ข้ามไปยังเนื้อหา

ข้ามไปยังสารบัญ

ทำตัวให้มีธุระยุ่งเสมอในองค์การของพระยะโฮวา

ทำตัวให้มีธุระยุ่งเสมอในองค์การของพระยะโฮวา

ทำ​ตัว​ให้​มี​ธุระ​ยุ่ง​เสมอ​ใน​องค์การ​ของ​พระ​ยะโฮวา

เล่า​โดย เวอร์นอน ซุบโก

ผม​เติบโต​ใน​ฟาร์ม​ใกล้ ๆ สเตเนน ซึ่ง​เป็น​เมือง​เล็ก ๆ แห่ง​หนึ่ง​ใน​รัฐ​ซัสแคตเชวัน ประเทศ​แคนาดา. เฟรด​กับ​อเดลลา พ่อ​แม่​ของ​ผม​ทำ​งาน​หนัก​เพื่อ​เลี้ยง​ดู​ลูก ๆ ด้าน​วัตถุ​และ​อบรม​สั่ง​สอน​ลูก​ให้​นมัสการ​พระ​ยะโฮวา ซึ่ง​มี​ออเรลเรีย​พี่​สาว​ผม, ตัว​ผม, และ​น้อง ๆ คือ​อัลวิน, อัลเลกรา, และ​ดารีล. จวบ​จน​ทุก​วัน​นี้ เรา​ก็​ยัง​รู้สึก​ขอบคุณ​พ่อ​แม่​ที่​สอน​ความ​จริง​แก่​พวก​เรา.

พ่อ​ซึ่ง​เป็น​คริสเตียน​ผู้​ถูก​เจิม​เป็น​ผู้​เผยแพร่​ข่าว​ดี​ที่​กล้า​หาญ. พ่อ​ทำ​งาน​หนัก​ใน​การ​หา​เลี้ยง​ชีพ แต่​พ่อ​ก็​แสดง​ตัว​ให้​ทุก​คน​รู้​ด้วย​ว่า​เป็น​พยาน​ฯ. พ่อ​พูด​เรื่อง​ความ​จริง​อยู่​เสมอ. ความ​กระตือรือร้น​และ​ความ​กล้า​หาญ​ของ​พ่อ​ทำ​ให้​ผม​ประทับใจ​อย่าง​ไม่​ลืม​เลือน. พ่อ​มัก​บอก​ผม​ว่า “ทำ​ตัว​ให้​มี​ธุระ​ยุ่ง​เสมอ​ใน​องค์การ​ของ​พระ​ยะโฮวา แล้ว​ลูก​ก็​จะ​พ้น​จาก​ปัญหา​หลาย​อย่าง.”

บ่อย​ครั้ง เรา​ประกาศ​ตาม​ถนน​ใน​สเตเนน​และ​ชุมชน​ที่​อยู่​ใกล้​เคียง. เรื่อง​นี้​ไม่​ง่าย​เสมอ​ไป​สำหรับ​ผม. แต่​ละ​เมือง​มี​อันธพาล​ที่​ชอบ​เข้า​มา​หา​พวก​เรา​ซึ่ง​เป็น​เด็ก​เล็ก​กว่า​และ​เยาะเย้ย​เรา. ครั้ง​หนึ่ง​ตอน​ที่​ผม​อายุ​แปด​ขวบ ผม​กำลัง​ยืน​อยู่​ที่​หัว​มุม​ถนน​พร้อม​กับ​ถือ​หอสังเกตการณ์ และ ตื่นเถิด! อยู่​ใน​มือ​เมื่อ​วัยรุ่น​กลุ่ม​หนึ่ง​เข้า​มา​รุม​ล้อม​ผม. พวก​เขา​คว้า​หมวก​ที่​ผม​สวม​อยู่​และ​เอา​ไป​ครอบ​หัว​เสา​ที่​อยู่​ข้าง ๆ. ยัง​ดี​ที่​พี่​น้อง​รุ่น​พี่​คน​หนึ่ง​ซึ่ง​คอย​ดู​แล​ผม​อยู่​เห็น​เหตุ​การณ์​ที่​เกิด​ขึ้น. เขา​เข้า​มา​หา​และ​ถาม​ว่า “เวิร์น มี​ปัญหา​อะไร​หรือ​เปล่า?” เด็ก ๆ พวก​นั้น​แยก​ย้าย​กัน​ไป​อย่าง​รวด​เร็ว. แม้​ว่า​ประสบการณ์​นั้น​จะ​ทำ​ให้​ผม​กังวล​ใจ​อยู่​บ้าง แต่​ก็​ช่วย​สอน​ผม​ว่า​เรา​ควร​ย้าย​ที่​เสมอ และ​อย่า​ยืน​ทื่อ​เหมือน​เสา. การ​อบรม​เช่น​นั้น​ใน​ช่วง​ที่​ผม​กำลัง​เติบโต​ยัง​ทำ​ให้​ผม​มี​ความ​กล้า​ที่​จำเป็น​สำหรับ​การ​ประกาศ​ตาม​บ้าน.

ผม​กับ​อัล​วิน​รับ​บัพติสมา​ใน​เดือน​พฤษภาคม 1951. ตอน​นั้น​ผม​อายุ 13 ปี. ผม​ยัง​จำ​ได้​ว่า บราเดอร์​แจ็ค นาธาน​ซึ่ง​บรรยาย​เรื่อง​การ​รับ​บัพติสมา กระตุ้น​เรา​ว่า​อย่า​ให้​แม้​แต่​สัก​เดือน​ผ่าน​ไป​โดย​ไม่​ได้​พูด​เรื่อง​พระ​ยะโฮวา. * ครอบครัว​เรา​ถือ​ว่า​งาน​ไพโอเนียร์​เป็น​งาน​ประจำ​ชีพ​ที่​ดี​ที่​สุด. ดัง​นั้น ใน​ปี 1958 หลัง​จาก​เรียน​จบ​แล้ว ผม​ก็​ย้าย​ไป​ที่​เมือง​วินนิเพก มณฑล​แมนิโทบา เพื่อ​เป็น​ไพโอเนียร์. ถึง​แม้​พ่อ​รู้สึก​ยินดี​ที่​ผม​จะ​ทำ​งาน​กับ​พ่อ​ใน​ธุรกิจ​โรง​เลื่อย​ของ​ครอบครัว พ่อ​และ​แม่​สนับสนุน​เรา​อย่าง​มาก​ให้​ทำ​งาน​รับใช้​เต็ม​เวลา​และ​ยินดี​ให้​ผม​ย้าย.

บ้าน​ใหม่​และ​คู่​ใหม่

ใน​ปี 1959 สำนักงาน​สาขา​เชิญ​ใคร​ก็​ตาม​ที่​ทำ​ได้​ให้​ย้าย​ไป​ที่​มณฑล​ควิเบก ซึ่ง​ขาด​แคลน​ผู้​เผยแพร่​ข่าว​ดี. ผม​ไป​เป็น​ไพโอเนียร์​ที่​เมือง​มอนทรีออล. นั่น​คือ​การ​เปลี่ยน​แปลง​ครั้ง​ใหญ่! การ​ใช้​ชีวิต​ที่​นั่น​แตกต่าง​จาก​ทุก​สิ่ง​ที่​ผม​เคย​ชิน​อย่าง​สิ้นเชิง เมื่อ​ผม​ต้อง​เรียน​ภาษา​ฝรั่งเศส​และ​ต้อง​ปรับ​ตัว​ให้​เข้า​กับ​วัฒนธรรม​ที่​แตกต่าง. ผู้​ดู​แล​หมวด​ของ​เรา​บอก​ผม​ว่า “อย่า​พูด​ว่า ‘ที่​บ้าน​ผม​เขา​ไม่​ทำ​กัน​อย่าง​นี้.’ ” นั่น​เป็น​คำ​แนะ​นำ​ที่​ดี​ที​เดียว.—1 โค. 9:22, 23

ตอน​ที่​ผม​ย้าย​ไป​ควิเบก​ผม​ไม่​มี​คู่​ไพโอเนียร์​เลย. อย่าง​ไร​ก็​ตาม พี่​น้อง​สาว​คน​หนึ่ง​ชื่อ​เชอร์ลีย์ เทอร์คอตต์ ซึ่ง​ผม​เคย​พบ​เธอ​มา​ก่อน​ที่​เมือง​วินนิเพก ได้​กลาย​มา​เป็น​คู่​ถาวร​ของ​ผม​เมื่อ​เรา​แต่งงาน​กัน​ใน​เดือน​กุมภาพันธ์ 1961. เธอ​เอง​ก็​มา​จาก​ครอบครัว​ที่​รัก​พระ​ยะโฮวา​เช่น​กัน. ใน​ตอน​นั้น ผม​คิด​ไม่​ถึง​เลย​ว่า​ใน​ภาย​หลัง​เธอ​จะ​ช่วย​เสริม​กำลัง​ให้​ผม​เข้มแข็ง​และ​ให้​กำลังใจ​ผม​อย่าง​มาก​ตลอด​เวลา​หลาย​ปี.

เดิน​สาย​ประกาศ​ที่​คาบสมุทร​กัสเป

สอง​ปี​หลัง​จาก​แต่งงาน เรา​ได้​รับ​การ​แต่ง​ตั้ง​เป็น​ไพโอเนียร์​พิเศษ​ที่​เมือง​ริมูสกี มณฑล​ควิเบก. ใน​ฤดู​ใบ​ไม้​ผลิ​ถัด​ไป สำนักงาน​สาขา​ขอ​ให้​เรา​เดิน​สาย​ประกาศ​ทั่ว​คาบสมุทร​กัสเป ตาม​แนว​ชายฝั่ง​ตะวัน​ออก​ของ​แคนาดา. เรา​ได้​รับ​มอบหมาย​ให้​หว่าน​เมล็ด​แห่ง​ความ​จริง​ให้​มาก​ที่​สุด​เท่า​ที่​จะ​ทำ​ได้. (ผู้ป. 11:6) เรา​ขน​วารสาร​มาก​กว่า 1,000 ฉบับ​และ​หนังสือ​เกือบ 400 เล่ม​ใส่​รถ รวม​ทั้ง​อาหาร​และ​เสื้อ​ผ้า และ​ออก​เดิน​สาย​ประกาศ​เป็น​เวลา​หนึ่ง​เดือน. เรา​ทำ​งาน​อย่าง​เป็น​ระบบ​ไป​ตาม​หมู่​บ้าน​เล็ก ๆ ทั้ง​หมด​ใน​คาบสมุทร​กัสเป. สถานี​วิทยุ​ท้องถิ่น​ออก​ประกาศ​เตือน​ว่า​พยาน​ฯ กำลัง​มา​และ​บอก​ผู้​คน​ว่า​อย่า​รับ​หนังสือ​ของ​พวก​เรา. อย่าง​ไร​ก็​ตาม ผู้​คน​ส่วน​ใหญ่​เข้าใจ​คำ​ประกาศ​นั้น​ผิด​และ​คิด​ว่า​เป็น​การ​โฆษณา​หนังสือ​ของ​เรา พวก​เขา​จึง​รับ​หนังสือ.

ใน​ช่วง​หลาย​ปี​ดัง​กล่าว เสรีภาพ​ใน​การ​ประกาศ​เป็น​เรื่อง​ค่อนข้าง​ใหม่​ใน​บาง​ส่วน​ของ​ควิเบก และ​ไม่​ใช่​เรื่อง​ผิด​ปกติ​ที่​จะ​ถูก​ตำรวจ​สั่ง​ห้าม. เหตุ​การณ์​แบบ​นี้​เกิด​ขึ้น​ใน​เมือง​หนึ่ง​ขณะ​ที่​เรา​กำลัง​แจก​จ่าย​หนังสือ​ให้​เจ้าของ​บ้าน​เกือบ​ทุก​หลัง. เจ้าหน้าที่​คน​หนึ่ง​ขอ​ให้​เรา​ไป​สถานี​ตำรวจ​กับ​เขา และ​เรา​ก็​ยอม​ทำ​ตาม. ผม​มา​รู้​ว่า​อัยการ​ของ​เมือง​ได้​ออก​คำ​สั่ง​ห้าม​เรา​ประกาศ. เนื่อง​จาก​ผู้​กำกับ​การ​ตำรวจ​ไม่​อยู่​ใน​วัน​นั้น ผม​จึง​ยื่น​เอกสาร​รับรอง​จาก​สำนักงาน​สาขา​ใน​กรุง​โต​รอน​โต​ซึ่ง​อธิบาย​อย่าง​ละเอียด​ถึง​สิทธิ​ของ​เรา​ใน​การ​ประกาศ​แก่​อัยการ. เมื่อ​อ่าน​จดหมาย​แล้ว อัยการ​ก็​รีบ​บอก​ว่า “นี่​คุณ จริง ๆ แล้ว​ผม​ไม่​อยาก​มี​ปัญหา​หรอก. แต่​บาทหลวง​ที่​นี่​เป็น​คน​สั่ง​ให้​ผม​ห้าม​พวก​คุณ.” เนื่อง​จาก​เรา​อยาก​ให้​ผู้​คน​ใน​เขต​นั้น​รู้​ว่า​งาน​ของ​เรา​ไม่​ผิด​กฎหมาย เรา​จึง​กลับ​ไป​ยัง​เขต​ที่​เรา​ถูก​ห้าม​นั้น​อีก​ครั้ง​หนึ่ง​ทันที​และ​ทำ​งาน​รับใช้​ของ​เรา​ต่อ​ไป.

เช้า​วัน​รุ่ง​ขึ้น​เมื่อ​เรา​กลับ​ไป​เพื่อ​พบ​กับ​ผู้​กำกับ​การ​ตำรวจ เขา​ไม่​พอ​ใจ​ที่​ได้​ยิน​ว่า​เรา​ถูก​สั่ง​ห้าม. คุณ​น่า​จะ​ได้​ยิน​ตอน​ที่​เขา​โทรศัพท์​ไป​หา​อัยการ! ผู้​กำกับ​บอก​เรา​ว่า​ถ้า​มี​ปัญหา​อะไร​ก็​ให้​โทรศัพท์​หา​เขา​ได้​เลย​แล้ว​เขา​จะ​จัด​การ​ให้. แม้​ว่า​เรา​เป็น​คน​แปลก​หน้า​และ​พูด​ภาษา​ฝรั่งเศส​ได้​ไม่​คล่อง เรา​เห็น​ว่า​ผู้​คน​แสดง​ความ​กรุณา​และ​มี​น้ำใจ​ต้อนรับ. แต่​เรา​สงสัย​ว่า ‘พวก​เขา​จะ​รู้​ความ​จริง​ไหม?’ เรา​ได้​คำ​ตอบ​หลาย​ปี​หลัง​จาก​นั้น​เมื่อ​เรา​กลับ​ไป​สร้าง​หอ​ประชุม​ทั่ว​คาบสมุทร​กัสเป. เรา​พบ​ว่า​มี​หลาย​คน​ที่​เรา​เคย​ให้​คำ​พยาน​ตอน​นี้​เป็น​พี่​น้อง​แล้ว. จริง​ที​เดียว พระ​ยะโฮวา​เป็น​ผู้​ทรง​ทำ​ให้​เติบโต.—1 โค. 3:6, 7

เรา​ได้​รับ​มรดก

ลิซา ลูก​สาว​ของ​เรา เกิด​ใน​ปี 1970. มรดก​นี้​ที่​เรา​ได้​รับ​จาก​พระ​ยะโฮวา​ทำ​ให้​ชีวิต​เรา​มี​ความ​ยินดี​มาก​ขึ้น​ไป​อีก. ผม​กับ​เชอร์ลีย์​และ​ลิซา​ทำ​งาน​ด้วย​กัน​ใน​การ​ก่อ​สร้าง​หอ​ประชุม​ราชอาณาจักร​หลาย​โครงการ. หลัง​จาก​ลิซา​เรียน​จบ​แล้ว เธอ​บอก​ว่า “พ่อ​แม่​คะ เพราะ​หนู​ทำ​ให้​พ่อ​แม่​ต้อง​ออก​จาก​งาน​รับใช้​เต็ม​เวลา หนู​จะ​พยายาม​ชดเชย​ให้​ด้วย​การ​เป็น​ไพโอเนียร์.” มาก​กว่า 20 ปี​ต่อ​มา ลิซา​ก็​ยัง​คง​รับใช้​เป็น​ไพโอเนียร์ แต่​ตอน​นี้​เธอ​รับใช้​ร่วม​กับ​ซิลแวง สามี​ของ​เธอ. พวก​เขา​ได้​รับ​สิทธิ​พิเศษ​ร่วม​กัน​โดย​ทำ​งาน​ใน​โครงการ​ก่อ​สร้าง​นานา​ชาติ​หลาย​โครงการ. เป้าหมาย​ที่​เรา​มี​ร่วม​กัน​ทั้ง​ครอบครัว​ก็​คือ​การ​ทำ​ให้​ชีวิต​เรียบ​ง่าย​และ​ทำ​ตัว​ให้​พร้อม​จะ​รับใช้​พระ​ยะโฮวา​เสมอ. ผม​ไม่​เคย​ลืม​คำ​พูด​ของ​ลิซา​ตอน​ที่​เธอ​เริ่ม​เป็น​ไพโอเนียร์. ที่​จริง เธอ​กระตุ้น​ผม​ให้​กลับ​มา​ทำ​งาน​รับใช้​เต็ม​เวลา​อีก​ครั้ง​ใน​ปี 2001 และ​ผม​ก็​ทำ​งาน​ไพโอเนียร์​เรื่อย​มา​จน​ทุก​วัน​นี้. การ​เป็น​ไพโอเนียร์​สอน​ผม​มา​โดย​ตลอด​ให้​ไว้​วางใจ​พระ​ยะโฮวา​ใน​ทุก​สิ่ง​ที่​ผม​ทำ และ​ให้​ดำเนิน​ชีวิต​อย่าง​เรียบ​ง่าย​แต่​อิ่ม​ใจ​และ​มี​ความ​สุข.

โครงการ​ก่อ​สร้าง​ต้อง​อาศัย​ความ​รัก, ความ​ภักดี, และ​ความ​ซื่อ​สัตย์

พระ​ยะโฮวา​ทรง​สอน​ผม​ว่า​ถ้า​เรา​ทำ​ตัว​ให้​พร้อม​อยู่​เสมอ​และ​ตอบรับ​งาน​มอบหมาย​ใด ๆ ที่​พระองค์​ประทาน​แก่​เรา ก็​จะ​มี​พระ​พร​มาก​มาย​ให้​เก็บ​เกี่ยว​ได้. การ​รับใช้​ใน​คณะ​กรรมการ​ก่อ​สร้าง​ภูมิภาค​และ​การ​ทำ​งาน​ใน​โครงการ​ก่อ​สร้าง​เคียง​บ่า​เคียง​ไหล่​กับ​พี่​น้อง​ชาย​หญิง​ทั่ว​มณฑล​ควิเบก​และ​ที่​อื่น ๆ เป็น​สิทธิ​พิเศษ​อัน​ล้ำ​ค่า.

แม้​ว่า​อาสา​สมัคร​บาง​คน​อาจ​ไม่​ได้​เป็น​ผู้​บรรยาย​ที่​โดด​เด่น​บน​เวที แต่​ที่​โครงการ​ก่อ​สร้าง​หอ​ประชุม​ราชอาณาจักร​พวก​เขา​ฉาย​แวว​โดด​เด่น​เป็น​ดารา​เลย​ที​เดียว. พี่​น้อง​ที่​รัก​เหล่า​นี้​ใส่​ใจ​ใน​งาน​ที่​เขา​ทำ และ​ความ​สามารถ​ของ​เขา​ก็​ปรากฏ​ชัด​ออก​มา. ผล​ที่​ได้​ก็​คือ​อาคาร​ที่​ใช้​ใน​การ​นมัสการ​พระ​ยะโฮวา​ที่​สวย​งาม​เสมอ.

มี​คน​เคย​ถาม​ว่า “คุณลักษณะ​อะไร​ที่​สำคัญ​ที่​สุด​ของ​อาสา​สมัคร​ใน​โครงการ​ก่อ​สร้าง​หอ​ประชุม​ราชอาณาจักร?” จาก​ประสบการณ์​ของ​ผม อันดับ​แรก​สุด คน​เรา​ต้อง​รัก​พระ​ยะโฮวา​และ​พระ​บุตร​ของ​พระองค์​และ​รัก​สังคม​พี่​น้อง. (1 โค. 16:14) อันดับ​ถัด​มา เรา​จำเป็น​ต้อง​มี​ความ​ภักดี​และ​ความ​ซื่อ​สัตย์. เมื่อ​สิ่ง​ต่าง ๆ ไม่​ได้​เป็น​ไป​อย่าง​ที่​เรา​อยาก​ให้​เป็น ซึ่ง​ก็​จะ​เป็น​อย่าง​นั้น​แน่ คน​ที่​ภักดี​จะ​ยัง​คง​สนับสนุน​การ​จัด​เตรียม​ตาม​ระบอบ​ของ​พระเจ้า. ความ​ซื่อ​สัตย์​จะ​กระตุ้น​เขา​ให้​อาสา​ทำ​งาน​ใน​โครงการ​ต่าง ๆ ที่​จะ​เกิด​ขึ้น​ใน​วัน​ข้าง​หน้า.

ขอบพระคุณ​พระ​ยะโฮวา

แม้​ว่า​พ่อ​ผม​เสีย​ชีวิต​ใน​ปี 1985 แต่​คำ​แนะ​นำ​ของ​พ่อ​ที่​สอน​ผม​ให้​มี​ธุระ​ยุ่ง​เสมอ​ใน​องค์การ​ของ​พระ​ยะโฮวา​ก็​ยัง​คง​ติด​ตรึง​อยู่​ใน​ใจ​ผม. เช่น​เดียว​กับ​คน​อื่น ๆ ที่​ได้​รับ​งาน​มอบหมาย​ใน​องค์การ​ของ​พระ​ยะโฮวา​ทาง​ภาค​สวรรค์ ไม่​ต้อง​สงสัย​เลย​ว่า​พ่อ​ก็​คง​มี​ธุระ​ยุ่ง​ด้วย. (วิ. 14:13) ตอน​นี้​แม่​อายุ 97 ปี​แล้ว. เนื่อง​จาก​เป็น​โรค​เส้น​เลือด​สมอง แม่​ไม่​สามารถ​พูด​ได้​เหมือน​อย่าง​ที่​เคย แต่​แม่​ก็​ยัง​จำ​ข้อ​พระ​คัมภีร์​ได้. แม่​จะ​อ้าง​ข้อ​พระ​คัมภีร์​ใน​จดหมาย​ที่​เขียน​ถึง​เรา​และ​กระตุ้น​เรา​ให้​รับใช้​พระ​ยะโฮวา​อย่าง​ซื่อ​สัตย์​ต่อ ๆ ไป. พวก​เรา​ทุก​คน​ที่​เป็น​ลูก ๆ รู้สึก​ขอบคุณ​จริง ๆ ที่​มี​พ่อ​แม่​ที่​เปี่ยม​ด้วย​ความ​รัก​เช่น​นี้!

ผม​ขอบพระคุณ​พระ​ยะโฮวา​ด้วย​สำหรับ​เชอร์ลีย์​คู่​ชีวิต​ที่​ซื่อ​สัตย์​ของ​ผม. เธอ​ระลึก​เสมอ​ถึง​คำ​แนะ​นำ​ที่​แม่​เธอ​เคย​ให้​ไว้​ที่​ว่า “เวิร์น​จะ​มี​ธุระ​ยุ่ง​อยู่​เสมอ​ใน​ทาง​ของ​ความ​จริง และ​เธอ​ต้อง​เรียน​รู้​ที่​จะ​เสีย​สละ​เพื่อ​เขา​จะ​มี​เวลา​รับใช้​พี่​น้อง​คน​อื่น ๆ.” เมื่อ 49 ปี​ที่​แล้ว​ตอน​ที่​เรา​แต่งงาน​กัน เรา​ตั้งใจ​แน่วแน่​ว่า​จะ​รับใช้​พระ​ยะโฮวา​จน​แก่​เฒ่า​ไป​ด้วย​กัน และ​ถ้า​เรา​ทั้ง​คู่​รอด​ชีวิต​ผ่าน​อวสาน​ของ​ระบบ​นี้​เรา​ก็​จะ​กลับ​เป็น​หนุ่ม​เป็น​สาว​พร้อม ๆ กัน​และ​รับใช้​พระองค์​ตลอด​ไป. ใช่​แล้ว เรา “หมกมุ่น​ใน​การ​ทำ​งาน​ของ​องค์​พระ​ผู้​เป็น​เจ้า​ซึ่ง​มี​ให้​ทำ​มาก​มาย.” (1 โค. 15:58) พระ​ยะโฮวา​ทรง​ทำ​ส่วน​ของ​พระองค์​ใน​การ​ดู​แล​เรา​อย่าง​แท้​จริง​และ​ทรง​ทำ​ให้​เรา​มี​สิ่ง​ที่​ดี​เสมอ​ไม่​ขาด.

[เชิงอรรถ]

^ วรรค 6 สำหรับ​ประวัติ​ชีวิต​ของ​แจ็ค แฮลลิเดย์ นาธาน โปรด​ดู​หอสังเกตการณ์ ฉบับ 1 กันยายน 1990 หน้า 10-14.

[ภาพ​หน้า 31]

“เป้าหมาย​ที่​เรา​มี​ร่วม​กัน​ทั้ง​ครอบครัว​ก็​คือ​การ​ทำ​ให้​ชีวิต​เรียบ​ง่าย​และ​ทำ​ตัว​ให้​พร้อม​จะ​รับใช้​พระ​ยะโฮวา​เสมอ”