ข้ามไปยังเนื้อหา

ข้ามไปยังสารบัญ

น้ำซึ่งผุดพุ่งขึ้นมาให้ชีวิตนิรันดร์

น้ำซึ่งผุดพุ่งขึ้นมาให้ชีวิตนิรันดร์

น้ำ​ซึ่ง​ผุด​พุ่ง​ขึ้น​มา​ให้​ชีวิต​นิรันดร์

“ผู้​ใด​ดื่ม​น้ำ​ที่​เรา​จะ​ให้​จะ​ไม่​กระหาย​อีก​เลย น้ำ​ที่​เรา​จะ​ให้​เขา​จะ​กลาย​เป็น​น้ำพุ​ใน​ตัว​เขา​ซึ่ง​ผุด​พุ่ง​ขึ้น​มา​ให้​ชีวิต​นิรันดร์.”—โยฮัน 4:14.

“ทันใด​นั้น จาก​ด้าน​หลัง​ขอบ​ดวง​จันทร์ . . . ก็​ปรากฏ​อัญมณี​สี​ฟ้า​ขาว​ที่​ส่อง​ประกาย​แวว​วาว ลูก​กลม ๆ สี​คราม​ดุจ​ท้องฟ้า​อัน​บอบบาง ประดับ​ด้วย​ผ้า​ลูก​ไม้​สี​ขาว​ที่​หมุน​วน​ช้า ๆ อยู่​โดย​รอบ ค่อย ๆ โผล่​ขึ้น​มา​ราว​กับ​ไข่มุก​เม็ด​เล็ก​ที่​ขึ้น​มา​จาก​ทะเล​อัน​มืดมน​แห่ง​ความ​ลึกลับ.”—เอดการ์ มิตเชลล์ นัก​บิน​อวกาศ​พรรณนา​ลูก​โลก​เมื่อ​มอง​จาก​อวกาศ.

อะไร​ทำ​ให้​ดาว​เคราะห์​ของ​เรา​มี​สี​สัน​สด​สวย​จน​นัก​บิน​อวกาศ​ผู้​นี้​พรรณนา​ออก​มา​เป็น​ภาษา​กวี? นั่น​ก็​คือ​น้ำ​ที่​ปก​คลุม​พื้น​ที่​เกือบ​สาม​ใน​สี่​ของ​ผิว​โลก. ที่​จริง น้ำ​ไม่​เพียง​ทำ​ให้​ดาว​เคราะห์​ของ​เรา​ดู​งดงาม​เท่า​นั้น แต่​ยัง​ช่วย​ค้ำจุน​ชีวิต​บน​โลก​ด้วย. แท้​จริง​แล้ว ร่าง​กาย​มนุษย์​ประมาณ 65 เปอร์เซ็นต์​คือ​น้ำ. ด้วย​เหตุ​นี้ สารานุกรม​บริแทนนิกา จึง​กล่าว​ถึง​น้ำ​ว่า “น้ำ​มี​ความ​สำคัญ​ยิ่ง​ต่อ​ชีวิต และ​มี​ส่วน​ร่วม​ใน​ทุก​กระบวนการ​ที่​เกิด​ขึ้น​ใน​พืช​และ​สัตว์​อย่าง​แท้​จริง.”

เนื่อง​จาก​วัฏจักร​ของ​น้ำ​ที่​มี​ประสิทธิภาพ โลก​จึง​ไม่​ต้อง​มี​น้ำ​มา​เติม​อยู่​เรื่อย ๆ. สารานุกรม เดอะ เวิลด์ บุ๊ก อธิบาย​ว่า “น้ำ​เกือบ​ทุก​หยด​ที่​เรา​ใช้​จะ​กลับ​ไป​ยัง​มหาสมุทร. ณ ที่​นั่น​ดวง​อาทิตย์​จะ​ทำ​ให้​น้ำ​ระเหย​กลาย​เป็น​ไอ แล้ว​ตก​ลง​มา​เป็น​ฝน​สู่​แผ่นดิน​โลก​อีก. น้ำ​ถูก​ใช้​และ​นำ​กลับ​มา​ใช้​ซ้ำ​แล้ว​ซ้ำ​อีก. น้ำ​ไม่​เคย​หมด​ไป.” ประมาณ 3,000 ปี​มา​แล้ว มี​การ​กล่าว​ถึง​กระบวนการ​ที่​น่า​ทึ่ง​นี้​ใน​คัมภีร์​ไบเบิล ดัง​นี้: “บรรดา​แม่น้ำ​ทั้ง​หลาย​ไหล​ลง​ไป​สู่​ทะเล, ถึง​กระนั้น​ทะเล​ก็​ไม่​รู้​จัก​เต็ม; ถึง​แม้​ว่า​แม่น้ำ​ทั้ง​หลาย​จะ​ไหล​ลง​ไป​แล้ว​ไหล​ลง​ไป​อีก.” วัฏจักร​ของ​น้ำ​ใน​โลก​ถูก​สร้าง​ขึ้น​อย่าง​น่า​อัศจรรย์​จริง ๆ!—ท่าน​ผู้​ประกาศ 1:7.

เมื่อ​คิด​ถึง​ความ​สำคัญ​ของ​น้ำ​ที่​มี​ต่อ​ชีวิต​และ​การ​ที่​น้ำ​ถูก​เตรียม​ไว้​อย่าง​น่า​อัศจรรย์ เรา​ไม่​น่า​จะ​แปลก​ใจ​ที่​พบ​ว่า​มี​การ​กล่าว​ถึง​น้ำ​ใน​คัมภีร์​ไบเบิล​มาก​กว่า 700 ครั้ง. บ่อย​ครั้ง คัมภีร์​ไบเบิล​กล่าว​ถึง​คุณสมบัติ​ที่​โดด​เด่น​หลาย​ประการ​ของ​น้ำ โดย​เฉพาะ​พลัง​ใน​การ​ชำระ​ล้าง​และ​ค้ำจุน​ชีวิต เพื่อ​แสดง​ให้​เห็น​ว่า​คัมภีร์​ไบเบิล​สามารถ​ชำระ​และ​ค้ำจุน​เรา​ได้​อย่าง​ไร​ใน​เรื่อง​การ​นมัสการ​และ​สัมพันธภาพ​ของ​เรา​กับ​พระ​ยะโฮวา.—ยะซายา 58:11; โยฮัน 4:14.

พลัง​ใน​การ​ชำระ​ของ​คัมภีร์​ไบเบิล

เนื่อง​จาก​ชาว​อิสราเอล​อาบ​น้ำ​และ​ใช้​น้ำ​ใน​การ​ชำระ​ล้าง​เป็น​ประจำ พวก​เขา​จึง​โดด​เด่น​ใน​เรื่อง​ความ​สะอาด​ด้าน​ร่าง​กาย. เป็น​ธรรมเนียม​ของ​พวก​เขา​ที่​จะ​ล้าง​เท้า​ก่อน​เข้า​บ้าน​เพื่อ​รับประทาน​อาหาร. (ลูกา 7:44) นอก​จาก​จะ​รักษา​ร่าง​กาย​และ​สิ่ง​ของ​เครื่อง​ใช้​ให้​สะอาด​แล้ว ชาว​อิสราเอล​ยัง​ใช้​น้ำ​เพื่อ​รักษา​ความ​สะอาด​ใน​ด้าน​พิธีกรรม​ด้วย. ปุโรหิต​ที่​รับใช้​ใน​พลับพลา​ประชุม​ต้อง​ชำระ​ล้าง​ร่าง​กาย​และ​เสื้อ​ผ้า​บ่อย ๆ. (เอ็กโซโด 30:18-21) ต่อ​มา ณ พระ​วิหาร​ที่​กรุง​เยรูซาเลม ซะโลโม​ได้​สั่ง​ให้​ทำ “ทะเล​หล่อ” ด้วย​ทองแดง​ซึ่ง​โดย​ปกติ​จะ​เก็บ​น้ำ​มาก​กว่า 44,000 ลิตร ซึ่ง​มาก​พอ​ที่​จะ​ใช้​ชำระ​ล้าง​สิ่ง​ต่าง ๆ ตาม​ที่​พระ​บัญญัติ​ของ​พระเจ้า​กำหนด​ไว้. (2 โครนิกา 4:2, 6) การ​ใช้​น้ำ​เพื่อ​จุด​ประสงค์​นี้​มี​ความ​หมาย​อย่าง​ไร​สำหรับ​คริสเตียน​ใน​ปัจจุบัน?

อัครสาวก​เปาโล​อธิบาย​ว่า​พระ​เยซู​ได้​ทรง​ชำระ​ประชาคม​คริสเตียน “โดย​ทรง​ใช้​น้ำ คือ​พระ​คำ.” เช่น​เดียว​กับ​น้ำ​ที่​ชำระ​ร่าง​กาย​และ​สิ่ง​ของ​ให้​สะอาด ความ​จริง​ใน​พระ​คำ​ของ​พระเจ้า​ก็​มี​พลัง​ที่​จะ​ชำระ​เรา​ให้​สะอาด​ด้าน​ศีลธรรม​และ​การ​นมัสการ. การ​ชำระ​เช่น​นี้​ทำ​ให้​สาวก​ของ​พระ​คริสต์ “บริสุทธิ์​ปราศจาก​ตำหนิ.” (เอเฟโซส์ 5:25-27) เพราะ​เหตุ​นี้ ทุก​คน​ที่​ปรารถนา​จะ​ได้​รับ​ความ​โปรดปราน​จาก​พระเจ้า​จึง​ต้อง​พยายาม​รักษา​ตัว​ให้ “ปราศจาก​ด่าง​พร้อย​และ​ตำหนิ” ใน​ด้าน​ศีลธรรม​และ​การ​นมัสการ. (2 เปโตร 3:11, 14) พระ​คำ​ของ​พระเจ้า​ช่วย​พวก​เขา​ให้​ทำ​เช่น​นั้น​ได้​อย่าง​ไร?

ผู้​ที่​ต้องการ​ทำ​ให้​พระ​ยะโฮวา​พระเจ้า​พอ​พระทัย​รับ​เอา​น้ำ​ซึ่ง​หมาย​ถึง​ความ​รู้​โดย​การ​ศึกษา​คัมภีร์​ไบเบิล​เป็น​ประจำ. เมื่อ​ความ​รู้​ที่​ได้​รับ​ส่ง​ผล​กระทบ​ต่อ​จิตใจ​และ​หัวใจ​ของ​พวก​เขา ความ​รู้​นั้น​ก็​จะ​ทำ​ให้​พวก​เขา​มี​ความ​ปรารถนา​อย่าง​แรง​กล้า​จะ​ทำ​สิ่ง​ที่​คัมภีร์​ไบเบิล​ชี้​แนะ​คือ “รับ​การ​เปลี่ยน​แปลง​โดย​เปลี่ยน​ความ​คิด​จิตใจ​ของ​พวก​ท่าน​เสีย​ใหม่ เพื่อ​ท่าน​ทั้ง​หลาย​จะ​ทำ​ให้​รู้​แน่​ว่า​อะไร​คือ​พระ​ประสงค์​อัน​ดี​ของ​พระเจ้า​ซึ่ง​เป็น​ที่​ชอบ​พระทัย​และ​สมบูรณ์​พร้อม.”—โรม 12:2.

ความ​รู้​ที่​ถูก​ต้อง​เกี่ยว​กับ​พระ​ประสงค์​ของ​พระเจ้า​จะ​ช่วย​คน​เหล่า​นี้​ให้​รู้​ว่า​มี​รอย​แปดเปื้อน​หรือ​ตำหนิ​อะไร​บ้าง​ใน​การ​ประพฤติ​และ​ความ​คิด​ของ​พวก​เขา. เมื่อ​พวก​เขา​นำ​หลักการ​ของ​คัมภีร์​ไบเบิล​ไป​ใช้​ใน​ชีวิต​ได้​ระยะ​หนึ่ง พระ​คำ​ของ​พระเจ้า​ซึ่ง​เป็น​เสมือน​น้ำ​จะ​ช่วย​ให้​พวก​เขา​ได้​รับ​การ​ชำระ​จน “สะอาด” แม้​แต่​จาก​บาป​ที่​ร้ายแรง.—1 โครินท์ 6:9-11.

ต่อ​ไป​นี้​เป็น​ประสบการณ์​ของ​ชาย​หนุ่ม​คน​หนึ่ง​ใน​สเปน​ที่​เคย​ผ่าน​การ​เปลี่ยน​แปลง​เช่น​นั้น. อัล​ฟอง​โซ​เล่า​ว่า “ตอน​ที่​อายุ 18 ผม​รู้สึก​ไม่​มี​ความ​สุข​กับ​ชีวิต.” เขา​เริ่ม​ติด​ยา​และ​กลาย​เป็น​อาชญากร​ซึ่ง​ไม่​มี​ที​ท่า​ว่า​จะ​สำนึก​ตัว. “ผม​รู้สึก​ว่า​ตัว​เอง​เป็น​คน​สกปรก​เนื่อง​จาก​วิธี​ที่​ผม​ปฏิบัติ​กับ​ตัว​เอง​และ​วิธี​ที่​ผม​ปฏิบัติ​กับ​คน​อื่น.

“ที่​โรง​เรียน​ผม​สังเกต​เห็น​เด็ก​สาว​คน​หนึ่ง​ที่​รุ่น​ราว​คราว​เดียว​กัน​ซึ่ง​ดู​สะอาด​และ​ใส​ซื่อ​ต่าง​ไป​จาก​นัก​เรียน​คน​อื่น ๆ. ตัว​อย่าง​ของ​เธอ​ทำ​ให้​ผม​ปรารถนา​จะ​มี​ชีวิต​ที่​สะอาด​เหมือน​เธอ. ผม​ไป​ร่วม​ประชุม​กับ​พยาน​พระ​ยะโฮวา​ตาม​ที่​เธอ​แนะ​นำ. หลัง​จาก​นั้น​ไม่​นาน​ผม​ก็​เริ่ม​ศึกษา​คัมภีร์​ไบเบิล​และ​เริ่ม​สร้าง​มิตรภาพ​ส่วน​ตัว​กับ​พระเจ้า. ภาย​ใน​หนึ่ง​ปี ผม​ชำระ​ชีวิต​ของ​ตัว​เอง​ให้​สะอาด​และ​มา​เป็น​พยาน​ฯ​ที่​ยัง​ไม่​รับ​บัพติสมา. การ​เปลี่ยน​แปลง​ที่​น่า​ทึ่ง​นี้​ทำ​ให้​พ่อ​แม่​หลาย​คน​ใน​ละแวก​บ้าน​มา​หา​ผม​และ​ขอ​ให้​ผม​ช่วย​ลูก​วัยรุ่น​ของ​พวก​เขา​ที่​ติด​ยา.”

น้ำ​ที่​นำ​ไป​สู่​ชีวิต​นิรันดร์

ครั้ง​หนึ่ง พระ​เยซู​ทรง​บอก​หญิง​ชาว​ซะมาเรีย​ซึ่ง​ตัก​น้ำ​อยู่​ที่​บ่อ​น้ำ​ของ​ยาโคบ​เกี่ยว​กับ “น้ำ​ที่​ให้​ชีวิต.” พระองค์​ตรัส​ว่า “ผู้​ใด​ดื่ม​น้ำ​ที่​เรา​จะ​ให้​จะ​ไม่​กระหาย​อีก​เลย น้ำ​ที่​เรา​จะ​ให้​เขา​จะ​กลาย​เป็น​น้ำพุ​ใน​ตัว​เขา​ซึ่ง​ผุด​พุ่ง​ขึ้น​มา​ให้​ชีวิต​นิรันดร์.” (โยฮัน 4:10, 14) คำ​ตรัส​ของ​พระ​เยซู​บ่ง​ชี้​ว่า “น้ำ​ที่​ให้​ชีวิต” หมาย​ถึง​สิ่ง​ที่​พระเจ้า​ทรง​จัด​เตรียม​ให้​สำหรับ​ชีวิต ดัง​อธิบาย​ไว้​ใน​คัมภีร์​ไบเบิล พระ​คำ​ของ​พระองค์. สิ่ง​เหล่า​นั้น​ทำ​ให้​มนุษย์​สามารถ​มี​ชีวิต​อยู่​ได้​ตลอด​ไป. องค์​ประกอบ​สำคัญ​อย่าง​หนึ่ง​ของ​น้ำ​โดย​นัย​นี้ คือ​เครื่อง​บูชา​ไถ่​ของ​พระ​คริสต์​เยซู. พระ​เยซู​ทรง​อธิบาย​ว่า “พระเจ้า​ทรง​รัก​โลก​มาก​จน​ถึง​กับ​ประทาน​พระ​บุตร​องค์​เดียว​ของ​พระองค์ เพื่อ​ทุก​คน​ที่​แสดง​ความ​เชื่อ​ใน​พระ​บุตร​จะ​ไม่​ถูก​ทำลาย แต่​จะ​มี​ชีวิต​นิรันดร์.”—โยฮัน 3:16.

อัล​ฟอง​โซ​ซึ่ง​กล่าว​ถึง​ก่อน​หน้า​นี้​ได้​มา​เห็น​คุณค่า​อัน​ล้ำ​เลิศ​ของ “น้ำ​ที่​ให้​ชีวิต” จาก​พระเจ้า. เขา​พูด​ถึง​คน​ที่​ไม่​เลิก​เกี่ยว​ข้อง​กับ​อาชญากรรม​และ​ยา​เสพ​ติด​ว่า “พี่​ชาย​ผม​ตาย​แล้ว และ​ทุก​คน​ที่​เคย​เป็น​เพื่อน​ของ​ผม​ก็​ตาย​กัน​หมด. ความ​รู้​ใน​พระ​คำ​ของ​พระเจ้า​ช่วย​ชีวิต​ผม​ไว้​จาก​ผล​บั้น​ปลาย​เช่น​นั้น. เนื่อง​จาก​สิ่ง​ต่าง ๆ ที่​พระ​ยะโฮวา​ทรง​จัด​เตรียม​ให้​ใน​การ​นมัสการ​พระองค์ ผม​จึง​ยัง​มี​ชีวิต​อยู่.” นอก​จาก​นี้ เนื่อง​จาก​สิ่ง​ที่​เขา​ได้​เรียน​จาก​พระ​คำ​ของ​พระเจ้า อัล​ฟอง​โซ​กำลัง​คอย​ท่า​ชีวิต​ที่​มี​ความ​สุข​ไม่​รู้​สิ้น​สุด​ใน​โลก​ใหม่​ซึ่ง​พระเจ้า​ทรง​สัญญา​ไว้​ด้วย.—2 เปโตร 3:13.

คำ​เชิญ​สำหรับ​ทุก​คน

ใน​หนังสือ​เล่ม​สุด​ท้าย​ของ​คัมภีร์​ไบเบิล เรา​พบ​คำ​พรรณนา​เกี่ยว​กับ “แม่น้ำ​ที่​มี​น้ำ​แห่ง​ชีวิต​ซึ่ง​ใส​ดุจ​ผลึก​ไหล​ออก​มา​จาก​ราชบัลลังก์​ของ​พระเจ้า​และ​ของ​พระ​เมษโปดก.” (วิวรณ์ 22:1) สาย​น้ำ​นี้​หมาย​ถึง​สิ่ง​ต่าง ๆ ที่​พระเจ้า​ทรง​จัด​เตรียม​ให้​ซึ่ง​ใน​ที่​สุด​จะ​นำ​ชีวิต​มนุษย์​กลับ​ไป​สู่​สภาพ​สมบูรณ์​แบบ​ที่​อาดาม​และ​ฮาวา​เคย​มี​ใน​ตอน​เริ่ม​ต้น​ประวัติศาสตร์​มนุษย์.

หลัง​จาก​พรรณนา​ถึง​แม่น้ำ​นั้น​แล้ว บันทึก​ใน​วิวรณ์​ก็​แถลง​คำ​เชิญ​ดัง​ต่อ​ไป​นี้: “ให้​คน​ที่​กระหาย​มา​เถิด ให้​คน​ที่​อยาก​ดื่ม​น้ำ​แห่ง​ชีวิต​มา​ดื่ม​โดย​ไม่​เสีย​ค่า.” (วิวรณ์ 22:17) ทุก​วัน​นี้​มี​การ​ส่ง​คำ​เชิญ​นี้​ออก​ไป​ทั่ว​โลก. แต่​ละ​ปี​พยาน​พระ​ยะโฮวา​ใน​กว่า 235 ดินแดน​ใช้​เวลา​มาก​กว่า​หนึ่ง​พัน​ล้าน​ชั่วโมง​เพื่อ​ช่วย​ผู้​คน​ให้​รับ​เอา​ความ​รู้​ที่​ให้​ชีวิต​จาก​คัมภีร์​ไบเบิล.

คุณ​กระหาย​น้ำ​แห่ง​ชีวิต​นี้​ไหม? โดย​การ​รับ​เอา​น้ำ​ที่​ใส​สะอาด​นี้ ซึ่ง​ก็​คือ​โดย​การ​เรียน​รู้​เกี่ยว​กับ​สิ่ง​ต่าง ๆ ที่​พระ​ผู้​สร้าง​ของ​เรา​ทรง​จัด​เตรียม​ให้​และ​ใช้​ประโยชน์​จาก​สิ่ง​เหล่า​นั้น คุณ​เอง​ก็​สามารถ​เป็น​คน​หนึ่ง​ใน​หมู่​ผู้​ที่​กำลัง “สะสม​ทรัพย์​ที่​คงทน​ไว้​เป็น​ฐาน​ราก​อัน​ดี​สำหรับ​อนาคต เพื่อ​พวก​เขา​จะ​ได้​ยึด​ชีวิต​แท้​ไว้​ให้​มั่น.”—1 ติโมเธียว 6:19.

[คำ​โปรย​หน้า 14]

เช่น​เดียว​กับ​น้ำ​ที่​ชำระ​ร่าง​กาย​และ​สิ่ง​ของ​ให้​สะอาด ความ​จริง​ใน​คัมภีร์​ไบเบิล​ก็​มี​พลัง​สามารถ​ชำระ​เรา​ให้​สะอาด​ด้าน​ศีลธรรม​และ​การ​นมัสการ

[กรอบ/ภาพ​หน้า 15]

แหล่ง​น้ำ​ใน​สมัย​คัมภีร์​ไบเบิล

ใน​สมัย​คัมภีร์​ไบเบิล ผู้​คน​พยายาม​อย่าง​มาก​เพื่อ​เสาะ​หา​แหล่ง​น้ำ​ที่​แน่​ใจ​ได้​ว่า​จะ​มี​น้ำ​ตลอด​ทั้ง​ปี. อับราฮาม​และ​ยิศฮาค​ขุด​บ่อ​น้ำ​ใกล้​กับ​เมือง​เบเออร์-เชบา​เพื่อ​ให้​แน่​ใจ​ว่า​จะ​มี​น้ำ​เพียง​พอ​สำหรับ​ครอบครัว​และ​ฝูง​สัตว์​ของ​ตน.—เยเนซิศ 21:30, 31; 26:18.

บ่อ​ที่​ตื้น​มัก​แห้ง​ขอด​ใน​ช่วง​ฤดู​ร้อน​ที่​ยาว​นาน. เพื่อ​จะ​มี​น้ำ​ใช้​ตลอด​ปี บ่อ​น้ำ​จึง​ต้อง​ลึก. (สุภาษิต 20:5) บ่อ​น้ำ​แห่ง​หนึ่ง​ใน​เมือง​ลาคิช​ลึก​ถึง 44 เมตร. บ่อ​อีก​แห่ง​หนึ่ง​ที่​เมือง​กิบโอน​ลึก 25 เมตร​และ​กว้าง 11 เมตร. เพื่อ​จะ​ขุด​บ่อ​แห่ง​นี้​ต้อง​ขน​หิน​ออก​ไป​ประมาณ 3,000 ตัน. หญิง​ชาว​ซะมาเรีย​ซึ่ง​มา​ตัก​น้ำ​ที่​บ่อ​ของ​ยาโคบ​บอก​พระ​เยซู​ว่า “บ่อ​นี้​ก็​ลึก.” ระดับ​น้ำ​ใน​บ่อ​นี้​อาจ​อยู่​ลึก​ลง​ไป​ใต้​ดิน​ถึง 23 เมตร.—โยฮัน 4:11.

ที่​เก็บ​น้ำ​ใต้​ดิน​เป็น​แหล่ง​น้ำ​อีก​แหล่ง​หนึ่ง​ใน​ตะวัน​ออก​กลาง​สมัย​โบราณ. ห้อง​เก็บ​น้ำ​ใต้​ดิน​เหล่า​นี้​เก็บ​กัก​น้ำ​ฝน​ที่​ตก​ลง​มา​ใน​ช่วง​เดือน​ตุลาคม​ถึง​เมษายน. มี​การ​ทำ​ทาง​ให้​น้ำ​ไหล​จาก​ไหล่​เขา​ลง​มา​ถึง​ที่​เก็บ​น้ำ​ใต้​ดิน​ขนาด​ใหญ่​เหล่า​นี้. ชาว​อิสราเอล​สกัด​หิน​ทำ​เป็น​ที่​เก็บ​น้ำ​ใต้​ดิน​ขนาด​ใหญ่​เพื่อ​เก็บ​น้ำ.—2 โครนิกา 26:10.

การ​ตัก​น้ำ​ขึ้น​จาก​บ่อ​และ​ที่​เก็บ​น้ำ​ใต้​ดิน​ขนาด​ใหญ่​เคย​เป็น​งาน​หนัก และ​ปัจจุบัน​ก็​ยัง​เป็น​เช่น​นั้น. พวก​ผู้​หญิง​เช่น​ริบะคา​และ​บรรดา​ลูก​สาว​ของ​ยิธโร​ทำ​งาน​ที่​สำคัญ​มาก​โดย​ไป​ตัก​น้ำ​จาก​บ่อ​ทุก​วัน​สำหรับ​ครอบครัว​และ​ฝูง​สัตว์.—เยเนซิศ 24:15-20; เอ็กโซโด 2:16.

[ภาพ​หน้า 15]

อัลฟองโซ​ใน​ปัจจุบัน​กำลัง​สนทนา​กับ​คน​อื่น​เกี่ยว​กับ​พระ​คำ​ของ​พระเจ้า