ข้ามไปยังเนื้อหา

ข้ามไปยังสารบัญ

พวกเราไม่กลัว—พระยะโฮวาอยู่กับเรา

พวกเราไม่กลัว—พระยะโฮวาอยู่กับเรา

พวก​เรา​ไม่​กลัว—พระ​ยะโฮวา​อยู่​กับ​เรา

เล่า​โดย เอยีปเทีย เพทรีดู

ใน​ปี 1972 บรรดา​พยาน​พระ​ยะโฮวา​ทั่ว​ทั้ง​เกาะ​ไซปรัส​ได้​มา​ชุมนุม​กัน​ที่​นิโคเซีย เพื่อ​ฟัง​คำ​บรรยาย​พิเศษ​โดย​นาทาน เอช. นอรร์ ผู้​นำ​หน้า​ใน​งาน​เผยแพร่​ของ​พยาน​พระ​ยะโฮวา​เป็น​เวลา​หลาย​ปี. ท่าน​จำ​ฉัน​ได้​ทันที และ​ก่อน​ฉัน​จะ​แนะ​นำ​ตัว​เอง​ด้วย​ซ้ำ ท่าน​เอ่ย​ถาม​ว่า “คุณ​มี​ข่าว​อะไร​จาก​อียิปต์​บ้าง?” ฉัน​เคย​พบ​บราเดอร์​นอรร์​เมื่อ 20 ปี​ก่อน​หน้า​นั้น ณ เมือง​อะเล็กซานเดรีย ประเทศ​อียิปต์ บ้าน​เกิด​ของ​ฉัน.

ฉัน​เกิด​วัน​ที่ 23 มกราคม ปี 1914 ที่​เมือง​อะเล็กซานเดรีย เป็น​พี่​คน​โต​ใน​บรรดา​พี่​น้อง​ชาย​หญิง​ทั้ง​หมด​สี่​คน. บ้าน​ของ​เรา​อยู่​ใกล้​ทะเล​มาก. อะเล็กซานเดรีย​สมัย​นั้น​เป็น​เมือง​สวย​น่า​อยู่ ประกอบ​ด้วย​ชน​หลาย​ชาติ​หลาย​ภาษา มี​ชื่อเสียง​โด่งดัง​ด้าน​สถาปัตยกรรม​และ​ประวัติศาสตร์. เนื่อง​จาก​ชาว​ยุโรป​อยู่​ปะปน​กับ​ชาว​อาหรับ เด็ก ๆ อย่าง​พวก​เรา​จึง​เรียน​รู้​ที่​จะ​พูด​ได้​ทั้ง​ภาษา​อาหรับ, อังกฤษ, ฝรั่งเศส, และ​อิตาลี รวม​ทั้ง​ภาษา​กรีก​ที่​เรา​พูด​คุย​กัน​ใน​ครอบครัว​อีก​ด้วย.

หลัง​จาก​จบ​โรง​เรียน​แล้ว ฉัน​ได้​ทำ​งาน​ที่​ห้อง​เสื้อ​แฟชั่น​ฝรั่งเศส ที่​นั่น ฉัน​รู้สึก​พึง​พอ​ใจ​การ​ออก​แบบ​และ​การ​เย็บ​ชุด​ที่​งาม​ประณีต​สำหรับ​สตรี​ใน​สังคม​ชั้น​สูง. ฉัน​เป็น​คน​เคร่ง​ศาสนา​ด้วย​และ​ชอบ​อ่าน​คัมภีร์​ไบเบิล ถึง​แม้​ไม่​ค่อย​จะ​เข้าใจ​สิ่ง​ที่​อ่าน​มาก​นัก.

ประมาณ​ช่วง​นั้น คือ​กลาง​ทศวรรษ 1930 ฉัน​มี​โอกาส​ได้​พบ​ชาย​หนุ่ม​นิสัย​ดี​คน​หนึ่ง เป็น​ชาว​ไซปรัส. เทโอโดทอส เพทรีดีส​เป็น​นัก​มวย​ปล้ำ​ที่​ช่ำชอง​มาก​คน​หนึ่ง แต่​เขา​ก็​เคย​เรียน​ด้าน​ศิลปะ​การ​ทำ​ลูก​กวาด​และ​ขนม​อบ เขา​ถูก​ว่า​จ้าง​ให้​ทำ​งาน​ใน​ร้าน​ขนมปัง​อบ​ที่​มี​ชื่อ. เทโอโดทอส​ตก​หลุม​รัก​กับ​ฉัน สาว​น้อย​ตัว​เล็ก ๆ ผม​สี​เข้ม. เขา​มัก​จะ​มา​อยู่​ใต้​หน้าต่าง​บ้าน และ​ร้อง​เพลง​กรีก​เกี้ยว​ฉัน. เรา​แต่งงาน​เมื่อ​วัน​ที่ 30 มิถุนายน ปี 1940. วัน​เหล่า​นั้น​เป็น​วัน​ชื่น​คืน​สุข​ของ​เรา. เรา​อยู่​ใน​ห้อง​หนึ่ง​ของ​อพาร์ตเมนต์ ส่วน​แม่​อยู่​ห้อง​ชั้น​บน​ตรง​กัน​พอ​ดี. จอห์น​ลูก​คน​แรก​ของ​เรา​เกิด​ปี 1941.

เรียน​ความ​จริง​ใน​คัมภีร์​ไบเบิล

มี​ช่วง​หนึ่ง เทโอโดทอส​ไม่​ค่อย​ชอบ​ศาสนา​ของ​เรา และ​เขา​มี​คำ​ถาม​หลาย​ข้อ​เกี่ยว​กับ​เรื่อง​ราว​ใน​คัมภีร์​ไบเบิล. พยาน​พระ​ยะโฮวา​ได้​เริ่ม​การ​ศึกษา​พระ​คัมภีร์​กับ​เขา​โดย​ที่​ฉัน​ไม่​รู้. วัน​หนึ่ง ขณะ​อยู่​ที่​บ้าน​กับ​ลูก​น้อย ผู้​หญิง​คน​หนึ่ง​ได้​มา​เคาะ​ที่​ประตู​และ​ยื่น​บัตร​ให้​ฉัน​อ่าน​ข่าวสาร​เกี่ยว​กับ​พระ​คัมภีร์. ฉัน​นิ่ง​อยู่​ชั่ว​ครู่​แล้ว​อ่าน​เพื่อ​ไม่​ให้​เสีย​มารยาท. ครั้น​แล้ว​เธอ​ก็​เสนอ​หนังสือ​บาง​เล่ม​ที่​อธิบาย​พระ​คัมภีร์. หนังสือ​เหล่า​นี้​เหมือน​กับ​ที่​เทโอโดทอส​เอา​มา​อ่าน​ที่​บ้าน​นี่!

ฉัน​พูด​ว่า “ฉัน​มี​หนังสือ​เหล่า​นี้​แล้ว. เชิญ​เข้า​มา​ข้าง​ใน​ก่อน​สิ.” เกือบ​ทันที​ทันใด ฉัน​ระดม​คำ​ถาม​มาก​มาย​ใส่​พยาน​ฯ​คน​นั้น​ที่​ชื่อ​เอเลนี นีโคลาอู. ด้วย​ความ​อด​ทน เธอ​ตอบ​ฉัน​โดย​อาศัย​คัมภีร์​ไบเบิล. ฉัน​ชอบ​วิธี​นี้. ขณะ​นั้น​เอง ฉัน​ก็​เริ่ม​เข้าใจ​ข่าวสาร​ของ​คัมภีร์​ไบเบิล. ระหว่าง​ที่​เรา​พัก​การ​สนทนา เอเลนี​มอง​ไป​เห็น​รูป​ถ่าย​ของ​สามี​ฉัน. เธอ​เปล่ง​เสียง​ออก​มา​ว่า “ฉัน​รู้​จัก​สุภาพ​บุรุษ​คน​นี้!” ตอน​นี้ ฉัน​รู้​ความ​ลับ​ของ​เทโอโดทอส​แล้ว. และ​ฉัน​ประหลาด​ใจ​เสีย​จริง ๆ. เทโอโดทอส​ได้​ไป​ร่วม​การ​ประชุม​ของ​พยาน​พระ​ยะโฮวา โดย​ไม่​มี​ฉัน​ไป​ด้วย—ไม่​บอก​ฉัน​ด้วย​ซ้ำ! เมื่อ​เทโอโดทอส​กลับ​บ้าน​วัน​นั้น ฉัน​พูด​กับ​เขา​ว่า “ที่​ที่​คุณ​ไป​เมื่อ​วัน​อาทิตย์​ก่อน สัปดาห์​นี้​ฉัน​จะ​ไป​กับ​คุณ!”

ณ การ​ประชุม​ที่​ฉัน​ไป​ครั้ง​แรก​นั้น มี​ประมาณ​สิบ​คน​กำลัง​พิจารณา​พระ​ธรรม​มีคา. ฉัน​ซึมซับ​รับ​ทุก​สิ่ง​อย่าง​กระหาย! นับ​แต่​นั้น​เรื่อย​มา ทุก ๆ เย็น​วัน​ศุกร์ จอร์จ​กับ​คาเทรีนี เพทราคี​ได้​มา​นำ​การ​ศึกษา​พระ​คัมภีร์​กับ​เรา. พ่อ​และ​พี่ ๆ น้อง ๆ ของ​ฉัน​ส่วน​ใหญ่​ต่อ​ต้าน​เรา​ที่​ศึกษา​กับ​พวก​พยาน​ฯ แต่​น้อง​สาว​ไม่​ต่อ​ต้าน แม้​เธอ​ไม่​ได้​เข้า​มา​เป็น​พยาน​ฯ. แต่​แม่​ได้​รับ​เอา​ความ​จริง​ใน​คัมภีร์​ไบเบิล. ปี 1942 แม่, เทโอโดทอส, และ​ฉัน​ก็​ได้​รับ​บัพติสมา​ใน​ทะเล ณ เมือง​อะเล็กซานเดรีย เป็น​สัญลักษณ์​แสดง​การ​อุทิศ​ตัว​แด่​พระ​ยะโฮวา.

ชีวิต​ของ​เรา​ถูก​ขัด​จังหวะ

ปี 1939 สงคราม​โลก​ครั้ง​ที่ 2 เริ่ม​ขึ้น​และ​ไม่​นาน​ก็​ขยาย​วง​กว้าง. พอ​ถึง​ช่วง​ต้น​ทศวรรษ 1940 นาย​พล​เออร์วิน รอม​เมล​ชาว​เยอรมัน​พร้อม​ด้วย​กองทัพ​รถ​ถัง​รุก​มา​ถึง​เอล อะลา​เมน​ที่​อยู่​ใกล้​เคียง และ​ที่​อะเล็กซานเดรีย​มี​ทหาร​อังกฤษ​อยู่​กัน​เต็ม​ทั้ง​เมือง. เรา​ได้​สะสม​เสบียง​อาหาร​แห้ง​ไว้​มาก. ครั้น​แล้ว เทโอโดทอส​ได้​รับ​การ​ขอ​ให้​ไป​ดู​แล​ร้าน​ขนม​แห่ง​ใหม่​ของ​นาย​จ้าง​ใน​พอร์ต เทาฟีก เมือง​ที่​อยู่​ใกล้​สุเอซ พวก​เรา​จึง​ย้าย​ไป​ที่​นั่น. พยาน​ฯ​คู่​สมรส​ที่​พูด​ภาษา​กรีก​พยายาม​สืบ​หา​พวก​เรา. ถึง​แม้​พวก​เขา​ไม่​รู้​ที่​อยู่​ของ​เรา แต่​เขา​ออก​ไป​ประกาศ​ตาม​บ้าน​จน​กระทั่ง​พบ.

ระหว่าง​อยู่​ที่​พอร์ต เทาฟีก เรา​ได้​นำ​การ​ศึกษา​พระ​คัมภีร์​กับ​สตาฟโรส​และ​ยูลา คิเพรออส​พร้อม​ทั้ง​ลูก ๆ ของ​เขา คือ​โทโทส​และ​เยออร์เยีย พวก​เขา​กลาย​เป็น​เพื่อน​สนิท​ของ​เรา. สตาฟโรส​ชอบ​การ​ศึกษา​พระ​คัมภีร์​มาก​จน​ถึง​กับ​หมุน​เข็ม​นาฬิกา​ทุก​เรือน​ใน​บ้าน​ให้​ช้า​ไป​หนึ่ง​ชั่วโมง เพื่อ​เรา​จะ​ไม่​ทัน​จับ​รถ​ราง​เที่ยว​สุด​ท้าย​กลับ​บ้าน​แล้ว​จะ​ได้​มี​เวลา​อยู่​นาน​ขึ้น. เรา​จึง​สนทนา​กัน​ไป​เรื่อย ๆ จน​ดึกดื่น.

เรา​อยู่​ที่​พอร์ต เทาฟีก 18 เดือน หลัง​จาก​นั้น​กลับ​ไป​อะเล็กซานเดรีย​เพราะ​แม่​ฉัน​ป่วย. ท่าน​ซื่อ​สัตย์​ต่อ​พระ​ยะโฮวา​กระทั่ง​สิ้น​ชีวิต​ใน​ปี 1947. อีก​ครั้ง​หนึ่ง เรา​ได้​ตระหนัก​ถึง​วิธี​ที่​พระ​ยะโฮวา​ทรง​หนุน​ใจ​เรา​โดย​การ​คบหา​ที่​เสริม​สร้าง​กัน​กับ​เพื่อน​คริสเตียน​อาวุโส. ส่วน​พวก​เรา​ก็​เช่น​เดียว​กัน สามารถ​จะ​เอื้อเฟื้อ​เกื้อ​หนุน​มิชชันนารี​ระหว่าง​ที่​พวก​เขา​เดิน​ทาง​ไป​ยัง​เขต​งาน​มอบหมาย​ต่าง​แดน ใน​ช่วง​เวลา​สั้น ๆ ตอน​ที่​เรือ​เข้า​เทียบ​ท่า​เมือง​อะเล็กซานเดรีย.

ความ​ชื่นชม​ยินดี​และ​ความ​ยาก​ลำบาก

ปี 1952 ฉัน​คลอด​เจมส์ ลูก​ชาย​คน​ที่​สอง. ฐานะ​ที่​เป็น​พ่อ​แม่ เรา​ตระหนัก​ถึง​ความ​สำคัญ​ของ​การ​เลี้ยง​ดู​ลูก​ชาย​ของ​เรา​ให้​เติบ​ใหญ่​ท่ามกลาง​สภาพ​แวด​ล้อม​ที่​ส่ง​เสริม​การ​นมัสการ​พระเจ้า ฉะนั้น เรา​จึง​ใช้​บ้าน​เป็น​สถาน​ที่​ประชุม​ศึกษา​พระ​คัมภีร์​เป็น​ประจำ และ​รับรอง​ผู้​รับใช้​เต็ม​เวลา​เข้า​พัก​ใน​บ้าน​อยู่​เนือง ๆ. ด้วย​เหตุ​นี้ จอห์น​ลูก​ชาย​คน​โต​จึง​ได้​พัฒนา​ความ​รัก​ต่อ​ความ​จริง​ใน​คัมภีร์​ไบเบิล และ​เขา​เริ่ม​เป็น​ไพโอเนียร์​ขณะ​เป็น​วัยรุ่น. ใน​เวลา​เดียว​กัน เขา​เรียน​ต่อ​ภาค​ค่ำ​เพื่อ​ให้​จบ​การ​ศึกษา​ฝ่าย​โลก.

หลัง​จาก​นั้น​ไม่​นาน​เทโอโดทอส​ได้​รับ​การ​วินิจฉัย​ว่า​เป็น​โรค​หัวใจ​ขั้น​ร้ายแรง และ​แพทย์​แนะ​นำ​ให้​เขา​หยุด​ทำ​งาน​ที่​เคย​ทำ​มา​ตลอด. เจมส์​ลูก​ชาย​ของ​เรา​อายุ​เพียง​สี่​ขวบ. และ​เรา​จะ​ทำ​อย่าง​ไร​ดี? พระ​ยะโฮวา​ทรง​สัญญา​มิ​ใช่​หรือ​ที่​ว่า “อย่า​กลัว​เลย, ด้วย​ว่า​เรา​อยู่​กับ​เจ้า”? (ยซา. 41:10) ลอง​นึก​ภาพ​ความ​ประหลาด​ใจ​ระคน​ความ​ยินดี​ของ​เรา​ใน​ปี 1956 เมื่อ​เรา​ได้​รับ​การ​เชิญ​ชวน​ให้​ร่วม​งาน​รับใช้​ฐานะ​ไพโอเนียร์​ใน​เมือง​อิสไมเลีย ใกล้​คลอง​สุเอซ! หลาย​ปี​ถัด​มา​ปรากฏ​ว่า​เกิด​เหตุ​การณ์​วุ่นวาย​มาก​มาย​ใน​อียิปต์ และ​พวก​พี่​น้อง​คริสเตียน​จำเป็น​ต้อง​ได้​รับ​การ​ชู​ใจ.

ปี 1960 เรา​จำ​ต้อง​ออก​จาก​อียิปต์​พร้อม​กระเป๋า​เสื้อ​ผ้า​ติด​ตัว​คน​ละ​ใบ. พวก​เรา​ย้าย​ไป​ยัง​เกาะ​ไซปรัส บ้าน​เกิด​ของ​สามี​ฉัน. ตอน​นั้น​เทโอโดทอส​ป่วย​หนัก ทำ​งาน​ไม่​ได้. อย่าง​ไร​ก็​ดี สามี​ภรรยา​คริสเตียน​คู่​หนึ่ง​กรุณา​จัด​ที่​พัก​ให้​เรา​เข้า​อยู่​ใน​บ้าน​หลัง​หนึ่ง​ซึ่ง​เขา​เอง​เป็น​เจ้าของ. น่า​เศร้า สอง​ปี​ต่อ​มา สามี​ได้​จาก​ไป เหลือ​ฉัน​กับ​เจมส์​ลูก​วัย​เยาว์​อยู่​กัน​ตาม​ลำพัง. จอห์น​ได้​มา​ที่​ไซปรัส​เหมือน​กัน เขา​แต่งงาน​และ​ต้อง​เอา​ใจ​ใส่​ดู​แล​ครอบครัว​ของ​ตัว​เอง.

รับ​การ​ดู​แล​ใน​ยาม​ทุกข์​ยาก​ลำบาก

ครั้น​แล้ว สตาฟโรส​และ​ดอรา คาอีรีส​เสนอ​ให้​เรา​เข้า​ไป​อยู่​ใน​บ้าน​ของ​เขา. ฉัน​คุกเข่า​ขอบพระคุณ​พระ​ยะโฮวา​ที่​ทรง​ใฝ่​พระทัย​ดู​แล​พวก​เรา​อีก​ครั้ง​หนึ่ง​ตาม​ความ​จำเป็น. (เพลง. 145:16) เมื่อ​สตาฟโรส​และ​ดอรา​ตก​ลง​ขาย​บ้าน​ของ​เขา​แล้ว​สร้าง​หลัง​ใหม่ ชั้น​ล่าง​ของ​บ้าน​ให้​เป็น​หอ​ประชุม พวก​เขา​กรุณา​เรา​โดย​ได้​สร้าง​ห้อง​เล็ก ๆ สอง​ห้อง​ต่อ​จาก​บ้าน​สำหรับ​ฉัน​กับ​เจมส์.

ใน​ที่​สุด เจมส์​แต่งงาน เขา​และ​ภรรยา​ได้​รับใช้​ฐานะ​ไพโอเนียร์​ด้วย​กัน​กระทั่ง​ภรรยา​คลอด​ลูก​คน​แรก​ใน​จำนวน​ลูก​สี่​คน. ใน​ปี 1974 สอง​ปี​ภาย​หลัง​การ​เยี่ยม​ของ​บราเดอร์​นอรร์​ซึ่ง​พวก​เรา​ไม่​อาจ​ลืม​เสีย​ได้ บน​เกาะ​ไซปรัส​มี​การ​เปลี่ยน​แปลง​ทาง​การ​เมือง​ครั้ง​ใหญ่. * ผู้​คน​มาก​มาย​รวม​ทั้ง​พยาน​พระ​ยะโฮวา​จำ​ต้อง​ทิ้ง​บ้าน​ช่อง​ไป​หา​แหล่ง​ที่​อยู่​ใหม่. จอห์น​ลูก​ชาย​เป็น​คน​หนึ่ง​ใน​ท่ามกลาง​คน​เหล่า​นั้น. เขา​ย้าย​ไป​แคนาดา​พร้อม​กับ​ภรรยา​และ​ลูก​สาม​คน. แม้​หลาย​คน​แยก​ย้าย​ไป แต่​ขณะ​เดียว​กัน เรา​ดีใจ​ที่​เห็น​จำนวน​ผู้​ประกาศ​ราชอาณาจักร​ทวี​ขึ้น​ใน​ไซปรัส.

เมื่อ​ฉัน​เริ่ม​ได้​รับ​บำนาญ ฉัน​สามารถ​ออก​ไป​ทำ​งาน​เผยแพร่​ได้​เต็ม​ที่​ยิ่ง​ขึ้น. แต่​พอ​มา​สอง​สาม​ปี​หลัง​นี้ ฉัน​ป่วย​ด้วย​โรค​เส้น​เลือด​สมอง​แต่​ไม่​รุนแรง จึง​ไป​อยู่​กับ​เจมส์​ลูก​ชาย​และ​ครอบครัว​ของ​เขา. ต่อ​มา เมื่อ​สุขภาพ​ทรุด​หนัก ฉัน​ต้อง​เข้า​รับ​การ​รักษา​ใน​โรง​พยาบาล​หลาย​สัปดาห์ แล้ว​ย้าย​ไป​อยู่​บ้าน​พัก​คน​ชรา. แม้​เจ็บ​ปวด​เสมอ แต่​ฉัน​ก็​ได้​ให้​คำ​พยาน​แก่​คณะ​พยาบาล, คนไข้, และ​ผู้​มา​เยี่ยม. นอก​จาก​นั้น ฉัน​ยัง​ใช้​เวลา​หลาย​ชั่วโมง​ศึกษา​ส่วน​ตัว และ​อาศัย​พี่​น้อง​คริสเตียน​ที่​กรุณา​ช่วยเหลือ ฉัน​จึง​สามารถ​เข้า​ร่วม​การ​ศึกษา​หนังสือ​ประจำ​ประชาคม​ที่​อยู่​ใกล้ ๆ.

ความ​สุข​สบาย​ใน​วัย​ชรา

ฉัน​รู้สึก​สบาย​ใจ​เมื่อ​ได้​ข่าว​คน​เหล่า​นั้น​ที่​ฉัน​และ​เทโอโดทอส​มี​สิทธิ​พิเศษ​ได้​ช่วย​พวก​เขา. ลูก​หลาน​ของ​พวก​เขา​อยู่​ใน​งาน​รับใช้​เต็ม​เวลา​หลาย​คน—บาง​คน​รับใช้​ใน​ออสเตรเลีย, แคนาดา, อังกฤษ, กรีซ, และ​สวิตเซอร์แลนด์. เวลา​นี้ จอห์น​ลูก​ชาย​ฉัน​กับ​ภรรยา​และ​ลูก​ชาย​ของ​เขา​อยู่​ที่​แคนาดา. ลูก​สาว​คน​โต​ของ​พวก​เขา​และ​สามี​เป็น​ไพโอเนียร์. ลินดา​ลูก​คน​สุด​ท้อง​ของ​พวก​เขา​และ​โจชัว สเนป​ผู้​เป็น​สามี​ได้​รับ​เชิญ​เข้า​โรง​เรียน​กิเลียด​ใน​รุ่น​ที่ 124.

เวลา​นี้​เจมส์​ลูก​ชาย​ฉัน​กับ​ภรรยา​อยู่​ใน​เยอรมนี. ลูก​ชาย​สอง​คน​ของ​เขา​รับใช้​ที่​เบเธล—คน​หนึ่ง​ใน​เอเธนส์ ประเทศ​กรีซ และ​อีก​คน​หนึ่ง​ใน​เซลเทอร์ส เยอรมนี. ลูก​ชาย​คน​เล็ก ลูก​สาว​กับ​สามี​เป็น​ไพโอเนียร์​รับใช้​ที่​เยอรมนี.

เรา​คง​มี​เรื่อง​ราว​มาก​มาย​ที่​จะ​บอก​ให้​แม่​และ​เทโอโดทอส​สามี​สุด​ที่​รัก​ทราบ​ตอน​ที่​พวก​เขา​กลับ​เป็น​ขึ้น​จาก​ตาย! พวก​เขา​จะ​ตื่นเต้น​ดีใจ​ปาน​ใด​ที่​ได้​ละ​มรดก​ล้ำ​ค่า​ไว้​ให้​ครอบครัว​ของ​ตน. *

[เชิงอรรถ]

^ วรรค 21 ดู​ตื่นเถิด! (ภาษา​อังกฤษ) ฉบับ 22 ตุลาคม 1974 หน้า 12-15.

^ วรรค 26 ระหว่าง​ที่​กำลัง​จัด​เตรียม​บทความ​นี้ ซิสเตอร์​เพทรีดู​ได้​เสีย​ชีวิต​ไป​ขณะ​อายุ 93 ปี.

[คำ​โปรย​หน้า 24]

อีก​ครั้ง​หนึ่ง เรา​ได้​ตระหนัก​ถึง​วิธี​ที่​พระ​ยะโฮวา​ทรง​หนุน​ใจ​เรา​โดย​การ​คบหา​ที่​เสริม​สร้าง​กัน​กับ​เพื่อน​คริสเตียน​อาวุโส

[แผนที่​หน้า 24]

(ราย​ละเอียด​ดู​จาก​วารสาร)

ไซปรัส

นิโคเซีย

ทะเล​เมดิเตอร์เรเนียน

อียิปต์

ไคโร

เอล อะลา​เมน

อะเล็กซานเดรีย

อิสไมเลีย

สุเอซ

พอร์ต เทาฟีก

คลอง​สุเอซ

[ที่​มา​ของ​ภาพ]

Based on NASA/Visible Earth imagery

[ภาพ​หน้า 23]

กับ​เทโอโดทอส​ใน​ปี 1938

[ภาพ​หน้า 25]

เจมส์​ลูก​ชาย​ฉัน​กับ​ภรรยา

[ภาพ​หน้า 25]

จอห์น​ลูก​ชาย​ฉัน​กับ​ภรรยา