ข้ามไปยังเนื้อหา

ข้ามไปยังสารบัญ

จงใช้ความอยากรู้อยากเห็นให้เป็นประโยชน์

จงใช้ความอยากรู้อยากเห็นให้เป็นประโยชน์

จง​ใช้​ความ​อยาก​รู้​อยาก​เห็น​ให้​เป็น​ประโยชน์

“มนุษย์​คือ​สิ่ง​มี​ชีวิต​ที่​ตั้ง​คำ​ถาม. ตั้ง​แต่​เรา​เกิด เรา​ก็​เริ่ม​ถาม . . . อาจ​กล่าว​ได้​ด้วย​ซ้ำ​ว่า​ประวัติศาสตร์​ของ​มนุษย์​เป็น​ประวัติศาสตร์​แห่ง​คำ​ถาม​และ​คำ​ตอบ​ซึ่ง​มนุษย์​ได้​คิด​ขึ้น.” —ออกตาเบียว ปาซ, กวี​ชาว​เม็กซิโก.

อะไร​คือ​แรง​บันดาล​ใจ​ให้​พ่อ​ครัว​คิด​ค้น​สูตร​อาหาร​ใหม่? อะไร​กระตุ้น​นัก​สำรวจ​ให้​ไป​เสี่ยง​ภัย​ใน​ดินแดน​อัน​ไกล​โพ้น? อะไร​ทำ​ให้​เด็ก​ถาม​มาก​เหลือ​เกิน? บ่อย​ครั้ง​ที​เดียว​สิ่ง​นั้น​คือ​ความ​อยาก​รู้​อยาก​เห็น.

แล้ว​คุณ​ล่ะ? ความ​คิด​ที่​แปลก​ใหม่​หรือ​ความ​ปรารถนา​จะ​หา​คำ​ตอบ​สำหรับ​คำ​ถาม​ชวน​สงสัย​กระตุ้น​ความ​อยาก​รู้​อยาก​เห็น​ของ​คุณ​บ้าง​ไหม? เช่น ชีวิต​มา​จาก​ไหน? ทำไม​เรา​มา​อยู่​ที่​นี่? พระเจ้า​มี​จริง​ไหม? ตั้ง​แต่​เป็น​เด็ก พวก​เรา​หลาย​คน​ถูก​กระตุ้น​โดย​ความ​อยาก​รู้​อยาก​เห็น​ให้​ถาม​ทำนอง​นี้​และ​หา​เหตุ​ผล​ที่​อยู่​เบื้อง​หลัง​สิ่ง​ต่าง ๆ. เมื่อ​ความ​คิด​หนึ่ง​ทำ​ให้​เรา​สนใจ​มาก เรา​ก็​พยายาม​จะ​รู้​ทุก​สิ่ง​ที่​เรา​รู้​ได้​เกี่ยว​กับ​เรื่อง​นั้น. ด้วย​เหตุ​นี้ ความ​อยาก​รู้​อยาก​เห็น​จึง​อาจ​นำ​ไป​สู่​ผล​ที่​ยอด​เยี่ยม​มาก​มาย. อย่าง​ไร​ก็​ตาม ความ​อยาก​รู้​อยาก​เห็น​อาจ​นำ​เรา​ไป​สู่​ปัญหา​หรือ​แม้​แต่​ความ​หายนะ​ได้​ด้วย.

จำเป็น​ต้อง​ระวัง​และ​สมดุล

การ​อยาก​รู้​อยาก​เห็น​ใน​เรื่อง​ที่​ไม่​สม​ควร​อาจ​เป็น​อันตราย​ได้. ตัว​อย่าง​เช่น เด็ก​ที่​อยาก​รู้​อยาก​เห็น​อาจ​เอา​มือ​ไป​จับ​เตา​ที่​ร้อน​แล้ว​ได้​รับ​ผล​เสียหาย​ร้ายแรง. แต่​ใน​อีก​ด้าน​หนึ่ง การ​เป็น​คน​อยาก​รู้​อยาก​เห็น​อาจ​กระตุ้น​เรา​ให้​ศึกษา​หา​ความ​รู้​มาก​ขึ้น​เพื่อ​จะ​พบ​คำ​ตอบ​สำหรับ​คำ​ถาม​ของ​เรา. แต่​เป็น​การ​ฉลาด​ไหม​ที่​จะ​พยายาม​รู้​ทุก​อย่าง​ที่​อาจ​เร้า​ความ​สนใจ​ของ​เรา?

เห็น​ได้​ชัด​ว่า มี​ความ​รู้​บาง​อย่าง​ที่​ไม่​น่า​รู้​เพราะ​เป็น​ความ​รู้​ที่​อันตราย. การ​อยาก​รู้​อยาก​เห็น​เกี่ยว​กับ​ภาพ​ลามก, ไสยศาสตร์, หรือ​คำ​สอน​ของ​ลัทธิ​ต่าง ๆ หรือ​พวก​กลุ่ม​ที่​คลั่ง​ลัทธิ​อาจ​ทำ​ให้​สวัสดิภาพ​ของ​เรา​ตก​อยู่​ใน​อันตราย​ได้​โดย​ง่าย. ใน​เรื่อง​เหล่า​นี้​และ​เรื่อง​อื่น ๆ คง​จะ​ดี​หาก​เรา​เลียน​แบบ​ผู้​ประพันธ์​เพลง​สรรเสริญ​ชาว​ฮีบรู​ซึ่ง​อธิษฐาน​ว่า “ขอ​ให้​ลูก​ตา​ของ​ข้าพเจ้า​เมิน​ไป​เสีย​จาก​ของ​อนิจจัง.”—บทเพลง​สรรเสริญ 119:37.

ยัง​มี​ความ​รู้​บาง​อย่าง​ด้วย​ซึ่ง​ใน​ตัว​มัน​เอง​อาจ​ไม่​เป็น​อันตราย​แต่​แท้​จริง​แล้ว​เป็น​เรื่อง​ไร้​สาระ​และ​ไม่​จำเป็น​ต้อง​รู้. ตัว​อย่าง​เช่น มี​ประโยชน์​อะไร​ที่​จะ​รู้​ทุก​เรื่อง​เกี่ยว​กับ​ชีวิต​ส่วน​ตัว​ของ​ดารา​ภาพยนตร์​หรือ​บุคคล​เด่น​ดัง, รู้​สถิติ​การ​แข่งขัน​กีฬา​ทุก​ประเภท​และ​ผู้​เล่น​ทุก​คน, หรือ​รู้​ทุก​อย่าง​เกี่ยว​กับ​อุปกรณ์​เครื่อง​ใช้​ที่​ทัน​สมัย​ที่​สุด​หรือ​รถยนต์​รุ่น​ใหม่​ล่า​สุด? สำหรับ​คน​ส่วน​ใหญ่​แล้ว การ​เป็น “ผู้​เชี่ยวชาญ” ใน​เรื่อง​เหล่า​นี้​ไม่​ได้​ให้​ประโยชน์​อะไร​เลย.

ตัว​อย่าง​ที่​น่า​คิด

แน่นอน ความ​อยาก​รู้​อยาก​เห็น​ก็​มี​ประโยชน์​เช่น​กัน. ขอ​ให้​คิด​ถึง​กรณี​ของ​อะเล็กซานเดอร์ ฟอน ฮุมโบลดต์ นัก​ธรรมชาติ​วิทยา​และ​นัก​สำรวจ​ชาว​เยอรมัน​ใน​ศตวรรษ​ที่ 19 ผู้​ซึ่ง​กระแส​น้ำ​ฮุมโบลดต์​นอก​ชายฝั่ง​ทาง​ตะวัน​ตก​ของ​อเมริกา​ใต้​ถูก​เรียก​ตาม​ชื่อ​ของ​เขา.

ณ จุด​หนึ่ง​ของ​ชีวิต ฮุมโบลดต์​กล่าว​ว่า “ตั้ง​แต่​อายุ​ยัง​น้อย ข้าพเจ้า​มี​ความ​ปรารถนา​อัน​แรง​กล้า​ที่​จะ​เดิน​ทาง​ไป​ยัง​ภูมิภาค​ห่าง​ไกล​ซึ่ง​ชาว​ยุโรป​น้อย​คน​จะ​เคย​ไป.” เขา​กล่าว​ว่า เขา​เกิด​ความ​ปรารถนา​ดัง​กล่าว​ขึ้น​เมื่อ​เขา​รู้สึก​ถึง “แรง​ดึงดูด​ที่​ไม่​อาจ​ต้านทาน​ได้​ซึ่ง​ร้อน​รุ่ม​อยู่​ใน​จิตใจ.” เมื่อ​อายุ 29 ปี เขา​เดิน​ทาง​ไป​สำรวจ​อเมริกา​กลาง​และ​ใต้​เป็น​เวลา​ห้า​ปี. เขา​รวบ​รวม​ข้อมูล​ที่​ได้​และ​เรียบเรียง​เป็น​บันทึก​การ​เดิน​ทาง​จำนวน 30 เล่ม.

ทุก​สิ่ง​ล้วน​จับ​ความ​สนใจ​ของ​ฮุมโบลดต์ ทั้ง​อุณหภูมิ​ของ​มหาสมุทร, ปลา​ที่​อยู่​ใน​นั้น, พืช​พรรณ​ต่าง ๆ ที่​เขา​พบ​ระหว่าง​ทาง. เขา​ปีน​ขึ้น​ภูเขา, สำรวจ​แม่น้ำ, และ​ล่อง​เรือ​ท่อง​มหาสมุทร. การ​ศึกษา​ค้นคว้า​ของ​ฮุมโบลดต์​ได้​วาง​พื้น​ฐาน​สำหรับ​วิทยาศาสตร์​สมัย​ใหม่​หลาย​แขนง. ทั้ง​หมด​นี้​เกิด​จาก​ความ​อยาก​รู้​อยาก​เห็น​อัน​แรง​กล้า​ของ​เขา และ​เขา​มี​ความ​กระหาย​ใคร่​รู้​อยู่​ตลอด​ชีวิต​อย่าง​ไม่​รู้​จัก​จบ​สิ้น. ราล์ฟ วัลโด เอเมอร์สัน นัก​เขียน​บทความ​ชาว​อเมริกัน​กล่าว​ว่า “ฮุมโบลดต์​คือ​หนึ่ง​ใน​บุคคล​มหัศจรรย์ . . . ซึ่ง​ปรากฏ​ให้​เห็น​เป็น​ครั้ง​คราว ราว​กับ​ว่า​เพื่อ​จะ​แสดง​ให้​เรา​เห็น​ศักยภาพ รวม​ทั้ง​พลัง​และ​ขอบ​เขต​ความ​สามารถ​ของ​จิตใจ​มนุษย์.”

เรื่อง​ที่​ควร​ค่า​แก่​การ​สืบ​ค้น

จริง​ที​เดียว มี​พวก​เรา​น้อย​คน​นัก​ที่​มี​โอกาส​ได้​เป็น​นัก​สำรวจ​โลก​หรือ​ได้​ค้น​พบ​สิ่ง​ใหม่​ที่​เป็น​ประโยชน์​ทาง​วิทยาศาสตร์. อย่าง​ไร​ก็​ดี มี​ความ​รู้​ด้าน​หนึ่ง​ที่​เรา​จะ​ใช้​ความ​สามารถ​ใน​การ​คิด​ของ​เรา​เรียน​รู้​ได้​และ​ให้​ผล​ตอบ​แทน​ยิ่ง​ใหญ่​กว่า​การ​พยายาม​เรียน​รู้​เรื่อง​อื่น​ใด​มาก​นัก. พระ​เยซู​คริสต์​ทรง​ชี้​ถึง​ความ​พยายาม​เช่น​นี้​เมื่อ​ทรง​อธิษฐาน​ถึง​พระ​บิดา​ฝ่าย​สวรรค์​ของ​พระองค์​ดัง​นี้: “พวก​เขา​จะ​มี​ชีวิต​นิรันดร์ ถ้า​พวก​เขา​รับ​ความ​รู้​ต่อ ๆ ไป​เกี่ยว​กับ​พระองค์​ผู้​ทรง​เป็น​พระเจ้า​เที่ยง​แท้​องค์​เดียว และ​เกี่ยว​กับ​ผู้​ที่​พระองค์​ทรง​ใช้​มา คือ​เยซู​คริสต์.”—โยฮัน 17:3.

ความ​รู้​เกี่ยว​กับ​พระเจ้า​องค์​เที่ยง​แท้ ผู้​ทรง​มี​พระ​นาม​ว่า​ยะโฮวา​และ​เกี่ยว​กับ​พระ​เยซู​คริสต์ พระ​บุตร​ของ​พระองค์​จะ​ให้​ผล​ตอบ​แทน​แก่​ผู้​สนใจ​ใคร่​รู้​ใน​หลาย​ด้าน​ซึ่ง​ไม่​มี​ความ​รู้​อื่น​ใด​จะ​ให้​ได้. ขอ​ให้​นึก​ถึง​คำ​ถาม​ต่าง ๆ เกี่ยว​กับ​ชีวิต​ซึ่ง​กล่าว​ถึง​ใน​ตอน​ต้น​บทความ​นี้. คำ​ถาม​สำคัญ​อื่น ๆ ที่​เรา​อาจ​เพิ่ม​เข้า​ไป​คือ ทำไม​จึง​มี​ความ​ทุกข์​มาก​มาย​ใน​โลก? มนุษย์​จะ​ทำ​ให้​โลก​เสียหาย​หรือ​จะ​ถึง​กับ​ทำลาย​โลก​ไหม? และ​พระเจ้า​จะ​ทรง​ทำ​อะไร​เพื่อ​ให้​แน่​ใจ​ว่า​มนุษย์​จะ​ไม่​ประสบ​ผล​บั้น​ปลาย​เช่น​นั้น? การ​หา​คำ​ตอบ​สำหรับ​คำ​ถาม​เหล่า​นี้​จะ​ไม่​เป็น​เพียง​การ​สนอง​ความ​อยาก​รู้​อยาก​เห็น​ของ​เรา​เท่า​นั้น. ดัง​ที่​พระ​เยซู​ตรัส​ไว้​ว่า “พวก​เขา​จะ​มี​ชีวิต​นิรันดร์.” เรา​จะ​แน่​ใจ​ได้​อย่าง​ไร​ใน​เรื่อง​นี้?

คัมภีร์​ไบเบิล​เป็น​พระ​คำ​ที่​มี​ขึ้น​โดย​การ​ดล​ใจ​จาก​พระเจ้า. คริสเตียน​อัครสาวก​เปาโล​ได้​เขียน​เกี่ยว​กับ​พระ​คำ​นี้​ว่า “พระ​คัมภีร์​ทุก​ตอน​มี​ขึ้น​โดย​การ​ดล​ใจ​จาก​พระเจ้า​และ​มี​ประโยชน์​เพื่อ​การ​สอน การ​ว่า​กล่าว การ​จัด​การ​เรื่อง​ราว​ให้​ถูก​ต้อง การ​ตี​สอน​ด้วย​ความ​ชอบธรรม เพื่อ​คน​ของ​พระเจ้า​จะ​มี​คุณสมบัติ​ครบ​ถ้วน ถูก​เตรียม​ไว้​พร้อม​สำหรับ​การ​ดี​ทุก​อย่าง.”—2 ติโมเธียว 3:16, 17.

คิด​ดู​เถิด อัครสาวก​เปาโล​กล่าว​ว่า​คัมภีร์​ไบเบิล​มี​ความ​รู้​ที่​สามารถ​เตรียม​เรา​ให้​พร้อม​หรือ​ช่วย​เรา​ให้​ทำ​ทุก​สิ่ง​ที่​ดี​ได้. คัมภีร์​ไบเบิล​สามารถ​ช่วย​เรา​ให้​มอง​สิ่ง​ต่าง ๆ จาก​มุม​มอง​ของ​พระเจ้า. และ​เรา​รู้​ว่า​ความ​รู้​และ​สติ​ปัญญา​ของ​พระเจ้า​นั้น​สูง​ส่ง​กว่า​ผู้​ใด​ทั้ง​สิ้น. ผู้​พยากรณ์​ยะซายาห์​ได้​รับ​การ​ดล​ใจ​ให้​บันทึก​คำ​ตรัส​ที่​ลึกซึ้ง​นี้​ของ​พระเจ้า: “ ‘ความ​คิด​ของ​เรา​ไม่​เหมือน​ความ​คิด​ของ​เจ้า, และ​ทาง​ของ​เรา​ก็​ไม่​เหมือน​ทาง​ของ​เจ้า!’ พระ​ยะโฮวา​ตรัส​ไว้​ดัง​นั้น. ‘เพราะ​ท้องฟ้า​สูง​กว่า​แผ่นดิน​โลก​ฉัน​ใด, ทาง​ของ​เรา​ก็​สูง​กว่า​ทาง​ของ​เจ้า, และ​ความ​คิด​ของ​เรา​ก็​สูง​กว่า​ความ​คิด​ของ​เจ้า​ฉัน​นั้น.’ ”—ยะซายา 55:8, 9.

คุณ​อยาก​รู้​เกี่ยว​กับ​แนว​ทาง​และ​ความ​คิด​ที่​สูง​ส่ง​ของ​พระเจ้า​ไหม? ความ​อยาก​รู้​อยาก​เห็น​ของ​คุณ​กระตุ้น​คุณ​ให้​ค้น​ดู​ไหม​ว่า​คัมภีร์​ไบเบิล พระ​คำ​ของ​พระเจ้า​บอก​อะไร​บ้าง​เกี่ยว​กับ​แนว​ทาง​และ​ความ​คิด​ของ​พระเจ้า? คุณ​อยาก​รู้​ไหม​ว่า​พระเจ้า​จะ​ทรง​ทำ​อะไร​เพื่อ​ยุติ​ความ​ทุกข์​ทั้ง​มวล​และ​พระองค์​ทรง​เตรียม​สิ่ง​ดี​อะไร​ไว้​สำหรับ​มนุษยชาติ​ที่​เชื่อ​ฟัง? คัมภีร์​ไบเบิล​เชิญ​คุณ​ดัง​นี้: “ท่าน​ทั้ง​หลาย​จง​ชิม​ดู​จึง​จะ​รู้​ว่า​พระ​ยะโฮวา​เป็น​ผู้​ประเสริฐ; ผู้​ใด​ที่​พึ่ง​อาศัย​ใน​พระองค์​ก็​เป็น​สุข.”—บทเพลง​สรรเสริญ 34:8.

ความ​จริง​อัน​ทรง​พลัง​จาก​พระ​คำ​ของ​พระเจ้า​สามารถ​ส่ง​ผล​ต่อ​หัวใจ​ของ​ผู้​ที่​จริง​ใจ​ได้​เช่น​เดียว​กับ​ที่​แสง​สว่าง​มี​ผล​ต่อ​ผู้​ที่​มอง​เห็น​ได้​เป็น​ครั้ง​แรก. อัครสาวก​เปาโล​ถูก​กระตุ้น​ให้​กล่าว​ว่า “โอ้​ความ​มั่งคั่ง​และ​สติ​ปัญญา​และ​ความ​รู้​ของ​พระเจ้า​ล้ำ​ลึก​เสีย​จริง! คำ​พิพากษา​ของ​พระองค์​เหลือ​กำลัง​ที่​จะ​สืบ​ค้น​ได้​และ​ทาง​ของ​พระองค์​เหลือ​วิสัย​ที่​จะ​สืบ​เสาะ​ได้!” (โรม 11:33) ความ​จริง​ก็​คือ เรา​ไม่​มี​ทาง​เข้าใจ​สติ​ปัญญา​และ​ความ​รู้​อัน​มหาศาล​ของ​พระเจ้า​ได้​ทั้ง​หมด. เรา​มี​ความ​หวัง​ที่​น่า​ตื่นเต้น​ว่า​ใน​อนาคต​เรา​จะ​ได้​สำรวจ​สิ่ง​ใหม่ ๆ อยู่​เสมอ​โดย​ไม่​มี​วัน​เบื่อ​เลย.

รักษา​สิ่ง​นี้​เอา​ไว้!

จริง​อยู่ พวก​เรา​ส่วน​ใหญ่​คง​ไม่​มี​โอกาส​ได้​เป็น​นัก​สำรวจ​หรือ​นัก​ประดิษฐ์​ที่​มี​ชื่อเสียง. และ​บาง​ที​ใน​ช่วง​อายุ​ขัย​โดย​เฉลี่ย​ของ​เรา​นี้ เรา​อาจ​ไม่​มี​วัน​ได้​เข้าใจ​ทุก​สิ่ง​ที่​เรา​อยาก​เข้าใจ. แต่​อย่า​ยอม​ให้​ความ​อยาก​รู้​อยาก​เห็น​มอด​ดับ​ไป. จง​รักษา​ความ​กระหาย​ใคร่​รู้​ซึ่ง​พระเจ้า​ทรง​ใส่​ไว้​ใน​ตัว​เรา​ด้วย​ความ​รัก​ให้​คง​อยู่​ต่อ ๆ ไป.

จง​ใช้​ของ​ขวัญ​อัน​ยอด​เยี่ยม​นี้​จาก​พระเจ้า​ให้​เป็น​ประโยชน์​และ​พัฒนา​ความ​เข้าใจ​ที่​ถูก​ต้อง​เกี่ยว​กับ​คัมภีร์​ไบเบิล พระ​คำ​ซึ่ง​มี​ขึ้น​โดย​การ​ดล​ใจ​จาก​พระเจ้า. ถ้า​คุณ​ทำ​เช่น​นั้น คุณ​จะ​พบ​ความ​หมาย​และ​ความ​ยินดี​ใน​ชีวิต​ปัจจุบัน และ​คุณ​ยัง​มี​ความ​หวัง​ด้วย​ว่า​จะ​ได้​ทำ​เช่น​นั้น​ไป​จน​ตลอด​อนาคตกาล. คัมภีร์​ไบเบิล​กล่าว​ว่า “[พระเจ้า] ทรง​ทำ​ทุก​สิ่ง​งดงาม​ตาม​กาล​เวลา. แม้​แต่​เวลา​ที่​ไม่​มี​กำหนด​พระองค์​ก็​ทรง​ใส่​ไว้​ใน​หัวใจ​ของ​พวก​เขา เพื่อ​มนุษยชาติ​จะ​รู้​ไม่​จบ​ใน​เรื่อง​ราชกิจ​ซึ่ง​พระเจ้า​เที่ยง​แท้​ได้​ทรง​กระทำ​ตั้ง​แต่​ต้น​จน​ปลาย.”—ท่าน​ผู้​ประกาศ 3:11, ล.ม.

[กรอบ/ภาพ​หน้า 21]

คุณ​รู้​ไหม​ว่า . . .

• นาน​หลาย​ศตวรรษ​ก่อน​ที่​โคลัมบัส​และ​แมกเจลแลน​จะ​บอก​ให้​รู้​ว่า​โลก​มี​รูป​ทรง​อย่าง​ไร คัมภีร์​ไบเบิล​กล่าว​ว่า​ดาว​เคราะห์​ของ​เรา​มี​รูป​ทรง​กลม​ไม่​ใช่​แบน?—ยะซายา 40:22.

• เป็น​เวลา​นาน​ก่อน​ที่​นัก​บิน​อวกาศ​จะ​มอง​เห็น​โลก​ลอย​อยู่​ใน​อวกาศ​ที่​ว่าง​เปล่า คัมภีร์​ไบเบิล​ชี้​ให้​เห็น​ว่า​โลก​ห้อย​อยู่​โดย​ไม่​ติด​กับ​อะไร?—โยบ 26:7.

• อย่าง​น้อย 2,500 ปี ก่อน​ที่​วิลเลียม ฮาร์วีย์ นัก​ฟิสิกส์​ชาว​อังกฤษ​จะ​ค้น​พบ​ระบบ​ไหล​เวียน​โลหิต​ใน​ร่าง​กาย​มนุษย์ คัมภีร์​ไบเบิล​กล่าว​ถึง​หัวใจ​ว่า​เป็น​บ่อ​เกิด​หรือ​แหล่ง​แห่ง​ชีวิต?—สุภาษิต 4:23, ล.ม.

• ประมาณ 3,000 ปี​มา​แล้ว คัมภีร์​ไบเบิล​อธิบาย​ด้วย​คำ​พูด​ง่าย ๆ เกี่ยว​กับ​วัฏจักร​ของ​น้ำ​ใน​โลก​ว่า​เป็น​ส่วน​หนึ่ง​ของ​ระบบ​นิเวศ​ซึ่ง​ค้ำจุน​ชีวิต​บน​โลก​นี้?—ท่าน​ผู้​ประกาศ 1:7.

ไม่​ใช่​เรื่อง​น่า​ทึ่ง​หรอก​หรือ​ที่​ข้อ​เท็จ​จริง​ทาง​วิทยาศาสตร์​เหล่า​นี้​มี​กล่าว​ใน​คัมภีร์​ไบเบิล​เป็น​เวลา​นาน​แล้ว​ก่อน​ที่​มนุษย์​จะ​มา​เข้าใจ​หรือ​ค้น​พบ? ที่​จริง ใน​คัมภีร์​ไบเบิล​ยัง​มี​ข้อมูล​สำคัญ​สำหรับ​ชีวิต​อีก​มาก​มาย​ที่​รอ​ให้​คุณ​ค้น​หา.

[ภาพ​หน้า 19]

อะเล็กซานเดอร์ ฟอน ฮุมโบลดต์