เทศกาล​ปัสกา: คือ​เทศกาล​ปัสกา​ปี ค.ศ. 33—ดูข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ ยน 2:13

รัก: ความ​รัก​เป็น​เรื่อง​เด่น​ที่​มี​การ​พูด​ถึง​บ่อย​ ๆ ​ใน​หนังสือ​ยอห์น​ตั้ง​แต่​บท​นี้​เป็น​ต้น​ไป ใน​ยอห์น 12 บท​แรก​มี​การ​ใช้​คำ​กรีก อากาเพโอ (รัก) และ​คำ​นาม​กรีก อากาเพ (ความ​รัก) รวม​กัน​ทั้ง​หมด 8 ครั้ง แต่​ใน​ยอห์น​บท 13 ถึง 21 มี​การ​ใช้​คำ​เหล่า​นี้​ทั้ง​หมด 36 ครั้ง ที่​จริง บท​ท้าย​ ๆ ​ของ​หนังสือ​ยอห์น​พูด​ถึง​ความ​รัก​อัน​ลึกซึ้ง​ที่​พระ​เยซู​มี​ต่อ​พระ​ยะโฮวา​และ​ต่อ​สาวก​ของ​ท่าน​มาก​กว่า​ที่​อื่น​ ๆ ​ใน​คัมภีร์​ไบเบิล เช่น ใน​หนังสือ​ข่าว​ดี​ทั้ง 4 เล่ม​พูด​ถึง​ความ​รัก​ที่​พระ​เยซู​มี​ต่อ​พระ​ยะโฮวา แต่​เฉพาะ​ใน​หนังสือ​ข่าว​ดี​ของ​ยอห์น​เท่า​นั้น​ที่​พระ​เยซู​บอก​ตรง​ ๆ ​ว่า “ผม​รัก​พระองค์” (ยน 14:31) และ​ตอน​ที่​พระ​เยซู​ให้​คำ​แนะ​นำ​สุด​ท้าย​กับ​พวก​สาวก ท่าน​ไม่​ได้​บอก​แค่​ว่า​พระ​ยะโฮวา​รัก​ท่าน แต่​บอก​ด้วย​ว่า​ทำไม​พระองค์​ถึง​รัก​ท่าน—ยน 15:9, 10

รัก​พวก​เขา​ต่อ​ไป​จน​ถึง​ที่​สุด: สำนวน​กรีก​นี้​อาจ​หมาย​ความ​ว่า​พระ​เยซู​รัก​สาวก​ของ​ท่าน​จน​ถึง​ที่​สุด​ของ​ชีวิต​ท่าน แต่​บาง​คน​ก็​เข้าใจ​ว่า​สำนวน​กรีก​ที่​ใช้​ใน​ท้อง​เรื่อง​นี้​หมาย​ถึง “รัก​พวก​เขา​อย่าง​สุด​หัวใจ, รัก​พวก​เขา​ต่อ​ ๆ ​ไป”

หยิบ​ผ้า​เช็ด​ตัว​มา​คาด​เอว: ปกติ​แล้ว​การ​ล้าง​และ​เช็ด​เท้า​ให้​คน​อื่น​เป็น​งาน​ของ​ทาส (ยน 13:12-17) พระ​เยซู​ทำ​งาน​ที่​ต่ำต้อย​นี้​เพื่อ​สอน​บทเรียน​สำคัญ​ให้​กับ​สาวก​ว่า​พระ​ยะโฮวา​ต้องการ​ให้​ผู้​รับใช้​ของ​พระองค์​มอง​ตัว​เอง​อย่าง​ไร อัครสาวก​เปโตร​เป็น​คน​หนึ่ง​ที่​อยู่​ใน​เหตุ​การณ์​คืน​นั้น​และ​อาจ​คิด​ถึง​สิ่ง​ที่​พระ​เยซู​ทำ​ตอน​ที่​เขา​แนะ​นำ​เพื่อน​ร่วม​ความ​เชื่อ​ว่า “ให้​พวก​คุณ​ทุก​คน​แสดง [หรือ “คาด​เอว​ด้วย”] ความ​อ่อนน้อม​ถ่อม​ตน”—1​ปต 5:5; เชิงอรรถ

ล้าง​เท้า​ให้​พวก​สาวก: ใน​สมัย​อิสราเอล​โบราณ ส่วน​ใหญ่​แล้ว​ผู้​คน​จะ​ใส่​รอง​เท้า​ที่​มี​แค่​พื้น​รอง​เท้า​กับ​สาย​ที่​รัด​เท้า​และ​ข้อ​เท้า เท้า​ของ​คน​เดิน​ทาง​จึง​มัก​จะ​เปื้อน​ฝุ่น​หรือ​โคลน​ตาม​ทาง จึง​เป็น​ธรรมเนียม​ที่​จะ​ต้อง​ถอด​รอง​เท้า​ก่อน​เข้า​บ้าน และ​เจ้า​ของ​บ้าน​ที่​มี​น้ำใจ​ต้อนรับ​ก็​จะ​ให้​แขก​ได้​ล้าง​เท้า คัมภีร์​ไบเบิล​พูด​ถึง​ธรรมเนียม​นี้​หลาย​ครั้ง (ปฐก 18:4, 5; 24:32; 1​ซม 25:41; ลก 7:37, 38, 44) ตอน​ที่​พระ​เยซู​ล้าง​เท้า​ให้​สาวก ท่าน​ใช้​ธรรมเนียม​นี้​เพื่อ​สอน​บทเรียน​ที่​สำคัญ​เรื่อง​ความ​ถ่อม​และ​การ​รับใช้​คน​อื่น

ที่​คาด​เอว​อยู่: ดูข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ ยน 13:4

พวก​คุณ​สะอาด: พระ​เยซู​ผู้​เป็น​นาย​เพิ่ง​ล้าง​เท้า​ให้​พวก​สาวก​และ​พวก​เขา​ก็​สะอาด​ทั้ง​ตัว​แล้ว แต่​มี​คน​หนึ่ง​ใน​ที่​จิตใจ​ไม่​สะอาด​คือ​ยูดาส​อิสคาริโอท เขา​สะอาด​ทาง​ร่าง​กาย​แต่​จิตใจ​สกปรก​เหมือน​พวก​ฟาริสี​ที่​เสแสร้ง​ซึ่ง​เป็น​เหมือน​ถ้วย​ชาม​ที่​ล้าง​แค่​ภาย​นอก แต่​ข้าง​ใน​มี​แต่​ความ​สกปรก—มธ 23:25, 26

ท่าน​รู้: เนื่อง​จาก​พระ​เยซู​สามารถ​อ่าน​ใจ​และ​ความ​คิด​ของ​คน​อื่น​ได้ แสดง​ว่า​ตอน​ที่​ยูดาส​ถูก​เลือก​ให้​เป็น​อัครสาวก เขา​ยัง​ไม่​มี​ความ​คิด​ที่​จะ​ทรยศ​พระ​เยซู (มธ 9:4; มก 2:8; ยน 2:24, 25) แต่​เมื่อ​ยูดาส​เริ่ม​คิด​ชั่ว พระ​เยซู​ก็​สังเกต​เห็น​และ​รู้​ว่า​เขา​คือ​คน​ที่​จะ​ทรยศ​ท่าน ถึง​อย่าง​นั้น พระ​เยซู​ก็​ยัง​ล้าง​เท้า​ให้​เขา—ดูข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ ยน 6:64; 6:70

ควร​จะ: หรือ “มี​พันธะ​ที่​จะ” คำ​กริยา​กรีก​ที่​ใช้​ใน​ข้อ​นี้​มัก​ใช้​ใน​ความ​หมาย​เกี่ยว​กับ​การ​เงิน ซึ่ง​แปล​ว่า “เป็น​หนี้​ใคร​บาง​คน” (มธ 18:28, 30, 34; ลก 16:5, 7) แต่​ใน​ข้อ​นี้​และ​ใน​ท้อง​เรื่อง​อื่น​ ๆ ​คำ​นี้​มัก​ใช้​ใน​ความ​หมาย​ที่​กว้าง​กว่า ซึ่ง​หมาย​ถึง​การ​มี​พันธะ​ที่​จะ​ทำ​อะไร​บาง​อย่าง—1​ยน 3:16; 4:11; 3​ยน 8

ล้าง​เท้า​ให้​กัน​และ​กัน: ท้อง​เรื่อง​ของ​คำ​พูด​นี้​แสดง​ให้​เห็น​ว่า​พระ​เยซู​กำลัง​สอน​สาวก​ให้​ถ่อม​ตัว​และ​เป็น​ห่วง​พี่​น้อง​ไม่​ใช่​แค่​ใน​ด้าน​ร่าง​กาย​เท่า​นั้น แต่​ใน​ด้าน​ความ​เชื่อ​ด้วย พระ​เยซู​นาย​ของ​พวก​เขา​เพิ่ง​สอน​บทเรียน​เรื่อง​ความ​ถ่อม​ตัว​และ​การ​รับใช้​คน​อื่น​โดย​การ​ล้าง​เท้า​ให้​พวก​เขา แล้ว​ท่าน​ก็​บอก​ว่า “พวก​คุณ​สะอาด แต่​ไม่​ใช่​ทุก​คน” นี่​แสดง​ว่า​พระ​เยซู​ไม่​ได้​พูด​ถึง​ความ​สะอาด​ทาง​ร่าง​กาย​เท่า​นั้น (ยน 13:10) ที่ อฟ 5:25, 26 มี​การ​พูด​ถึง​พระ​เยซู​ว่า​ท่าน “ชำระ​ประชาคม​ให้​บริสุทธิ์​สะอาด​ด้วย​น้ำ ซึ่ง​ก็​คือ​คำ​สอน​ของ​พระเจ้า” พวก​สาวก​เลียน​แบบ​ตัว​อย่าง​ของ​พระ​เยซู​ได้​โดย​การ​ช่วย​กัน​รักษา​ตัว​ให้​สะอาด​ทาง​ความ​เชื่อ คือ​ไม่​ตก​เป็น​เหยื่อ​ของ​การ​ล่อ​ใจ​และ​ไม่​เข้า​ไป​ยุ่ง​เกี่ยว​กับ​โลก​นี้​ที่​อาจ​ทำ​ให้​พวก​เขา​แปดเปื้อน—กท 6:1; ฮบ 10:22; 12:13

คน​ที่​ถูก​ใช้​ไป: หรือ “ผู้​ส่ง​ข่าว (ตัว​แทน), อัครสาวก” คำ​กรีก อาพอสทอล็อส (มา​จาก​คำ​กริยา อาพอสเทลโล หมาย​ถึง “ส่ง​ออก​ไป”) มี​อยู่​ใน​พระ​คัมภีร์​คริสเตียน​ภาค​ภาษา​กรีก 80 ครั้ง และ​มี​การ​แปล​ว่า “อัครสาวก” ถึง 78 ครั้ง (ที่ ฟป 2:25 แปล​คำ​กรีก​นี้​ว่า “ตัว​แทน”) ใน​หนังสือ​ข่าว​ดี​ของ​ยอห์น​มี​คำ​กรีก อาพอสทอล็อส แค่​ครั้ง​เดียว​คือ​ใน​ข้อ​นี้—มธ 10:5; ลก 11:49; 14:32; ดูข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ มธ 10:2; มก 3:14 และ​ส่วน​อธิบาย​ศัพท์​คำ​ว่า “อัครสาวก”

กิน​อาหาร​ของ​ผม: การ​กิน​อาหาร​กับ​ใคร​คน​หนึ่ง​หมาย​ถึง​การ​เป็น​เพื่อน​กับ​คน​นั้น และ​แสดง​ว่า​แขก​ที่​ได้​รับ​เชิญ​ให้​มา​กิน​อาหาร​มี​ความ​สัมพันธ์​ที่​ดี​กับ​เจ้า​ของ​บ้าน (ปฐก 31:54) คน​ที่​กิน​อาหาร​กับ​เจ้า​ของ​บ้าน​แล้ว​หลัง​จาก​นั้น​ก็​ทำ​ร้าย​เขา​ถือ​เป็น​การ​ทรยศ​ที่​เลว​ร้าย​ที่​สุด—สด 41:9

ตั้ง​ตัว​เป็น​ศัตรู​กับ​ผม: แปล​ตรง​ตัว​ว่า “ยก​ส้น​เท้า​ใส่​ผม” ใน​ข้อ​นี้​พระ​เยซู​ยก​คำ​พยากรณ์​ที่ สด 41:9 (เชิงอรรถ) ที่​นั่น​ดาวิด​พูด​ถึง​เพื่อน​ที่​ทรยศ​ซึ่ง​ก็​อาจ​เป็น​อาหิโธเฟล “ที่​ปรึกษา​ของ​ดาวิด” (2​ซม 15:12) พระ​เยซู​ใช้​คำ​พยากรณ์​นี้​กับ​ยูดาส​อิสคาริโอท ใน​ท้อง​เรื่อง​นี้ สำนวน​นี้​จึง​หมาย​ถึง​การ​ทรยศ​หัก​หลัง​ใคร​คน​หนึ่ง

ยอห์น: ตรง​กับ​ชื่อ​ภาษา​ฮีบรู​เยโฮฮานัน หรือ​โยฮานัน ซึ่ง​หมาย​ความ​ว่า “พระ​ยะโฮวา​แสดง​ความ​โปรดปราน, พระ​ยะโฮวา​กรุณา” ผู้​เขียน​หนังสือ​ข่าว​ดี​นี้​ไม่​ได้​บอก​ว่า​เขา​ชื่อ​อะไร แต่​พอ​ถึง​ศตวรรษ​ที่ 2 หรือ 3 คน​ทั่ว​ไป​ก็​เชื่อ​กัน​ว่า​อัครสาวก​ยอห์น​เป็น​ผู้​เขียน ทุก​ครั้ง​ที่​มี​การ​พูด​ถึง​ชื่อ​ยอห์น​ใน​หนังสือ​ข่าว​ดี​นี้​ก็​จะ​หมาย​ถึง​ยอห์น​ผู้​ให้​บัพติศมา ยก​เว้น​สอง​ที่​คือ​ใน ยน 1:42 และ 21:15-17 ซึ่ง​พระ​เยซู​พูด​ถึง​ยอห์น​ที่​เป็น​พ่อ​ของ​เปโตร (ดู​ข้อ​มูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ 1:42 และ 21:15) ถึง​แม้​ไม่​มี​การ​พูด​ถึง​ชื่อ​ของ​อัครสาวก​ยอห์น แต่​มี​การ​พูด​ถึง​เขา​และ​ยากอบ​พี่​น้อง​ของ​เขา​ว่า​เป็น ‘ลูก​ของ​เศเบดี’ (ยน 21:2; มธ 4:21; มก 1:19; ลก 5:10; ดูข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ ยน 1:6) ใน​ตอน​ท้าย​ ๆ ​ของ​หนังสือ​ข่าว​ดี​นี้ ผู้​เขียน​พูด​ถึง​ตัว​เอง​ว่า​เป็น “สาวก​คน​ที่​พระ​เยซู​รัก” (ยน 21:20-24) และ​มี​เหตุ​ผล​หลาย​อย่าง​ที่​จะ​สรุป​ว่า​คำ​พูด​นี้​หมาย​ถึง​อัครสาวก​ยอห์น—ดูข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ ยน 13:23

สาวก​คน​หนึ่ง​ที่​พระ​เยซู​รัก: คือ​สาวก​ที่​พระ​เยซู​รัก​เป็น​พิเศษ นี่​เป็น​ครั้ง​แรก​ใน​ทั้ง​หมด 5 ครั้ง​ที่​พระ​คัมภีร์​พูด​ถึง​สาวก​คน​นี้ ซึ่ง​ครั้ง​อื่น​ก็​พูด​ถึง​เขา​ว่า “สาวก​ที่​ท่าน [หรือ “พระ​เยซู”] รัก” “สาวก​คน​ที่​พระ​เยซู​รัก” หรือ “สาวก​คน​นั้น​ที่​พระ​เยซู​รัก” (ยน 19:26; 20:2; 21:7, 20) เชื่อ​กัน​ว่า​สาวก​คน​นี้​คือ​อัครสาวก​ยอห์น​ลูก​ของ​เศเบดี และ​เป็น​พี่​น้อง​กับ​ยากอบ (มธ 4:21; มก 1:19; ลก 5:10) เหตุ​ผล​หนึ่ง​ที่​เชื่อ​อย่าง​นั้น​คือ อัครสาวก​ยอห์น​ไม่​เคย​พูด​ถึง​ชื่อ​ตัว​เอง​ใน​หนังสือ​ข่าว​ดี​ที่​เขา​เขียน และ​ที่ ยน 21:2 เขา​เรียก​ตัว​เอง​ว่า “ลูก​ของ​เศเบดี” อีก​เหตุ​ผล​หนึ่ง​อยู่​ที่ ยน 21:20-24 ซึ่ง​ใน​ข้อ​นั้น​พูด​ถึง “สาวก​คน​ที่​พระ​เยซู​รัก” ว่า​เป็น​คน​เขียน​หนังสือ​ข่าว​ดี​เล่ม​นี้ นอก​จาก​นั้น พระ​เยซู​ยัง​พูด​ถึง​อัครสาวก​คน​นั้น​ว่า “ถ้า​ผม​อยาก​ให้​เขา​อยู่​จน​ถึง​ตอน​ที่​ผม​มา นั่น​ก็​ไม่​เกี่ยว​กับ​คุณ” ข้อ​นี้​ทำ​ให้​รู้​ว่า​อัครสาวก​คน​นั้น​จะ​อายุ​ยืน​กว่า​เปโตร​และ​อัครสาวก​คน​อื่น​ ๆ ซึ่ง​จะ​เป็น​ใคร​ไป​ไม่​ได้​นอก​จาก​อัครสาวก​ยอห์น—ดูข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่​ชื่อ​หนังสือ​ยอห์น และ ยน 1:6; 21:20

ข้าง​ ๆ: แปล​ตรง​ตัว​ว่า “ที่​อก” คำ​นี้​เกี่ยว​ข้อง​กับ​ตำแหน่ง​การ​นั่ง​ที่​โต๊ะ​อาหาร​ของ​คน​ใน​สมัย​พระ​เยซู แขก​ทุก​คน​จะ​นั่ง​เอน​ตัว​ไป​ทาง​ซ้าย​โดย​มี​หมอน​อิง​รอง​ข้อ​ศอก​ซ้าย บาง​ครั้ง​แขก​อาจ​จะ​เอน​ตัว​อยู่​ที่​อก​ของ​เพื่อน​ที่​นั่ง​ข้าง​ ๆ ​เพื่อ​จะ​คุย​เรื่อง​ที่​เป็น​ความ​ลับ (ยน 13:25) ดัง​นั้น การ​อยู่ “ข้าง​ ๆ” หรือ​อยู่ “ที่​อก” ของ​ใคร​คน​หนึ่ง​จึง​หมาย​ถึง​การ​สนิทสนม​กับ​คน​นั้น​หรือ​ได้​รับ​ความ​โปรดปราน​เป็น​พิเศษ การ​ใช้​คำ​นี้​ใน​ลูกา​และ​ยอห์น​ก็​น่า​จะ​มา​จาก​ธรรมเนียม​นี้—ดูข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ ลก 16:22, 23; ยน 1:18

ที่​ต้อง​ใช้​ใน​เทศกาล: น่า​จะ​เป็น​เทศกาล​ขนมปัง​ไม่​ใส่​เชื้อ​ซึ่ง​ต่อ​จาก​วัน​ปัสกา

ลูก​ ๆ ​ที่​รัก: แปล​ตรง​ตัว​ว่า “ลูก​เล็ก​ ๆ” ใน​หนังสือ​ข่าว​ดี​ทั้ง​หมด ไม่​มี​ที่​ไหน​เลย​ก่อน​หน้า​นี้​ที่​พระ​เยซู​จะ​เรียก​สาวก​ด้วย​คำ​ที่​แสดง​ถึง​ความ​รัก​แบบ​นี้ คำ​กรีก​ที่​แปล​ว่า “ลูก​ ๆ ​ที่​รัก” มา​จาก​คำ​ว่า เท็คนีออน ซึ่ง​เป็น​รูป​คำ​ที่​สื่อ​ถึง​ขนาด​เล็ก​ของ​คำ​ว่า เท็คนอน (ลูก) ใน​พระ​คัมภีร์​คริสเตียน​ภาค​ภาษา​กรีก​มัก​มี​การ​ใช้​รูป​คำ​ที่​สื่อ​ถึง​ขนาด​เล็ก​เพื่อ​แสดง​ถึง​ความ​รักใคร่​เอ็นดู​และ​ความ​สนิทสนม​คุ้น​เคย (ดู​ส่วน​อธิบาย​ศัพท์​คำ​ว่า “รูป​คำ​ที่​สื่อ​ถึง​ขนาด​เล็ก”) คำ​นี้​จึง​อาจ​แปล​ได้​ด้วย​ว่า “ลูก​ ๆ ​ที่​รัก” ใน​พระ​คัมภีร์​คริสเตียน​ภาค​ภาษา​กรีก​มี​การ​ใช้​คำ​นี้ 9 ครั้ง​และ​ทุก​ครั้ง​เป็น​คำ​ที่​ใช้​เรียก​พวก​สาวก—กท 4:19; 1​ยน 2:1, 12, 28; 3:7, 18; 4:4; 5:21

กฎหมาย​ใหม่: กฎหมาย​ของ​โมเสส​เรียก​ร้อง​ให้​รัก​คน​อื่น​เหมือน​รัก​ตัว​เอง (ลนต 19:18) นี่​หมาย​ถึง​การ​แสดง​ความ​รัก​แบบ​เพื่อน​มนุษย์ แต่​อาจ​ไม่​ใช่​ความ​รัก​แบบ​เสีย​สละ​ตัว​เอง​จน​ถึง​ขั้น​ยอม​ตาย​แทน​กัน​ได้ กฎหมาย​ที่​พระ​เยซู​ให้​เป็น​กฎหมาย “ใหม่” เพราะ​ยัง​ไม่​เคย​มี​กฎหมาย​แบบ​นี้​มา​ก่อน คำ​พูด​ของ​พระ​เยซู​ที่​บอก​ว่า​ผม​รัก​พวก​คุณ​อย่าง​ไร แสดง​ว่า​ท่าน​ได้​วาง​ตัว​อย่าง​ที่​สมบูรณ์​แบบ​ให้​สาวก​เกี่ยว​กับ​วิธี​แสดง​ความ​รัก​และ​ใช้​ชีวิต​เพื่อ​คน​อื่น​อย่าง​ไม่​เห็น​แก่​ตัว ความ​รัก​แบบ​นี้​จะ​กระตุ้น​ให้​คน​เรา​ยอม​ตาย​แทน​คน​อื่น​ได้ ซึ่ง​ชีวิต​และ​การ​ตาย​ของ​พระ​เยซู​ก็​เป็น​ตัว​อย่าง​ของ​การ​แสดง​ความ​รัก​ตาม​กฎหมาย​ใหม่​นี้—ยน 15:13

ชีวิต: มา​จาก​คำ​กรีก พะซูเฆ ซึ่ง​มี​ความ​หมาย​หลาย​อย่าง​ตาม​ท้อง​เรื่อง ใน​ข้อ​นี้​หมาย​ถึง​ชีวิต​ของ​เปโตร​ที่​พร้อม​จะ​สละ​เพื่อ​พระ​เยซู

ชีวิต: มา​จาก​คำ​กรีก พะซูเฆ ซึ่ง​มี​ความ​หมาย​หลาย​อย่าง​ตาม​ท้อง​เรื่อง ใน​ข้อ​นี้​หมาย​ถึง​ชีวิต​ของ​เปโตร—ดูข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ ยน 13:37

ไก่: หนังสือ​ข่าว​ดี​ทั้ง 4 เล่ม​บอก​ว่า​ไก่​ขัน แต่​เฉพาะ​เรื่อง​ราว​ใน​มาระโก​เพิ่ม​ราย​ละเอียด​ว่า​ไก่​ขัน 2 ครั้ง (มธ 26:74, 75; มก 14:30, 72; ลก 22:34, 60, 61; ยน 13:38; 18:27) หนังสือ​มิชนาห์​บอก​ว่า​มี​การ​เลี้ยง​ไก่​ใน​กรุง​เยรูซาเล็ม​สมัย​พระ​เยซู​ซึ่ง​เป็น​การ​สนับสนุน​บันทึก​นี้​ใน​คัมภีร์​ไบเบิล ไก่​ที่​พูด​ถึง​ใน​ข้อ​นี้​น่า​จะ​ขัน​ก่อน​เช้า​มืด