา​ความ​ถ่อม​ใจ​ไว้ และ​มี​การ​แสดง​ให้​เห็น​ความ​สำคัญ​ของ​เรื่อง​นี้​อย่าง​ไร​ใน​กรณี​ของ​ซาอูล​กษัตริย์​ชาติ​อิสราเอล?

15 เพื่อ​จะ​ได้​รับ​ความ​โปรดปราน​จาก​พระเจ้า​ตลอด​ไป เรา​ต้อง​ถ่อม​ใจ​อยู่​เรื่อย​ไป. การ​ที่​ครั้ง​หนึ่ง​เรา​มี​ความ​ถ่อม​ใจ​ก็​ไม่​ได้​หมายความ​ว่า​เรา​จะ​มี​ความ​ถ่อม​ใจ​ตลอด​ไป. เป็น​ไป​ได้​ที่​คน​เรา​จะ​สูญ​เสีย​ความ​ถ่อม​ใจ​แล้ว​ปล่อย​ให้​ความ​ทะนง​ตน​และ​การ​ยก​ตัว​เอง​เข้า​มา​แทน​ที่ ซึ่ง​จะ​นำ​ไป​สู่​การ​ทำ​เกิน​สิทธิ์​และ​ความ​หายนะ. ซาอูล​ซึ่ง​ได้​รับ​การ​เจิม​เป็น​กษัตริย์​องค์​แรก​ของ​อิสราเอล​ทำ​อย่าง​นั้น​ที​เดียว. ใน​ตอน​แรก​ที่​ท่าน​ถูก​เลือก​เป็น​กษัตริย์​นั้น ท่าน​มอง​ตัว​เอง​ว่า “เป็น​แต่​ผู้​น้อย.” (1 ซามูเอล 15:17) แต่​หลัง​จาก​ปกครอง​ไป​ได้​เพียง​สอง​ปี ท่าน​กระทำ​เกิน​สิทธิ์. ท่าน​เพิกเฉย​การ​จัด​เตรียม​ของ​พระ​ยะโฮวา​ที่​ให้​ผู้​พยากรณ์​ซามูเอล​เป็น​ผู้​ถวาย​เครื่อง​บูชา และ​หา​ข้อ​แก้​ตัว​สำหรับ​การ​ถวาย​เครื่อง​บูชา​ด้วย​ตน​เอง. (1 ซามูเอล 13:1, 8-14) นี่​เป็น​จุด​เริ่ม​ต้น​ของ​เหตุ​การณ์​อีก​หลาย​อย่าง​ที่​เกิด​ขึ้น​ตาม​มา​ซึ่ง​เผย​ให้​เห็น​อย่าง​ชัดเจน​ว่า​ท่าน​ขาด​ความ​ถ่อม​ใจ. ผล​คือ​ท่าน​สูญ​เสีย​พระ​วิญญาณ​ของ​พระเจ้า​และ​ความ​พอ​พระทัย​จาก​พระองค์ ซึ่ง​นำ​ไป​สู่​ความ​ตาย​อย่าง​น่า​อัปยศ​ใน​ที่​สุด. (1 ซามูเอล 15:3-19, 26; 28:6; 31:4) บทเรียน​นั้น​เห็น​ได้​ชัด นั่น​คือ เรา​ต้องบากบั่น​รักษา​ความ​ถ่อม​ใจ​และ​ความ​อ่อนน้อม​ไว้ และ​ระงับ​ความ​รู้สึก​ที่​ว่า​ตน​เอง​สำคัญ ซึ่ง​โดย​การ​ทำ​เช่น​นั้น เรา​จึง​หลีก​เลี่ยง​การ​กระทำ​ใด ๆ ที่​เป็น​การ​ทำ​เกิน​สิทธิ์ ซึ่ง​จะ​ยัง​ผล​ให้​พระ​ยะโฮวา​ไม่​พอ​พระทัย.

16. การ​ใคร่ครวญ​เรื่อง​ความ​สัมพันธ์​ระหว่าง​เรา​กับ​พระ​ยะโฮวา​และ​กับ​เพื่อน​มนุษย์​จะ​ช่วย​เรา​ปลูกฝัง​ความ​ถ่อม​ใจ​ได้​อย่าง​ไร?

16 แม้​ว่า​ความ​ถ่อม​ใจ​ไม่​ได้​จัด​เป็น​หนึ่ง​ใน​ผล​แห่ง​พระ​วิญญาณ​ของ​พระเจ้า แต่​ก็​เป็น​คุณลักษณะ​อย่าง​พระเจ้า​ที่​เรา​พึง​ปลูกฝัง. (ฆะลาเตีย 5:22, 23; โกโลซาย 3:10, 12) เนื่อง​จาก​ความ​ถ่อม​ใจ​เกี่ยว​ข้อง​กับ​เจตคติ ซึ่ง​ก็​คือ​วิธี​ที่​เรา​มอง​ตัว​เอง​และ​มอง​ผู้​อื่น การ​พัฒนา​ความ​ถ่อม​ใจ​จึง​ต้อง​อาศัย​ความ​บากบั่น​อย่าง​จริงจัง. การ​ไตร่ตรอง​และ​ใคร่ครวญ​ใน​เรื่อง​ความ​สัมพันธ์​ระหว่าง​เรา​กับ​พระ​ยะโฮวา​และ​เพื่อน​มนุษย์​จะ​ช่วย​เรา​รักษา​ความ​ถ่อม​ใจ​ไว้. ใน​สาย​พระ​เนตร​ของ​พระเจ้า มนุษย์​ไม่​สมบูรณ์​ทั้ง​สิ้น​เปรียบ​ดั่ง​ต้น​หญ้า​เขียว​สด​ที่​งอกงาม​อยู่​ช่วง​เวลา​หนึ่ง แล้ว​ก็​เหี่ยว​เฉา​ไป. มนุษย์​เป็น​เหมือน​แค่​ตั๊กแตน​กระจ้อยร่อย​ใน​ท้อง​ทุ่ง. (ยะซายา 40:6, 7, 22) ใบ​หญ้า​ใบ​หนึ่ง​มี​เหตุ​จะ​ทะนง​ตน​ไหม​ที่​มัน​มี​ขนาด​ยาว​กว่า​หญ้า​ใบ​อื่น ๆ อยู่​สัก​นิด? ตั๊กแตน​ตัว​หนึ่ง​มี​เหตุ​ที่​จะ​โอ้อวด​ความ​สามารถ​ของ​มัน​ไหม​เพียง​เพราะ​มัน​กระโดด​ได้​ไกล​กว่า​ตั๊กแตน​ตัว​อื่น ๆ อยู่​สัก​หน่อย? แม้​แต่​จะ​คิด​อย่าง​นั้น​ก็​เป็น​เรื่อง​น่า​ขัน. ด้วย​เหตุ​นี้ อัครสาวก​เปาโล​จึง​เตือน​ใจ​เพื่อน​คริสเตียน​ของ​ท่าน​ว่า “ผู้​ใด​เล่า​กระทำ​ให้​ท่าน​วิเศษ​ผิด​กัน​กับ​คน​อื่น? มี​อะไร​บ้าง​ที่​ท่าน​มิ​ได้​รับ​เล่า? ถ้า​ท่าน​ได้​รับ​แล้ว, เหตุ​ไฉน​ท่าน​จึง​อวด​เหมือน​มิ​ได้​รับ​เลย?” (1 โกรินโธ 4:7) การ​ใคร่ครวญ​ข้อ​คัมภีร์​อย่าง​เช่น​ที่​กล่าว​ไป​นี้​จะ​ช่วย​เรา​ปลูกฝัง​และ​แสดง​ความ​ถ่อม​ใจ.

17. อะไร​ได้​ช่วย​ผู้​พยากรณ์​ดานิเอล​ปลูกฝัง​ความ​ถ่อม​ใจ และ​อะไร​จะ​ช่วย​เรา​ทำ​อย่าง​เดียว​กัน​นั้น?

17 ดานิเอล​ผู้​พยากรณ์​ชาว​ฮีบรู​ได้​รับ​การ​ประกาศ​ว่า​เป็น “คน​ที่​ทรง​โปรดปราน​ยิ่ง​นัก” ใน​สาย​พระ​เนตร​พระเจ้า​ด้วย​เหตุ​ที่​ท่าน “ถ่อม​กาย​ลง” หรือ​มี​ความ​ถ่อม​ใจ. (ดานิเอล 10:11, 12) อะไร​ช่วย​ดานิเอล​ปลูกฝัง​ความ​ถ่อม​ใจ? ประการ​แรก ท่าน​วางใจ​พระ​ยะโฮวา​เต็ม​เปี่ยม หมาย​พึ่ง​พระองค์​เสมอ​ด้วย​การ​อธิษฐาน. (ดานิเอล 6:10, 11) นอก​จาก​นั้น ดานิเอล​ศึกษา​พระ​คำ​ของ​พระเจ้า​อย่าง​ขยัน​ขันแข็ง​ด้วย​เจตนา​ที่​ถูก​ต้อง ซึ่ง​ช่วย​ท่าน​ให้​มี​พระ​ประสงค์​อัน​ยอด​เยี่ยมของ​พระเจ้า​แจ่ม​ชัด​อยู่​ใน​ความ​คิด​เสมอ. ท่าน​ยัง​เต็ม​ใจ​ยอม​รับ​ข้อ​บกพร่อง​ของ​ตัว​ท่าน​เอง​ด้วย ไม่​ใช่​แค่​ของ​เพื่อน​ร่วม​ชาติ​เท่า​นั้น. และ​ท่าน​สนใจ​อย่าง​แท้​จริง​ใน​การ​สนับสนุน​ความ​ชอบธรรม​ของ​พระเจ้า ไม่​ใช่​ของ​ตัว​ท่าน​เอง. (ดานิเอล 9:2, 5, 7) เรา​จะ​เรียน​รู้​จาก​ตัว​อย่าง​อัน​โดด​เด่น​ของ​ดานิเอล พร้อม​กับ​พยายาม​ปลูกฝัง​และ​แสดง​ความ​ถ่อม​ใจ​ใน​ทุก​แง่​มุม​ของ​ชีวิต​ได้​ไหม?

18. เกียรติศักดิ์​อะไร​ที่​คอย​ท่า​คน​ถ่อม​ใจ​ใน​ทุก​วัน​นี้?

18 สุภาษิต 22:4 กล่าว​ว่า “บำเหน็จ​แห่ง​การ​ถ่อม​ใจ​ลง​และ​ความ​ยำเกรง​พระ​ยะโฮวา​ก็​เป็น​ทาง​นำ​มา​ถึง​ทรัพย์​สมบัติ​และ​เกียรติศักดิ์​และ​ชีวิต.” ถูก​แล้ว พระ​ยะโฮวา​โปรดปราน​ผู้​ที่​ถ่อม​ใจ และ​ผล​ก็​คือ​เกียรติศักดิ์​และ​ชีวิต. อาซาฟ​ผู้​ประพันธ์​เพลง​สรรเสริญ​ผู้​ซึ่ง​เกือบ​จะ​ละ​ทิ้ง​งาน​รับใช้​พระเจ้า​ไป​แล้ว แต่​แล้ว​ก็​ได้​ให้​พระ​ยะโฮวา​ปรับ​ความ​คิด​ของ​ท่าน ได้​ยอม​รับ​อย่าง​ถ่อม​ใจ​ว่า “พระองค์​จะ​ทรง​นำ​ข้าพเจ้า​ด้วย​คำ​แนะ​นำ​ของ​พระองค์ และ​ภาย​หลัง​จะ​ทรง​พา​ข้าพเจ้า​ไป​สู่​เกียรติศักดิ์​เสีย​ด้วย​ซ้ำ.” (บทเพลง​สรรเสริญ 73:24, ล.ม.) แล้ว​ทุก​วัน​นี้​ล่ะ? เกียรติศักดิ์​อะไร​ที่​คอย​ท่า​คน​ถ่อม​ใจ​อยู่? นอก​จาก​จะ​มี​สัมพันธภาพ​อัน​น่า​พอ​ใจ​กับ​พระ​ยะโฮวา​แล้ว พวก​เขา​ยัง​สามารถ​คอย​ท่า​ที่​จะ​เห็น​ความ​สำเร็จ​เป็น​จริง​ของ​ถ้อย​คำ​ของ​ดาวิด​ที่​มี​ขึ้น​โดย​การ​ดล​ใจ​ที่​ว่า “คน​ทั้ง​หลาย​ที่​มี​ใจ​ถ่อม​ลง​จะ​ได้​แผ่นดิน​เป็น​มฤดก, และ​เขา​จะ​ชื่นชม​ยินดี​ด้วย​ความ​สงบ​สุข​อัน​บริบูรณ์.” นั่น​เป็น​อนาคต​อัน​รุ่ง​โรจน์​อย่าง​แท้​จริง!—บทเพลง​สรรเสริญ 37:11.

คุณ​จำ​ได้​ไหม?

• ซะเตฟาโน​เป็น​ตัว​อย่าง​เช่น​ไร​ใน​การ​เป็น​คน​ถ่อม​ใจ ซึ่ง​พระ​ยะโฮวา​ทรง​สำแดง​ให้​เห็น​สง่า​ราศี​ของ​พระองค์?

• พระ​ยะโฮวา​พระเจ้า​สำแดง​ความ​ถ่อม​พระทัย​ใน​ทาง​ใด​บ้าง?

• ตัว​อย่าง​อะไร​บ้าง​ที่​แสดง​ว่า​พระ​ยะโฮวา​สำแดง​สง่า​ราศี​ของ​พระองค์​แก่​ผู้​ถ่อม​ใจ?

• ตัว​อย่าง​ของ​ดานิเอล​จะ​ช่วย​เรา​ปลูกฝัง​ความ​ถ่อม​ใจ​ได้​อย่าง​ไร?

[คำ​ถาม]

[กรอบ​หน้า 12]

มี​ความ​เชื่อ​มั่น​สูง​ทว่า​ถ่อม​ใจ

ใน​ปี 1919 ณ การ​ประชุม​ใหญ่​ของ​นัก​ศึกษา​คัมภีร์​ไบเบิล (เป็น​ที่​รู้​จัก​ใน​ทุก​วัน​นี้​ว่า​พยาน​พระ​ยะโฮวา) ที่​เมือง​ซีดาร์พอยต์ รัฐ​โอไฮโอ สหรัฐ​อเมริกา เจ. เอฟ. รัทเทอร์ฟอร์ด วัย 50 ปี ซึ่ง​เป็น​ผู้​ดู​แล​งาน​ของ​องค์การ​ใน​ตอน​นั้น ยินดี​อาสา​เป็น​คน​หิ้ว​กระเป๋า​เดิน​ทาง​และ​พา​ผู้​เข้า​ร่วม​ประชุม​ไป​ส่ง​ที่​ห้อง​พัก. ใน​วัน​สุด​ท้าย​ของ​การ​ประชุม ท่าน​กล่าว​ด้วย​น้ำ​เสียง​อัน​ทรง​พลัง​เร้า​ความ​รู้สึก​ของ​ผู้​ฟัง​ร่วม 7,000 คน​ด้วย​ถ้อย​คำ​ที่​ว่า “ท่าน​ทั้ง​หลาย​เป็น​ราชทูต​ของ​พระ​มหา​กษัตริย์​แห่ง​กษัตริย์​ทั้ง​หลาย​และ​เจ้านาย​แห่ง​เจ้านาย​ทั้ง​หลาย ประกาศ​แก่​ผู้​คน​เรื่อง . . . ราชอาณาจักร​อัน​รุ่ง​โรจน์​แห่ง​องค์​พระ​ผู้​เป็น​เจ้าของ​เรา.” แม้​บราเดอร์​รัทเทอร์ฟอร์ด​เป็น​คน​ที่​มี​ความ​เชื่อ​มั่น​สูง เป็น​ที่​รู้​จัก​เนื่อง​ด้วย​การ​พูด​จา​ตรง​ไป​ตรง​มา​อย่าง​มี​พลัง​และ​ไม่​อะลุ่มอล่วย​ต่อ​สิ่ง​ที่​ท่าน​เชื่อ​ว่า​เป็น​ความ​จริง แต่​ท่าน​ก็​เป็น​ที่​รู้​จัก​ด้วย​ว่า​มี​ความ​ถ่อม​ใจ​อย่าง​แท้​จริง​จำเพาะ​พระเจ้า ซึ่ง​บ่อย​ครั้ง​เห็น​ได้​จาก​คำ​อธิษฐาน​ของ​ท่าน ณ การ​นมัสการ​ตอน​เช้า​ที่​เบเธล.

[ภาพ​หน้า 9]

ซะเตฟาโน ผู้​ซึ่ง​รู้​พระ​คัมภีร์​ดี แจก​จ่าย​อาหาร​ด้วย​ความ​ถ่อม​ใจ

[ภาพ​หน้า 10]

เจตคติ​ที่​ถ่อม​ใจ​ของ​มะนาเซ​เป็น​ที่​พอ​พระทัย​พระ​ยะโฮวา

[ภาพ​หน้า 12]

อะไร​ทำ​ให้​ดานิเอล​เป็น “คน​ที่​ทรง​โปรดปราน​ยิ่ง​นัก”?